მშობლები ყოველთვის ცდილობენ, მიუხვდნენ თავიანთ პატარებს მაშინ, როცა ისინი ჯერ ვერ ლაპარაკობენ. კომუნიკაცია ჩვილებთან საკმაოდ რთულია. თუმცა არსებობს სხვადასხვა ხერხი, რომელთა ცოდნაც დაგეხმარებათ, მიხვდეთ, რას საჭიროებს ბავშვი კონკრეტულ მომენტში. ტირილი, სიცილი, სხვადასხვა ჟესტი მშობლებს კომუნიკაციის დამყარებაში ეხმარება.
გთავაზობთ რამდენიმე
მეთოდს, რომელიც სანამ პატარა ლაპარაკს ისწავლის, მისი საჭიროებების მიხვედრაში დაგეხმარებათ:
ტირილი
1.ტირილი ძილის გამო
ძილის ნაკლებობის გამო ყველა ადამიანი გაღიზიანებული და უხასიათოა. ასევე ხდება ბავშვებშიც განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც სურთ ძილი და ვერ ახერხებენ დაძინებას. ამ დროს მათ ახასიათებთ გრძელი, გაბმული ტირილი, რომლითაც წუწუნს და უკმაყოფილებას გამოხატავენ.
2. ტირილი შიმშილის გამო
თავიდან ეს „უბრალო“ ტირილია, თუმცა თუ მშობლის მხრიდან საჭირო რეაგირება არ მოჰყვება, შესაძლოა ისტერიულ ტირილშიც გადაიზარდოს. ამ დროს ბავშვი განსაკუთრებით ამოძრავებს თავს, ასევე ტუჩების უჩვეულო მოძრაობით გამოსცემს ბგერებს, რაც იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვს შია.
3. ტირილი ტკივილის გამო
ასეთ დროს ტირილი ჩვეულებრივზე მეტად ხმამაღალი და ხანგრძლივია. ტკივილის სიძლიერესთან ერთად იმატებს ისტერიულად ტირილიც. როდესაც ბავშვი იღლება, ტირილს დაბალ ხმაზე აგრძელებს.
4. ტირილი დისკომფორტის გამო
როდესაც ბავშვს ძალიან სცივა, სცხელა ან საფენის გამოცვლა სჭირდება, ტირილი უწყვეტი და ძალიან მწყრალია (ემოციური, გაბრაზებული). ასევე დისკომფორტს უკონტროლო მოძრაობებით და ხერხემალში მოხრითაც გამოხატავენ.
5. ტირილი, რომლითაც ახალშობილი თავისთან „გვიხმობს“
თუ ბავშვი 5-6-ჯერ წამოიტირებს, შემდეგ კი წყვეტს და 20 წამში ისევ აგრძელებს, სურს, ვინმემ ხელში აიყვანოს და გაართოს. თუ მასთან არავინ მივა ტირილის ციკლი ისევ გაგრძელდება.
6. ფსიქოლოგიური ხასიათის ტირილი
შებერილობის, გაზების, შარდვის ან დეფეკაციის გამო ბავშვი ხშირად გრძნობს დისკომფორტს, რასაც ხანგრძლივი, უწყვეტი ტირილით გამოხატავს.
7. ტირილი არასასურველი გარემოს გამო
ამ ტიპის ტირილი შესაძლოა, სხვადასხვა მიზეზის გამო იყოს გამოწვეული. მაგალითად, როდესაც ბავშვს არ მოსწონს გარემო, რომელშიც ცხოვრობს. ის ამ ჟესტით გამოხატავს უკმაყოფილებას.
მოძრაობა
1. ზურგის მოხრილობა (თაღოვანი)
ეს მოძრაობა 2 თვემდე ბავშვებში ძალიან სპეციფიკურია. შესაძლოა, იგი გამოწვეული იყოს, მუცლის არეში მწვავე ტკივილით. ახალშობილი უკვე დანაყრებულია თუ ასე საკვების მიღების შემდეგ იქცევა. გარდა ამისა, 2 თვის შემდეგ ბავშვები ამ ჟესტით დაღლილობასაც გამოხატავენ.
2. მუშტის შეკვრა
როგორც წესი, ახალშობილები მუშტს კრავენ შიმშილის დროს. თუ თქვენი პატარას ეს ჟესტი არ გამოგეპარებათ, შეძლებთ თავიდან აირიდოთ ტირილი და სხვა სახის უსიამოვნება.
3. ყურზე ხელის ჩაჭიდება
ეს ჟესტი უმეტესად იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვი საკუთარ სხეულს იკვლევს და იძიებს ახალ დეტალებს. მაგრამ თუ ეს მუდმივად გრძელდება, უმჯობესია, საკონსულტაციოდ მიმართოთ ექიმს.
4. მხრის უცაბედი შეკუმშვა
ეს მოძრაობა ხშირია შიშის დროს. მაგალითად, როდესაც ბავშვს ესმის ხმამაღალი ხმები ან ხედავს მკვეთრ შუქს.
5. თავის ბრუნვა
ბევრი ბავშვისთვის ეს მოძრაობა დამაწყნარებელია. როდესაც ძილისთვის ემზადებიან ან დამშვიდებას ცდილობენ, პატარები ამ ჟესტს მიმართავენ.
6. ფეხის აწევა
ეს მოძრაობა გამოხატავს მწვავე და ძლიერ ტკივილს. ასე ბავშვები ტკივილის შემსუბუქებას ცდილობენ.
ამ ჟესტების ცნობა დაგეხამრებათ ზუსტად გაიგოთ, თუ რა სურს ბავშვს. მნიშვნელოვნად შეამცირებს კომუნიკაციის სიმცირით გამოწვეულ სტრესს და ხელს შეუწყობს კონტაქტის დამყარებას თქვენსა და ახალშობილს შორის.
„შვილებთან აუცილებლად უნდა წამოიწიოს მამის ავტორიტეტი,“ - ფსიქოლოგი ნანა გოგიჩაშვილი ბავშვის აღზრდაში მამის როლის შესახებ
ფსიქოლოგმა ნანა გოგიჩაშვილმა ბავშვის აღზრდაში მამის მნიშვნელოვანი როლის შესახებ ისაუბრა:
„ძალიან დაბეჯითებით გეუბნებით, რომ ბავშვი არამარტო ხედავს, არამედ გრძნობს ოჯახში კეთილსაიმედო განწყობებია თუ პირიქით, ემოციურად დამუხტული სიტუაციაა. ამის იდენტიფიცირება შეიძლება როგორც ნახატებით, ასევე საუბრებით. ამის უამრავი ტექნიკა არსებობს. მაგალითად, ეტყვით: „მე და მამა...“ წინადადება მან უნდა დაამთავროს. „ერთხელ მამიკომ...“ მან უნდა დაამთავროს. ზღვა ინფორმაცია მოდის ისეთი, რომელზეც მშობელს წარმოდგენაც კი არ აქვს. შესაბამისად, მამის როლი უკიდურესად მნიშვნელოვანია. მამა არის არამხოლოდ ბიოლოგიური სქესის წარმომადგენელი ოჯახში, არამედ მზრუნველი, მფარველი. მამა აყალიბებს გარკვეულწილად წესებს ოჯახში. ფროიდი ამბობს, რომ მამის ხატს ქმნის დედა. ის კი არა: „მამაშენს ვინ ეკითხება, მე ვარ აქ მთავარი.“ შეიძლება სუბიექტურად ფიქრობდე ამას, მაგრამ შვილებთან აუცილებლად უნდა წამოიწიოს მამის ავტორიტეტი: „მამიკო გავახაროთ,“ „მამიკოს ვუთხრათ,“ „მამიკო მოგვეხმარება,“ „ მამიკოს არ ეწყინოს.“ აქ პოზიტიურ ჭრილში შემოდის მამის ხატი. რა თქმა უნდა, მამაც უნდა გვაძლევდეს ამის საშუალებას. დედაც და მამაც არის უსაზღვრო რესურსი ბავშვის განვითარების და რომელიმეს დეფიციტი არსებით დესტრუქციულ ცვლილებებს იწვევს ფსიქო-ემოციურ განვითარებაში.
„არავინ არ მინდა, მამიკოს ჩავეხუტო,“ - ეს მოსმენილიც მაქვს. ჩახუტება არის დაცულობა, უსაფრთხოება. კარენ ჰორნი პირდაპირ გვეუბნება, რომ ამ ასაკში თუ არ არის დაცულობისა და უსაფრთხოების განცდა, ყალიბდება ცხოვრებისადმი ბაზალური შიშები, რაც თავის მხრივ ნევროტული პიროვნების ფორმირებას უწყობს ხელს. უმამოდ გაზრდილ გოგონებს აქვთ საოცარი მიჯაჭვულობის მოთხოვნილება საწინააღმდეგო სქესთან. მან შეიძლება ოჯახი, მიუხედავად იმისა, რომ ის, ძალიან დესტრუქციული ოჯახი იყოს, სწორედ ამიტომ არ დაანგრიოს, რომ გვერდით კაცი უდგას და ამით ივსებს იმ დეფიციტს, რომელიც მას ჰქონდა ბავშვობაში,“- მოცემულ საკითხზზე ნანა გოგიჩაშვილმა საპატრიარქოს ტელევიზიის გადაცემაში „ერთსულოვნების დილა“ ისაუბრა.