საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის მინისტრმა მიხეილ ჩხენკელმა განათლების ანტიკრიზისული გეგმა წარმოადგინა.
მინისტრმა მოსწავლეების შეფასებაზეც გაამახვილა ყურადღება და აღნიშნულ თემაზე დეტალური ინსტრუქციის სკოლებში გაგზავნა დაანონსა.
გთავაზობთ დოკუმენტს, რომელიც სკოლებს უკვე მიუვიდათ.
შექმნილი საგანგებო ვითარებიდან გამომდინარე, ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებებში სასწავლო პროცესი მიმდინარეობს დისტანციური სწავლების ფორმით.
როგორც ცნობილია, ეროვნული სასწავლო გეგმის მიხედვით სკოლაში ორი ტიპის შეფასება გამოიყენება - განმსაზღვრელი და განმავითარებელი.
სამინისტრომ 2019-2020 სასწავლო წელს ზოგადი განათლების სამივე (დაწყებითი, საბაზო, საშუალო) საფეხურზე მოსწავლის შეფასების მიზნით ადგენს შემდეგ ნორმებს:
1. მოსწავლის წლიური შეფასება შეიძლება იყოს: განმსაზღვრელი და განმავითარებელი (დაწყებით, საბაზო და საშუალო საფეხურებზე 31-ე მუხლით გათვალისწინებულის შესაბამისი).
2. განმავითარებელი შეფასებისას მასწავლებელი აღწერს თითოეული მოსწავლის სასწავლო წლის განმავლობაში განვლილ საგანმანათლებლო პროცესს. ახასიათებს მის სუსტ და ძლიერ მხარეებს, ასაბუთებს თუ რის გაგება, გააზრება გაუჭირდა მოსწავლეს და რატომ, წაახალისებს მოსწავლის ძლიერ მხარეებს და გაწერს რეკომენდაციებს, სასურველი შედეგის მისაღწევად. დასახავს მომდევნო სასწავლო წელს განსახორციელებელ ღონისძიებებს, აქტივობებს და სხვა. შემუშავებული განმავითარებელი შეფასება, მასწავლებელს მომდევნო სასწავლო წელს თითოეული მოსწავლისთვის ეფექტიანი საგაკვეთილო პროცესის დაგეგმვის და წარმართვის შესაძლებლობას მისცემს. შეფასების დოკუმენტი მასწავლებელმა მოსწავლის მშობელს/ კანონიერ წარმომადგენელს უნდა გააცნოს და საჭიროების შემთხვევაში მასთან/მათთან ინდივიდუალურად მოხდეს დოკუმენტის განხილვა.
3. განმავითარებელი შეფასების პროცესში ფასდება მოსწავლის როგორც საკლასო ოთახში მიღებული გამოცდილება, ისე დისტანციური/ელექტრონული ფორმით ან კომუნიკაციის სხვა საშუალებებით მიღებული ცოდნა, მასალა, სასკოლო აქტივობები, განხორციელებული პროექტები და სხვა.
4. განმსაზღვრელი შეფასების და წლიური ქულის გამოყვანის მიზნით მოსწავლის 2019-2020 სასწავლო წლის წლიურ ქულად განისაზღვროს:
ა) მოსწავლის 2019-2020 სასწავლო წლის I სემესტრში მიღებული ქულა;
ბ) მოსწავლის 2019-2020 სასწავლო წლის I სემესტრის ქულის და 2019-2020 სასწავლო წლის II სემესტრის პირველი ექვსი კვირის განმავლობაში გავლილი პროგრამის და დისტანციური/ელექტრონული ფორმით ან კომუნიკაციის სხვა საშუალებებით ცოდნის შეფასების (იმ შემთხვევაში თუ სკოლას აქვს დისტანციური გამოკითხვის შესაძლებლობა) საფუძველზე მიღებული შემაჯამებელი ქულის საშუალო არითმეტიკული (დამრგვალებული მთელის სიზუსტით);
გ) V კლასის II სემესტრის შემთხვევაში - 2019-2020 სასწავლო წლის II სემესტრის 6 კვირის განმავლობაში გავლილი პროგრამის და დისტანციური/ელექტრონული ფორმით ან კომუნიკაციის სხვა საშუალებებით მიღებული ცოდნის შეფასების (იმ შემთხვევაში თუ სკოლას აქვს დისტანციური გამოკითხვის შესაძლებლობა) საფუძველზე მიღებული შემაჯამებელი ქულის საშუალო არითმეტიკული (დამრგვალებული მთელის სიზუსტით);
დ) (იმ შემთხვევაში თუ მოსწავლეს 2019-2020 სასწავლო წლის I სემესტრის შეფასება არ აქვს) მოსწავლის 2019-2020 სასწავლო წლის II სემესტრის 6 კვირის განმავლობაში გავლილი პროგრამის და დისტანციური/ელექტრონული ფორმით ან კომუნიკაციის სხვა საშუალებებით მიღებული ცოდნის შეფასების (იმ შემთხვევაში თუ სკოლას აქვს დისტანციური გამოკითხვის შესაძლებლობა) საფუძველზე მიღებული შემაჯამებელი ქულის საშუალო არითმეტიკული, რომელიც დამრგვალდება მთელის სიზუსტით ან 2019-2020 სასწავლო წლის II სემესტრში დისტანციური სწავლების პროცესში მიღებული ცოდნის შეფასების (იმ შემთხვევაში თუ სკოლას აქვს დისტანციური გამოკითხვის შესაძლებლობა) საფუძველზე მიღებული შემაჯამებელი ქულის საშუალო არითმეტიკული (დამრგვალებული მთელის სიზუსტით);
შენიშვნა: სკოლა თავად განსაზღვრავს მოსწავლის შეფასებისას სამინისტროს მიერ რეკომენდირებულ რომელ შესაძლებლობას გამოიყენებს. სამინისტრო და რესურსცენტრები მეთოდოლოგიურ მხარდაჭერას გაუწევენ სკოლებს.
5. იმ შემთხვევაში, თუ მოსწავლისათვის (გარდა XII კლასის მოსწავლე) ამ მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად განსაზღვრული წლიური ქულა არ არის დამაკმაყოფილებელი და სურს საგნის წლიური ქულის ამაღლება:
ა) მოსწავლე/მოსწავლის მშობელი/კანონიერი წარმომადგენელი 2020 წლის 16 ივნისიდან - 2020 წლის 30 ივნისის ჩათვლით მიმართავს სკოლის ადმინისტრაციას ნებისმიერი ფორმით (განცხადება, ელექტრონული ფოსტა, სატელეფონო შეტყობინება) და კონკრეტულ საგანში/საგნებში აფიქსირებენ ნიშნის/ნიშნების ამაღლების სურვილს.
ბ) სკოლის ადმინისტრაცია 2020-2021 სასწავლო წლის დასაწყისში კონკრეტული საგნების მიხედვით განსაზღვრავს შემაჯამებელი კომპლექსური დავალების შესრულების და შეფასების ვადებს. თითოეული საგნის მასწავლებელი მოსწავლის/მოსწავლის მშობლის/კანონიერი წარმომადგენლის განცხადების საფუძველზე იწყებს მოსწავლისთვის შემაჯამებელი კომპლექსური დავალების მომზადებას. სკოლა ვალდებულია, მოსწავლეებს წინასწარ გააცნოს შემაჯამებელი კომპლექსური დავალება/დავალებები და კონსულტაცია გაუწიოს მიცემული დავალების მომზადების პროცესში.
გ) მოსწავლის შემაჯამებელი კომპლექსური დავალების შეფასება მასწავლებელმა უნდა მოახდინოს 2020-2021 სასწავლო წლის I სემესტრის სემესტრული ქულის დაწერამდე.
დ) მოსწავლის 2019-2020 სასწავლო წლის წლიურ ქულად განისაზღვრება შემაჯამებელ-კომპლექსურ დავალებაში მიღებული ქულისა და მოსწავლის ამ მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად განსაზღვრული წლიური ქულის საშუალო არითმეტიკული, რომელიც დამრგვალდება მთელის სიზუსტით.
6. თუ IX კლასის იმ მოსწავლეს, რომელიც ასრულებეს სავალდებულო საბაზო საფეხურს და გადის ზოგადი განათლების სისტემიდან, ამ მუხლი მე-4 პუნქტის შესაბამისად განსაზღვრული წლიური ქულა არ აკმაყოფილებს და სურს საგნის წლიური ქულის ამაღლება:
ა) 2020 წლის 16 ივნისიდან 2020 წლის 19 ივნისის ჩათვლით, მოსწავლე/მოსწავლის მშობელი/კანონიერი წარმომადგენელი მიმართავს სკოლის ადმინისტრაციას ნებისმიერი ფორმით (განცხადება, ელექტრონული ფოსტა, სატელეფონო შეტყობინება) და კონკრეტულ საგანში/საგნებში აფიქსირებენ ნიშნის ამაღლების სურვილს;
ბ) სკოლის ადმინისტრაცია 2020 წლის 30 ივნისის ჩათვლით მოსწავლეს აძლევს შემაჯამებელ-კომპლექსურ დავალებას და შემაჯამებელი კომპლექსური დავალების საფუძველზე აფასებს მას. სკოლა ვალდებულია მოსწავლეებს წინასწარ გააცნოს (სიტუაციიდან გამომდინარე, მოსწავლესთან შეთანხმებული ფორმით) შემაჯამებელი კომპლექსური დავალება/დავალებები და ჩაუტაროს კონსულტაციები საჭიროებისამებრ.
გ) მოსწავლის 2019-2020 სასწავლო წლის წლიურ ქულად განისაზღვრება შემაჯამებელ-კომპლექსურ დავალებაში მიღებული ქულისა და მოსწავლის ამ მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად განსაზღვრული წლიური ქულის საშუალო არითმეტიკული, რომელიც დამრგვალდება მთელის სიზუსტით.
7. იმ შემთხვევაში, თუ XII კლასის მოსწავლისათვის, ამ წესის მე-4 პუნქტის შესაბამისად განსაზღვრული წლიური ქულა არ არის დამაკმაყოფილებელი და სურს საგნის წლიური ქულის ამაღლება:
ა) 2020 წლის 21 მაისიდან 2020 წლის 29 მაისის ჩათვლით, მოსწავლე/მოსწავლის მშობელი/კანონიერი წარმომადგენელი მიმართავს სკოლის ადმინისტრაციას ნებისმიერი ფორმით (განცხადება, ელექტრონული ფოსტა, სატელეფონო შეტყობინება) და კონკრეტულ საგანში/საგნებში აფიქსირებენ ნიშნის ამაღლების სურვილს;
ბ) სკოლის ადმინისტრაცია 2020 წლის 19 ივნისამდე მოსწავლეს აძლევს შემაჯამებელ-კომპლექსურ დავალებას და შემაჯამებელი კომპლექსური დავალების საფუძველზე აფასებს მას. სკოლა ვალდებულია მოსწავლეებს წინასწარ გააცნოს (სიტუაციიდან გამომდინარე, მოსწავლესთან შეთანხმებული ფორმით) შემაჯამებელი კომპლექსური დავალება/დავალებები და ჩაუტაროს კონსულტაციები საჭიროებისამებრ;
გ) მოსწავლის 2019-2020 სასწავლო წლის წლიურ ქულად განისაზღვრება შემაჯამებელ-კომპლექსურ დავალებაში მიღებული ქულისა და მოსწავლის ამ წესის მე-4 პუნქტის შესაბამისად განსაზღვრული წლიური ქულის საშუალო არითმეტიკული (დამრგვალებული მთელის სიზუსტით).
8. გამოცდები, რომლებიც განსაზღვრულია ეროვნული სასწავლო გეგმის 36-ე მუხლის მე-9 პუნქტით (გარდა ექსტერნატის გამოცდისა) და 38-ე მუხლის მე-3 პუნქტით, 2019-2020 სასწავლო წელს გაუქმდება; კერძო სკოლები და საგნის/საგნების გაძლიერებული სწავლების სტატუსის მქონე სკოლები თავად იღებენ გადაწყვეტილებას გამოცდების ჩატარებასთან დაკავშირებით და ირჩევენ გამოცდის ჩატარების ფორმას.
9. საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის მინისტრის 2020 წლის 31 იანვრის N132 ბრძანების მე-2 პუნქტით განსაზღვრული XII კლასში შემავალი საგნის/საგნების ზოგადსაგანმანათლებლო სასწავლო პროგრამის/პროგრამების ექსტერნატის ფორმით დაძლევის გამოცდების ფორმატი და ექსტერნად რეგისტრაციის/გამოცდების ჩატარებისთვის დადგენილი ვადები დაზუსტდება ქვეყანაში არსებული მდგომარეობის შესაბამისად.
10. მოსწავლეს, რომლმაც 2019-2020 სასწავლო წელს ექსტერნატის ფორმით დაძლიეს კლასი/კლასების გამოცდა/გამოცდები უნარჩუნდებათ მიღებული შეფასება.
11. მოსწავლეს, რომელმაც უცხოეთში სწავლის პერიოდში მიიღო ზოგადი განათლება და ვერ ადასტურებს უცხოეთში სწავლის პერიოდში ზოგადი განათლების მიღების ფაქტს ან უცხოეთში სწავლის პერიოდში ნასწავლი საქართველოს ეროვნული სასწავლო გეგმით გათვალისწინებული სავალდებულო საგნების შესაბამისობა არ იქნა დადგენილი „საქართველოში გაცემული საგანმანათლებლო დოკუმენტების ნამდვილობის დადასტურებისა და უცხოეთში მიღებული განათლების აღიარების წესისა და საფასურის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის 2010 წლის 1 ოქტომბრის №98/ნ ბრძანების შესაბამისად, წლიური ქულის გამოყვანის მიზნით:
ა) უნდა აღუდგეთ მოსწავლის სტატუსი;
ბ) მიმდინარე სასწავლო წლის ბოლომდე, დისტანციური ფორმით, ინდივიდუალური სასწავლო გეგმით უნდა გაიაროს ეროვნული სასწავლო გეგმით განსაზღვრული შესაბამისი კლასის საგნები;
გ) სკოლის ადმინისტრაცია 2020 წლის 19 ივნისამდე მოსწავლეს აძლევს ორ შემაჯამებელ-კომპლექსურ დავალებას და შემაჯამებელი კომპლექსური დავალებების საფუძველზე აფასებს მას. სკოლა ვალდებულია მოსწავლეებს წინასწარ გააცნოს (სიტუაციიდან გამომდინარე, მოსწავლესთან შეთანხმებული ფორმით) შემაჯამებელი კომპლექსური დავალება/დავალებები და ჩაუტაროს კონსულტაციები საჭიროებისამებრ;
დ) მოსწავლის 2019-2020 სასწავლო წლის წლიურ ქულად განისაზღვრება შემაჯამებელ-კომპლექსურ დავალებებში მიღებული ქულის საშუალო არითმეტიკული, რომელიც დამრგვალდება მთელის სიზუსტით.“
„ხუთი წიგნი მაქვს წაკითხული თუ შვიდი, ამას მნიშვნელობა არ აქვს, თუ ამან ცვლილებები არ მოახდინა. რაღაც რომ წაიკითხე, პიროვნულად წინ უნდა წახვიდე,“ - ზურა მხეიძე
ფსიქოლოგმა ზურა მხეიძემ ბავშვის ცხოვრებაში ქცევითი მოდელების მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მისი თქმით, ქცევითი მოდელი ბავშვისთვის განმსაზღვრელია:
„ბავშვი სწავლობს ქცევითი მოდელებით. მე თუ მინდა, რომ ჩემმა ბავშვმა წიგნები იკითხოს, ის კი არ უნდა ვუთხრა, რომ წიგნები იკითხოს, ის უნდა მხედავდეს, რომ მე წიგნებს ვკითხულობ. ბავშვისთვის ქცევითი მოდელია განმსაზღვრელი. ავტორიტეტები და ტიპები, რომლებიც ჩვენზე გავლენას ახდენს, უნდა იყვნენ ჩვენთვის მისაღები და მისაბაძი. თავის დროზე 3-5 წლის ბავშვებს ზღაპრებს ვუკითხავდით. კვლევა იყო და ეს ზღაპრები შევცვალეთ. იცით, რომ ჩვეულებრივ ზღაპარში სიკეთე იმარჯვებს. ეს ზღაპრები ისე გადავაკეთ, რომ სიკეთე არ იმარჯვებდა და იმარჯვებდა ბოროტება. ცუდი ტიპი იყო გამარჯვებული, ცუდ ტიპს რჩებოდა ქონება. როდესაც ეკითხები ბავშვს: „ვინ გინდა იყო?“ ის სოციალურ სამართლიანობაზე კი არ მიუთითებს, გამარჯვებული უნდა იყოს. თუ მე ცუდ ტიპს ვამარჯვებინებდი, ორიენტირს იღებდა ამისკენ. ზღაპარშიც ეს იდეა იყო ჩადებული, რომ სიკეთე და ძალა ერთი გახადოს, რათა ბავშვმა ორიენტირი აქეთ აიღოს. აქ იდო ფილოსოფია, რომ ბოლოში სიკეთე იმარჯვებს. აქ იდო, რომ ადამიანი გაეშვათ აქეთ მხარეს. ესენი მოიშალა. წარმატებულობა შემოვიდა უკვე. მე ვხედავ ვინაა წარმატებული, ვინაა გამარჯვებული. ჩემთვის მოდელი უკვე ის ხდება. მოდელი რომ ის ხდება, ახლა თქვენ ნახეთ რა „კარგი“ მოდელები გვყავს ჩვენ საზოგადოებაში.“
ზურა მხეიძემ ერთმანეთისგან განასხვავა განათლებული და ნაკითხი ადამიანი. მისი თქმით, წიგნის კითხვამ ადამიანში დადებითი ცვლილებები უნდა გამოიწვიოს:
„შეთანხმებაზეა, რას ვეძახით განათლებულობას. მე ვიცი ნაკითხი ადამიანები და არა განათლებულები. რაღაც რომ წაიკითხე, პიროვნულად წინ უნდა წახვიდე. არა ის, რომ გახსოვდეს მეთოთხმეტე გვერდის მეორე აბზაცზე რა წერია. ასეთი ხალხიც არის. განათლებამ უნდა მომცეს, რომ მე თავი რეალიზებულად ვიგრძნო მაშინაც, როდესაც არ მაქვს მილიონი, იმიტომ, რომ მე სხვა უპირატესობები მაქვს. მე რეალიზებული ვარ, მე არ მჭირდება ის, რაც სხვებს სჭირდებათ. ეს არის განათლების პრინციპი. ხუთი წიგნი მაქვს წაკითხული თუ შვიდი, ამას მნიშვნელობა არ აქვს, თუ ამან ცვლილებები არ მოახდინა.“
ზურა მხეიძის თქმით, ბავშვი იმ ადამიანს მიბაძავს, ვინც მისთვის ავტორიტეტული პიროვნებაა:
„გააჩნია, ვინ იქნება თქვენი ბავშვისთვის ავტორიტეტული პიროვნება. ავტორიტეტულში იმას არ ვგულისხმობ ,რომ თქვენი ეშინია, არამედ პატივს გცემთ. თუ თქვენ, მშობელი ხართ ბავშვისთვის ავტორიტეტი, მაშინ თქვენ ხართ მისთვის ღირებულებების საზომი. ის თქვენი ღირებულებების სისტემიდან შეაფასებს ქცევებს. თუ მისთვის ავტორიტეტი ტელევიზორში გამოსული ტიპია, რა თქმა უნდა, მაგალითს მისგან აიღებს. სად უნდა დაინახონ ჩვენს ტელევიზიებში ადამიანი, რომლისგანაც რამის აღება მოგინდება?! ძალიან ცუდად გამომდის, მაგრამ მასობრივად ასეა.“
„მითხარით ბავშვი, რომელიც ოცნებობს, რომ როდესაც გაიზრდება მასწავლებელი გამოვიდეს. თუ ნახავთ ასეთ ბავშვს, სტუდიაში უნდა მოიწვიოთ. მე რამდენჯერ ვიკითხე, თუ არსებობს ასეთი ბავშვი ბუნებაში. ყველაზე ავტორიტეტული ტიპი მეოცე საუკუნის დასაწყისში მასწავლებელი იყო. მასწავლებელი იყო სხვა ფენის წარმომადგენელი, რომელიც იყო ავტორიტეტი ბავშვებისთვის. ავტორიტეტი ის კი არ არის: „ნიშანი დაგიწერე, არ დაგიწერე.“ ავტორიტეტი არის სამაგალითო ტიპი. ეს ინსტიტუციაც მოშლილია. მასწავლებელი ყოველთვის ინტელიგენციას წარმოადგენდა. ყოველთვის ელიტარული ფენა იმით კი არ იყო, რომ ფინანსურად იყო დაწინაურებული, უბრალოდ იყო ადამიანი, რომელსაც ჭკუა მოეკითხება,“ - აღნიშნულ თემებზე ზურა მხეიძემ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „შემდეგი გაჩერება“ ისაუბრა.