Baby Bag

„ბავშვს მამა აუგად არ უხსენო, ნუ დაუწყებ მამას ლანძღვას,“- შალვა ამონაშვილი

„ბავშვს მამა აუგად არ უხსენო, ნუ დაუწყებ მამას ლანძღვას,“- შალვა ამონაშვილი

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა მშობლებს ურჩია ბავშვის თანდასწრებით ერთმანეთზე აუგი არ თქვან:

„ნუ დაუწყებთ მამას ლანძღვას. ბავშვს მამა აუგად არ უხსენო. როგორც არ უნდა დაცილებულიყავით, დაცილდით დაცილდით, რა ვქნათ, არ უნდა მომხდარიყო ასე და მოხდა, ხომ?! მტრები რატომ უნდა გახდეთ, როდესაც შვილი საერთო გყავთ?! რაღაც წლები ერთად გაატარეთ, ეს ცხოვრება უნდა ჩავწიხლოთ? არ შეიძლება ასე. იმაში რაღაც კარგი ხომ იყო?! ის დავაფასოთ მეტად. ბავშვს მამაზე აუგი არ უთხრა, რომ მამა ლოთი იყო, ფულს არ გვაძლევდა. ასეთი რაღაცები თუ უთხარით ბავშვს, იმ ტოტს ჭრით, რომელზეც აღზრდაა ჩამოკიდებულებული.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, ოჯახის დანგრევის შემთხვევაში, ბავშვი მშობლების პრობლემებით არ უნდა დამძიმდეს:

„ბავშვი მამის სანახავად თუ წავა, მის ახალ ოჯახს ნახავს, მეორე ძმებსა და დებს ნახავს, როგორ, გინებით უნდა გაუშვა, რომ იქ არ შეიყვანოს, არ გააცნოს?! პირიქით, ბავშვს უთხარით: ისინი შენი ძმები და დები არიან, ერთი მამის შვილები ხართ, უნდა გიყვარდეს. ის ქალიც უნდა გიყვარდეს, წაუღე ნამცხვარი. თუ ბავშვის აღზრდა გინდა, ასეა. თუ შენი პირადი განცდებისგან განმუხტვა გინდა, მაშინ იყვირე და იწივლე, არც სახლში შემოუშვა, სიძულვილი ჩაუნერგე ბავშვს მამის მიმართ და რასაც მიიღებ დაინახავ 10 წელიწადში.“

„ძვირფასო მამა, წახვედი? ღმერთმა ბედნიერად გატაროს ცხოვრების გზებზე, ოღონდ აღარ გააუბედურო მეორე ოჯახიც, მესამესკენ არ გაიქცე. იციან ასე წანწალი ზოგიერთმა მამებმა და აუბედურებენ ქალებს. სადღაც უნდა დაუდო გული, რომ კაცად იქცე. თუ ბავშვს წაიყვან სახლში შენთან, არ გააკეთო ბავშვისთვის იმაზე მეტი, რაც შენს ყოფილ მეუღლეს შეუძლია გაუკეთოს. არ გააკეთო ისეთი რამ, რომ, აი, როგორი კარგი ვარ მე და დედა როგორი გყავს, აი, რატომ გამოვიქეცი მე სახლიდან. ამით ბავშვს ცუდ გზაზე დააყენებ. ის გაღიზიანებული მოდის სახლში, რომ მამამ ასეთი რამ უყიდა, დედა კი უკრძალავს ბევრ რამეს. დედა ზრდის შვილს, არ შეუშალო დედას ხელი! ბავშვს რომ დააბრუნებ უკან, თაიგული მიართვი შენს ყოფილ მეუღლეს. შვილი გაგიჩინა, არ ღირს შენს პატივისცემად?! ბავშვს უთხარი, რომ გიყვარს დედა ძალიან, მაგრამ ასე მოხდა. თუ ასე ერთმანეთს დააფასებთ, ბავშვი გაგეზრდებათ ორივეს,“- აღნიშნა შალვა ამონაშვილმა.

წყარო:​ „ამონაშვილის აკადემია“

შეიძლება დაინტერესდეთ

„​ბავშვები, რომლებსაც დასცინიან, ხშირად იტანჯებიან დეპრესიით, ხდებიან გარიყულები, იზოლირებულები და მარტოსულები“

„​ბავშვები, რომლებსაც დასცინიან, ხშირად იტანჯებიან დეპრესიით, ხდებიან გარიყულები, იზოლირებულები და მარტოსულები“

როგორ აისახება ბავშვის ფსიქიკასა და თვითშეფასებაზე დაცინვა, დაშინება, შევიწროვება?-  ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი მარი ჯოხარიძე.

- როგორ აიახება ბავშვის ფსიქიკაზე დაცინვა და რა ზიანი შეიძლება მიაყენოს სამომავლოდ ამ გამოცდილებამ?

- დაცინვამ, დაშინებამ, შევიწროვებამ, რასაც ყველა უკვე ბულინგს ვეძახით, შესაძლოა ძალიან სერიოზულად იმოქმედოს ბავშვის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე, ადამიანის კეთილდღეობაზე.

ჩვენ ყურადღება უნდა გამოვიჩინოთ არა მხოლოდ იმ ბავშვების მიმართ, რომლებსაც დასცინიან, ავიწროვებენ, აშინებენ, არამედ მჩაგვრელების მიმართაც, ვინაიდან დიდი რისკია იმისა, რომ მათი ანტისოციალური ქცევა, დროსთან ერთად, უფრო ინტენსიური გახდება, მოიმატებს აგრესიაც. ისინი, ჩაგრული ბავშვების მსგავსად, ხშირად იტანჯებიან დეპრესიით და შფოთვით. ასევე აღსანიშნავია, ბავშვები, რომლებიც დამკვირვებლების როლში არიან. არ აქვს მნიშვნელობა რომელ მხარეს იჭერენ, შფოთვის მიზეზი შესაძლოა შიში იყოს, მათაც არ დასცინონ, ან განცდა იმისა, რომ თანატოლის დახმარება უნდოდათ და ვერ მოახერხეს.

ბავშვები, რომლებსაც დასცინიან, ხშირად იტანჯებიან დეპრესიით, ხდებიან გარიყულები, იზოლირებულები და მარტოსულები. ეს ყველაფერი შეიძლება აისახოს არა მარტო დაბალ აკადემიურ მოსწრებაზე, არამედ მომავალში მეგობრებთან, პარტნიორებთან, სანდო და ჯანსაღი ურთიერთობის დამყარებაზე.

- როგორ აისახება თვითშეფასებაზე?

- თვითშეფასება დიდ გავლენას ახდენს ადამიანის კეთილდღეობაზე, ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებაზე, ხოლო თვითშეფასების ჩამოყალიბებაზე უამრავი რამ ახდენს ზეგავლენას, მათ შორის ცხოვრების ისტორია, გამოცდილება, სოციალური გარემოებები და სხვების რეაქციები ჩვენზე. შესაბამისად, დაცინვა, დაშინება ცუდად აისახება მათ თვითშეფასებაზე. ბავშვს შეიძლება ეგონოს, რომ რადგან დასცინიან, რაღაც პრობლემა აქვს, ე.ი. არ არის საკმარისად კარგი.
მახსოვს, სკოლაში რამდენიმე ბავშვმა კომენტარი გამიკეთა სიმაღლესთან დაკავშირებით. ვერ ვიტყვი, რომ ინტენსიურად დამცინოდნენ ან მავიწროვებდნენ, ეს იყო რამდენიმე უწყინარი ხუმრობა ჩემს სიმაღლეზე, თუმცა აღარ მინდოდა სკოლაში სიარული, მეგობრების ნახვა, ვიგონებდი მიზეზებს, ოღონდ სახლიდან არ გავსულიყავი. როდესაც გარეთ მიწევდა გასვლა, მეწყებოდა შფოთვა, იმის გამო, რომ ვინმე კიდევ დამცინებდა. ბავშვები ძალიან მგრძნობიარეები არიან, ერთმა სიტყვამაც შეიძლება იმოქმედოს მათ თვითშეფასებაზე და ქცევაზე.
- რა რეკომენდაციას მისცემდით მშობლებს?
- როდესაც მშობელი, მასწავლებელი ან უბრალოდ მზრუნველი პირი შენიშნავს, რომ ბავშვი დაძაბული, შეშინებული, გაღიზიანებულია, თავს არიდებს გარეთ გასვლას ან ისეთ აქტივობებში ჩართვას, რაც ადრე სიამოვნებდა, იწყებს სხვების დაცინვას ან შეშინებას, უნდა დავიწყოთ მიზეზების გარკვევა.
არ უნდა მივცეთ პირდაპირი მითითებები და რჩევები. საუბრის დროს ბავშვს უნდა შევუქმნათ მშვიდი და უსაფრთხო გარემო, უნდა გავგრძნობინოთ, რომ მას არ განვსჯით. ბავშვებს ხშირად უჭირთ მათთვის მტკივნეულ თემაზე საუბარი, ამიტომ მოთმინება გვმართებს! როდესაც ის დაიწყებს ისტორიის მოყოლას, არასდროს არ შევაწყვეტინოთ, მოუსმინეთ ბოლომდე და ეცადე ყველაფერი გაიგოთ სიტუაციაზე. მიზეზების გარკვევის შემდეგ უნდა განისაზღვროს დამცავი სტრატეგიები, რაც მომავალში დაეხმაარება ბავშვს.
საჭიროა მშობლების და მასწავლებლების ჩართულობა. კონფლიქტის მოგვარების სტრატეგიები არის აუცილებელი უნარ-ჩვევები, რომლებიც ადრეული ასაკიდანვე უნდა ისწავლებოდეს, როგორც ოჯახში, ასევე სკოლაში. ბავშვებმა უნდა ისწავლონ ნებისმიერი საკითხის ჯანსაღად გადაწყვეტა, უნდა იცოდნენ საკუთარი უფლებები, ჰქონდეთ სხვის მიმართ თანაგრძნობის გამოხატვის უნარი. როგორც ყოველთვის, ახლაც ვიტყვი, რომ საუკეთესო სწავლების მეთოდი მაგალითის მიცემაა და ამ შემთხვევაში, მშობელმა ბავშვს უნდა მისცეს პოზიტიური მაგალითი.
მშობლებს, ბაღს, სკოლას ძალიან დიდი როლი აქვს. ერთობლივი და დროული ჩართულობით, ფსიქოლოგის რეკომენდაციების გათვალისწინებით, შეგვიძლია ბავშვებს შევუქმნათ ჯანსაღი გარემო, რათა მჩაგვრელი არ დარჩეს მჩაგვრელად და მსხვერპლი მსხვერპლად ცხოვრების ბოლომდე.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად