როგორ გადავაჩვიოთ ბავშვი საფენს, რა ხერხებით არის შესაძლებელი, რომ მივაჩვიოთ ქოთანზე დასმას და რა ასაკიდან უნდა მივიჩნიოთ პრობლემად შარდის ან განავლის შეუკავებლობა? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ბავშვთა ნეფროლოგი ქეთევან ქვათაძე.
- ქალბატონო ქეთევან, მშობლებისთვის პრობლემას წარმოადგენს პატარას საფენისგან გადაჩვევა. რა ასაკიდან უნდა დავსვათ ბავშვი ქოთანზე?
- ყველა ბავშვის განვითარება ინდივიდუალურია. ამის გათვალისწინებით განსხვავდება საფენის გახდის და ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლის ასაკი. ზოგიერთი კვლევით დასტურდება, რომ ბავშვების უმეტესობა ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლისთვის მზად არის 18-24 თვის ასაკისთვის. მიუხედავად ამისა, ასაკი არ არის ერთადერთი გასათვალისწინებელი ფაქტორი.
- რა უნდა გაითვალისწინოს მშობელმა იმ დროს, როცა ქოთანზე დასმას გადაწყვეტს?
- წარმოგიდგენთ რამდენიმე ზოგად რჩევას და მითითებას, რომელიც შეიძლება გამოიყენოს ან გაითვალისწინოს მშობელმა.
პირველ რიგში, უნდა მოიმარაგოთ: კომფორტული დასაჯდომი ქოთანი და ტუალეტზე დასამაგრებელი რბილი ადაპტერი, დასადგომი სკამი ხელების დასაბანად, ილუსტრირებული წიგნი ან ვიდეორგოლები, სადაც არის გზამკვლევი ტუალეტის ტრენინგის შესახებ, პამპერსი ტრუსები, რამდენიმე ცალი ნაჭრის საცვალი, მატრასის დამცავი პამპერსი საფენი და წამახალისებელი სტიკერები.
ნაბიჯი პირველი:
ყურადღების მიპყრობა - ბავშვი მხოლოდ პამპერსით ან საცვლით ქოთანზე დასვით და წაუკითხეთ წიგნი ან აყურებინეთ ვიდეორგოლი, სადაც ტუალეტის ტრენინგის შესახებ არის მოთხრობილი.
ნაბიჯი მეორე:
შეარჩიეთ „კარგი დრო“ - სასურველია, იყოს თბილი ამინდები, რომ იოლად შეძლოთ ხშირად გამოცვლა. ოჯახის წევრები, რომლებიც ამ პროცესში მონაწილეობენ უნდა იყვნენ მაქსიმალურად ორიენტირებულები. არ დაამთხვიოთ მოგზაურობას ან საცხოვრებელი სახლის ცვლილებას.
ნაბიჯი მესამე:
დააწესეთ რუტინა - ბავშვი ქოთანზე ერთი და იმავე დროს დასვით, მაგალითად, სადილის ან ბანაობის შემდეგ, ძილის წინ. თავდაპირველად შესაძლებელია დაჯდეს ჩაცმული ან საფენით.
გახადე პერსონალური - შეეცადეთ პირადი პასუხისმგებლობა აუმაღლოთ. ქოთანში ან საფენში მოთავსებული ფეკალიები თქვენი დახმარებით გადააგდებინეთ ტუალეტში.
ნაბიჯი მეექვსე:
წაახალისეთ - მოტივაციის ამაღლებისთვის აუცილებელია წახალისება. ტუალეტის ჩვევებთან დაკავშირებით, ყოველი ახალი წინ გადადგმული ნაბიჯისთვის დააჯილდოვეთ, მაგალითად, აწარმოეთ დღიური, კალენდარი, სადაც ყოველდღიურად წებოვან ილუსტრირებულ სტიკერებს ბავშვი თავად ჩააკრავს.
ნაბიჯი მეშვიდე:
საცვალი - თავდაპირველად ადაპტაციამდე გამოიყენეთ პამპერსი ტრუსი, რომელსაც დამოუკიდებლად და იოლად თავად გაიხდის და ჩაიცვამს.
ნაბიჯი მერვე:
მარცხი - ჩასველებისას არ გაუბრაზდეთ და არ დასაჯოთ, შეხვდით ამას პოზიტიურად, გამოუცვალეთ და აუხსენით, რომ შემდეგ ჯერზე უფრო მეტად ყურადღება მიაქციოს მოშარდვის ან დეფეკაციის სურვილს.
ნაბიჯი მეცხრე:
ღამე - საწოლში დაუფინეთ დამცავი პამპერსი საფენი, რომელიც მატრასს დასველებისგან დაიცავს. თუ ღამით ტუალეტის ტრენინგის მცდელობა იქნება წარუმატებელი, არ იღელვოთ, ღამით ჩასველება 5 წლის ასაკამდე პათოლოგიასთან არ ასოცირდება.
ნაბიჯი მეათე:
ჯილდო - ტუალეტის ტრენინგის ყოველი მისი წარმატება სიხარულით აღნიშნეთ. სიტყვიერად შეაქეთ და დემონსტრაციულად აღნიშნეთ.
გაითვალისწინეთ, რომ თითოეული ნაბიჯის შესრულების და ადაპტაციისთვის შესაძლოა, მოგიწიოთ რამდენჯერმე განმეორება.
აუცილებელია გაითვალისწინოთ თქვენი ბავშვის სხვადასხვა ინდივიდუალური გარემოება და დეტალური ინფორმაციისთვის შეათანხმოთ ბავშვის პირად ექიმთან.
- რა ასაკიდან არის პრობლემა, თუ ბავშვს არ ჩამოუყალიბდა ეს ჩვევა და ვერ გადაეჩვია საფენს?
- როდესაც ბავშვი 4 წელზე მეტია და არ აქვს ჩამოყალიბებული დღისით ტუალეტის ჩვევები - აქვს შარდის და განავლის შეუკავებლობა, რეკომენდებულია, კონსულტაცია ექიმთან გაიაროთ.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
წლამდე ასაკის ბავშვის საჭმლის მომნელებელი სისტემა სრულფასოვნად ჩამოყალიბებული არ არის. არსებობს გარკვეული საკვები პროდუქტები, რომელთა გადამუშავება წლამდე ასაკის ბავშვის კუჭ-ნაწლავს არ შეუძლია. ჩვენს სტატიაში 4 ასეთ პროდუქტს გაგაცნობთ.
1. თაფლი
წლამდე ასაკის ბავშვისთვის თაფლის მირთმევა არ შეიძლება, რადგან ეს ჩვილებში ბოტულიზმის განვითარების რისკებს ზრდის, რაც კვლევებითაც დადასტურებულია. ჩვილის ორგანიზმი ამ პრუდუქტს სათანადოდ ვერ გადაამუშავებს, რამაც შესაძლოა ორგანიზმში პათოგენური ბაქტერიების მოგროვებას შეუწყოს ხელი. ზრდასრულებისთვის თაფლი ამ მხრივ რისკს არ წარმოადგენს, თუმცა წლამდე ასაკში ის საშიშ პროდუქტად მიიჩნევა.
2. თხილეული
თხილეული მცირეწლოვანი ბავშვისთვის ადეკვატური პროდუქტი არ არის. მისი ფორმისა და ზომის გამო ის დახრჩობის რისკს ზრდის. კვების რაციონში თხილეულის ნაადრევად შეტანა ზრდის ალერგიებისა და აუტოიმუნური დაავადებების განვითარების რისკებს.
3. ძროხის რძე
ძროხის რძე ხარისხიანი საკვები პროდუქტია, რომელსაც მაღალი კვებითი ღირებულება აქვს, თუმცა ბავშვის სიცოცხლის პირველ წელს მისი მიღება რეკომენდებული არ არის. იმ შემთხვევაში, თუ დედას რძე არ აქვს, ბავშვი სპეციალური ფორმულით უნდა გამოკვებოს, რომლის მონელება ჩვილის ორგანიზმს არ გაუჭირდება.
4. შაქარი
წლამდე ასაკის ბავშვის რაციონში შაქრის ჩართვისგან თავი შეიკავეთ! შაქარმა, შესაძლოა, მეტაბოლური პათოლოგიები და პანკრეასის ზედმეტი გადატვირთვა გამოიწვიოს. შაქარი ბავშვის გემოვნების აღქმასაც ცვლის, რამაც, შესაძლოა, სამომავლოდ მის კვებით ჩვევებზე გავლენა მოახდინოს.
როგორც ხედავთ, წლამდე ასაკის ჩვილებისთვის არსებობს აკრძალული საკვები პროდუქტები, რომელიც მათ რაციონში არავითარ შემთხვევაში არ უნდა იყოს. წინააღმდეგ შემთხვევაში, გაიზრდება ჯანმრთელობის სერიოზული პრობლემების განვითარების რისკი, უმჯობესია ამ დროს უპირატესობა მიანიჭოთ ძუძუთი კვებას და ეტაპობრივად შემოიტანოთ დამატებითი კვება.