რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„როდესაც ბავშვს ასეირნებთ, არ მოჰკიდოთ ხელი მაჯაში, მოჰკიდეთ ხელი იდაყვზე... არ აბზრიალოთ ბავშვები ხელებით,“- ბავშვთა ორთოპედ-ტრავმატოლოგი ნინო ჭოლოკავა
ბავშვთა ორთოპედ-ტრავმატოლოგმა ნინო ჭოლოკავამ მშობლებს ბავშვის სახსრების დასაცავად საინტერესო რეკომენდაციები მისცა:
„შეეცადეთ თქვენი მოპყრობა ბავშვისადმი იყოს ისეთი, რომ იდაყვის სახსარი დაცული იყოს. მაგალითად, როდესაც ბავშვს ასეირნებთ, არ მოჰკიდოთ ხელი მაჯაში, მოჰკიდეთ ხელი იდაყვზე. არ აბზრიალოთ ბავშვები ხელებით, არ აბუქნაოთ. შეგიძლიათ ეს გააკეთოთ, მაგრამ ხელი მოვკიდოთ იდაყვის სახსარში.
ასეთივე რეკომენდაციები უნდა გავითვალისწინოთ ბავშვის აყვანისას. არ ავიტაცოთ ბავშვი მაჯის სახსრით. პატარები მამიკოებს რომ შემოასხდებიან, რასაც ე.წ. „აჩუ-აჩუს“ ვეძახით, იმიტომ, რომ ბავშვმა ტანი არ გადაიქნიოს, ხელზე დაქაჩავენ ხოლმე ბავშვს. ესეც არის რისკი.
ყველა სახის მოძრაობა, რომელიც მიმართულია კიდურის გასწვრივ და მოდების ძალა არის სხივ-მაჯის სახსარზე, ეს გამოიწვევს პრობლემას, სხივის თავის ამოვარდნას, რომელიც არის ბავშვებისთვის ძალიან დამახასიათებელი. ეს მტკივნეულია და ეცადეთ, რომ ბავშვი ამ ტკივილს აარიდოთ. ბავშვი იტკიებს მაჯას და მშობელს ჰგონია, რომ პრობლემა არის მაჯაში. რეალურად პრობლემა არის იდაყვის სახსარში. სხივის თავს აქვს სპეციფიკური ფორმა. მასზე არის მყესი, რომელიც ორიდან ოთხ წლამდე არის ცოტა ფართო, ვიდრე მხრის თავი. ცოტა უხეშ მოძრაობაზე მარტივად ამოვარდება. არის ბევრი ბავშვი, ვისაც სჭირდება სამედიცინო ჩარევა. მშობლებს შემიძლია ვუთხრა ერთი კარგი ამბავი: ეს, როგორც წესი, თავისით გაივლის 4 წლის მერე,“- მოცემულ საკითხზე ნინო ჭოლოკავამ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.