რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
რას გრძნობს მუცლადმყოფი ბავშვი, როდესაც ორსული დედა სევდიანია და ტირის?
მუცლადმყოფი ბავშვის განცდები მჭიდრო კავშირშია ორსული დედის განცდებსა და შეგრძნებებთან. თქვენი შვილი მუცელში სწორედ იმას განიცდის, რასაც თქვენ გრძნობთ და მისი განცდების ინტენსივობა თქვენი განცდების ინტენსივობის ტოლფასია. თუ თქვენ სევდიანი ხართ და ტირით, მუცლადმყოფი ბავშვიც სევდიანია.
გესტაციურ პერიოდში ბავშვი დაბადებისთვის ემზადება. მზადების პროცესში ძალიან მნიშვნელოვანია შეტყობინებები, რომელსაც ის დედისგან იღებს. კალიფორნიის უნივერსიტეტში ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ დედის ემოციური მდგომარეობა გავლენას ახდენს ბავშვის განვითარებაზე დაბადებამდე და მის შემდეგ. კვლევით დადგინდა, რომ საშვილოსნოში მყოფი ბავშვი საკუთარი განვითარების პროცესის აქტიური მონაწილეა. ის დაბადების შემდგომ სიცოცხლეზე ინფორმაციას აგროვებს. კვლევით დადასტურდა, რომ მუცლადმყოფი ბავშვი დედის ემოციურ მდგომარეობას გრძნობს და განიცდის.
ბავშვი ზრდასთან ერთად აქტიურად იღებს შეტყობინებებს დედისგან და ეს არ არის მხოლოდ მისი გულისცემა ან მუსიკა, რომელსაც დედა უსმენს. ბავშვი პლაცენტის მეშვეობით სიგნალებს იღებს, რომელიც მას დედის ემოციურ მდგომარეობაზე ინფორმაციას აწვდის. თუ დედა ძალიან სევდიანია ან დეპრესიაშია, ბავშვი ამას გრძნობს და განიცდის. დედის ემოციური მდგომარეობა ბავშვის განვითარებაზე დიდ გავლენას ახდენს. გრძელვადიან პერსპექტივაში დედის დეპრესიულმა მდგომარეობამ შეიძლება გამოიწვიოს ბავშვის ნევროლოგიური და ფსიქიატრიული პრობლემები.
ყველაზე კარგი, რისი გაკეთებაც დედას გესტაციური პერიოდის განმავლობაში შეუძლია, არის ემოციური წონასწორობის შენარჩუნება და სიმშვიდე, რადგან ეს ბავშვს სწორად განვითარების შესაძლებლობას მისცემს. დედის განწყობის მუდმივი ცვალებადობა ბავშვზე ძალიან ზემოქმედებს. ბედნიერების ხანმოკლე ეპიზოდების მწუხარებითა და სევდით ხშირი ჩანაცვლება ბავშვს თავს დაუცველად აგრძნობინებს. ფსიქოლოგები თვლიან, რომ ბავშვზე დედის აზრებიც ახდენს გავლენას. ის გრძნობს, როდესაც დედისთვის არასასურველი შვილია, რაც მომავალში ფსიქოლოგიურ პრობლემებს უქმნის.
მნიშვნელოვანია, რომ ორსული თავს მშვიდად გრძნობდეს. ეცადეთ, ორსულობისას მაქსიმალურად აიცილოთ თავიდან სტრესი და ნეგატიური განცდები. შეგიძლიათ ამ მიზნით მიმართოთ იოგას, მედიტაციასა და განტვირთვის ვარჯიშებს. დაიხმარეთ ახლობლები და მეგობრები, რათა შფოთვისა და სევდიანი განწყობის დაძლევა შეძლოთ.