რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
ყველაზე მნიშვნელოვანია არა ის, რას აკეთებთ თქვენი შვილებისთვის, არამედ ის, თუ რას აკეთებთ მათთან ერთად
მშობლებს შვილებისთვის ყველაფერი საუკეთესო გვსურს. ექსპერტები ამტკიცებენ, რომ ყველაზე მნიშვნელოვანია არა ის, რას აკეთებთ თქვენი შვილებისთვის, არამედ ის, თუ რას აკეთებთ მათთან ერთად.
მშობლები შვილების მთავარი მასწავლებლები არიან. ისინი მშობლების დახმარებით სწავლობენ, როგორ ესაუბრონ სხვებს, როგორ გადაჭრან კონფლიქტები. როგორც წესი, ბავშვები ამ ყოველივეს მშობლებთან ურთიერთობით და მათთან ერთად განხორციელებული აქტივობებით სწავლობენ.
ბავშვის სოციალური, შემეცნებითი, ფიზიკური, ემოციური განვითარება დაკავშირებულია ბავშვის მშობლებთან ურთიერთობასთან. სწორედ ამიტომ მნიშვნელოვანია ბავშვს ესაუბროთ და რეგულარულად ეთამაშოთ. ისინი ამ გზით ივითარებენ უნარ-ჩვევებს, რომლებიც მათ ცხოვრებაში საკუთარი პოტენციალის გამოყენებისთვის სჭირდებათ.
როდესაც თქვენ თქვენი შვილისთვის რაღაცას აკეთებთ, ის ამით უნარებს ვერ ივითარებს. ბავშვი სწავლობს, რომ როდესაც რაღაცის გაკეთება სურს, მშობელს უნდა სთხოვოს დახმარება. მშობლებს სურთ, რომ დამოუკიდებელი შვილები აღზარდონ, რომლებიც ზრდასრულობისას ყველა მიზანს დამოუკიდებლად მიაღწევენ. ეს არ არის ერთადერთი მიზეზი, რის გამოც შვილებთან დრო ხარისხიანად უნდა გაატაროთ. კიდევ ერთი მიზეზი, რის გამოც ასე უნდა მოიქცეთ, მათი ჯანმრთელობაა.
ბავშვებთან დროის გატარება და მათთან ერთად აქტივობებით დაკავება დიდ გავლენას ახდენს მათ ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე. ამ დროს ისინი ავითარებენ თქვენთან უსაფრთხო მიჯაჭვულობას და ჯანსაღ ურთიერთობას. ეს ეხმარება მათ გახდნენ უფრო თავდაჯერებულები, აიმაღლონ თვითშეფასება და დაინახონ, რომ არიან მშობლებისთვის საყვარელი შვილები. ეს ყოველივე ამცირებს ბავშვის სტრესის დონეს, რაც, თავის მხრივ, ამცირებს დეპრესიისა და შფოთვის განვითარების რისკებს.
შვილებთან ერთად დროის ხარისხიანად გატარებით მათ ეხმარებით ჰქონდეთ უფრო მაღალი აკადემიური მოსწრება, ნაკლებად ჰქონდეთ პერფექციონისტული მისწრაფებები, ჰქონდეთ პრობლემური ქცევების დაბალი რისკი, მათ შორის, ნარკოტიკების მოხმარების. მართალია, დასაქმებული მშობლებისთვის შვილთან დროის ხანგრძლივად გატარება პრობლემაა, თუმცა ამაზე გაცილებით მნიშვნელოვანი მათთან დროის ხარისხიანად გატარებაა.