Baby Bag

ყველი პატარას შეგიძლიათ, 7-8 თვის ასაკიდან გაასინჯოთ, თავიდან სულ ცოტა შესთავაზეთ, შემდეგ კი დაახლოებით 20-30 გრამი - პედიატრის რჩევები

ყველი პატარას შეგიძლიათ, 7-8 თვის ასაკიდან გაასინჯოთ, თავიდან სულ ცოტა შესთავაზეთ, შემდეგ კი დაახლოებით 20-30 გრამი - პედიატრის რჩევები
მივცეთ თუ რა ჩვილს ყველი, ამ თემაზე პედიატრი თამარ ობგაიძე ​წერს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„თუ რაიმე სასარგებლო ნივთიერება არსებობს რძეში, ყველაფერი ყველშია! კალციუმისა და ფოსფორის, ვიტამინებისა და ცილის ეს წყარო იდეალური საკვებია ბავშვის მზარდი ორგანიზმისთვის, ოღონდ იდეალურია მაშინ, როცა ასაკიც სწორადაა განსაზღვრული, ყველიც შესაბამისად შერჩეული და მისი მომზადების და შენახვის ყველა წესი დაცულია. ყველის შემადგენლობში შემავალი ფოსფორი და კალციუმი ისეთი თანაფარდობითაა განაწილებული, რომ ხელს უწყობს კალციუმის სრულყოფილად ათვისებას. ეს კი აუცილებელია ჯანმრთელი ძვლების და კბილების ჩამოყალიბებისათვის.

ყველის შემადგენლობაში სხვა მინერალებიცაა - ნატრიუმი, მაგნიუმი, კალიუმი, სელენიუმი, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის განვითარებისთვის.

​ამ პროდუქტის ვიტამინური შემადგენლობაც აუცილებლად მოგეწონებათ - A, E ვიტამინები ხელს უწყობს მხედველობის განვითარებას, იცავს უჯრედებს დაზიანებისაგან და სასიცოცხლოდ აუცილებელია პატარას ზრდა-განვითარებისათვის, ისევე როგორც დიდი რაოდენობით B ჯგუფის ვიტამინების კომპლექსი.

​ცალკე გამოვყოთ D ვიტამინი - არამარტო ძვლოვანი სისტემის განვითარებისთვის საჭირო ნუტრიენტი, არამედ პრაქტიკულად ფართო ზემოქმედების უნარის მქონე ჰორმონი, ჩვენს ორგანიზმში მიმდინარე უმნიშვნელოვანეს პროცესებს რომ წარმართავს.

ყველის შემადგენლობაში არსებული სფინგოლიპიდები უჯრედული მემბრანების ერთ-ერთი მთავარი შემადგენელი ნაწილია, რაც უჯრედებს დაზიანებისაგან იცავს.

ყველის შემადგენლობაში შემავალი ცილები ადვილად ასათვისებელია და შეიცავს შეუცველელ ამინომჟავებს, რომელბიც ჩვენს ორგანიზმში არ სინთეზირდება და საკვებთან ერთად უნდა მივიღოთ.

ყველის მიღება დასაშვებია ლაქტოზის აუტანლობისას, რადგან რძის გადამუშავების პროცესში ლაქტოზას შემცველობა მინიმალურია. რძის ცილაზე ალერგიის შემთხვევაში კი ყველის მიღებისას ალერგია შესაძლოა, გამწვავდეს. ამიტომ ექიმთან შეთანხმების გარეშე მის მიღებას არ გირჩევთ.

​ყველის შემადგენლობაში არსებული სასარგებლო ბაქტერიები ხელს უწყობს ნაწლავის ნორმალური მიკროფლორის ჩამოყალიბებას, ხოლო თავად მიკრობიოტას როლი განუზომელია ორგანიზმში მიმდინარე სასიცოცხლო პროცესებში.

ყველი არ არის ძირითადი საკვები. ის შეგიძლიათ წასახემსებლად ან სულაც ძირითად საკვებთან ერთად კომბინციაში მისცეთ პატარას. ამ გზით არამარტო სასარგებლო ნუტრიენტებს მიაწვდით ბავშვის ორგანიზმს, არამედ ხელს შეუწყობთ ახალი გემოს გაცნობა-გამრავალფეროვნებას და გემოვნების რეცეპტორების განვითარებას.

ვირჩევთ ყველს - როდიდან, როგორი, რამდენი?

ამ საკითხისადმი მიდგომა გნსხვავებულია. ზოგი წყარო თვლის, რომ 1 წლამდე არ ღირს ყველის გასინჯვა, ზოგი 10 თვიდან უწევს რეკომენდაციას, მე კი აშშ პედიტრიის აკადემიის რეკომენდაციას ვითვალისწინებ - ყველი პატარას შეგიძლიათ, 7-8 თვის ასაკიდან გაასინჯოთ. თავიდან სულ ცოტა, შემდეგ კი დაახლოებით 20-30 გრამი შესთავაზეთ.

​ბაზარზე არსებობს ორი ტიპის ყველი - ნატურალური და მდნარი. ეს უკანასკნელი პატარას არ უნდა მისცეთ, რადგან ის ყველის გარდა ემულგატორებს, კონსერვანტებს, გემოს დანამატებს, მარილს შეიცავს, თუმცა ძალიან გემრიელია.

საბავშვო ყველი არ უნდა შეიცავდეს დიდი რაოდენობით ცხიმს.

ნატურალური ყველი მიიღება რძის ფერმენტული დუღილის ზეგავლენით და შესაბამისად, მასში ნარჩუნდება ყველა ის სასარგებლო ნივთიერება, რომელიც ბავშისათვისაა აუცილებელი.

არ დაგავიწყდეთ, რომ ყველი უმარილო უნდა იყოს ან მინიმალური რაოდენობით შეიცავდეს მას. მოგეხსენებათ, ყველს მარილს კონსერვაციის მიზნით უმატებენ.

არ შეიძლება იმ ყველის მიცემა, რომელიც სოკოს გამოყენებით მზადდება (ობიანი ყველი), თუმცა ძალიან გვეგემრიელება უფროსებს. მოკლედ, ბრი, როკფორი, გორგონძოლა პატარებისათვის აკრძალულია.

არ შეიძლება შებოლილი ყველი.

რეკომენდებულია ბავშვთა კვებისთვის განკუთვნილი ყველის გამოყენება, რომელიც გემრიელიცაა, იდელური ტექსტურა აქვს და არც მავნე მინარევებს შეიცავს.

​დაბოლოს, გახსოვდეთ, რომ ყველი პასტერიზებული რძისაგან უნდა იყოს მომზადებული.

​არაპასტერიზებული რძისაგან მომზადებული ყველი შესაძლოა, დაავადების გამომწვევ საშიშ ბაქტერიებს შეიცავდეს, მაგალითად, ლისეტრიებს, ეშერიხია კოლის, ბრუცელებს, სალმონელებს.

მოამზადეთ ბოსტნეულის გემრიელი პიურე ყველით

1 საშუალო ზომის ბატატი ან კარტოფილი და 1 სტაფილო მოათავსეთ ქვაბში, დაასხით მდუღარე წყალი და მოხარშეთ. თუ ხარშვისას წყლის დამატება დაგჭირდათ, ისევ მდუღარე წყალი ჩაუმატეთ. მოხარშვის შემდეგ დააბლენდერეთ 20-30 გრამ პასტერიზებული რძისაგან დამზადებულ ან რომელიმე საბავშვო ყველთან ერთად, გაათხელეთ დედის რძით ან ხელოვნური ნარევით“.

შეიძლება დაინტერესდეთ

​უნდა დავაძალოთ თუ არა ბავშვს თეფშის ბოლომდე მოსუფთავება და რა ზეგავლენას ახდენს ძალის დატანება მათ ფსიქიკაზე? - აქტუალურ თემაზე ფსიქოლოგი საუბრობს

​უნდა დავაძალოთ თუ არა ბავშვს თეფშის ბოლომდე მოსუფთავება და რა ზეგავლენას ახდენს ძალის დატანება მათ ფსიქიკაზე? - აქტუალურ თემაზე ფსიქოლოგი საუბრობს

უნდა დავაძალოთ თუ არა ბავშვს თეფშის ბოლომდე მოსუფთავება, რა ზეგავლენას ახდენს ძალის დატანება მათ ფსიქიკაზე და როგორ ავარიდოთ თავიდან ბავშვს ჭარბი წონის პრობლემა? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, გეშტალტთერაპევტი მარინა ბოსტოღანაშვილი.

- ქალბატონო მარინა, მშობლები ხშირად ბავშვებს აძალებენ თეფშის მოსუფთავებას, რამდენად მიზანშეწონილია ეს?

- საკვები ორგანიზმისთვის ბუნებრივი მოთხოვნილებაა. შიმშლი და წყურვილი - თვითგადარჩენის ძირითადი ინსტინქტები. თუ შემთხვევით დაგავიწყდებათ ჩვილის კვება, ის შეგახსენებთ ხმამაღალი ტირილით და არ დამშვიდდება სანამ არ აჭმევთ, ბავშვმა უკეთ იცის, როდის და რამდენი უნდა ჭამოს.

გასაკვირია, რომ დედები, რომლებიც იყვნენ მომხრენი,  მიეცათ საკვები ბავშვისთვის მოთხოვნის შესაბამისად, დროთა განმავლობაში გადაიქცევიან ჯერ დედებად, რომლებიც სთხოვენ შვილს, „ერთი კოვზი დედიკოს (ბებიკოს, მამიკოს) ხათრით“ და შემდგომ იწყებენ ულტიმატუმებით საუბარს, მაგალითად, „სანამ არ შეჭამ, არ ადგები, არ ჩაგირთავ მულტფილმებს, არ მოგცემ ტკბილეულს, არ გიყიდი სათამაშოს“...

ბუნებრივ მადაზე გსმენიათ?

​საჭმლის მიღება, როცა არ ხარ მშიერი, ჭამის გაგრძელება, როცა უკვე დანაყრდი, მუდმივი მოთხოვნა, რომ ბავშვმა შეჭამოს ულუფა ბოლომდე, იწვევს იმას, რომ ამით პატარა წყვეტს ბუნებრივ კონტაქტს თავის სხეულთან, ვეღარ გრძნობს შია თუ დანაყრებულია.
უკვე ზრდასრულ ასაკში ის აღარ არის ორიენტირებული თავის მოთხოვნილებაზე (როცა მოდის შიმშილის შეგრძნება), ყურადღებას აქცევს გარე ფაქტორებს, ანუ ლანჩის დროს, ვახშამის დროს...
ახლა ალბათ შემეკითხებით, თუ როგორ მოვახდინოთ გავლენა ბავშვზე ისე, რომ საჭმელი ჭამოს, რადგან თუ არ დააძალეთ, მთელი დღე არც გაახსენდება. საწყის ეტაპზე მას გაუხარდება, რომ არავინ აძალებს ჭამას, მაგრამ ცოტა ხანში თვითგადარჩენის ინსტიქტები იჩენს თავს (შიმშილი და წყურვილი). მთავარია, ამ დროს სახლში არ გქონდეთ ტკბილეული, რადგან ამ შემთხვევაში ბავშვი ტკბილეულით დაიკმაყოფილებს შიმშილს.
- დაძალება ცუდ ზეგავლენას ახდენს თუ არა მათ ფსიქიკაზე?
- დაძალება ბავშვში იწვევს პროტესტის გრძნობას. ზოგი ღიად აპროტესტებს, ხოლო ზოგი „დამჯერი“ ბავშვი ხდება ჯიუტი, აგრესიული და მტირალა. ამ დროს შეიძლება, განვითარდეს ნევროზი, ასევე შეიძლება დაძალებისას, ბავშვს დაეწყოს ღებინება და ეს გახდეს რეაქცია საჭმლის დანახვაზე, ამის თავიდან მოცილება შეიძლება რთული იყოს. ნუ დაადგებით თავზე ბავშვს, როცა ჭამს, სჯობს, შორიდან დააკვირდეთ ხოლმე.
იმისათვის, რომ თავიდან ავიცილოთ ზრდასრულ ასაკში ზედმეტი ჭამის და ჭარბი წონის პრობლემები, ბავშვმა უნდა ისწავლოს საკვების იმ რაოდენობით მიღება, რამდენიც ორგანიზმს სჭირდება. ჯანმრთელმა სხეულმა თვითონ იცის, თუ როდის და რა რაოდენობით უნდა მიიღოს საკვები. ბავშვები არ არიან გამონაკლისები, თუ მოშივდათ, მოითხოვენ თვითონ. მშობლის მოვალეობაა, უზრუნველყოს ბავშვი ჯანსაღი საკვებით.
ფსიქოლოგები გამოყოფენ რამდენიმე ტიპურ დამოკიდებულებას, რომლებიც ყალიბდება მშობლების ქვეცნობიერში და უღვიძებენ სურვილს, გამოკვებონ თავიანთი პატარა ნებისმიერი ხერხებით, თუნდაც იძულებით.

  • პირველი არის ბავშვისადმი ისეთი დამოკიდებულება, როგორც არაგონივრული არსებისადმი. მშობელი ფიქრობს, რომ მან უკეთ იცის,  რამდენი, რა სიხშირით და რა უნდა ჭამოს ბავშვმა.
  • მეორე არის მოსაზრება, რომ ბავშვი თუ კარგად არ ჭამს, ეს ნიშნავს, რომ არ ემორჩილება მშობლის მოთხოვნებს და საწინააღმდეგოს აკეთებს.
  • მესამე ვარიანტია, რომ ბავშვი არ ჭამს, რაც მის ავად ყოფნაზე მიუთითებს. გარკვეული ლოგიკა არის ამაში, რადგან, როცა ბავშვი ცუდად არის, მადა დაქვეითებულია, მაგრამ ამ შემთხვევაშიც კი ღირს პატარის ორგანიზმისთვის მოსმენა.
- კვებითი ქცევის დარღვევაზეც რომ ვისაუბროთ.
- კვებითი დარღვევების მქონე ადამიანებს აქვთ ქცევითი დარღვევები, ამასთანავე, აქვთ წონასთან, სხეულის ფორმასთან და საკვების მიღებასთან დაკავშირებული შფოთი. კვებითი დარღვევა არის სერიოზული ფსიქიკური დაავადება და არა არჩეული ცხოვრების წესი.
კვების ყველა დარღვევისთვის საერთოა საკუთარი თავის მიუღებლობა, შფოთვა და დეპრესია, თვითიზოლაცია და საკვებთან დაკავშირებული აკვიატებული ქცევა, როგორიცაა: რომელიმე პროდუქტების აკრძალვა, ან პირიქით, გარკვეული საკვების დიდი რაოდენობით მიღება. კვებითი დარღვევები იყოფა სამ ძირითად ტიპად: ნერვული ანორექსია, ბულიმია, გადაჭარბებული კვება.
- შეიძლება თუ არა მსგავსმა ქმედებამ ბავშვს კონკრეტული საკვები პროდუქტების მიმართ გაუჩინოს ზიზღის გრძნობა?
- რა თქმა უნდა, შეიძლება, მით უმეტეს, თუ ბავშვი მგძრნობიარეა. აქვე მინდა ვთქვა, რომ ჯანმრთელ ბავშვს დამოუკიდებლად შეუძლია გააკონტროლოს,  რა რაოდენობის საკვები სჭირდება, როდის გრძნობს შიმშილს ან დანაყრებას, უბრალოდ მიაწოდეთ მას ჯანსაღი საკვების დიდი არჩევანი. დროთა განმავლობაში მადა და მისი მოთხოვნილება გათანაბრდება. ბავშვისთვის სასარგებლოა ისწავლოს თავისი სხეულის მოსმენა და მიხვდეს, თუ როდის შია ან როდის არის დანაყრებული.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად