Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ეს არის უსასტიკესი ვირუსი ფეხმძიმეების შემთხვევაში, რომელიც სახსრების ტკივილს იწვევს,“- გიორგი ღოღობერიძე

„ეს არის უსასტიკესი ვირუსი ფეხმძიმეების შემთხვევაში, რომელიც სახსრების ტკივილს იწვევს,“- გიორგი ღოღობერიძე

ექიმმა გიორგი ღოღობერიძემ ორსულ ქალებში სახსრების ტკივილით მიმდინარე სახიფათო ვირუსის შესახებ ისაუბრა:

„წარმოვიდგინოთ, რომ ახალგაზრდა ქალბატონს ხელებში სახსრების მტკივნეულობა აწუხებს. ეს ტკივილი მას გამოხატული აქვს დილის საათებში, როდესაც იღვიძებს, გრძნობს შებოჭილობას, უჭირს თითების მოძრაობა. თითების გამოძრავებასთან ერთად შვება მოსდის და აღარ აწუხებს ეს სახსრები. ეს ქალი ფეხმძიმედაა. რა შეიძლება მოხდეს, თუ უყურადღებოდ ვიქნებით და სახსრების ტკივილს არ დავუთმობთ მეტ ყურადღებას? თუ აქამდე სახსრები მას არასდროს არ ტკიოდა და დაეწყო ახლახანს, ამ ტკივილს ახლავს გამონაყარი, ან არ ახლავს, შეიძლება მოხდეს ძალიან ცუდი რაღაც. ეს არის ნაყოფის წყალმანკი. არის ასეთი ვირუსი, მას ჰქვია პარვოვირუსი. ეს არის უმცირესი ზომის, დნმ-ის შემცველი შიშველი ვირუსი, რომელიც უსაფრთხოა ძალიან ბევრი ადამიანისთვის. ის მათ არ უქმნის პრობლემას, მაგრამ ფეხმძიმეების შემთხვევაში ის ძალიან პრობლემურია.

ფეხმძიმე ქალებში ის იწვევს სახსრების დაზიანებას. ყველაზე მეტად ამ დროს ზიანდება მტევნის სახსრები. მან შეიძლება დააზიანოს მაჯის სახსრებიც. გარდა ამ სახსრების დაზიანებისა, მას შეიძლება ახლდეს გამონაყარი, ან გამონაყარი არც კი იყოს. ეს დაავადება ძალიან ემსგავსება რევმატოიდულ ართრიტს. პარვოვირუსი ვრცელდება არამხოლოდ სახსრებში, ასევე ვრცელდება საშვილოსნოშიც. ეს ძალიან ცუდი მდგომარეობაა. ის ნაყოფში გადასვლის შემდეგ გამოიწვევს ნაყოფის ძვლის ტვინის დაზიანებას. ნაყოფის სხეულში ჟანგბადის შემცველობა ძალიან დაეცემა. ნაყოფის გული მაშინვე გააქტიურდება, გაზირდება გულისცემის სიხშირე. სისხლძარღვებში ბევრი სისხლია. ნაყოფი ნელ-ნელა შეშუპდება. მას მუცლის ღრუში დაუგროვდება ბევრი წყალი, ასევე ფილტვებსა და პლევრის ღრუში. ნაყოფის შეშუპებას საბოლოო ჯამში შეიძლება მოჰყვეს ნაყოფის კვდომა და მისი მოცილება. პარვოვირუსი B 19 არის უვნებელი ბევრი ადამიანისთვის, მაგრამ ფეხმძიმეების შემთხვევაში ის არის ძალიან სახიფათო. ფეხმძიმეებში ის მხოლოდ სახსრების ტკივილს გამოიწვევს და ორსული მას არ მიაქცევს დიდ ყურადღებას. შეიძლება ექიმმაც ვერ გამოიცნოს სწორად ეს დაავადება. პარვოვირუსი B19 არის უსასტიკესი ვირუსი ფეხმძიმეების შემთხვევაში. კითხვა ჩნდება, სად ნახა ფეხმძიმე ქალმა ეს ვირუსი? ეს ვირუსი ძალიან არის გავრცელებული სკოლის ასაკის ბავშვებში. ის ბავშვებში მხოლოდ გაციებას იწვევს, მეტს არაფერს. ბავშვს დაეწყება გამონაყარი. გამონაყარი დაეშვება მთელი სხეულისკენ. თუ შენ იცნობ ასეთ ბავშვს, რომელსაც აქვს გამონადენი, ცხელება და ზემოდან ქვემოთ მიმავალი გამონაყარი, უნდა იფიქრო, რომ მას შეიძლება ჰქონდეს პარვოვირუს B19, რომელიც ბავშვისთვის უსაფრთხოა, მაგრამ ძალიან სახიფათოა ფეხმძიმეების შემთხვევაში. ყოველთვის მოერიდე, როდესაც ფეხმძიმე იქნები, დაინფიცირებულ საზოგადოებას,“-აღნიშნა გიორგი ღოღობერიძემ.

წყარო: ​Usmle მოსამზადებელი ცენტრი

წაიკითხეთ სრულად