Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ძალიან გთხოვთ ყველას, ვინც მსგავს სიტუაციას დაინახავთ, ვაცადოთ მშობელს მასთან გამკლავება,“ - ნეიროფსიქოლოგი მარიამ ხვადაგიანი

„ძალიან გთხოვთ ყველას, ვინც მსგავს სიტუაციას დაინახავთ, ვაცადოთ მშობელს მასთან გამკლავება,“ - ნეიროფსიქოლოგი მარიამ ხვადაგიანი

ნეიროფსიქოლოგმა მარიამ ხვადაგიანმა ბავშვის ჭირვეულობასთან გამკლავების სწორ მიდგომებზე ისაუბრა:

„ბავშვის ჭირვეულობის დროს მშობელმა რა უნდა გააცნობიეროს? დიდების შემთხვევაშიც ასეა ეს, რომ ჩემში არსებული ემოცია ვერ დავიკავე, სადღაც მინდა წავიღო, ამიტომ სრულიად შემთხვევით ადამიანს შეიძლება ეჩხუბო, რომელსაც არაფერი არ გაუფუჭებია. როდესაც მშობელი ვარ, ვაცნობიერებ, რომ ახლა, იმის გამო, რომ ამ სიტუაციას ვერ ვმართავ, ამაზე ვბრაზობ. ამის გამო ეს ჩემი ბრაზი ისევ ამ ბავშვზე უნდა გადმოვიტანო. რა თქმა უნდა, სიტუაციის ესკალაცია არის. წარმოიდგინეთ 3 წლის არსება, რომლის მთელი სამყარო არის მშობელი, რომელიც ფიზიკურად არის მასზე ბევრად დიდი. ის დგას და კიდევ ზემოდან ეჩხუბება ბავშვს. თან ამით ველოდებით, რომ ის დამშვიდდეს. გამორიცხულია ის ამით დამშვიდდეს. ვერ დამშვიდდება.

ჩვენთან კულტურულად ასეა, რომ თუ მშობელი ბავშვის მსგავს ქცევას იგნორირებას უკეთებს და არ ეჩხუბება, ქუჩაში გამვლელი, ტრანსპორტში მყოფი ადამიანი იწყებს მშობლისთვის შენიშვნის მიცემას. ეს მშობელს კიდევ უფრო უმატებს შფოთვას. ბავშვი ასეთ დღეშია, ვერ ვმართავ და ე.ი. ცუდი დედა ვარ, ამიტომ კიდევ უფრო ბრაზდება. მშობელი იმათზე ბრაზდება სინამდვილეში, ვინც შენიშვნა მისცა და იმათ ნაცვლად ბავშვს ეჩხუბება. ძალიან გთხოვთ ყველას, ვინც მსგავს სიტუაციას დაინახავთ, ვაცადოთ მშობელს მასთან გამკლავება. ჩვენს ქვეყანაში ძალადობას რომ ხედავენ იმაზე არ რეაგირებენ ასე მწვავედ და რეაგირებენ, როდესაც მშობელი ადეკვატურად იქცევა. თუ მშობელი ბავშვს უკეთებს იგნორირებას და ამ დროს მისი უსაფრთხოება არის დაცული, ვაცადოთ, რომ ბავშვი თავად დამშვიდდეს, ან მშობელმა გამოიყენოს ის სტრატეგიები, რომელიც იცის, რომ მუშაობს ბავშვთან,“- მოცემულ საკითხზე მარიამ ხვადაგიანმა „მთავარი არხის“ გადაცემაში „შენი დილა“ ისაუბრა.

წყარო:​ „შენი დილა“

წაიკითხეთ სრულად