Baby Bag

როგორ ვმართოთ ბრაზი, როდესაც ბავშვის ქცევა არ მოგვწონს? - თამარ გაგოშიძის რჩევები მშობლებს

როგორ ვმართოთ ბრაზი, როდესაც ბავშვის ქცევა არ მოგვწონს? - თამარ გაგოშიძის რჩევები მშობლებს

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლებს ბრაზის მართვასთან დაკავშირებით საინტერესო რჩევები მისცა და ბავშვთან ურთიერთობის სხვადასხვა სტრატეგია შესთავაზა:

„ჩვეულებრივი სიტუაცია ავიღოთ: პატარა ბავშვი წუწაობს და თქვენ ნერვები გეშლებათ. რეცეპტი არ არსებობს. დაისმის კითხვა: რა ასაკის არის ბავშვი, რომელიც წუწაობს? სხვადასხვა ასაკში სრულიად განსხვავებული სტრატეგიები დაგვჭირდება. პირველი რეკომენდაცია არის, რომ გადადიხარ საქმეზე. შენს ემოციას აფიქსირებ.​ შენ რომ გაბრაზდი, ეს არ გიშველის, იმიტომ, რომ მიზანს უნდა მიაღწიო. როდესაც საუბარია ორი წლის ბავშვზე, ბევრი ფილოსოფია ორი წლის ბავშვს არ სჭირდება. მიდიხარ, შეგიძლია გადაატანინო ყურადღება, უთხრა: „ნახე ახლა მე შენ რა გაჩვენო?!“ ყველანაირი სტრატეგია მისაღებია იმისთვის, რომ არ მოხდეს ესკალაცია და მისი ემოციები იყოს დაცული. იმასაც ემოცია აქვს. შენ რომ გაქვს ემოციები, იმას აქვს ემოცია, თუ აქვს, მაგრამ იმას არ შეუძლია ჯერ ბალანსირება. ვინ უნდა დაეხმაროს? შენ! შენ თვითონ თუ დასახმარებელი ხარ, იმას ვერ დაეხმარები. თუ ეს არის ორი წლის ბავშვი, მივდივართ ნჯღრევის და გავეშებული სახის გარეშე.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, ოთხი წლის ბავშვს კარგად ესმის ჩვენი მითითებები და შეუძლია ქცევის რეგულაცია:

„თუ ეს არის ოთხი წლის ბავშვი,​ მას უკვე ესმის ძალიან კარგად მითითებები, ქცევის რეგულაციაც შეუძლია. ჩვენ ვეუბნებით, რა უნდა გააკეთოს. კი არ ვეუბნებით: „რამდენჯერ უნდა გითხრა, წუწაობით გაცივდები!“ ტყუილად ვლაპარაკობთ. ვეუბნებით, რაც გვინდა, რომ მივიღოთ. აქაც შეიძლება დავაფასოთ მისი გარჯა. პოზიტიურად რაღაცას დავპირდეთ. თუ ეს არის ექვსი წლის ბავშვი, შეიძლება ამას გამოსაწვევად აკეთებს. თქვენ გჭირდებათ დააკვირდეთ სიტუაციას. არავისთან არ აკეთებს ამას, არც ბებიასთან, არც ძიძასთან, თქვენ რომ სახლში ხართ, მაშინ აკეთებს. რატომ? მიქცევა უნდა ყურადღების. თქვენს ჯინაზე აკეთებს არა იმიტომ, რომ თქვენი ჯინი სჭირს, ასე მაინც მიიქცევს ყურადღებას, რადგან სხვანაირად შეიძლება ვერ მიიქციოს ყურადღება. ბავშვისთვის სულ ერთია ნეგატიურად მიიქცევს თქვენს ყურადღებას, თუ პოზიტიურად. ასეა ბავშვი მოწყობილი მშობლებთან მიმართებაში. ამ შემთხვევაში, მიხვალთ ონკანთან და ეტყვით ბავშვს: „გინდა აქ ვიწუწაოთ ერთად? არაუშავს ხუთი წუთით თუ დაიწუწება ონკანი და აბაზანა, მეც მინდა შენთან ერთად წუწაობა.“ მთავარია, გავიგოთ, ბავშვის ქცევა რას ემსახურება.“

„არის სიტუაციები, როდესაც გარდატეხის ასაკის ბავშვი გეუბნება: „კლუბში უნდა წავიდე.“ შენ არ უშვებ და სწორიც ხარ, რომ არ უშვებ. ​რას ვაკეთებთ ამ დროს? ჩვენ ვეუბნებით: „მოდი, ვიმსჯელოთ, რა არის ამის პლუსი და მინუსი? ვიმსჯელოთ ამაზე და რაღაც გადაწყვეტილებამდე მიხვალ თვითონ. შენ ასწავლი, რომ გონიერებაში გადაიტანოს ეს და იაზროვნოს. მანამდე შენს თავს უთხარი: „თუ შეიძლება, თავი დაიმშვიდე, იმიტომ, რომ შენი მუქარა, წივილ-კივილი და ჩხუბი არაფერს მოგიტანს.“ შენ უნდა ეძებო გამოსავალი, მაგრამ მარტომ არა. უნდა ითანამშრომლო შენს შვილთან და ასწავლო მას თანამშრომლობა, აი ეს არის მთავარი ემოციურ რეგულაციაში,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო: ​„მშობლები განათლებისთვის“

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

„რომ უყვირი და ნერვები გაქვს აშლილი შენს შვილზე, უცბად რომ გააცნობიერებ, რა გაყვირებს ახლა...
​ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ თანამედროვე მშობლებს შეჩერებისა და საკუთარი ემოციების გაანალიზებისკენ მოუწოდა. მისი თქმით, საკუთარ თავში ჩახედვა ადამიანს შეცდომების გაცნობიერებასა და გამოსწორებაში ეხ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რატომ ტირიან ბავშვები სწავლისას და რა უნდა გავაკეთოთ ასეთ დროს?

რატომ ტირიან ბავშვები სწავლისას და რა უნდა გავაკეთოთ ასეთ დროს?

რატომ ტირიან ბავშვები სწავლის დროს და რა უნდა გავაკეთოთ ასეთ დროს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, მარი ჯოხარიძე.

ხშირად, როდესაც მშობლები ბავშვებს გაკვეთილების მომზადებას სთხოვენ, იწყებენ ტირილს. რატომ ტირიან ისინი სწავლის დროს?

- ბავშვები დაბადებიდან შემეცნების და სწავლის პროცესში არიან, ყოველდღიურად. მათ ეს უყვართ და აინტერესებთ, მაგრამ ხშირად მარტივი არ არის სკოლასთან შეგუება და იმ დისციპლინის, სასწავლო უნარების ჩამოყალიბება, რაც სკოლაში სწავლისთვის არის საჭირო. ისინი ტირილს ამ პროცესისგან თავის ასარიდებლად იწყებენ. შესაბამისად, ჩვენ სწორედ ამით უნდა დავინტერესდეთ, თუ რატომ ცდილობს ბავშვი თავი აარიდოს სწავლის პროცესს. შესაძლოა სასწავლო მასალა ძალიან რთულია მისთვის ან ძალიან უინტერესო. სწავლების დროს ბავშვის ინტერესების და საჭიროებების გათვალისწინება უმნიშვნელოვანესია.

შესაძლებელია, სწავლის დროს ტირილი, სკოლასთან დაკავშირებულ ტრავმასთან ასოცირდებოდეს?

- თუ ბავშვისთვის სწავლის პროცესი ასოცირდება უსიამოვნო შეგრძნებებთან, ის სწავლისგან სიამოვნებას ვერ მიიღებს და ეს მისთვის მტანჯველ ვალდებულებად გადაიქცევა. სკოლა, მასწავლებელი და მშობელი კი ამ ყველაფერზეა პასუხისმგებელი. მაგალითად, თუ ბავშვს რომელიმე საგნის გაგება უჭირს, მასწავლებელი კი ძალიან მკაცრია, ამ საგნისთვის მომზადება იწვევს შფოთვას. უბრალოდ გავიხსენოთ საკუთარი თავები, როცა მოსწავლეები ვიყავით. რომელი საგნის მომზადება გვიხაროდა? რომელიც უკეთ გამოგვდიოდა და რომლის მასწავლებელიც გვიყვარდა, არ გვაშინებდა.

მშობლის და მასწავლებლის თანამშრომლობა, ასეთ დროს, კიდევ უფრო განსაკუთრებულ როლს იძენს. მასწავლებელმა და მშობელმა ერთობლივად უნდა დაგეგმონ სამოქმედო გეგმა. რა მოცულობის და სირთულის მასალა აიღონ გეგმად, როგორი მიდგომები გამოიყენონ ბავშვთან ურთიერთობისას.

შესაძლოა თუ არა ასეთ დროს მშობლის მიერ გადადგმულმა მკაცრმა ნაბიჯმა უარეს შედეგამდე მიგვიყვანოს?

- თუ ბავშვი სწავლას თავს არიდებს, სწავლის დროს ტირილს იწყებს, ამ დროს კი მშობელი მისგან მკაცრად მოითხოვს დავალების შესრულებას, ეს ბავშვის მდგომარეობას ვერ გამოასწორებს. სწავლის პროცესი ბავშვისთვის კიდევ უფრო უსიამოვნო და მტანჯველი გახდება. არსებობს სტრატეგიები, მიდგომები, რომლებიც მშობელსაც, მასწავლებელსაც და ბავშვსაც ძალიან უმარტივებს, უხალისებს სწავლის პროცესს.

- როგორ უნდა უნდა მოვიქცეთ, თუ სწავლის განმავლობაში გამუდმებით ტირის ბავშვი?

- პირველ რიგში, უნდა გავარკვიოთ მიზეზი. ბავშვს დავუსვათ შეკითხვები. რატომ ტირის? რა არ მოსწონს? თუ აღმოვაჩენთ რომ დავალება მისთვის რთულია, მაშინ გავამარტივოთ, დავყოთ ნაწილებად. ძალიან მცირე ნაწილის სწავლის შემდეგ ბავშვი შევაქოთ, დავაჯილდოვოთ და დასვენების საშუალება მივცეთ, რომ წარმატებით ტკბობა მოასწროს. არ აქვს მნიშვნელობა რამდენი აქვს სამეცადინო, რას მოითხოვს მისგან სკოლის მასალა. დასაწყისისთვის მთავარია ბავშვს ვაგრძნობინოთ რომ შეუძლია. ნელ-ნელა გავზარდოთ დავალების მოცულობა და სირთულე.

თუ დავალებები მისთვის უინტერესოა, მაშინ საინტერესო აქტივობებთან შევაწყვილოთ. ამისთვის საჭიროა კარგად გავიცნოთ ბავშვი, გავიგოთ რა მოსწონს, რა აინტერესებს, რა იწვევს მასში აღფთოვანებას. ჩავრთოთ სწავლების პროცესში მისთვის საინტერესო სათამაშოები, ნივთები, მათი დახმარებით ავუხსნათ და შევასრულებინოთ დავალება. არ გავაკირიტიკოთ იმის გამო რომ რამე შეეშალა, გამოვხატოთ სიხარული და აღტაცება, როცა რაიმეს დაისწავლის. არასოდეს არ ვუთხრათ ბავშვს რომ ზარმაცი ან უნიჭოა, არ შევადაროთ სხვა ბავშვებს და მათ მიღწევებს.

მშობლებს და მასწავლებლებს ვურჩევ, პირველ რიგში, დაადგინონ შეესაბამება თუ არა სასწავლო მასალა ბავშვის განვითარების საფეხურს, (თუ საჭიროა სპეციალისტის დახმარებით) ასწავლონ ბავშვს ის, რაც მას მოცემულ ეტაპზე შეუძლია და არა ის, რაც მკაცრად გაწერილ პროგრამაში წერია. თუ ბავშვს ვაგრძნობინებთ რომ მისი გვესმის, გავუმარტივებთ დავალებებს, შევაქებთ, წავახალისებთ, დავაჯილდოვებთ პატარა წინ გადადგმული ნაბიჯისთვის, მისი განწყობა სწავლის მიმართ შეიცვლება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 


წაიკითხეთ სრულად