Baby Bag

„ბევრს დღემდე სჯერა, რომ მინერალური წყლებით „ამორეცხვები კუჭ-ნაწლავს წმენდს“ - ინფექციონისტი მაია ბუწაშვილი საზოგადოებაში გავრცელებულ მითებზე

„ბევრს დღემდე სჯერა, რომ მინერალური წყლებით „ამორეცხვები კუჭ-ნაწლავს წმენდს“ - ინფექციონისტი მაია ბუწაშვილი საზოგადოებაში გავრცელებულ მითებზე

ინფექციონისტი მაია ბუწაშვილი საზოგადოებაში გავრცელებულ მითებზე სოციალურ ქსელში მორიგ პოსტს აქვეყნებს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

რამდენიმე ხნის წინ ჩემ მიერ დადებულმა ​პოსტმა იმასთან დაკავშირებით, რომ სხვადასხვა „ჰაერის მონაცვლეობის“ აუცილებლობა ბავშვის ჯანმრთელობისთვის მითია, დიდი ვნებათაღელვა გამოიწვია და ბევრისგან რისხვა დავიმსახურე. ბრალი დამედო წინაპართა შეურაცხყოფაში. იყო ამ შინაარსის საყვედურები: „როგორ, ჩვენმა წინაპრებმა უკეთესად არ იცოდნენ, რომელი ჰაერია უკეთესი და რისი განკურნება შეუძლია?“ მე შეურაცხყოფა ის უფრო მგონია, პროგრესა და კვლევებზე უარი ვთქვათ და როგორც ჩვენს წინაპრებს სჯეროდათ, შელოცვებით ვუმკურნალოთ (ესეც ხომ საუკუნეების მანძილზე აპრობირებული მეთოდი იყო), ან რატომ ვცრით ბავშვებს, „მობრძანდნენ ბატონები, მოვეფეროთ და გავისტუმროთ“. ბევრს დღემდე სჯერა, რომ მინერალური წყლებით „ამორეცხვები კუჭ-ნაწლავს წმენდს.“

მითების ეს ჩამონათვალი შორს წაგვიყვანს. თუმცა, მითებთან ბრძოლის მოტივაცია კი გამიჩინა ჩემი პოსტის გამოხმაურებებმა. ზოგიერთებმა პოსტის შინაარსი არასწორად გაიგეს და მიუხედავად იმისა, რომ ეს მკაფიოდ ეწერა პოსტშიც, გავიმეორებ, რომ სუფთა, გამონაბოლქვისგან თავისუფალი ჰაერი აუცილებელია ჯანმრთელობისთვის. აქვე ისევ მყარად ვიტყვი, რომ ამ სუფთა ჰაერს ადამიანი სად სუნთქავს - ბოდბეში, ხიდისთავში, ნატანებში, კორბოულში, ბარალეთში, ომალოში, ბაკურიანში, სვირში, ბახმაროში, წითელგორაში, წრომში თუ რა ვიცი, უამრავ სხვა ულამაზესი ბუნების მქონე სოფელში, ეს ნამდვილად სულერთია და ყველა შემთხვევაში სასარგებლოა. ასევე არავის დაუდგენია, რომ გინდა თუ არა ეს სუფთა ჰაერი 21 დღე უნდა ისუნთქო. რატომ, 25 ან 30 დღე რომ ისუნთქო, სუფთა ჰაერის ნორმას გადააჭარბებ?

​ალბათ ახლა რასაც ვიტყვი, ამისთვის კალაშნიკოვს დამიმიზნებენ, მაგრამ აბასთუმანი, ასევ ულამაზესი ბუნებით და საოცრად სუფთა ჰაერით, ტუბერკულოზს არ კურნავს. ვისაც ეს სჯერა, ის მაინც სვამს ანტიტუბერკულოზურ მედიკამენტებს და სწორედ ეს მედიკამენტები კურნავს და არა ჰაერი. აბასთუმანში დასვენებას რა ჯობია, მაგრამ ტუბერკულოზისგან ისინიც ზუსტად ისევე იკურნებიან, ვინც თავის ცხოვრებაში აბასთუმანში არ ყოფილა.

კურორტების თემაზე ადამიანებისგან ბუნებრივი რეაქცია იყო, რადგან ბევრისთვის ეს ცნობილი კურორტები იმდენად მყარად არის ასოცირებული ზოგი დაავადების „განკურნებასთან“, რომ ამ სტერეოტიპის შეცვლა ალბათ დიდხანს შეუძლებელი იქნება. ჩემგან ამის მცდელობა არც იყო. პოსტის იდეა სულ სხვაა და საბედნიეროდ, ბევრმა სწორად გაიგო, რისთვისაც დიდი მადლობა.

მე სხვა რამემ უფრო დამაფიქრა, მეხმაურებოდნენ ექიმები, რომლებიც განსაკუთრებით აქტიურად მედავებოდნენ იმაზე, რომ სამეცნიერო კვლევები საჭირო არ არის და „მშობელმა უკეთ იცის ბავშვს რა ჭირდება“, რომ მე, უცოდინარმა, არ ვიცი, რომ კურორტოლოგია მეცნიერებაა და ეს მეცნიერება ამტკიცებს, რომ მაგალითად, „ბრონქების განკურნება ზოგიერთი კურორტის ჰაერით არის შესაძლებელი“ და რა თქმა უნდა, როდესაც ვთხოვდი, შესაბამისი სამეცნიერო მტკიცებულებები გაეზიარებინათ, ამას არ/ვერ აკეთებდნენ. ამ ლოგიკით მედიკამენტების კვლევებიც საერთოდ არ ყოფილა საჭირო, თუ ადამიანებმა უკეთ იციან, რა „მოუხდებათ“. ზუსტად ასე მსჯელობენ ექიმბაშები და ბევრი ადამიანის ჯანმრთელობას რისკის ქვეშ აყენებენ.

მოკლედ, სამედიცინო მითები ჩვენ ირგვლივ უამრავია. უბრალოდ, მთავარია, ამ მითებმა ადამიანებს ცხოვრება არ გაურთულოს და ზოგიერთ შემთხვევაში ჯანმრთელობაზე დამაზიანებელი გავლება არ იქონიოს (თუმცა ასეც ხდება ხოლმე). ამიტომ კარგია, რომ ზოგიერთი ჩემი კოლეგა ხშირად წერს ამ მითების შესახებ. მეც შევეცდები ეს თემა გავაგრძელო“.

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფ​ი“)

,,ხშირად მოგვისმენია: „ვირუსი არ მაქვს, გაციებული ვარ“, რაც, თითქოს, სასუნთქი გზების სიმპტ...
,,ხშირად მოგვისმენია: „ვირუსი არ მაქვს, გაციებული ვარ“, რაც, თითქოს, სასუნთქი გზების სიმპტომების მქონე ადამიანებისთვის თავის მართლების საშუალებაა, რომ გადამდები არ არიან და გარშემომყოფებს მათი არ უნდ...
რამდენიმე მარტივი რჩევა მოგზაურობისას და კურორტებზე ყოფნის დროს ინფექციური დაავადებების პრ...
ინფექციონისტი მაია ბუწაშვილი სოციალურ ქსელში მოგზაურობისას და კურორტებზე ყოფნის დროს ინფექციური დაავადებების პროფილაქტიკისთვის რამდენიმე მარტივ რჩევას აქვეყნებს.​ MomsEdu.ge გთავაზობთ მის ნათქვამ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რას იწვევს D ვიტამინის ნაკლებობა, ან პირიქით სიჭარბე? - ექიმის რჩევები მშობლებს, რომელთა შვილებსაც ეს პრობლემა აწუხებთ

​რას იწვევს D ვიტამინის ნაკლებობა, ან პირიქით სიჭარბე? - ექიმის რჩევები მშობლებს, რომელთა შვილებსაც ეს პრობლემა აწუხებთ

რას იწვევს D ვიტამინის ნაკლებობა, ან პირიქით სიჭარბე? - რჩევები მშობლებს, რომელთა შვილებსაც ეს პრობლემა აწუხებთ. ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ექიმი-პედიატრი, რადიოლოგი ნანა საპანაძე.

- ქალბატონო ნანა, რას უზრუნველყოფს ბავშვის ორგანიზმში D ვიტამინი?

​- თავდაპირველად განვიხილოთ, რას წარმოადგენს D ვიტამინი. ვიტამინი D ერთდროულად წარმოადგენს ჰორმონს და ცხიმში ხსნად ვიტამინს. „მზის ვიტამინი“ 1963 წელს გამოყოფილ იქნა თევზის ქონიდან.

​არჩევენ ვიტამინ D-ს ორ აქტიურ ფორმას. ვიტამინ D2 მცენარეული წარმოშობის სინთეზური ვიტამინი, რომელიც წარმოიქმნება ზოგიერთ საფუარა სოკოზე ულტრაიისფერი სხივების ზემოქმედების შედეგად, მისი პროვიტამინია ერგოსტერონი. ვიტამინ D2-ით ამდიდრებენ საკვებს და ბიოლოგიურად აქტიურ დანამატებს. ვიტამინი D3 (მეორე სახელი „ნატურალური“) გვხვდება ცხოველური წარმოშობის საკვებში, ადამიანის ორგანიზმისთვის იგი უფრო ოპტიმალურად ითვლება. ეს ფორმები თირკმელებსა და ღვიძლში გარდაიქმნება ჰორმონ კალციტრიოლად, იგი ვიტამინ D-ს აქტიურ ფორმად, რომელიც მოქმედებს კუნთების, თირკმელების, ნაწლავების უჯრედებზე. ნაწლავებში იგი ხელს უწყობს კალციუმის გადამტანი ცილის წარმოქმნას, ხოლო კუნთებსა და თირკმელებში - თავისუფალი კალციუმის უკუშეწოვას.

​რაციონში D ვიტამინის ნაკლებობა, მზეზე ბავშვის არასაკმარისად ყოფნასთან ერთად, ჩვილ და ადრეული ასაკის ბავშვებში იწვევს კალციუმისა და ფოსფორის ცვლის მოშლას, რის შედეგადაც ირღვევა ძვლოვანი ქსოვილის წარმოქმნა და მინერალიზაცია. ამ დაავადებას ბავშვებში რაქიტი, მოზრდილებში კი ოსტეომალაცია (ძვლების დარბილება) ეწოდება.

​- როგორ ვლინდება რაქიტი, ანუ როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რომ ბავშვს D ვიტამინის ნაკლებობა აქვს?

​- ძირითადად, რაქიტი ბავშვის სიცოცხლის პირველ და მეორე თვეზევე იჩენს თავს, ხოლო სრულად დაავადება 4–დან 6 თვემდე ასაკში ვლინდება. რაქიტის გამოვლენის პირველი ნიშნებია:

  • ​ჭირვეულობა, ხშირი ტირილი, ბავშვი შეიძლება იყოს, როგორც აგზნებული, ისე მივარდნილი;
  • უძილობა, ფრთხილი ძილი, კრთომები (ძილშიც და სიფხიზლეშიც);
  • ცუდი მადა;
  • ოფლიანობის მომატება, განსაკუთრებით კეფის არეში. ბალიშზე ოფლიანი კეფის ხშირი ხახუნის გამო, ამ არეში გამელოტება ვითარდება, ე.წ. კეფის სიქაჩლე.
  • ძვლების არასაკმარისი მინერალიზაციის გამო ყიფლიბანდის დროული დახურვა არ ხდება, ყიფლიბანდი დიდი ზომისაა, რბილდება დიდი ყიფლიბანდის კიდეები, ასევე კეფის ძვალი( ამას კრანიოტაბესი ეწოდება).

​თუ დეფიციტი გაგრძელდა, შემდგომში დაავადება კიდევ უფრო შეიძლება გაღრმავდეს და გამოვლინდეს.

  • თავის დეფორმაცია: კეფის გაბრტყელება, დიდი ყიფლიბანდის გვიანი დახურვა, გამოკვეთილი შუბლის ბორცვები, კვადრატული ფორმის თავი.
  • კბილების გვიანი ამოსვლა.
  • გულმკერდის დეფორმაცია: მკერდის ძვალთან ნეკნების ბოლოების შემსხვილება - „რაქიტული კრიალოსანი“, ლავიწების დეფორმაცია, მკერდის ძვლის დეფორმაცია - ჩაზნექილი ან გამოზნექილი მკერდი, „მეწაღის გულმკერდი“ ან „ქათმის გულმკერდი“.
  • კიდურების დეფორმაციები: ხელებზე სხივ-მაჯის სახსრის შემსხვილება - რაქიტული სამაჯურები. როდესაც ბავშვი სიარულს დაიწყებს, ფეხებზე გარეთ გაზნექილი O-ს მაგვარი, ან მუხლის არეში შიგნით შედრეკილი და ერთმანეთთან მიახლოებული X-ს მაგვარი ფეხები.
  • კუნთთა ტონუსის დაქვეითება: დიდი ბაყაყისებური მუცელი, ხოხვისა და სიარულის დაგვიანება, იხვისებური სიარული.
  •  ყაბზობა და ფაღარათი.

​რაქიტის დიაგნოზს პედიატრი სვამს გასინჯვისას, მაგრამ ზოგჯერ დამატებითი კვლევების ჩატარებაა საჭირო. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ დედებმა დაავადების ზემოთ ჩამოთვლილი პირველი ნიშნების გამოვლენისთანავე მიმართონ პედიატრს.

​- რა რჩევებს მისცემდით მშობლებს მანამ, სანამ ექიმს მიმართავდნენ და როდის უნდა მივმართოთ ექიმს?

​- ძალიან მნიშვნელოვანია რაქიტის პროფილაქტიკა, რადგან ასე თავიდან ავიცილებთ ყველა გართულებასა და ნარჩენ მოვლენას, რაც ამ დაავადებას სდევს თან. რაქიტის პროფილაქტიკა გულისხმობს ბავშვის მოვლისა და კვების რეჟიმის სწორ ორგანიზებას. უმჯობესია, ბავშვი იკვებებოდეს ძუძუთი, მაგრამ თუ ბავშვი გარკვეული მიზეზებით ხელოვნურ კვებაზეა, აუცილებლად უნდა იღებდეს ადაპტირებულ ნარევს, (ასაკის შესაბამის ფორმულას), დროულად უნდა მიეცეს დამატებითი საკვები, ყოველდღიურად უნდა ასეირნებდნენ სუფთა ჰაერზე, უტარებდნენ გამაკაჟებელ პროცედურებს, ვარჯიშებს ასაკის შესაბამისად. მნიშვნელოვანია, ბავშვმა მიიღოს საპროფილაქტიკოდ ვიტამინი D, ხოლო მედიკამენტის დოზა, მიღების წესი და ხანგრძლივობა უნდა განსაზღვროს პედიატრმა.

​რაქიტის ნიშნების შემჩნევისთანავე დედამ უნდა მიმართოს პედიატრს, არ შეიძლება რაქიტის მკურნალობა ექიმის კონსულტაციის გარეშე.

​ორიოდე სიტყვით შევჩერდები ისეთ გართულებაზე, როგორიცაა D ჰიპერვიტამინოზი.

​ზოგჯერ დედებს აქვთ ინფორმაცია D ვიტამინის ნაკლებობის შედეგად გამოწვეული რაქიტის შესახებ და ცდილობენ, პატარას მიაღებინონ აღნიშნული ვიტამინი, ხშირად ექიმის დანიშნულების გარეშეც. ასეთ შემთხვევაში დედამ ადვილი შესაძლებელია, ვერ განსაზღვროს ოპტიმალური დოზა მისი პატარასთვის, დაეყრდნოს მხოლოდ ანოტაციაში მითითებულ ინფორმაციას და ბავშვმა მიიღოს მედიკამენტის ჭარბი დოზა, განვითარდეს D ჰიპერვიტამინოზი. ამ ვიტამინის ზედმეტი დოზები აზიანებს ენდოკრინულ, კერძოდ ფარისებრ, ფარისებრახლო და მკერდუკანა ჯირკვლებს. კალციუმი ლაგდება ყველა ორგანოში და არღვევს მათ ფუნქციას. D ჰიპერვიტამინოზის შორეული შედეგებია თირკმელების ფუნქციის დარღვევა (კალციუმის ჩალაგების გამო) მკერდუკანა (თიმუსის) და პარათირეოიდული ჯირკვლების ფუნქციის დარღვევა, იმუნიტეტის დაქვეითება, შემდგომში მეორადი ბაქტერიული ინფექციების (პნევმონიის, პიელონეფრიტი) განვითარებით.

​თუ პატარას დედის მიერ ანოტაციით შერჩეული დოზით, ვიტამინ D-ს მიღების პროცესში გამოუვლინდება მადის დაქვეითება, შესაძლებელია, სრულ უმადობამდე, პირღებინება, წყურვილი, ძილიანობა, მოდუნება, დეფეკაციის დარღვევები - დიარეისა და ყაბზობის მონაცვლეობით, მშობელმა დაუყოვნებლივ უნდა მიმართოს პედიატრს შესაბამისი კვლევისა და საჭირო მკურნალობისთვის.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური
წაიკითხეთ სრულად