Baby Bag

განსაკუთრებით მგრძნობიარე ბავშვთან ურთიერთობის 8 ოქროს წესი

განსაკუთრებით მგრძნობიარე ბავშვთან ურთიერთობის 8 ოქროს წესი

ყოველწლიურად დაბადებული ბავშვების 15-20 % მაღალი მგრძნობელობის მქონეა. ისინი გარემო გამღიზიანებლებზე სწრაფად და ემოციურად რეაგირებენ. მშობლებს უდიდესი მოთმინება და ნებისყოფა ესაჭიროებათ, რათა ბავშვის მგრძნობიარე ბუნებას სათანადოდ შეეგუონ და მასთან მოქცევის წესები აითვისონ. სწორ მიდგომას ძალიან კარგი შედეგი მოაქვს, რის გამოც მშობლებს ვურჩევთ მოთმინება გამოიჩინონ, რაც აუცილებლად გაამართლებს.

  • 1.იყავით ემპათიური და ბავშვს ხშირად ესაუბრეთ

თუ ბავშვი საჯარო სივრცეში ემოციურად ფეთქდება, მისი გრძნობების დათრგუნვას ნუ ეცდებით. ბავშვის ემოციები მიიღეთ და შვილს მათ შესახებ ესაუბრეთ.​ ბავშვთან ჩამოჯექით და ჰკითხეთ, როგორ გრძნობს თავს და რა სჭირს. ნუ შესთავაზებთ ბავშვს პრობლემის მარტივად გადაჭირს გზებს. ეცადეთ, მას საჯარო სივრცეში ემოციების გაკონტროლებაში დაეხმაროთ.

  • 2.ბავშვს აუხსენით, რომ ემოციების გამოხატვა ნორმალურია

როდესაც ბავშვი საჯარო სივრცეში ტირის და ემოციებს ღიად გამოხატავს, მშობლები მის მყუდრო ადგილას გაყვანას ცდილობენ, რათა ხალხს მოერიდონ. ამ დროს ბავშვი ფიქრობს, რომ ემოციების გამოხატვა მიუღებელი ქცევაა და თავს დამნაშავედ გრძნობს. ნაცვლად იმისა, რომ ბავშვი სადმე გადამალოთ, მას მხარი დაუჭირეთ და მისი მდგომარეობით დაინტერესდით, რათა მან იგრძნოს, რომ მისი ემოციები თქვენთვის მნიშვნელოვანია.

  • 3.ბავშვს შეცდომებზე მიუთითეთ და ალტერნატივა შესთავაზეთ

მაღალი მგრძნობელობის ბავშვები ჭარბი ექსპრესიულობის გამო ხშირად თანატოლებს და მეგობრებს საკუთარ თავზე ნეგატიურ წარმოდგენას უქმნიან. თქვენს შვილს აუხსენით, როგორ გამოიყურება ის, ​როდესაც მეგობრებზე ბრაზობს ან უკმაყოფილოა. შესაძლოა, ეს თავიდან ბავშვისთვის სტრესულიც იყოს, თუმცა თქვენ მას აუცილებლად უნდა შესთავაზოთ ალტერნატივა. ბავშვს აუხსენით, რომ თუ გაბრაზებულია, უმჯობესია, ათამდე დაითვალოს, ღრმად ისუნთქოს და დამშვიდდეს, ვიდრე უკმაყოფილება აგრესიულად გამოხატოს.

  • 4.იყავით მომთმენი და ბავშვს მარტო დარჩენის შესაძლებლობა მიეცით

მშობლების დიდი ნაწილი ბაღის ასაკის ბავშვებს გამუდმებით სხვადასხვა აქტივობაში რთავს. შესაძლოა, ბავშვს სულაც არ მოსწონდეს ხალხმრავალი გარემო და სახლში მშვიდად ყოფნა ერჩივნოს. ამ შემთხვევაში უმჯობესია, თუ ბავშვთან ერთად ხშირად დაკავდებით კითხვით და იმ თამაშების თამაშით, რომელიც მას მოსწონს. სოციალიზაციაზე ზედმეტად ბევრს ნუ იფიქრებთ. პირველ რიგში, ბავშვს აგრძნობინეთ, რომ მისი გესმით და მის გვერდით ხართ.

  • 5.ბავშვს შიშების დაძლევაში დაეხმარეთ

შიშთან პირისპირ შეჯახება მისი გადალახვის ერთ-ერთი ეფექტიანი გზაა, თუმცა ეს ძალიან დელიკატური საკითხია. მშობელი უდიდესი სიფრთხილით უნდა მოეკიდოთ ბავშვის შიშებს. სწორი მეთოდის გამოყენების შემთხვევაში ბავშვი ძალიან სწრაფად გადალახავს შიშს. ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ შიშის გადალახვისას თქვენი მხარდაჭერა აქვს, რაც მას თავდაჯერებას შესძენს.

  • 6.ოთხფეხა მეგობრის შეძენა ერთ-ერთი საუკეთესო გადაწყვეტილებაა

ცხოველები მაღალი მგრძნობელობის მქონე ბავშვების საუკეთესო მეგობრები არიან. ცხოველებიც ისეთივე მგრძნობიარეები არიან, როგორც პატარები. ოთხფეხა მეგობართან ისინი იმ ურთიერთგაგებას პოულობენ, რომლის პოვნაც ასე ძალიან უჭირთ ადამიანებთან.

  • 7.სახლში უსაფრთხო გარემო შექმენით

მგრძნობიარე ბავშვები განსაკუთრებით მარტივად ღიზიანდებიან, როდესაც გარემო მათთვის უსაფრთხო არ არის. ბავშვს სახლში სივრცე გამოუყავით ,რომელსაც მისთვის კომფორტულად მოაწყობთ. გამოიყენეთ ხალიჩა, რომელზეც ის წიგნების თვალიერებას, მშვიდად წოლას და ფიქრს შეძლებს. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ მას შესვენებისა და განტვირთვისთვის სივრცე ყოველთვის აქვს.

  • 8.დისციპლინის მეთოდები ფრთხილად შეარჩიეთ

სახლში წესების დაწესებამდე კარგად დაფიქრდით, რომ ის ოჯახის ყველა წევრზე თანაბრად მოქმედებდეს. თუ ბავშვი ორპირობას შეგატყობთ, მას გული ძალიან ეტკინება. ​საზღვრები, რომლებსაც აწესებთ, ყველასთვის უნდა იყოს, რათა ბავშვმა თავი დაჩაგრულად არ იგრძნობს.

მომზადებულია ​brightside.me- მიხედვით

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

ბავშვის კაპრიზულობასთან გამკლავების საუკეთესო გზა ჭირვეული ქცევის ნამდვილი მიზეზის დადგენა...
​კაპრიზულობა ყველა ბავშვს ახასიათებს, თუმცა ჭირვეულობას სხვადასხვა ასაკში განსხვავებული მიზანი და მიზეზი აქვს. მშობლების უდიდეს ნაწილს გამოუცდია უსიამოვნებები ბავშვებთან ურთიერთობაში. პატარები ხშირად...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა დადებითი ზეგავლენა აქვს მშობლების მიერ ჩვილებისთვის წიგნების წაკითხვას, რა სახის წიგნები შევარჩიოთ და როგორი უნდა იყოს ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალი?

რა დადებითი ზეგავლენა აქვს მშობლების მიერ ჩვილებისთვის წიგნების წაკითხვას, რა სახის წიგნები შევარჩიოთ და როგორი უნდა იყოს ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალი?
რა დადებითი ზეგავლენა აქვს მშობლების მიერ ჩვილებისთვის წიგნების წაკითხვას, რა სახის წიგნები შევარჩიოთ და როგორი უნდა იყოს ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალი? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტ სოფო მელაძეს ესაუბრა. 

- სოფო, რომელი თვიდან უნდა დავუწყოთ პატარებს წიგნის კითხვა?

- მშობელს შვილისთვის წიგნის გამოყენება და მისი წაკითხვა არა მხოლოდ ადრეულ ჩვილობაში შეუძლია, არამედ ორსულობის დროსაც კი. მოგეხსენებათ, ორსულები ხშირად ასმენინებენ პატარებს ​კლასიკურ მუსიკასაც. ბავშვი მუცელშიც ასხვავებს დედის ხმას და ხმაურს ერთმანეთისგან, შესაბამისად, ჩვენ ბავშვის მუცლადყოფნის პერიოდშიც შეგვიძლია წიგნის ემოციურად და საინტერესოდ წაკითხვა მათთვის. ეს ძალიან სასარგებლო პროცედურაა ნაყოფისთვის. პატარა მუცლადყოფნისას უკვე იწყებს ადრეული სოციალური უნარების და ურთიერთობების ჩამოყალიბებას დედასთან, ხმები და ემოციები ახდენს ნაყოფის რეფლექსების და რეაქციების სტიმულირებას. ბავშვი დაბადებამდე მეტ-ნაკლებად ახდენს ადაპტირებას გარემოსთან, მცირდება შფოთვა. რაც შეეხება ჩვილობის პირველ 2 თვეს, ამ დროს რეკომენდებულია სპეციფიკური წიგნების გამოყენება, ეს არის მკვეთრი კონტრასტის მქონე შავ-თეთრი გამოსახულებები. ამ თემაზე ძალიან საინტერესო აქტივობები ჰქონდა იტალიელ ექიმს და პედაგოგს, ​მარია მო​ნტესორის. მისი აზრით, მსგავსი შავ-თეთრი გამოსახულების მქონე ნახატები ეხმარება ბავშვს მზერის ფიქსაციაში, კონცენტრაციის გაუმჯობესებაში. ასევე, მნიშვნელოვანია გავითვალისწინოთ პირველი ორი თვე, როცა ბავშვის მხედველობა მეტ-ნაკლებად ჩამოყალიბების პროცესშია, ჩვილი გამოსახულებებს ხედავს 20-25 სმ-ის მოშორებით.

2-4 თვემდე კი შეგვიძლია ღია, ნათელი ფერების მქონე წიგნების გამოყენება, სადაც მარტივი ილუსტრაციებია. აქ მთავარია, არა წიგნის შინაარსი, არამედ მისი ემოციურად გამოხმოვანება, რომელიც მიიქცევს ჩვილის ყურადღებას და კომუნიკაციას დაამყარებს შენთან, თუნდაც გაღიმებით ან თვალით კონაქტით.

- რა დადებითი ზეგავლენა აქვს ამ პროცესს?

- გარდა იმისა, რომ კითხვის პროცესი ასტიმულირებას, როგორც ბავშვის ვიზუალურ, ასევე სმენით უნარებს, ამასთან მეტყველების ერთ-ერთი ძლიერი მასტიმულირებელი საშუალებაა. გავიმეოროთ ის სიტყვები, დავასახელოთ ის საგნები, რაც დედამ გვანახა წიგნში ან წაგვიკითხა. ასევე იწვევს კრეატიულობის და წარმოსახვითი უნარების განვითარებას. სხვადასხვა სიუჟეტის წიგნი ხელს უწყობს სოციალურ-ემოციური უნარების განვითარებას ბავშვებში, ემპათიის თუ სხვადასხვა ემოციის განცდის ხელშეწყობას, ბოლოს სოციალური როლების ჩამოყალიბებასა და გააზრებას.

- ზოგადად, ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალზე რომ ვისაუბროთ...

- ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ძილის წინ გვქონდეს გამოყოფილი გარკვეული დრო, როცა ბავშვთან ერთად წიგნს დავათვალიერებთ, გავახმოვანებთ და წავიკითხავთ. მნიშვნელოვანია, რომ ძილის წინ წასაკითხი წიგნები იყოს მშვიდი, სახალისო და ნაკლებად აქტიური. წიგნის კითხვის ან დათვალიერების პროცესი ერთ-ერთი სტრესის და შფოთვის შემამცირებელი აქტივობაა. ამ დროს ბავშვის სხეული და ორგანიზმი მოდუნებულია და კარგ წინაპირობას ქმნის მშვიდი ძილისთვის, ანუ ხელს უწყობს ძილის რუტინას.

ასევე, მე ხშირად მესმის, რომ, როცა ბავშვი 1 წლის ან მეტისაა, უფრო მოძრავია, დღის მანძილზე რთულია მისი წიგნთან გაჩერება, უფრო მოტორული და მოძრავი თამაშები ურჩევნია, შესაბამისად, დედები ვეღარ ახერხებენ წიგნის კითხვის რუტინაში ჩართვას. ძილის წინ კი კითხვა ხელს შეუწყობს მის აქტიურად ჩართულობას ბავშვის ცხოვრებაში.

- როგორი წიგნები შევარჩიოთ ამ ასაკისთვის?

- როგორც აღვნიშნე, ორსულობის დროს ყურადღება მივაქციოთ ხმებს და ემოციებს, ნაკლებად ნახატებს, რადგან ბავშვი ფიზიკურად ამას ვერ დაინახავს.

როცა ჩვილი 1-2 თვისაა, გამოვიყენოთ სპეციფიკური კონტრასტული შავ-თეთრი გამოსახულებების მქონე ნახატები და მოვათავსოთ იგი მისგან 20-25 სმ-ის მოშორებით;

2-4 თვემდე მაქსიმალურად ჩავრთოთ სხვადასხვა ფერი, ფორმა;

ასევე 0-2 წლამდე ბავშვისთვის სენსომოტორული სტადიაა. ამ დროს ბავშვი მოტორულად ანუ მოქმედებით და სენსორული არხების საშუალებით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა თუ შეხება საგნებთან, შეიმეცნებს მის გარშემო არსებულ სამყაროს, შესაბამისად, მაქსიმალურად ჩავრთოთ სენსორული სტიმულები თამაშებში. ვუყიდოთ წიგნები, სადაც სხვადასხვა ტექსტურაა გამოყენებული, მაგალითად, კატა ილუსტრირებულია ნატურალური ღუნღულა ბეწვით, სადაც ასევე იქნება ხაოიანი თუ რბილი მასალები. ვუყიდოთ ისეთი წიგნები, რომლებსაც სპეციალური ზედაპირი აქვს პირში ჩასადებად, წყალში დასასველებლად თუ ხელის მოჭიდებისთვის;

1-2 წლამდე ბავშვი უკვე იაზრებს, რომ წიგნებში გახმოვანებული სიტყვები და საგნები რაღაცას ნიშნავს და შეესაბამება მის გარშემო არსებულ გარემოს. შეგიძლიათ გამოიყენოთ ნივთების დასახელებისთვის თითის დადება, ხან მან დაადოს თითი, ხან - თქვენ. ასევე წიგნებზე გამოსახული ცხოველების იმიტირება: ხშირად შეჩერდით და დაუსვით მარტივი კითხვები, ეცადეთ აქტიურად ჩართოთ პროცესში და ხელი შეუწყვეთ მისი ლექსიკური მარაგის გამდიდრებას.

- ერთი და იგივე წიგნების წაკითხვა სჯობს თუ განსხვავებულის?

- არაა საჭირო ძალიან ბევრი და განსხვავებული წიგნი, 2-3 წიგნიც საკმარისი იქნება. ბავშვს შესაძლოა, ამ პერიოდში ჰქონდეს რომელიმე საყვარელი წიგნი, რომელთან ურთიერთობაც განსაკუთრებულ სიამოვნებას ანიჭებს. არ დავუშალოთ, დაიმახსოვრეთ ერთი წიგნიც კი ძალიან ბევრი ფუნქციით, უნარის განსავითარებლად შეგიძლიათ გამოიყენოთ. ბავშვს უყვარს გამეორება, როცა რომელიმე ილუსტრაციას ან ამბავს კარგად აითვისებს, ეს ზრდის მათში კომპეტენტურობის და თავდაჯერებულობის განცდას.

- პატარები ხშირად წიგნების ფურცლებს ხევენ, დავუშალოთ ეს ქცევა თუ ამით იწყება მათი კონტაქტი წიგნებთან? როგორ ავუხსნათ, რომ ეს არ არის სწორი საქციელი?

- კი წიგნის ფურცვლა, მისი დახევა და თუნდაც პირში ჩადება ბავშვის წიგნთან ურთიერთობის პირველი მცდელობაა. ზემოთ ვახსენე, ზუსტად ეს არის სენსომოტორული სტადია. შეგრძნებებით ცდილობს გაიგოს, რა არის წიგნი, რა არის ფურცელი, იხევა და თუ აქვს ხმა გახევის პროცესში. მოსწონს შეხება და შეგრძნება, თუ როგორი ზედაპირი აქვს ფურცელს. უფრო მოზრდილ ასაკში კი შეგვიძლია დახევის სურვილი წიგნის მაგივრად ფერადი ქაღალდების გამოყენებით ჩავანაცვლოთ და ჩავრთოთ ეს რაიმე თამაშში. ასევე სხვადასხვა ტექსტურის და მასალის გამოყენებით ვათამაშოთ ბავშვი. ვითამაშოთ ბევრი მოტორული თამაში და ასე დავტვირთოთ მისი ტაქტილური თუ მოტორული მოხოვნილებები. გვქონდეს წიგნის კუთხე, სადაც ლამაზად დავალაგებთ და მოვუვლით წიგნებს. საჭიროა ვაჩვენოთ ბავშვს, რომ წიგნებს ვუფრთხილდებით.

- ხმოვან წიგნებზეც რომ ვისაუბროთ. სჯობს თავად წავუკითხოთ, თუ ხმოვანი წიგნებიც იმავე ფუნქციის მატარებელია?

- ჩვილობის დროს ძალიან მნიშვნელოვანია მშობლის ხმა, მისი კომუნიკაცია ბავშვთან და ჩართულობა. ეს ბავშვში აყალიბებს ნდობის და უსაფრთხოების განცდას. მნიშვნელოვანია, მშობელი თავად ესაუბრებოდეს პატარას. ერიკ ერიქსონის ფსიქოსოციალური განვითარების თეორიაც ამაზე უსვამს ხაზს, 0-1,5 ასაკამდე ბავშვს უვითარდება სამყაროს მიმართ ნდობა/უნდობლობის სტადია, რაც შემდგომში განაპირობებს მის პოზიტიურ ურთიერთდამოკიდებულებას სამყაროსთან თუ პირიქით შფოთვის დონეს. ამ პერიოდში, ასევე ვითარდება მშობლისადმი ბუნებრივი მიჯაჭვულობა, რომელიც უზრუნველჰყოფს მას საკვებით, უსაფრთხოების განცდით თუ ფიზიკური სიახლოვით. ამ ყველაფრის დეფიციტი იწვევს მისი შფოთვის დონის აწევას. აი, უკვე 18 თვიდან შეგვიძლია აქტიურად გამოვიყენოთ ყველანაირი ტიპის ხმოვანი სათამაშოები თუ წიგნები და მათი საშუალებით მაქსიმალურად შევუწყოთ ხელი მეტყველების სტიმულირებას. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად