Baby Bag

როგორ დავიცვათ ბავშვები მზის სხივებისგან - 6 მარტივი რჩევა

როგორ დავიცვათ ბავშვები მზის სხივებისგან - 6 მარტივი რჩევა

ბავშვობაში მიღებულმა მხოლოდ რამდენიმე სერიოზულმა მზის დამწვრობამაც კი შეიძლება გაზარდოს კანის კიბოს რისკი ზრდასრულობისას. იმისათვის, რომ ბავშვებმა მზის ზედმეტი სხივები მიიღონ, სულაც არ არის აუცილებელი მათი დიდხანს ყოფნა აუზსა ან პლაჟზე. თუნდაც გარეთ სეირნობისას მათ კანს განსაკუთრებული დაცვა ესაჭიროება. გთავაზობთ ​რჩევებს, რომელთა მეშვეობით გაუმკლავდებით მზის ულტრაიისფერ სხივებს.

დაისვენეთ ჩრდილში

შუადღისას ულტრაიისფერი სხივები განსაკუთრებით საზიანოა, ამიტომ უმჯობესია თუ დღის ამ მონაკვეთისთვის ისეთ აქტივობებს დაგეგმავთ, რომ გარეთ გასვლას არ საჭიროებდეთ. მაგრამ თუ ეს არ ხერხდება, მოძებნეთ ჩრდილი ხის ან ქოლგის ქვეშ. ეს ხერხი დაგეხმარებათ დამწვრობის თავიდან ასაცილებლად.

სწორად შეარჩიეთ ბავშვის სამოსი

გრძელმკლავიანი მაისურები, გრძელი შარვლები საუკეთესო გამოსავალია მზის სხივებისგან თავის დასაცავად. აღსანიშნავია, რომ მჭიდროდ ნაქსოვი ტანსაცმელი და სველი მაისურები უკეთ გვიცავს მზის მავნე გამოსხივებისგან. ასევე, საჭიროა სწორად შევარჩიოთ ფერებიც, უმჯობესია ღია ფერის ტანისამოსის გამოყენება. ზოგიერთი ტანსაცმელი საერთაშორისო სტანდარტების მიხედვით არის დამოწმებული ულტრაიისფერი გამოსხივებისგან თავდასაცავად.

აუცილებლად გამოიყენეთ ქუდი

საზაფხულო ქუდი, რომელიც ფარავს სახეს, სკალპს, ყურებსა და კისერს მარტივი გამოსაყენებელია. ასევე, ე.წ „ბეისბოლის კეპი“ დიდი პოპულარობით სარგებლობს ბავშვებში, თუმცა ის ვერ იცავს ყურებსა და კისერს, ამიტომ ნაკლებად რეკომენდებულია. თუ ბავშვი მაინც კეპს აირჩევს, ყურისა და კისრის მიდამოები უნდა დამუშავდეს მზისგან დამცავი კრემით.

ატარეთ სათვალე

სათვალე იცავს ბავშვის თვალს ულტრაიისფერი სხივების მავნე ზემოქმედებისგან, რომელთა გავლენამ შესაძლოა, მოგვიანებით კატარაქტაც კი გამოიწვიოს. აუცილებელია, შეარჩიოთ სათვალე, რომელიც 100 %-ით დაფარავს თვალს და ამგვარად, უზრუნველყოფს საიმედო დაცვას.

გამოიყენეთ მზისგან დამცავი კრემები

სასურველია, მზისგან დამცავი კრემი გამოიყენოთ გარეთ გასვლამდე ნახევარი საათით ადრე. არ დაგავიწყდეთ, კრემი თანაბრად გადაანაწილოთ ცხვირზე, ყურებზე, ტუჩებზე. სასურველია, კრემი მთელი დღე თან ატაროთ და საჭიროებისამებრ გამოიყენოთ. აუცილებელია, ყურადღებით გაეცნოთ ინსტრუქციას. მზისგან დამცავი ყველა კრემი არ შედგება ერთი და იმავე ინგრედიენტებისგან, თუ ბავშვი ალერგიულია რომელიმე ინგრედიენტზე, თქვენ უნდა მიმართოთ ექიმს, რის შემდეგადაც მარტივად გამოცვლით კრემს.

როგორ მოვიქცეთ მზის დამწვრობის დროს?

დაუცველი კანისთვის დაახლოებით 15 წუთიც კი საკმარისია იმისათვის, რომ ფერი შეიცვალოს და მოვარდისფრო გახდეს. დამწვრობის საბოლოო სახის გამოსავლენად კი 12 საათია საჭირო. ასე, რომ დღეს ბავშვის ოდნავ ვარდისფერი კანი, ხვალ შესალოა, დამწვრობად იქცეს, ამიტომ, პირველ რიგში, ბავშვი მზეს უნდა მოვარიდოთ.

სიგრილე ან მოღრუბლული დღე? ბავშვის კანს მაინც სჭირდება დაცვა. ღრუბელი და შედარებით დაბალი ტემპერატურა სულაც არ „ბლოკავს“ ულტრაიისფერ სხივებს. გამოსხივება კვლავ საშიშია.

ზუსტად დაგეგმეთ თუ რამდენი ხანი უნდა გაატაროს ბავშვმა ღია ცის ქვეშ, ვინაიდან, დამწვრობების გამომწვევი მიზეზი, საკმაოდ ხშირად, გაუთვალისწინებელი შემთხვევებია. ისევ შეგახსენებთ, რომ მუდმივად თან ატარეთ მზისგან დამცავი კრემი. მისი შენახვა შეგიძლიათ მანქანაში, ხელჩანთაში ან ბავშვის ზურგჩანთაში. 

ავტორი: მარიამ კვეტენაძე
წყარო: Centers for Desease control and prevention

შეიძლება დაინტერესდეთ

​დღესდღეობით ბარიატრიული ოპერაციები ზედმეტ წონასთან ბრძოლის ყველაზე ეფექტიანი საშუალებაა

​დღესდღეობით ბარიატრიული ოპერაციები ზედმეტ წონასთან ბრძოლის ყველაზე ეფექტიანი საშუალებაა

ადამიანები პათოლოგიური (მორბიდული) სიმსუქნის სამკურნალოდ სხვადასხვა მეთოდს იყენებენ. ერთ-ერთი ძირითადი და ეფექტიანი მეთოდი არის ბარიატრიული ქირურგია. „ნიუ ჰოსპიტალსში“ სხვადასხვა ტიპის ბარიატრიული ოპერაცია ტარდება და მკურნალობის მეთოდის შერჩევა პაციენტის მდგომარეობიდან გამომდინარე ხდება.

ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-სთან „ნიუ ჰოსპიტალსის“ ბარიატრიულმა ქირურგმა ​გია მოსიაშვილმა ისაუბრა.

გია მოსიაშვილი: „პაციენტი, რომლის სხეულის მასის ინდექსიც 40-ზე მეტია, არის მორბიდულად მსუქანი. სხეულის მასის ინდექსის დათვლა ხდება მარტივად - პაციენტის სხეულის წონა უნდა გავყოთ მის სიმაღლეზე კვადრატში.“

- რა დაავადებებს იწვევს მორბიდული სიმსუქნე?

გია მოსიაშვილი: „პათოლოგიური სიმსუქნე ისეთი დაავადებების განვითარების რისკ-ფაქტორს წარმოადგენს, როგორებიცაა: შაქრიანი დიაბეტი ტიპი 2, ჰიპერტონული დაავადება, ინსულტი, კარდიოვასკულური დაავადებები, მსხვილი სახსრების ართრიტები, ობსტრუქტიული ძილის აპნოე და სხვა. ამასთან, მორბიდული სიმსუქნე, შესაძლოა, წინაპირობა გახდეს ონკოლოგიური დაავადებებისა.“

- როგორ შეიძლება პათოლოგიურ სიმსუქნესთან ბრძოლა ბარიატრიული ქირურგიით?

გია მოსიაშვილი: „ბარიატრიული ქირურგი ოპერაციის მსვლელობისას საჭმლის მომნელებელ ტრაქტზე აკეთებს ისეთ ცვლილებებს, რომლის შემდეგაც პაციენტები იკლებენ წონაში. ისტორიულად ბევრი ოპერაცია მოისინჯა, ზოგს ჰქონდა შედეგი, ზოგს - ნაკლებად. დღეისათვის მსოფლიოში ყველაზე ხშირად ხორციელდება ორი ტიპის ოპერაცია. პირველი გულისხმობს მხოლოდ კუჭის დაპატარავებას, მეორე კუჭის დაპატარავებას და ასევე, წვრილი ნაწლავის დამოკლებასაც. ბარიატრიული ოპერაციის კანდიდატი პაციენტები გადიან კვლევას, ყველა მათგანი ინდივიდუალურად ფასდება, შემდეგ ხდება მათთვის შესაბამისი ოპერაციის შერჩევა.

როგორც უკვე გითხარით, ქირურგი გვთავაზობს ორი ტიპის ოპერაციას - რესტრიქციულს (კუჭის დაპატარავება) და რესტრიქციულ-მალაბსორბციულს (კუჭის დაპატარავება და ასევე წვრილი ნაწლავის დამოკლება). პირველი ტიპის ბარიატრიული ოპერაციაა სლივ-გასტრექტომია, მეორე ტიპის - კუჭის შუნტირების და მინი შუნტირების ოპერაციები.

- ბარიატრიის შედეგებზე რომ ვისაუბროთ…

გია მოსიაშვილი: „ბარიატრიული ოპერაციების შემდეგ არ ხდება პაციენტის სწორი წონის აღდგენა. ოპერაციის მერე პაციენტები იკლებენ ზედმეტი მასის 60-90%-ს (სხვადასხვა ოპერაციის დროს სხვადასხვანაირია პროცენტული რაოდენობა). ბარიატრიული ოპერაციის შემდეგ პაციენტებს ეცვლებათ კვებითი ჩვევები. ისინი ჭამენ მცირე ულუფებით, შესაბამისად, ვეღარ იღებენ ზედმეტ კალორიებს. იმის ფონზე, რომ პაციენტები ოპერაციის შემდეგ იღებენ მხოლოდ დღიური კალორიების საკმარის დოზას, 6 თვიდან 2 წლამდე შუალედში იკლებენ ზედმეტი მასის 60-90%-ს. ყველა ბარიატრიული ოპერაციის მიზანია შეამციროს პაციენტის წონა.

- როგორ განისაზღვრება მორბიდული სიმსუქნე და როგორ მივხვდეთ, გვაქვს თუ არა ქირურგიული მკურნალობის საჭიროება?

გია მოსიაშვილი: „პაციენტები პათოლოგიურ სიმსუქნესთან ბრძოლას სხვადასხვა კონსერვატიული მეთოდით იწყებენ, როგორებიცაა: დიეტა, ვარჯიში, მედიკამენტების მიღება. კვლევებით დადგენილია რომ, როდესაც პაციენტის სხეულის მასის ინდექსი აჭარბებს 40-ს, ძალიან რთულია მყარი შედეგის მიღება ზემოთ ჩამოთვლილი მეთოდებით. პირველ ეტაპზე იკლებენ, თუმცა დიეტის დასრულების შემდეგ უფრო მეტს იმატებენ, ვიდრე დიეტის დაწყებამდე ჰქონდათ. დღესდღეობით ბარიატრიული ოპერაციები ზედმეტ წონასთან ბრძოლის ყველაზე ეფექტიანი საშუალებაა.

შესაბამისად, ოპერაციული მკურნალობის საჭიროებაც დგება მაშინ, როდესაც პაციენტს ყველანაირი მცდელობის მიუხედავად, არ აქვს სასურველი წონა, პლუს ამას, შესაძლოა, გამოჩნდეს რომელიმე თანმხლები დაავადება.

- რა სახის ბარიატრიული ოპერაციები ტარდება „ნიუ ჰოსპიტალსში“?

გია მოსიაშვილი: „წამყვან ოპერაციებად ითვლება სლივ-გასტრექტომია, იგივე კუჭის ვერტიკალური რეზექცია და კუჭის შუნტირების ოპერაციები. „ნიუ ჰოსპიტალსში“ დანერგილია ორივე ტიპის ოპერაცია და ინდივიდუალურად შერჩევის შემდეგ პაციენტს ჩაუტარდება მისთვის შესაბამისი ოპერაცია.

- რა განსხვავებაა ამ ოპერაციებს შორის და რა დადებითი ან უარყოფითი შედეგები აქვს?

გია მოსიაშვილი: ,,სლივ-გასტრექტომია მსოფლიოში ყველაზე ხშირად გამოყენებად ბარიატრიულ ოპერაციას წარმოადგენს. ბოლო მონაცემებით, მისი წილი 60-65%-ია. ოპერაციის ეს მეთოდი გულისხმობს კუჭის „გამოწეული“ ნაწილის მოკვეთას, რაც 8-10-ჯერ ამცირებს კუჭის მოცულობას. უპირატესობა არის მისი ფიზიოლოგიურობა, შენარჩუნებულია ყველა სფინქტერი (მომჭერი) და მიღებული საკვები ბუნებრივი გზით გადაადგილდება საჭმლის მომნელებელ სისტემაში. რეაბილიტაციის შემდეგ პაციენტს არ უწევს დამატებითი მედიკამენტების ხანგრძლივი მიღება და, შესაბამისად, ამ მხრივ დისკომფორტი არ ექმნება.

რაც შეეხება კუჭის შუნტირებას, კუჭიდან ხდება მცირე ზომის ტაკვის შექმნა, რომელსაც მიეკერება დამოკლებული წვრილი ნაწლავი. შუნტირების ოპერაციების დროს მიღებული საკვები გაივლის ახლადშექმნილ გზას. დამოკლებული ნაწლავის გამო ზოგჯერ საჭიროა ვიტამინებისა და მიკროელემენტების დამატებით მიღება, შესაბამისად, ფიზიოლოგიურობის თვალსაზრისით სლივ-გასტრექტომიასთან შედარებით, ეს შუნტირების ოპერაციების უარყოფითი მხარეა, თუმცა უნდა აღვნიშნოთ, რომ შუნტირების ოპერაციების შემდეგ სხეულის მასის კლება უფრო მეტია.''

R

წაიკითხეთ სრულად