Baby Bag

„თუ მე ვიტყვი, რომ პირბადე ხელს მიშლის გამოცდაზე და არ გავიკეთებ, შეიძლება, ვინმე დავაზიანო,“- ფსიქოლოგის რჩევები აბიტურიენტებს

ფსიქოლოგი ხათუნა გოგელია გადაცემაში „პირადი ექიმი“ აბიტურიენტებს საგამოცდო მღელვარების დასაძლევად საინტერესო რჩევებს აძლევს:

„საკუთარი სუნთქვის სმენა არის ის დამამშვიდებელი ფაქტორი, რომელიც გარეშე შფოთვისგან გათავისუფლებს და შენს სხეულთან გტოვებს. ელემენტარულია, რომ ადამიანი მიყვება ჩასუნთქვისა და ამოსუნთქვის პროცესს, თითქოს შეაქვს სიმშვიდე და თავისუფლდება დაძაბულობისგან. ეს აბიტურიენტმა გამოცდაზე პირველად რომ გააკეთოს, მაინც წაეხმარება, მაგრამ თუ რამდენიმე დღით ადრე ამ ტექნიკას გამოიყენებს, უკეთესია. სუნთქვა არის ის მომენტი, რომელიც გაბრუნებს აქ და ამჟამად.“

ხათუნა გოგელიას თქმით, გამოცდების დროს ყველა განსხვავებული მიზეზით ღელავს:

„ძალიან ბევრს აქვს კატასტროფიზაციის შეგრძნება, ფიქრობენ, რა მოხდება, ამდენი ნაშრომია და ა.შ. ბევრი გვისაუბრია მშობლებთან და ბავშვებთან, რომ ყველას თავისი პრობლემა აქვს. გოგონები უფრო მარტივად მსჯელობენ, თუ ვერ ჩავაბარებ, ვიმუშავებ, მოვემზადები და მომავალ წელს ვცდიო. ბიჭებს ჯარის პრობლემა აქვთ, ეს დამატებითი ტვირთებია, მაგრამ გამოცდა ძალიან რთული ეტაპია, როდესაც შენ უნდა გამოავლინო ყველაფერი, რაც ისწავლე. რომ ისუნთქო, დახარჯო ამაზე თუნდაც წუთი, თუ წამებში ვერ ჩაეტიე, ეს წუთი და ორი წუთი დანაკარგი არ არის, როდესაც შენ მოიპოვებ გონებრივ მზაობას გამოცდის ჩასაბარებლად, ხოლო ემოციური შფოთი გადაიწევს მეორე პლანზე. კიდევ არის ასეთი ხერხი, აბიტურიენტი კალმისტარს რომ დაინახავს, მასთან ჰქონდეს სუნთქვის მომენტის ან სიმშვიდის მიბმა. გარკვეული სავარჯიშოს ჩატარება შეიძლება, რომ შენ გქონდეს რაღაც ნივთი, რომელთანაც წინა გამოცდილებაზე იყავი მშვიდად.“

„ჩვენ ვცხოვრობთ კოვიდის მოცემულობაში. ერთი პერიოდში შევშფოთდით, შეგვეშინდა, ზოგმა დაიჯერა, ზოგმა - არა. ჩვენ მაინც ინერციით ვცხოვრობთ, რომ ხვალინდელი დღე ისეთი იქნება, როგორიც იყო გუშინდელი დღე. სანამ გაირკვევა რა იქნება და როგორ ჩატარდება გამოცდები, მე ვურჩევდი აბიტურიენტს, იმეცადინოს სახლში პირბადით. ვიღაცას მეტი შფოთი აქვს, ურჩევნია დაცულად იყოს, ვიღაცას არ აქვს მაღალი შფოთვა და არ უნდა, რომ ეკეთოს პირბადე. მე როდესაც გავიკეთებ პირბადეს წინასწარ, მეცოდინება, ეს 4 საათი ერთი პირბადეა საკმარისი, თუ მეორეც მჭირდება. ჩვენი პასუხისმგებლობა და გამოცდა გრძელდება, კოვიდ - 19 ახალი მოცემულობაა. ეს ვირუსი იქნება, ჩვენი ადაპტირება მასთან მიმართებაში და ჩვენი ქცევა განაპირობებს რამდენად მწვავე და დამაზიანებელი იქნება ის თითოეული ჩვენგანისთვის. თუ მე ვიტყვი, რომ პირბადე ხელს მიშლის გამოცდაზე და არ გავიკეთებ, შეიძლება, ვინმე დავაზიანო. აბიტურიენტებს ვურჩევ გაივარჯიშონ პირბადით აზროვნება, წერა, სუნთქვა, რომ ეს მათთვის დამძაბავი არ იყოს,“ - აღნიშნავს ხათუნა გოგელია.

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

„თუ ბავშვი ჯანმრთელია, მისთვის გამოცდაზე ნიღბის გაკეთება პრობლემას არ წარმოადგენს,“ - პულმ...
​მედიცინის მეცნიერებათა დოქტორი, პულმონოლოგი თამაზ მაღლაკელიძე გადაცემაში „პირადი ექიმი“ ერთიან ეროვნულ გამოცდებზე ნიღბის ტარების აუცილებლობის შესახებ საუბრობს:„თუ ბავშვი ჯანმრთელია, მისთვის გამოცდაზე...

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს'' - როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში?

,,მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს'' - როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში?

რა არის ტიკი, როგორი შეიძლება იყოს ტიკის გამოხატულება და როგორ დავეხმაროთ ბავშვებს მის დაძლევაში?- ​MomsEdu.ge-ს ამ და სხვა კითხვებს ფსიქოლოგმა მარიამ ბასოშვილმა უპასუხა.

- პირველ რიგში განგვიმარტეთ რა არი ტიკი?

- ტიკი ეს არის კუნთების უნებლიე, სწრაფი მოძრაობა, რომელიც ვლინდება სხეულის სხვადასხვა ნაწილში წინასწარი განზრახვის გარეშე და იწოდება როგორც, ტიკური აშლილობა. არსებობს მოტორული დარვევები, რომლებიც ძალიან ჰგავს ტიკებს მაგალითად, კუნთების უეცარი შეკრთომა ან დაკლაკნილი ჭიისებრი მოძრაობები, თუმცა ეს ტიკი არ არის და აუცილებელია სწორი დიაგნოსტირება.

- როგორი შეიძლება იყოს ტიკის გამოხატულება?

- არსებობს მარტივი და რთული ტიკები, მოტორული და ვოკალური. მარტივი მოტორული ტიკები ხასიათდება კუნთების სწრაფი, ხანმოკლე მოძრაობებით, მაგალითად, თვალების ხამხამი, წარბების აწევა ან სხვა სახის ჟესტები, რომელსაც შინაარსი არ გააჩნია და კონტექსტს არ შეესაბამება, ასევე მხრების მოძრაობები.

რთული მოტორული ტიკები არის უფრო ნელი უნებლიე მოძრაობები ვიდრე მარტივი მოტორული ტიკები. ხასიათდება საგნების ხელით მოსინჯვით, ფეხების ბაკუნით, უკუღმა სიარულით ან ცეკვით,ხტუნვითი მოძრაობებით.ხელებისა და ფეხების ქნევა, ასევე უხამსი ჟესტები მიეკუთვნება რთულ მოტორულ ტიკებს.

მარტივი ვოკალური ტიკები ეს არის - ჩახველება, სრუტუნი, ბურტყუნი.

რთულ ვოკალურ ტიკებს მიეკუთვნება სიტყვების ან მთელი ფრაზების უნებლიე წამოყვირება. შესაძლოა იყოს უხამსი და სოციალურად მიუღებელი სიტყვები.

- ვინ აფასებს ბავშვს და რა ასაკში შეიძლება გამომჟავნდეს ტიკები?

- დიაგნოსტიკურ სახელმძღვანელოებში, როგორც ზემოთ ვახსენე, დიაგნოზი იწოდება, როგორც ტიკური აშლილობა, ხოლო არის თუ არა გარდამავალი ტიკური აშლილობა, ქრონიკული თუ კომბინირებული, დაზუსტებული თუ დაუზუსტებელი ამას განსაზღვრავს ფსიქიატრი ან ნეიროფსიქოლოგი, შესაძლოა,  ნევროლოგის შეფასებაც გახდეს საჭირო.

გარდამავალი ტიკური აშლილობა იწყება ადრეულ ბავშვობაში. მარტივი ტიკები რამდენიმე კვირა ან თვე გრძელდება და სხვა სირთულეები თან არ ახლავს. ეს მდგომარება 3-4 ჯერ უფრო ხშირია ბიჭებში, ვიდრე გოგონებში. ადრეულ ბავშვობაში ბავშვებისთვის რაიმეს დასწავლის ერთ-ერთი გზა მიმბაძველობაა. ამ დროს ტიკის ათვისება უფრო მარტივად ხდება.

გარდამავალი ტიკური აშლილობის დროს ერთი ტიკი შესაძლოა, შეიცვალოს და ჩანაცვლდეს მეორე ტიკით, მაგალითად, ჩახველება სრუტუნით ან პირიქით. ქრონიკული ტიკური აშლილობისას კი ტიკი არ იცვლება ასე მარტივად.

- რა არის ტიკის გამომჟღავნების მიზეზი, რამ შეიძლება გაამწვავოს ტიკი?

- სტრესულ სიტუაციაში ბავშვებს ხშირად ეწყებათ თვალების ხამხამი, ფეხების ბაკუნი, მხრების აჩეჩვა, ჩახველება. მაგალითად, ბავშვებს თუ უწევთ აუდიტორიის წინაშე გამოსვლა ნერვიულობის ფონზე შეიძლება დაიწყოს უნებლიე ჩახველება, მხრების ჩეჩვა - ეს ყველაფერი არის ტიკი, თუმცა უმრავლეს შემთხვევაში უკვალოდ, ყოველგვარი ჩარევის გარეშე ქრება.

ტიკის სიხშირე მატულობს სტრესის ფონზე, დაღლილობისას, ხოლო მისი სიხშირე მცირდება ფიზიკური ან გონებრივი აქტივობებისას, ასევე ძილში.

- როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში, რა რჩევებს მისცემთ მშობლებს?

- ტიკები, როგორც წესი, ბავშვებისთვის კომპლექსად იქცევ ადა გავლენას ახდენს მათ თვითშეფასებაზე. აუცილებელია, რომ მასწავლებელმა, ასევე ბავშვებმა იცოდნენ ტიკის შესახებ და თანაკლასელი არ გახდეს სოციუმის მხრიდან ბულინგის მსხვერპლი. გარშემომყოფებს, მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს.

გარდა იმისა, რომ დიაგნოსტირება აუცილებელია, ასევე ფსიქოთერაპია ძალიან კარგი მეთოდია ტიკებთან სამუშაოდ. ზღაპრით თერაპია, არტ-ტერაპია, ფიზიკური-გონებრივი აქტივობები მკვეთრად დაეხმარება ბავშვს ტიკების დაძლევაში. ბავშვისთვის მშვიდი გარემო, ნაკლები სტრესი და მშობლების მხრიდან მხარდაჭერა ამ პროცესში ძალიან მნიშვნელოვანია.

ესაუბრა მაკა ქაფიანიძე 

წაიკითხეთ სრულად