Baby Bag

რატომ არის აუცილებელი თეატრში სიარული ბავშვებისთვის?

რატომ არის აუცილებელი თეატრში სიარული ბავშვებისთვის?

რატომ არის აუცილებელი თეატრში სიარული ბავშვებისთვის? – ამ თემაზე გვესაუბრება სოციალური პედაგოგი და მოზარდთა განვითარების სპეციალისტი დიანა მაკალათია.

თეატრი მხოლოდ გართობის საშუალება არ არის, ის სულის საზრდოა, რომელიც მოზარდების სრულყოფილი და ჰარმონიული განვითარებისთვის აუცილებელია. ადამიანის პიროვნებად ჩამოყალიბება მცირე ასაკიდან იწყება. არსებობს რამდენიმე მიზეზი თუ რატომ უნდა ატაროთ მოზარდები თეატრში:

თეატრში სიარული, სპექტაკლებზე დასწრება პირველ რიგში უვითარებს ბავშვებს გარკვეულ მანერებს, აჩვევს საზოგადოების სხვადასხვა წესს, მაგალითად იმას, რომ სპექტაკლის მსვლელობის განმავლობაში არ შეიძლება ტელეფონის გამოყენება, საუბარი, სიარული, არაეთიკურად მოქცევა. ამ დროს ხდება დაკვირვება და ქცევათა დასწავლა გარემოებების მიხედვით. ამასთანავე მათ უმუშავდებათ ნებისყოფის, შინაარსზე ფოკუსირებისა და კონცენტრაციის უნარიც, თუმცა აუცილებელია სპექტაკლი ასაკობრივად ზუსტად იყოს მორგებული ბავშვზე.

თეატრი გვეხმარება დივერგენციული აზროვნების განვითარებაში. ეს გულისხმობს პრობლემის სხვადასხვაგვარი უჩვეულო გადაწყვეტის უნარს. დივერგენციული აზროვნება კონცენტრირდება ალტერანტიული პასუხების დიდი რაოდენობის წარმოქმნაზე, მათ შორის ორიგინალური, მოულოდნელი ან უჩვეულო იდეების ჩათვლით. ამრიგად, დივერგენიცული აზროვნება ასოცირდება შემოქმედებითობასთან. ამ ტიპის აზროვნებას კრეატიულსაც უწოდებენ, რადგან გამოირჩევა იდეების სიმდიდრითა და აზრის ორიგინალურობით.

ასე რომ, თეატრი წარმოსახვის განვითარებას ხელს უწყობს, ბავშვმა შესაძლოა სპექტაკლის შემდეგ გამოთქვას ინიციატივა საყვარელი გმირებისთვის კოსტუმების შექმნის, ან დახატოს ილუსტრაცია, გაუჩნდეს რომელიმე საკრავზე დაკვრის ან ცეკვის ინტერესი, ასევე შეიძლება მსახიობობაც მოუნდეს და მინი სპექტაკლები ჩაატაროს სახლში. მნიშვნელობა ენიჭება აქ ზუსტად იმას, რომ ბავშვს ინტერესები უჩნდება, რაც მომავალში პოზიტიურად იმოქმედებს მის ცხოვრებაზე.

გთავაზობთ აქტივობას, რომელიც ჩემმა მოსწავლეებმა ცენტრში განახორციელეს, თუ მშობელი ბრძანდებით ან მასწავლებელი, შეგიძლიათ თქვენც დაამზადებინოთ მუყაოს ყუთისგან თეატრის მინი მაკეტი და სხვადასხვა მიზნით გამოიყენოთ, დადგათ საბავშვო სპექტაკლები ქართულ თუ უცხოურ ენაზე, გაიუმჯობესოთ როგორც ენობრივი უნარები, ასევე შემოქმედებითი.

თეატრში ვიზიტი მშობლებისთვის ასევე შესანიშნავი საშუალებაა ახლო კონტაქტი დაამყარონ შვილებთან, გააღრმავონ კომუნიკაცია, თუ გადატვირთული სამსახურის გამო ვერ ახერხებთ სათანადო დრო დაუთმოთ შვილებს, თეატრი მოგცემთ ერთად სასიამოვნოდ დროის გატარების საშუალებას, რომელიც გაჯერებულოი იქნება დიალოგებით, დისკუსიით, სპექტაკლის მიმოხილვით და ა.შ

თეატრი ასევე სოციალური უნარების გაუმჯობესებისთვისაც საუკეთესო გზას წარმოადგენს. ბავშვები სხვადასხვა გათამაშებული სიუჟეტის მეშვეობით სწავლობენ ადამიანთა ემოციების შესახებ, ხდებიან მეტად ემპათიურები, მათ შესაძლოა გაიგონ ისეთი ემოციების/სიტუაციების შესახებაც, რომელიც რეალურ ცხოვრებაში არ განუცდიათ, მაგ: ძალადობა, სიკვდილი, ბულინგი და ა.შ დაინახონ სამყაროს ორი ურთიერთსაპირისპირო ძალა: სიკეთე და ბოროტება.

თეატრი ამბავს გვიყვება, ამბის თხრობა კი ეხმარება ბავშვებს ენობრივი უნარების გაუმჯობესებაშიც. თეატრალურმა პერფორმანსებმა შესაძლოა კომუნიკაციური უნარებზე დადებითად იმოქმედოს. სპექტაკლი ნამდვილად მოგვწყვეტს დროებით მაინც ტექნოლოგიურ სამყაროსგან, რომელიც ხშირად აფერხებს მოზარდის განვითარებას, მცირე ასაკიდან უყალიბდებათ ბავშვებს ტელეფონებისადმი ადიქცია, ამიტომ მსგავსი გასვლითი დღეები მათთვის განტვირთვასთან ერთად არის საშუალება რეალური სამყარო დაინახონ ისეთი როგორიც ნამდვიალდ არის.


შეიძლება დაინტერესდეთ

ბავშვის სწორად განვითარებას უშლის თუ არა ხელს, ხშირი შექება ან პირიქით კრიტიკა მშობლების მხრიდან და როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი?

ბავშვის სწორად განვითარებას უშლის თუ არა ხელს, ხშირი შექება ან პირიქით კრიტიკა მშობლების მხრიდან და როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი?
ბავშვის სწორად განვითარებას უშლის თუ არა ხელს, ხშირი შექება ან პირიქით კრიტიკა მშობლების მხრიდან და როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ნანა ფაცაცია.

- მშობლების მხრიდან შექებაზე მეტად ბავშვების გაკრიტიკება რამდენად ცუდია მათი ფსიქიკისთვის და უშლის თუ არა ხელს განვითარებაში?

- ზოგადად, ძალიან მნიშვნელოვანია ადეკვატური უკუკავშირი მშობლების მხრიდან ბავშვის ქცევაზე. რა თქმა უნდა, უმჯობესია აქცენტი დადებითზე გაკეთდეს, რათა უფრო მეტად განვამტკიცოთ მოზარდის პოზიტიური ქცევა. თუმცა, თუ ბავშვი იქცევა ისე, რომ მშობელს ან უფროს ადამიანს ეს არ მოსწონს, საჭიროა ფაქიზად მივცეთ უკუკავშირი, რასაც, მოდი, კრიტიკას ნუ დავარქმევთ. ავუხსნათ ბავშვს, რატომ არ არის ესა თუ ის ქცევა მისაღები მშობლისთვის, ანუ შედეგზე უნდა იყოს ორიენტირებული ჩვენი უკუკავშირი. მშობლის მხრიდან ყველაზე მნიშვნელოვანია ადეკვატური უკუკავშირი. ჩვენს რეალობაში ხშირად გვესმის მშობლებისგან, გადატვირთული გრაფიკის გამო, გადაღლილებს აღარ ჰყოფნით ენერგია ახსნისთვის, თუმცა აუცილებელია გამოვნახოთ დრო და რესურსი, რომ ბავშვებს კრიტიკის ნაცვლად, ადეკვატური უკუკავშირი მივცეთ. ის, რაც არ მოგვწონს, კი არ გავუკრიტიკოთ, არამედ ვუთხრათ, რატომ არის საზიანო კონკრეტული ქმედება მათთვის და რა შედეგს მისცემს. ამით არჩევანის წინაშე დავაყენებთ, თავად აირჩიონ ქცევა, რომელიც ნაკლებად საფრთხის შემცველი იქნება.

- თუ პირიქით, მეტად აქებენ და ნაკლებად აძლევენ შენიშვნებს, ხომ არ მოვადუნებთ მათ და დავუკარგავთ მოტივაციას, კრიტიკულად შეხედონ საკუთარ თავს?

- ამ შემთხვევაშიც, როდესაც ვამბობთ მეტად შექებას ან მეტად გაკრიტიკებას, ისევ არაადეკვატურ უკუკავშირთან გვაქვს საქმე. მნიშვნელოვანია, რისთვის ვაქებთ ბავშვს. ხშირად იმისთვის ვაქებთ, რაშიც წვლილი არ მიუძღვის, მაგალითად, სილამაზე. იქ, სადაც იზრდებიან ესმით ფრაზები: „რა კარგი ხარ, პრინცესა“, „რა ლამაზი ხარ“ და ა.შ. როდესაც იზრდებიან და გადადიან მიკროსოციუმიდან მაკროსოციუმში (ბაღი, სკოლა და ა.შ.) იქ უკვე იქმნება პრობლემები, რადგან იგივე უკუკავშირს საზოგადოების მხრიდან ვეღარ ხედავენ, რამაც დიდი ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს მათ თვითშეფასებაზე. ბავშვებს აუცილებელია დადებითი უკუკავშირი მივცეთ რაღაცის კეთებისთვის, ეს იქნება სწავლა თუ სხვა რამ. მეტად ან ზედმეტად შექება არასწორია, ყოველთვის მიზანშეწონილია ჩარჩოში, ზომიერების ფარგლებში ადეკვატური რეაქციები.

- როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი, შექებასა და კრიტიკას შორის?

- მშობლები კვალდაკვალ უნდა მივყვებოდეთ შვილების ქმედებებს. იმას, რაც ჩვენთვის მიუღებელია და მივუთითებთ, ახსნაც უნდა მოჰყვებოდეს, ეს კი მათ შედეგების გაანალიზების საშუალებას მისცემს. მნიშვნელოვანია ფრაზები, რომლებსაც მშობელი იყენებს კომუნიკაციის დროს. თუ ჩვენ მოკლე ფრაზებს ვიყენებთ, მაგალითად, „არ შეიძლება“, ბავშვს კითხვა უჩნდება, რატომ არ შეიძლება, აუცილებელია დასაბუთებულად ავუხსნათ. ასევე სიტყვა „რატომ“, რომელსაც იყენებენ მშობლები. ხშირად ბავშვს უნდა კონკრეტული რამ, თუმცა არ იცის, რატომ უნდა, შესაბამისად, ამაზე პასუხს ვერ გაგვცემს და მეტ გაუგებრობას შეუქმნის ბავშვს. ასე რომ, არსებობს ფრაზები ეფექტური კომუნიკაციისთვის, რაც მშობლებს დაეხმარება დაიჭირონ ოქროს შუალედი. ჩვენ უნდა ვიყოთ ადეკვატური ანარეკლი შვილების ქმედების.

​- რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ ასწავლონ შვილებს იყვნენ თავდაჯერებულები და ამასთანავე არ შეწყვიტონ განვითარებაზე ზრუნვა?

- მნიშვნელოვანია ბავშვს და ზოგადად ნებისმიერი ასაკობრივი ჯგუფის ადამიანს, ჰქონდეს ადეკვატური თვითშეფასება. ჯერ დავიწყოთ იმით, თუ რა არის თვითშეფასება, ვინაიდან თავდაჯერებულობა პირდაპირ კავშირშია ამასთან. თვითშეფასება არის ინდივიდის სუბიექტური წარმოდგენა საკუთარ თავზე, უნარებზე, თვისებებზე. ეს ყალიბდება ზუსტად იმ უკუკავშირებით, რაზეც ზემოთ ვისაუბრეთ, ეს იქნება საკუთარი თავისგან, ოჯახისგან, მეგობრებისგან, თუ ნებისმიერი იმ სოციუმისგან მიღებული უკუკავშირი, სადაც უწევს ყოფნა, ასე ყალიბდება ადამიანის თვითშეფასება. შესაბამისად, ადრეული ასაკიდან უნდა ჩაეყაროს საფუძველი ბავშვის ადეკვატური თვითშეფასების ჩამოყალიბებას მისი ჯანსაღი განვითარებისთვის. ერიქსონის თეორიას გავიხსენებ, სადაც ის გამოყოფს ყველაზე მნიშვნელოვან პერიოდს თვითშეფასების ჩამოყალიბების პროცესში, 18 თვიდან 3 წლამდე. ამ დროს ძალიან დიდი როლი აქვთ მშობლებს. ეს ერთ-ერთი კრიზისის გადალახვის პერიოდია, როდესაც ბავშვი სწავლობს თვითონ კვებას, ჩაცმას, ნაბიჯების გადადგმას. ამ დროს თუ მშობელი იქნება მხარდამჭერი და ბავშვის ნებისმიერი ინიციატივა იქნება სწორად მხარდაჭერილი, ბავშვი სწავლობს თავდაჯერებულობას, საკუთარი ძალების რწმენას, ხოლო კრიზისი ილახება ჯანსაღად. თუ მშობელი ზემზრუნველია, ანუ არ აძლევს საშუალებას თვითონ გააკეთოს რამე, ასეთ დროს პატარას უყალიბდება ეჭვის განცდა საკუთარ თავის და შესაძლებლობების მიმართ. ამით შესაძლოა, საფუძველი ჩაეყაროს დაბალ თვითშეფასებას, რაც თავდაჯერებულობას უშლის ხელს. თუ 3 წლამდე კრიზისი ჯანსაღად გადაილახა, შემდეგი კრიზისის გადალახვა უფრო მარტივი იქნება მოზარდებისთვის, აქ უკვე შემოდის სკოლა, სადაც დიდი როლი აქვთ პედაგოგებს, თანატოლებთან ურთიერთობას.

ასევე მინდა აღვნიშნო, რომ თავდაჯერებულობა ფსიქიკური განვითარების პროცესში ძალიან მნიშვნელოვანია. ადეკვატური თვითშეფასება ეს არის სუიციდის საუკეთესო პრევენცია. თუ მშობლები (ოჯახის წევრები) და სააღმზრდელო დაწესებულებები სწორი უკუკავშირით ხელს შევუწყობთ, შვილები ჩამოყალიბდნენ თავდაჯერებულ პიროვნებებად, ეს მათთვის წარმატების საწინდარი იქნება. თავდაჯერებულობა გულისხმობს მუდმივ სწრაფვას თვითგანვითარებისკენ და თვითრეალიზაციისკენ.

წაიკითხეთ სრულად