Baby Bag

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

„საქართველოში უკანასკნელ წლებში სწავლის შედეგები მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა. 2009 წლიდან 2015 წლამდე პერიოდში, 15 წლის მოსწავლეებმა სწავლა გააუმჯობესეს კითხვაში, მათემატიკასა და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში თითქმის ერთი სრული ნიშნით,“ - წერია კვლევაში, რომელიც გაეროს ბავშვთა ფონდმა საქართველოში და ევროპის ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციამ (OECD) საქართველოს განთლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროსთან ერთად ჩაატარეს.
ამასთან, კვლევაში ​„შეფასებები საქართველოს ზოგადი განათლების სისტემაში“ აღნიშნულია, რომ ეს პროგრესი მოსახლეობის ყველა ჯგუფს თანაბრად არ შეეხო:

მოსწავლეები ქალაქად უსწრებენ თანატოლებს სოფლად; სოციალურეკონომიკურად პრივილეგირებული მოსწავლეები უსწრებენ თავიანთ სოციალურად დაუცველ თანატოლებს; ხოლო, ის მოსწავლეები, რომლებიც შინ ქართულად ლაპარაკობენ, უსწრებენ თავიანთ თანატოლებს, რომელთა მშობლიური ენა ქართული არ არის. სამწუხაროდ, სწავლის ხარისხში ეს უთანასწორობა 2009-2015წწ. პერიოდში კიდევ უფრო გაიზარდა,“ - წერია კვლევაში. 

კვლევის თანახმად, საქართველოში მოსწავლეთა შეფასება, ძირითადად, კვლავ მოსწავლეთათვის ნიშნების დასაწერად გამოიყენება და არა სწავლის გაუმჯობესებაში მათ დასახმარებლად. მასწავლებლები და საზოგადოება კვლავ ამახვილებს ყურადღებას ციფრულ ნიშნებზე მიუხედავად იმისა, რომ ეს ნიშნები ზუსტად ვერ ასახავს იმას, თუ რა იცის მოსწავლემ და რის გაკეთება შეუძლია. შეფასების ასეთი გაგება იკვეთება საკლასო მასწავლებელთა შეფასების პრაქტიკებში. მასწავლებლები არ იყენებენ შეფასების ტექნიკების მრავალფეროვნებას და უპირატესობას ანიჭებენ სტუდენტების შეფასებას მეტწილად მრავალპასუხიანი ტესტების საშუალებით და არ აფასებენ უნარების ფართო სპექტრს.

კვლევაში ასევე აღნიშნულია, რომ ისეთი მოსწავლეების მომზადება, რომლებიც კონკურენტუნარიანები იქნებიან 21-ე საუკუნის ეკონომიკებში, საჭიროებს ისეთ მასწავლებლებს, რომელთაც აქვთ ცოდნა, უნარები და მოტივაცია, რომ განაგრძონ კვალიფიკაციის ამაღლება:

„საქართველოში პედაგოგები მნიშვნელოვნად უფრო ნაკლებად მონაწილეობენ პროფესიულ განვითარებაში, ვიდრე OECD-ის სხვა ქვეყნებში. განგრძობადი ტრენინგის გარეშე, მასწავლებლები ვერ ეცნობიან მტკიცებულებებზე დაფუძნებულ, უახლეს პედაგოგიურ პრაქტიკებს, რომლებიც მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარება. ამასთანავე, საქათველოში მასწავლებლები ყველაზე ასაკოვანნი არიან მასწავლებლებისა და სწავლის საერთაშორისო კვლევაში (TALIS) მონაწილე ქვეყნების მასწავლებლებთან შედარებით. კერძოდ, მასწავლებელთა ერთ მეოთხედზე მეტი 60 წელს გადაცილებულია. შედეგად, ბევრი მასწავლებელი მოსწავლეებს ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომელიც აქცენტს აკეთებს ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარებისა და კომპეტენციების დაუფლებაზე. შესაბამისად, მოსწავლეებს საქართველოში უჭირთ ისეთი კომპეტენციების შეძენა, რომლებიც მათ სჭირდებათ განათლების უმაღლეს საფეხურსა და შრომის ბაზარზე წარმატების მისაღწევად,“ - წერია კვლევაში.

კვლევის ავტორების თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ უახლესი შესაძლებლობები ფინანსურ წახალისებას ითვალისწინებს, მასწავლებლებს კრედიტების დაგროვებისკენ უფრო მოუწოდებენ, ვიდრე იმის დემონსტრირებისკენ, რომ ისინი მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარებიან.

​როგორც მკვლევრები აღნიშნავენ, 
უნდა შემუშავდეს და აღსრულდეს მინიმალური სტანდარტები მასწავლებლებისთვის იმის უზრუნველსაყოფად, რომ ყველა მასწავლებელს ჰქონდეს ის საბაზისო უნარები, რომლებიც აუცილებელია მოსწავლეების სწავლაში დასახმარებლად. მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების სქემა უნდა გადაისინჯოს იმისათვის, რომ უზრუნველყოს მასწავლებლების ისეთი განვითარების მოტივაცია, რომელიც მოსწავლეებს სწავლაში დაეხმარება. საქართველომ უნდა შემოიღოს სავალდებულო საპენსიო ასაკი, რაც ხელს შეუწყობს ასაკოვანი მასწავლებლების გადინებას და ახალბედა მასწავლებლებისთვის სივრცის შექმნას.

კვლევაში მოსწავლეთა შეფასების სისტემის გაუმჯობესებაზეცაა საუბარი. კერძოდ, როგორც მკვლევრები აღნიშავენ, სასარგებლო შეიძლება იყოს მოსწავლეთა პორტფელების შექმნა, რომლებიც წარმოადგენს მოსწავლის ნამუშევრების დროთა განმავლობაში შედგენილ კრებულს. პორტფელების შექმნა მასწავლებლებისაგან მოითხოვს უწყვეტ უკუკავშირს და უბიძგებს მოსწავლეს საკუთარი ძლიერი და სუსტი მხარეების გააზრებისა და იმის განსაზღვრისაკენ, თუ რა უნდა დაამატოს თავის პორტფელს - ესაა შეფასების სწორედ ის ორი ელემენტი, რომელიც დღეს საქართველოს განათლების სისტემას აკლია.

კვლევის თანახმად, ჟურნალში ყოველდღიური ნიშნების დაწერის პრაქტიკა უნდა აღიკვეთოს. მას დრო სჭირდება და სასარგებლო ინფორმაციას ვერ გვაწვდის იმის შესახებ, თუ როგორ მიმდინარეობს მოსწავლეების პროგრესი სწავლაში:

„სამინისტრომ უნდა შეიმუშაოს აღრიცხვის ბარათის საყოველთაო ნიმუში და დაადგინოს ეროვნული პროცედურები მის გასავრცელებლად. სტანდარტიზებული აღრიცხვის ბარათის საშუალებით, მოსწავლეთა შესახებ ჩანაწერები აგრეთვე შეიძლება უფრო სრულად იქნას შეტანილი განათლების მართვის საინფორმაციო სისტემების (EMIS) მონაცემთა ბაზებში, რაც კიდევ უფრო მეტად შეუწყობს ხელს მოსწავლეებისა და მათი სწავლის მონიტორინგს,“ - წერია კვლევაში. 

ამასთან, როგორ მკვლევრები მიუთითებენ, შესაძლებელია მე-9 კლასში (ან მე-10კლასში, თუ სავალდებულო განათლების ხანგრძლივობა გაიზრდება) გამოცდის შემოღება მოსწავლეების დასახმარებლად გადაწყვიტონ, სურთ თუ არა ზოგადი განათლების გაგრძელება, ან პროფესიული განათლების პროგრამაში ან განათლების მაღალ საშუალო საფეხურზე გადასვლა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

მასწავლებლები საუკეთესო მშობლები არიან

მასწავლებლები საუკეთესო მშობლები არიან

„ეს სკოლა არ არის, სახლია,“ - მსგავსი ფრაზა მასწავლებლებისთვის ოჯახის წევრებს, ალბათ, ბევრჯერ უთქვამთ. პედაგოგებს ძალიან უჭირთ სამსახურეობრივ როლთან გამოთხოვება, როდესაც სამუშაო დღის შემდეგ სახლში ბრუნდებიან. სახლში ისე ვერ მოიქცევით, როგორც გაკვეთილზე, ხოლო მოსწავლეებთან ისეთ დამოკიდებულებას ვერ გამოამჟღავნებთ, როგორსაც ოჯახის წევრების მიმართ. როდესაც სკოლაში მუშაობთ, ოქროს შუალედის პოვნა ძალიან რთულია, განსაკუთრებით მაშინ, თუ ამავდროულად მშობელიც ხართ. მასწავლებლები, რომლებსაც შვილები ჰყავთ, ხშირად აღნიშნავენ, რომ მათ თითქმის ყოველთვის ავიწყდებათ, სად იმყოფებიან. პედაგოგებს, რომლებიც შვილებთან ისე იქცევიან, როგორც მოსწავლეებთან, ოჯახის წევრები ხშირად საყვედურობენ და ეუბნებიან, რომ სახლში მასწავლებლის როლისგან გათავისუფლება აუცილებელია. მიუხედავად სირთულეებისა, მასწავლებლები მაინც ახერხებენ, რომ შესანიშნავი მშობლები იყვნენ.

პედაგოგებისთვის დისციპლინის დამყარება ძალიან მნიშვნელოვანია, თუმცა კარგი მასწავლებლები, მოსწავლეებთან და შვილებთან მიზნის მისაღწევად განსხვავებული პრინციპით ხელმძღვანელობენ. გამოცდილი მასწავლებლები აღნიშნავენ, რომ სკოლაში მათ უფრო მკაცრი იმიჯი აქვთ, ვიდრე სახლში. პედაგოგი მშობლები შვილებთან საუბრის მკაცრ ტონს ნაკლებად იყენებენ, ისინი ბავშვებს დეტალურად უხსნიან, თუ რა მოლოდინები აქვთ მათ მიმართ. მოსწავლეებთან ურთიერთობისას კი მასწავლებლები უფრო კატეგორიულები არიან. მიუხედავად ამისა, კარგი პედაგოგები მოსწავლეებს ყოველთვის აძლევენ თავისუფლებას. ისინი შვილებთან ურთიერთობაშიც ამ პრინციპით ხელმძღვანელობენ. მასწავლებლების დიდი ნაწილი აღნიშნავს, რომ პროფესიულმა გამოცდილებამ ისინი უკეთეს მშობლებად აქცია.

მასწავლებელი მშობლები შვილების მიმართ ძალიან მომთხოვნები არიან, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც საქმე სწავლას ეხება. პედაგოგებმა კარგად იციან, როგორი უსიამოვნება მოაქვს მასწავლებლისთვის მოსწავლის არათანმიმდევრულობას და სიზარმაცეს. ყველა მასწავლებელი ცდილობს, რომ მისმა მოსწავლეებმა მასალა სრულფასოვნად აითვისონ. შესაბამისად პედაგოგი მშობლები ცდილობენ, რომ შვილებში ცოდნის სიყვარული გააღვივონ, რათა ბავშვებმა პიროვნული განვითარებას შეძლონ და მასწავლებლებს გაკვეთილზე ზედმეტი პრობლემები არ შეუქმნან. მასწავლებლებმა იციან, რომ საშინაო დავალებას თავისი ფუნქცია აქვს. ბავშვებს დავალების შესრულება სჭირდებათ, რათა ცოდნის გაღრმავება შეძლონ. პედაგოგი მშობლები ცდილობენ, რომ შვილებს პასუხისმგებლობის გრძნობა გაუღვივონ. იმ შემთხვევაში, თუ ბავშვი დავალების შესრულებას ვერ ახერხებს, მასწავლებელი-მშობელი შვილის პედაგოგს ამის შესახებ წინასწარ აცნობებს და დავალების შეუსრულებლობის მიზეზებსაც უხსნის. მასწავლებლებმა იციან, რომ ბავშვს სწავლა არ უნდა აიძულო. ისინი ბავშვებს საკუთარ საქციელზე პასუხისმგებლობის აღებას ასწავლიან. პროფესიული გამოცდილება მასწავლებელ მშობელს შვილთან ურთიერთობის ეფექტიანი სტრატეგიების შემუშავებაში ეხმარება.

მასწავლებლებს ხშირად შვილებიც იმ სკოლაში დაჰყავთ, რომელშიც თავად არიან დასაქმებულები. ამ მოვლენას თავისი უარყოფითი და დადებითი მხარეები აქვს. ამ შემხვევაში მასწავლებელ მშობელს შვილის პედაგოგებთან წვდომა არ გაუჭირდება. ის ბავშვის აკადემიურ მოსწრებას უფრო მარტივად გააკონტროლებს და შვილის ქცევასაც დააკვირდება. მიუხედავად ამისა, მასწავლებლებს ხშირად არ სიამოვნებთ, როდესაც შვილი იმ სკოლაში სწავლობს, სადაც ისინი მუშაობენ. როგორც წესი, თანამშრომლებს პედაგოგის შვილისადმი გადაჭარბებული მოლოდინები აქვთ, რაც ბავშვზე ნეგატიურად ზემოქმედებს.

მასწავლებელ მშობლებს სკოლის კრებებზე სიარული ძალიან დიდ გამოწვევად მიაჩნიათ. საკუთარი პროფესიული გამოცდილებიდან გამომდინარე, ისინი სკოლაში მიმდინარე პროცესებს ზედმიწევნით კარგად აფასებენ. მიუხედავად ამისა, მასწავლებელი მშობლები ყოველთვის ცდილობენ, რომ შვილის პედაგოგის ხედვა გაამართლონ და მასთან კონფლიქტში შესვლას ერიდებიან. ისინი შვილის  მასწავლებლებს პროფესიულ სოლიდარობას უცხადებენ, რადგან ნებისმიერმა პედაგოგმა კარგად იცის, როგორი შრომატევადია ბავშვებთან ყოველდღიური ურთიერთობა და მათთვის ცოდნის გადაცემის უწყვეტი პროცესი.

მასწავლებელ მშობლებს შვილების საჭიროებები და მოთხოვნილებები უკეთ ესმით, ისინი უფრო თავდაჯერებულები არიან, რადგან ბავშვებთან ურთიერთობის უდიდესი გამოცდილება აქვთ. მასწავლებლები ხშირად საკუთარ შვილებსა და მოსწავლეებს ერთმანეთისგან არ ასხვავებენ და მათ თითოეული მათგანის წარმატება უზომოდ აბედნიერებთ.

მომზადებულია ​parentcircle.com-ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად