Baby Bag

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

„საქართველოში უკანასკნელ წლებში სწავლის შედეგები მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა. 2009 წლიდან 2015 წლამდე პერიოდში, 15 წლის მოსწავლეებმა სწავლა გააუმჯობესეს კითხვაში, მათემატიკასა და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში თითქმის ერთი სრული ნიშნით,“ - წერია კვლევაში, რომელიც გაეროს ბავშვთა ფონდმა საქართველოში და ევროპის ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციამ (OECD) საქართველოს განთლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროსთან ერთად ჩაატარეს.
ამასთან, კვლევაში ​„შეფასებები საქართველოს ზოგადი განათლების სისტემაში“ აღნიშნულია, რომ ეს პროგრესი მოსახლეობის ყველა ჯგუფს თანაბრად არ შეეხო:

მოსწავლეები ქალაქად უსწრებენ თანატოლებს სოფლად; სოციალურეკონომიკურად პრივილეგირებული მოსწავლეები უსწრებენ თავიანთ სოციალურად დაუცველ თანატოლებს; ხოლო, ის მოსწავლეები, რომლებიც შინ ქართულად ლაპარაკობენ, უსწრებენ თავიანთ თანატოლებს, რომელთა მშობლიური ენა ქართული არ არის. სამწუხაროდ, სწავლის ხარისხში ეს უთანასწორობა 2009-2015წწ. პერიოდში კიდევ უფრო გაიზარდა,“ - წერია კვლევაში. 

კვლევის თანახმად, საქართველოში მოსწავლეთა შეფასება, ძირითადად, კვლავ მოსწავლეთათვის ნიშნების დასაწერად გამოიყენება და არა სწავლის გაუმჯობესებაში მათ დასახმარებლად. მასწავლებლები და საზოგადოება კვლავ ამახვილებს ყურადღებას ციფრულ ნიშნებზე მიუხედავად იმისა, რომ ეს ნიშნები ზუსტად ვერ ასახავს იმას, თუ რა იცის მოსწავლემ და რის გაკეთება შეუძლია. შეფასების ასეთი გაგება იკვეთება საკლასო მასწავლებელთა შეფასების პრაქტიკებში. მასწავლებლები არ იყენებენ შეფასების ტექნიკების მრავალფეროვნებას და უპირატესობას ანიჭებენ სტუდენტების შეფასებას მეტწილად მრავალპასუხიანი ტესტების საშუალებით და არ აფასებენ უნარების ფართო სპექტრს.

კვლევაში ასევე აღნიშნულია, რომ ისეთი მოსწავლეების მომზადება, რომლებიც კონკურენტუნარიანები იქნებიან 21-ე საუკუნის ეკონომიკებში, საჭიროებს ისეთ მასწავლებლებს, რომელთაც აქვთ ცოდნა, უნარები და მოტივაცია, რომ განაგრძონ კვალიფიკაციის ამაღლება:

„საქართველოში პედაგოგები მნიშვნელოვნად უფრო ნაკლებად მონაწილეობენ პროფესიულ განვითარებაში, ვიდრე OECD-ის სხვა ქვეყნებში. განგრძობადი ტრენინგის გარეშე, მასწავლებლები ვერ ეცნობიან მტკიცებულებებზე დაფუძნებულ, უახლეს პედაგოგიურ პრაქტიკებს, რომლებიც მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარება. ამასთანავე, საქათველოში მასწავლებლები ყველაზე ასაკოვანნი არიან მასწავლებლებისა და სწავლის საერთაშორისო კვლევაში (TALIS) მონაწილე ქვეყნების მასწავლებლებთან შედარებით. კერძოდ, მასწავლებელთა ერთ მეოთხედზე მეტი 60 წელს გადაცილებულია. შედეგად, ბევრი მასწავლებელი მოსწავლეებს ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომელიც აქცენტს აკეთებს ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარებისა და კომპეტენციების დაუფლებაზე. შესაბამისად, მოსწავლეებს საქართველოში უჭირთ ისეთი კომპეტენციების შეძენა, რომლებიც მათ სჭირდებათ განათლების უმაღლეს საფეხურსა და შრომის ბაზარზე წარმატების მისაღწევად,“ - წერია კვლევაში.

კვლევის ავტორების თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ უახლესი შესაძლებლობები ფინანსურ წახალისებას ითვალისწინებს, მასწავლებლებს კრედიტების დაგროვებისკენ უფრო მოუწოდებენ, ვიდრე იმის დემონსტრირებისკენ, რომ ისინი მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარებიან.

​როგორც მკვლევრები აღნიშნავენ, 
უნდა შემუშავდეს და აღსრულდეს მინიმალური სტანდარტები მასწავლებლებისთვის იმის უზრუნველსაყოფად, რომ ყველა მასწავლებელს ჰქონდეს ის საბაზისო უნარები, რომლებიც აუცილებელია მოსწავლეების სწავლაში დასახმარებლად. მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების სქემა უნდა გადაისინჯოს იმისათვის, რომ უზრუნველყოს მასწავლებლების ისეთი განვითარების მოტივაცია, რომელიც მოსწავლეებს სწავლაში დაეხმარება. საქართველომ უნდა შემოიღოს სავალდებულო საპენსიო ასაკი, რაც ხელს შეუწყობს ასაკოვანი მასწავლებლების გადინებას და ახალბედა მასწავლებლებისთვის სივრცის შექმნას.

კვლევაში მოსწავლეთა შეფასების სისტემის გაუმჯობესებაზეცაა საუბარი. კერძოდ, როგორც მკვლევრები აღნიშავენ, სასარგებლო შეიძლება იყოს მოსწავლეთა პორტფელების შექმნა, რომლებიც წარმოადგენს მოსწავლის ნამუშევრების დროთა განმავლობაში შედგენილ კრებულს. პორტფელების შექმნა მასწავლებლებისაგან მოითხოვს უწყვეტ უკუკავშირს და უბიძგებს მოსწავლეს საკუთარი ძლიერი და სუსტი მხარეების გააზრებისა და იმის განსაზღვრისაკენ, თუ რა უნდა დაამატოს თავის პორტფელს - ესაა შეფასების სწორედ ის ორი ელემენტი, რომელიც დღეს საქართველოს განათლების სისტემას აკლია.

კვლევის თანახმად, ჟურნალში ყოველდღიური ნიშნების დაწერის პრაქტიკა უნდა აღიკვეთოს. მას დრო სჭირდება და სასარგებლო ინფორმაციას ვერ გვაწვდის იმის შესახებ, თუ როგორ მიმდინარეობს მოსწავლეების პროგრესი სწავლაში:

„სამინისტრომ უნდა შეიმუშაოს აღრიცხვის ბარათის საყოველთაო ნიმუში და დაადგინოს ეროვნული პროცედურები მის გასავრცელებლად. სტანდარტიზებული აღრიცხვის ბარათის საშუალებით, მოსწავლეთა შესახებ ჩანაწერები აგრეთვე შეიძლება უფრო სრულად იქნას შეტანილი განათლების მართვის საინფორმაციო სისტემების (EMIS) მონაცემთა ბაზებში, რაც კიდევ უფრო მეტად შეუწყობს ხელს მოსწავლეებისა და მათი სწავლის მონიტორინგს,“ - წერია კვლევაში. 

ამასთან, როგორ მკვლევრები მიუთითებენ, შესაძლებელია მე-9 კლასში (ან მე-10კლასში, თუ სავალდებულო განათლების ხანგრძლივობა გაიზრდება) გამოცდის შემოღება მოსწავლეების დასახმარებლად გადაწყვიტონ, სურთ თუ არა ზოგადი განათლების გაგრძელება, ან პროფესიული განათლების პროგრამაში ან განათლების მაღალ საშუალო საფეხურზე გადასვლა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

კორონავირუსის პანდემიის გამო 10 მილიონამდე ბავშვი, შესაძლოა, სკოლაში ვერასდროს დაბრუნდეს

კორონავირუსის პანდემიის გამო 10 მილიონამდე ბავშვი, შესაძლოა, სკოლაში ვერასდროს დაბრუნდეს

სახელმწიფოების ფინანსური შემოსავლების მნიშვნელოვანი კლება და სიღარიბის გაზრდილი მაჩვენებელი, რაც კორონავირუსის პანდემიით არის გამოწვეული, განათლების სისტემას უდიდეს საფრთხეს უქმნის. შესაძლოა, წლის ბოლომდე ათ მილიონამდე ბავშვი სკოლის მიღმა დარჩეს. კოვიდ 19-ის უარყოფითი ეფექტები განსაკუთრებით გოგონებზე აისახება. მდედრობითი სქესის მოსწავლეებს, რომლებიც სკოლებს იძულებით დატოვებენ, ნაადრევი ქორწინების საფრთხე ემუქრებათ, ბევრ მათგანს, შესაძლოა, მძიმე ფიზიკური სამუშაოს შესრულებაც მოუხდეს.

საქველმოქმედო ორგანიზაციები მთავრობებს მოუწოდებენ, განათლების სფეროში რაც შეიძლება მეტი ინვესტიცია ჩადონ. რამდენიმეთვიანი შეზღუდვების შემდეგ, სკოლები მუშაობის განახლებისთვის ემზადებიან. დაბალბიუჯეტიან სახელმწიფოებს განათლების სისტემის დაფინანსება განსაკუთრებით გაუჭირდებათ. ღარიბი ქვეყნების მოსახლეობისთვის განათლება ნათელი მომავლის ერთადერთი იმედია.

ეკონომისტების ვარაუდით, მომდევნო 18 თვის მანძილზე მსოფლიოს უღარიბეს ქვეყნებში განათლების სისტემისთვის გამოყოფილ ბიუჯეტს დაახლოებით 77 მილიარდ დოლარამდე თანხა მოაკლდება. თუ მოვლენები ცუდი სცენარით წარიმართება და სახელმწიფოებს კოვიდ-19-ის წინააღმდეგ ბრძოლისთვის დამატებითი თანხების მობილიზება დასჭირდათ, შესაძლოა, აღნიშნული თანხა 2021 წლის ბოლოსთვის 192 მილიარდ ამერიკულ დოლარს გაუტოლდეს.

გლობალური მასშტაბით განათლების სისტემის ბიუჯეტის მოსალოდნელი კრახის მოლოდინი მას შემდეგ გაჩნდა, რაც აღმოჩნდა, რომ მსოფლიო მასშტაბით 1,8 მილიარდამდე ბავშვი სკოლის მიღმა დარჩა. სტატისტიკა ნამდვილად შემაშფოთებელია. შესაძლოა, 10 მილიონამდე ბავშვმა სკოლაში დაბრუნება ვერასდროს შეძლოს, რაც უპრეცედენტო მოვლენაა. პანდემიით გამოწვეული ეკონომიკური კრიზისი განსაკუთრებით გამიჯნავს ერთმანეთისგან ღარიბებსა და მდიდრებს. დაბალი ეკონომიკური შემოსავლის მქონე ოჯახის შვილებს სკოლებში დაბრუნება გაუჭირდებათ. ისინი უკვე მნიშვნელოვნად დაზარალდნენ, რადგან დისტანციური სწავლების დროს თითქმის ნახევარი აკადემიური წლის განმავლობაში ინტერნეტთან წვდომა არ ჰქონდათ.

კორონავირუსის პანდემიამდე მსოფლიო მასშტაბით 258 მილიონი ბავშვი უკვე სკოლის მიღმა იყო დარჩენილი. პანდემიის დასრულების შემდეგ დასავლეთ და ცენტრალური აფრიკის 12 ქვეყნის, ასევე ავღანეთისა და იემენის სკოლებში მოსწავლეთა უდიდესი ნაწილი სწავლის გაგრძელებას ვეღარ შეძლებს. გლობალური პანდემიის გამო მილიარდზე მეტი ბავშვი სკოლისა და სასწავლო პროცესების მიღმაა დარჩენილი.

მსოფლიოს უღარიბეს 12 ქვეყანაში გენდერული და კლასობრივი დისკრიმინაციის ფაქტები კოვიდ-19-ის პანდემიამდეც არსებობდა, თუმცა აღნიშნული პრობლემა პანდემიის შემდეგ კიდევ უფრო გამწვავდება. არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მთავრობების ძალისხმევის მიუხედავად მილიონობით ბავშვი ვერ ახერხებდა დისტანციურად სწავლას. ბევრ მათგანს ხელი არ მიუწვდებოდა ინტერნეტსა და ტელევიზიაზე, ნაწილს კი არ ჰყავდა განათლებული მშობლები, რომლებიც მათ დახმარებას შეძლებდნენ. სწავლაში მნიშვნელოვანი ჩამორჩენის გამო ძალიან ბევრი ბავშვი სკოლაში დაბრუნებას, სავარაუდოდ, აღარ მოისურვებს.

სკოლების დახურვასთან ერთად ბავშვებმა დაკარგეს უსაფრთხო ადგილებში მეგობრებთან ერთად თამაშის შესაძლებლობა, ჯანდაცვის სერვისებზე ხელმისაწვდომობა და ფსიქიკური ჯანმრთელობის დაცვის შესაძლებლობები. მასწავლებლები ოჯახში ძალადობის მსხვერპლი ბავშვების მთავარ დამცველებად გვევლინებიან. სკოლების დახურვის გამო ბავშვებმა მასწავლებლების სახით მფარველები და მხარდამჭერები დაკარგეს.

არასამთავრობო ორგანიზაციები მთავრობებს მოუწოდებენ ბავშვების ინტერესები ყველაფერზე მაღლა დააყენონ, რადგან განათლების მიღება ნებისმიერი ბავშვის უფლებაა. ბავშვებს უნდა მიეცეთ განვითარების და უკეთესი მომავლის შექმნის შესაძლებლობა. არასამთავრობო ორგანიზაციები მთავრობებს ურჩევენ, რომ განათლება მთავარ პრიორიტეტად დასახონ და განათლების სისტემის დაფინანსება გაზარდონ, რათა ღარიბი ბავშვები სკოლის მიღმა არ დარჩნენ.

მომზადებულია: ​savethechildren.org-ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად