Baby Bag

ახალი ზელანდიის სკოლები კლიმატური კრიზისის შესახებ საგნების სწავლებას იწყებენ

ახალი ზელანდიის სკოლები კლიმატური კრიზისის შესახებ საგნების სწავლებას იწყებენ
ახალი ზელანდიის ყველა სკოლას 2020 წლიდან კლიმატის ცვლილებასთან დაკავშირებით ქვეყნის მოწინავე სამეცნიერო დაწესებულებების მიერ მომზადებულ მასალებზე წვდომა ექნება. მოსწავლეებს კლიმატური კრიზისის დასაძლევად სხვადასხვა აქტივობის დაგეგმვის შესაძლებლობა მიეცემათ, ისინი თავისუფლად შეძლებენ საკუთარი გრძნობების, განცდების და შიშების შესახებ საუბარს.

კურიკულუმში შეტანილი ცვლილებები ახალ ზელანდიას ერთ-ერთ მოწინავე სახელმწიფოდ აქცევს, რომელიც ბავშვებში კლიმატის ცვლილებებთან დაკავშირებით ცოდნის ამაღლებას უწყობს ხელს. დიდ ბრიტანეთს და ავსტრალიას ხშირად აკრიტიკებენ იმის გამო, რომ აღნიშნულ ქვეყნებში მოსწავლეებს კლიმატურ კრიზისთან დაკავშირებით სიღრმისეული ცოდნის მიღების შესაძლებლობა არ აქვთ. ახალი ზელანდიის მთავრობის განცხადებით, სკოლებში 11-15 წლის ასაკის მოზარდებისთვის კლიმატური კრიზისის შესახებ განათლების მიღება სავალდებულო არ იქნება.

„მთელი ქვეყნის მასშტაბით მასწავლებლები ძალიან აღელვებულები არიან, რადგან მოსწავლეები კლიმატის ცვლილებასთან დაკავშირებით უკვე აქტიურად საუბრობენ და აღნიშნული პრობლემით სერიოზულად არიან დაინტერესებულები.“- განაცხადა ახალი ზელანდიის მემარცხენე ორიენტაციის მწვანეთა პარტიის ლიდერმა ჯეიმს შოუმ.

„ბავშვები ყოველდღიურად ეცნობიან ინფორმაციას სოციალური მედიის დამხარებით, მიღებული ცნობები კი უმეტესად ნეგატიურ ხასიათს ატარებს, რაც მათში დაუცველობის და უიმედობის განცდას ბადებს.“ - ნათქვამია მწვანეთა პარტიის ლიდერის განცხადებაში.

2019 წელს მსოფლიოს უამრავი ქვეყნის მოსწავლეები და სტუდენტები სასწავლო პროცესს ჩამოცილდნენ, რათა ქუჩაში კლიმატის ცვლილება და მასთან დაკავშირებული საფრთხეები გაეპროტესტებინათ. გასულ წელს მეცნიერებმა მთელი მსოფლიო გააფრთხილეს, რომ კლიმატური კრიზისი ცივილიზაციისთვის ეგზისტენციალურ საფრთხეს წარმოადგენს.

ბრიტანელი ფსიქოლოგების განცხადებით, ახალგაზრდები თავს მოტყუებულად და მიტოვებულად გრძნობენ. ისინი თვლიან, რომ უფროსი თაობების გულგრილობამ და უმოქმედობამ სამყარო კლიმატურ კატასტროფამდე მიიყვანა. უიმედობის განცდა დეპრესიისა და შფოთვითი აშლილობის მასობრივ გავრცელებას უწყობს ხელს.

ახალი ზელანდიის ერთ-ერთ სკოლაში ახალი პროგრამის პილოტირება ჯერ კიდევ 2018 წელს მოხდა. მოსწავლეებს კლიმატის ცვლილებასთან დაკავშირებით საკუთარი განცდებისა და დამოკიდებულებების გადმოცემის შესაძლებლობა მიეცათ. ისინი აღნიშნული თემატიკის ირგვლივ მასალებს გაეცნენ და კლიმატურ კრიზისთან დაკავშირებით სიღმისეული ცოდნის მიღების საშუალება ჰქონდათ.

„კლიმატურ კრიზისზე საუბარიც კი სტრესს იწვევს, მოსწავლეები უსიამოვნო და ნეგატიურ ინფორმაციას აქტიურად ეცნობიან, ისინი აცნობიერებენ, რომ მეცნიერები კლიმატის ცვლილებების საგანგაშო შედეგებზე დაუფარავად საუბრობენ. ჩვენ მიზნად დავისახეთ, რომ მიღებული ინფორმაცია მოსწავლეებისთვის ნაკლებად სტრესული ყოფილიყო, რის გამოც მათ საკუთარ გრძნობებსა და შიშებზე ხმამაღლა საუბრის საშუალება მივეცით.“ - განაცხადა ჯეიმს შოუმ.

მასწავლებლებისთვის განკუთვნილ სასწავლო მასალებში ყურადღება მახვილდება მოსწავლეთა ემოციური მხარდაჭერის მნიშვნელობაზე. სკოლამ მოზარდების თავდაჯერების ამაღლებაზე უნდა იზრუნოს. მათ აღარ უნდა ჰქონდეთ იმის განცდა, რომ აუცილებლად დამარცხდებიან. მოსწავლეებმა უნდა გააცნობიერონ, რომ მათი განწყობა მათ მოქმედებას მნიშვნელოვნად განსაზღვრავს.

„ბავშვებმა უნდა იცოდნენ, რომ კლიმატური კრიზისიდან გამოსავალი არსებობს და პრობლემა მოგვარებადია. მათ საკუთარ მომავალზე ზრუნვა და მისი შეცვლა შეუძლიათ.“ - ნათქვამია ჯეიმს შოუს განცხადებაში.

ახალი კურიკულუმი დიდ მნიშვნელობას ანიჭებს მოსწავლეებისთვის პრაქტიკული ცოდნის გადაცემასაც. სკოლებში ბავშვებს ასწავლიან, თუ როგორ უნდა გააშენონ პატარა ბაღი და როგორ უნდა იზრუნონ მასზე. კურიკულუმი მასწავლებელთა ცოდნის ამაღლებაზეც ზრუნავს. მათ სასწავლო ტექსტების, ვიდეო მასალისა და სპეციალურად პედაგოგებისთვის განკუთვნილი რჩევების გაცნობის შესაძლებლობა აქვთ.

„მეცნიერება კლიმატური კრიზისის შესახებ სრულფასოვანი ცოდნის შეძენაში გვეხმარება. მოსწავლეებმა უნდა იცოდნენ, თუ როგორ უპასუხონ კლიმატურ ცვლილებებს. ისინი უნდა აცნობიერებდნენ, რა ნეგატიური გავლენები აქვს კლიმატურ კრიზისს გლობალურ, ნაციონალურ თუ ლოკალურ დონეზე. ბავშვებმა უნდა იცოდნენ, თუ რა შესაძლებლობები აქვთ მათ აღნიშნული გავლენების შესამცირებლად და კლიმატური პრობლემების აღმოსაფხვრელად.“ - ნათქვამია ახალი ზელანდიის განათლების მინისტრის კრის ჰიპკინსის განცხადებაში.

2015 წელს პარიზის შეთანხმების ხელმომწერმა სახელმწიფოებმა ვალდებულება აიღეს, რომ სკოლებში კლიმატურ ცვლილებებთან დაკავშირებით სწავლების დანერგვაზე იზრუნებდნენ, თუმცა მათი უდიდესი ნაწილი პირობას არ ასრულებს, მათ შორის, არც ახალი ზელანდიის მეზობელი ავსტრალია. დიდ ბრიტანეთში კლიმატურ თემატიკაზე ცოდნის ამაღლების საშუალება მხოლოდ რამდენიმე სკოლაში მიეცათ. მასშტაბური ცვლილებები კი ამ მხრივ ბრიტანეთში დღემდე არ განხორციელებულა.

იტალია მსოფლიო მასშტაბით პირველი სახელმწიფოა, რომელიც კლიმატურ ცვლილებებთან დაკავშირებული საგნების სწავლას ყველა სკოლაში სავალდებულოდ აცხადებს. იტალიის სკოლებში მათემატიკისა და გეოგრაფიის გაკვეთილებზე კლიმატური თემატიკის გააქტიურება იგეგმება, რაც ინტეგრირებული სწავლების დანერგვით უნდა მოხდეს. 

მომზადებულია theguardian.com-ის მიხედვით 
თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება, რომ წნევის საზომი აპარატის მანჟეტი გადავიჭიროთ ტანსაცმელზე,“- თამარ დაუსის რეკომენდაციები წნევის სწორად გაზომვისთვის

„არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება, რომ წნევის საზომი აპარატის მანჟეტი გადავიჭიროთ ტანსაცმელზე,“- თამარ დაუსის რეკომენდაციები წნევის სწორად გაზომვისთვის

ექთანმა თამარ დაუსმა წნევის სწორად გაზომვისა და წნევის აპარატის სწორად შერჩევის წესებზე ისაუბრა:

„ჩვენ გვაქვს ცხრილი. მარცხენა მხარეს დატანილია მკლავის გარშემოწერილობა. მარჯვენა მხარეს არის როგორც სიგანე, ასევე მანჟეტის სიგრძე. თუ მკლავის გარშემოწერილობა არის 35-44 სანტიმეტრი, მანჟეტის სიგანე უნდა იყოს 16 სანტიმეტრი და 36 სანტიმეტრი უნდა იყოს სიგრძე. რა ვქნათ, თუ ეს ცხრილი არ გვაქვს? მაშინ უნდა გავზომოთ მკლავის გარშემოწერილობა და რა ციფრსაც მივიღებთ, მისი 80 პროცენტი ციფრი უნდა იყოს მანჟეტის სიგრძე. თუ მკლავის გარშემოწერილობა არის 40 სანტიმეტრი, 32 სანტიმეტრი უნდა იყოს მანჟეტის სიგრძე. ყველა აპარატს, რომელსაც თქვენ იყიდით, ექნება ისრები, რომელიც სიგრძეზე მიანიშნებს. თუ მანჟეტი არის ჩვენი მკლავისთვის პატარა, მაჩვენებელი, რომელსაც მივიღებ იქნება არასწორი იმდენჯერ, რამდენჯერაც გავიზომავთ. ეს ციფრი ყველა წნევის საზომს აქვს აღნიშნული. შემიძლია ვთქვა, რომ სახლში ვისაც აქვს წნევის აპარატი, არავის რეალურად არ მიუქცევია ყურადღება ამ ციფრებისთვის.

მანჟეტზე ასევე ძალიან მნიშვნელოვანი ინფორმაციაა დატანილი, სადაც წერია: მარჯვენა მკლავი და მარცხენა მკლავი. ისრები მიანიშნებს იმ ადგილზე, რომელიც უნდა მოხვდეს არტერიაზე, სადაც ვზომავთ წნევას. ნეკა თითს რომ ამოვუყვეთ, პულსაცია რომ მოვძებნოთ და ეს ისარი უნდა იყოს მოთავსებული ამ არტერიაზე. ფონენდოსკოპის დიაფრაგმაც ამ მფეთქავ ნაწილს უნდა დაედოს, რომ კარგად გავიგონოთ. ხშირად ხდება ხოლმე წნევის გადაზომვა. მანჟეტის გაბერვასაც კი აქვს ძალიან დიდი მნიშვნელობა. მანჟეტს რატომ ვბერავთ? ჩვენ უნდა შევწყვიტოთ სისხლის მიმოქცევა კიდურში. როდესაც პირველად ვიზომავთ წნევას, მანჟეტი უნდა გავბერო, როგორც კი ვიგრძნობ, რომ პულსი შეჩერდა, მაგალითად, შეჩერდა 120-ზე, 20 მილიმეტრ-ჰიდრარგირუმით კიდევ უნდა ავწიო ზემოთ მაჩვენებელი 140-მდე და მხოლოდ ამის შემდეგ დავიწყო მანჟეტის დაფუშვა, რომ გავიგონო პირველი დარტყმა და გავიგონო ბოლო დარტყმა.

ძალიან მნიშვნელოვანია როგორ ვიჭერთ მანჟეტს. არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება, რომ მანჟეტი გადავიჭიროთ ტანსაცმელზე. წლებია წნევას ვზომავ და პულოვერიდან ან ტანსაცმლიდან ფონენდოსკოპით მოსმენა, სადაც ასევე შრაშუნი ისმის ტანსაცმლის, მიუჩვეველი ყურისთვის არის აბსოლუტურად შეუძლებელი. როდესაც კიდევ გადავზომავთ და გადავზომავთ, არ ვიცით სადამდე ვზომავთ, საიდან დავიწყეთ. როდესაც წნევის გაზომვას ვიწყებთ, უნდა დავჯდეთ სკამზე და ხელი ისე უნდა მოვათავსოთ მაგიდაზე, რომ იყოს ჩვენი გულის დონეზე. წნევის გაზომვამდე ადამიანმა 5 წუთი უნდა დაისვენოს და არაფერი გააკეთოს. ნახევარი საათი არ ჰქონდეს საკვები და წყალი მიღებული,“- მოცემულ საკითხზე თამარ დაუსმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო: ​„პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“

წაიკითხეთ სრულად