Baby Bag

ახალი ზელანდიის სკოლები კლიმატური კრიზისის შესახებ საგნების სწავლებას იწყებენ

ახალი ზელანდიის სკოლები კლიმატური კრიზისის შესახებ საგნების სწავლებას იწყებენ
ახალი ზელანდიის ყველა სკოლას 2020 წლიდან კლიმატის ცვლილებასთან დაკავშირებით ქვეყნის მოწინავე სამეცნიერო დაწესებულებების მიერ მომზადებულ მასალებზე წვდომა ექნება. მოსწავლეებს კლიმატური კრიზისის დასაძლევად სხვადასხვა აქტივობის დაგეგმვის შესაძლებლობა მიეცემათ, ისინი თავისუფლად შეძლებენ საკუთარი გრძნობების, განცდების და შიშების შესახებ საუბარს.

კურიკულუმში შეტანილი ცვლილებები ახალ ზელანდიას ერთ-ერთ მოწინავე სახელმწიფოდ აქცევს, რომელიც ბავშვებში კლიმატის ცვლილებებთან დაკავშირებით ცოდნის ამაღლებას უწყობს ხელს. დიდ ბრიტანეთს და ავსტრალიას ხშირად აკრიტიკებენ იმის გამო, რომ აღნიშნულ ქვეყნებში მოსწავლეებს კლიმატურ კრიზისთან დაკავშირებით სიღრმისეული ცოდნის მიღების შესაძლებლობა არ აქვთ. ახალი ზელანდიის მთავრობის განცხადებით, სკოლებში 11-15 წლის ასაკის მოზარდებისთვის კლიმატური კრიზისის შესახებ განათლების მიღება სავალდებულო არ იქნება.

„მთელი ქვეყნის მასშტაბით მასწავლებლები ძალიან აღელვებულები არიან, რადგან მოსწავლეები კლიმატის ცვლილებასთან დაკავშირებით უკვე აქტიურად საუბრობენ და აღნიშნული პრობლემით სერიოზულად არიან დაინტერესებულები.“- განაცხადა ახალი ზელანდიის მემარცხენე ორიენტაციის მწვანეთა პარტიის ლიდერმა ჯეიმს შოუმ.

„ბავშვები ყოველდღიურად ეცნობიან ინფორმაციას სოციალური მედიის დამხარებით, მიღებული ცნობები კი უმეტესად ნეგატიურ ხასიათს ატარებს, რაც მათში დაუცველობის და უიმედობის განცდას ბადებს.“ - ნათქვამია მწვანეთა პარტიის ლიდერის განცხადებაში.

2019 წელს მსოფლიოს უამრავი ქვეყნის მოსწავლეები და სტუდენტები სასწავლო პროცესს ჩამოცილდნენ, რათა ქუჩაში კლიმატის ცვლილება და მასთან დაკავშირებული საფრთხეები გაეპროტესტებინათ. გასულ წელს მეცნიერებმა მთელი მსოფლიო გააფრთხილეს, რომ კლიმატური კრიზისი ცივილიზაციისთვის ეგზისტენციალურ საფრთხეს წარმოადგენს.

ბრიტანელი ფსიქოლოგების განცხადებით, ახალგაზრდები თავს მოტყუებულად და მიტოვებულად გრძნობენ. ისინი თვლიან, რომ უფროსი თაობების გულგრილობამ და უმოქმედობამ სამყარო კლიმატურ კატასტროფამდე მიიყვანა. უიმედობის განცდა დეპრესიისა და შფოთვითი აშლილობის მასობრივ გავრცელებას უწყობს ხელს.

ახალი ზელანდიის ერთ-ერთ სკოლაში ახალი პროგრამის პილოტირება ჯერ კიდევ 2018 წელს მოხდა. მოსწავლეებს კლიმატის ცვლილებასთან დაკავშირებით საკუთარი განცდებისა და დამოკიდებულებების გადმოცემის შესაძლებლობა მიეცათ. ისინი აღნიშნული თემატიკის ირგვლივ მასალებს გაეცნენ და კლიმატურ კრიზისთან დაკავშირებით სიღმისეული ცოდნის მიღების საშუალება ჰქონდათ.

„კლიმატურ კრიზისზე საუბარიც კი სტრესს იწვევს, მოსწავლეები უსიამოვნო და ნეგატიურ ინფორმაციას აქტიურად ეცნობიან, ისინი აცნობიერებენ, რომ მეცნიერები კლიმატის ცვლილებების საგანგაშო შედეგებზე დაუფარავად საუბრობენ. ჩვენ მიზნად დავისახეთ, რომ მიღებული ინფორმაცია მოსწავლეებისთვის ნაკლებად სტრესული ყოფილიყო, რის გამოც მათ საკუთარ გრძნობებსა და შიშებზე ხმამაღლა საუბრის საშუალება მივეცით.“ - განაცხადა ჯეიმს შოუმ.

მასწავლებლებისთვის განკუთვნილ სასწავლო მასალებში ყურადღება მახვილდება მოსწავლეთა ემოციური მხარდაჭერის მნიშვნელობაზე. სკოლამ მოზარდების თავდაჯერების ამაღლებაზე უნდა იზრუნოს. მათ აღარ უნდა ჰქონდეთ იმის განცდა, რომ აუცილებლად დამარცხდებიან. მოსწავლეებმა უნდა გააცნობიერონ, რომ მათი განწყობა მათ მოქმედებას მნიშვნელოვნად განსაზღვრავს.

„ბავშვებმა უნდა იცოდნენ, რომ კლიმატური კრიზისიდან გამოსავალი არსებობს და პრობლემა მოგვარებადია. მათ საკუთარ მომავალზე ზრუნვა და მისი შეცვლა შეუძლიათ.“ - ნათქვამია ჯეიმს შოუს განცხადებაში.

ახალი კურიკულუმი დიდ მნიშვნელობას ანიჭებს მოსწავლეებისთვის პრაქტიკული ცოდნის გადაცემასაც. სკოლებში ბავშვებს ასწავლიან, თუ როგორ უნდა გააშენონ პატარა ბაღი და როგორ უნდა იზრუნონ მასზე. კურიკულუმი მასწავლებელთა ცოდნის ამაღლებაზეც ზრუნავს. მათ სასწავლო ტექსტების, ვიდეო მასალისა და სპეციალურად პედაგოგებისთვის განკუთვნილი რჩევების გაცნობის შესაძლებლობა აქვთ.

„მეცნიერება კლიმატური კრიზისის შესახებ სრულფასოვანი ცოდნის შეძენაში გვეხმარება. მოსწავლეებმა უნდა იცოდნენ, თუ როგორ უპასუხონ კლიმატურ ცვლილებებს. ისინი უნდა აცნობიერებდნენ, რა ნეგატიური გავლენები აქვს კლიმატურ კრიზისს გლობალურ, ნაციონალურ თუ ლოკალურ დონეზე. ბავშვებმა უნდა იცოდნენ, თუ რა შესაძლებლობები აქვთ მათ აღნიშნული გავლენების შესამცირებლად და კლიმატური პრობლემების აღმოსაფხვრელად.“ - ნათქვამია ახალი ზელანდიის განათლების მინისტრის კრის ჰიპკინსის განცხადებაში.

2015 წელს პარიზის შეთანხმების ხელმომწერმა სახელმწიფოებმა ვალდებულება აიღეს, რომ სკოლებში კლიმატურ ცვლილებებთან დაკავშირებით სწავლების დანერგვაზე იზრუნებდნენ, თუმცა მათი უდიდესი ნაწილი პირობას არ ასრულებს, მათ შორის, არც ახალი ზელანდიის მეზობელი ავსტრალია. დიდ ბრიტანეთში კლიმატურ თემატიკაზე ცოდნის ამაღლების საშუალება მხოლოდ რამდენიმე სკოლაში მიეცათ. მასშტაბური ცვლილებები კი ამ მხრივ ბრიტანეთში დღემდე არ განხორციელებულა.

იტალია მსოფლიო მასშტაბით პირველი სახელმწიფოა, რომელიც კლიმატურ ცვლილებებთან დაკავშირებული საგნების სწავლას ყველა სკოლაში სავალდებულოდ აცხადებს. იტალიის სკოლებში მათემატიკისა და გეოგრაფიის გაკვეთილებზე კლიმატური თემატიკის გააქტიურება იგეგმება, რაც ინტეგრირებული სწავლების დანერგვით უნდა მოხდეს. 

მომზადებულია theguardian.com-ის მიხედვით 
თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

შეიძლება დაინტერესდეთ

გამოცდები ჩატარდება ყოველწლიურად და სტატუსშეწყვეტილ მასწავლებლებს არ შეეზღუდებათ მასში მონაწილეობის და კვალიფიკაციის დადასტურების უფლება, ამ გზით დაბრუნდებიან სკოლაში

გამოცდები ჩატარდება ყოველწლიურად და სტატუსშეწყვეტილ მასწავლებლებს არ შეეზღუდებათ მასში მონაწილეობის და კვალიფიკაციის დადასტურების უფლება, ამ გზით დაბრუნდებიან სკოლაში

სტატუსშეწყვეტილი მასწავლებლების პრობლემებზე და მათი გადაჭრის გზებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის მასწვლებლის პროფესიის რეგულირების პროგრამის ხელმძღვანელი ხათუნა ბარაბაძე.

- მასწავლებლები გვწერენ, რომ ბოლო 2 წლის განმავლობაში მაღალმთიან რეგიონებში არ მიეცათ ონლაინ ტრენინგებში ჩართვის საშუალება და ამის გამო ვერ დაადასტურეს კომპეტენცია. იქნება თუ არა რამე შეღავათი ასეთ მასწავლებლებზე?

- ხარისხიანი მასწავლებელი ყველა რეგიონშია საჭირო, თუმცა მინდა აღვნიშნო, რომ ბოლო ცვლილებით, რომელიც ახლა მიმდინარეობს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის ინიციატივით, თუ ერთი კრედიტი მაინც აქვს მიღებული მასწავლებელს საგნობრივ და პროფესიული უნარების გამოცდაზე, ანუ კომპეტენცია დადასტურებული აქვს მინიმუმ ერთ კრედიტ ქულაზე, მას აქვს უფლება, სკოლაში დარჩეს და გააგრძელოს საქმიანობა. 2017 წლიდან დაიწყო კომპეტენციის დადასტურება და გამოცდის ჩაბარების ვალდებულება 2010 წლიდან არის, ასე რომ, მათ საკმაოდ დიდი დრო ჰქონდათ, გამოცდა ჩაებარებინათ მინიმუმ ერთ კრედიტ ქულაზე.

- თუ გაუშვებთ მაღალმთიანი რეგიონის მასწავლებლებს, არსებობს რამე პროგრამა, რისი საშუალებითაც თბილისიდან ან სხვა დიდი ქალაქიდან წავლენ ახალი პედაგოგები იქ?

- ასე არ არის დიფერენცირებული მაღალმთიანი რეგიონების მასწავლებლები და სხვა მასწავლებლები. მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნულ ცენტრში არსებობს მიზნობრივი პროგრამა, რომელიც სწორედ ითვალისწინებს მაღალმთიან რეგიონებში, შორეული სოფლების მასწავლებლების დეფიციტური კადრების შევსებას, ასეთი პროგრამა მუშაობს „ასწავლე საქართველოსთვის“, თუმცა მეტსაც გეტყვით, თუ მოხდა ისე, რომ დეფიციტური აღმოჩნდა კადრი და ვაკანსია ვერ შეივსო, მაშინ სკოლას აქვს უფლება და არა ვალდებულება, იგივე მასწავლებელთან გააფორმოს ხელშეკრულება, ვაკანსიის შევსებამდე. საგაკვეთილო პროცესი რომ არ ჩაიშალოს, ამისთვის არის შემოტანილი ეს რეგულაცია. უკვე მუშაობს ეს პროგრამა და სტატისტიკის მიხედვით 200-მდე მასწავლებელია ჩართული 2009 წლიდან და შესაბამისად არის დასაქმებულიც საჭიროების მიხედვით. რესურსცენტრიდან და სკოლიდან უნდა იყოს მოთხოვნა და ამის შემდეგ მოხდება კადრის შევსება. რაც შეეხება იმას, რომ თავად სკოლაში ვაკანტური ადგილი გაჩნდება თუ არა, პირველ რიგში, თავად სკოლაში კათედრაზე უნდა მოხდეს განაწილება. მას შემდეგ რაც ყველა მასწავლებელი შესაბამის საათებს მიიღებს, თუ მაინც გამოცხადდება ვაკანსია, ბუნებრივია, უნდა დაველოდოთ კონკურსის შედეგებს. შესაძლოა, შარშან არ იყო მსურველი, მაგრამ თაობები იზრდება და წელს შეიძლება გაჩნდა კადრი, რომელმაც დაადასტურა კომპეტენცია. თუ ასე არ მოხდა, ამის შემდეგ მოგვმართავს სკოლა და მივლინებული იქნება პედაგოგი, აუცილებლად მოხდება შევსება. ეს არის დამატებითი პროგრამა და სკოლის ხელშეკრულებასთან ერთად სახელმწიფო აძლევს დანამატს ხელფასზე.

- როგორ აპირებთ საბუნებისმეტყველო საგნებში (სადაც ძალიან მცირეა დაინტერესება ახალი თაობის მხრიდან) სტატუსშეწყვეტილი მასწავლებლების ჩანაცვლებას?

- საბუნებისმეტყველო საგნების პრობლემა არა მარტო საქართველოში, არამედ მთელს მსოფლიოში დგას. ფიზიკის მასწავლებლების პრობლემა საკმაოდ სერიოზულია. საგნობრივი ჯგუფის მასწავლებლები უნდა მომზადდეს. ერთ-ერთი გამოსავალი სწორედ ესაა, რომ ეროვნული სკოლის ფარგლებში შეიძლება ადგილობრივი მასწავლებლების გადამზადება მოხდეს მასწავლებელსთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის მიერ. დაწყებულია ამ საგნობრივი ჯგუფის მზადების პროცესი. რამდენადაც ჩემთვის ცნობილია, ერთი ნაკადი ასეთი მასწავლებლებისა უკვე გადამზადდა და ეს პროცესი კვლავ გაგრძელდება.

- უფრო მეტი რომ გვითხრათ სტატუსშეწყვეტილი მასწავლებლების ბედზე და მათ სამომავლო განვითარების გეგმებზე?

- ასეთმა მასწავლებლებმა უნდა ჩააბარონ თავიანთი საგნობრივი გამოცდა, დაიბურნონ სტატუსი და აიმაღლონ კომპეტენცია, ამით ისინი დაბრუნდებიან სასკოლო სივრცეში. შეიძლება ეს მოხდეს იმავე სკოლაში, ან იქ, სადაც იქნება გამოცხადებული ვაკანსია. გამოცდები ჩატარდება ისევ, ყოველწლიურად და მათ არ შეეზღუდებათ გამოცდაში მონაწილეობის და კვალიფიკაციის დადასტურების უფლება და ამ გზით დაბრუნდებიან სკოლაში. მასწავლებლის სახლის დახმარებას რაც შეეხება, ის არის მოქმედი მასწავლებლებისთვის და არა სკოლაში არმყოფთათვის. მასწავლებლის პროფკავშირში ქალბატონმა მაია კობახიძემ გააკეთა განცხადება, რომ მზად არიან გამოცდებისთვის მოსამზადებლად უსასყიდლოდ მოემსახურონ ყველა მასწავლებელს, როგორც მოქმედს, ისე სტატუსშეწყვეტილს.

ესაუბრა ელენე ოვაშვილი

წაიკითხეთ სრულად