საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის მინისტრმა მიხეილ ჩხენკელმა განათლების ანტიკრიზისული გეგმა წარმოადგინა.
მინისტრმა მოსწავლეების შეფასებაზეც გაამახვილა ყურადღება და აღნიშნულ თემაზე დეტალური ინსტრუქციის სკოლებში გაგზავნა დაანონსა.
გთავაზობთ დოკუმენტს, რომელიც სკოლებს უკვე მიუვიდათ.
შექმნილი საგანგებო ვითარებიდან გამომდინარე, ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებებში სასწავლო პროცესი მიმდინარეობს დისტანციური სწავლების ფორმით.
როგორც ცნობილია, ეროვნული სასწავლო გეგმის მიხედვით სკოლაში ორი ტიპის შეფასება გამოიყენება - განმსაზღვრელი და განმავითარებელი.
სამინისტრომ 2019-2020 სასწავლო წელს ზოგადი განათლების სამივე (დაწყებითი, საბაზო, საშუალო) საფეხურზე მოსწავლის შეფასების მიზნით ადგენს შემდეგ ნორმებს:
1. მოსწავლის წლიური შეფასება შეიძლება იყოს: განმსაზღვრელი და განმავითარებელი (დაწყებით, საბაზო და საშუალო საფეხურებზე 31-ე მუხლით გათვალისწინებულის შესაბამისი).
2. განმავითარებელი შეფასებისას მასწავლებელი აღწერს თითოეული მოსწავლის სასწავლო წლის განმავლობაში განვლილ საგანმანათლებლო პროცესს. ახასიათებს მის სუსტ და ძლიერ მხარეებს, ასაბუთებს თუ რის გაგება, გააზრება გაუჭირდა მოსწავლეს და რატომ, წაახალისებს მოსწავლის ძლიერ მხარეებს და გაწერს რეკომენდაციებს, სასურველი შედეგის მისაღწევად. დასახავს მომდევნო სასწავლო წელს განსახორციელებელ ღონისძიებებს, აქტივობებს და სხვა. შემუშავებული განმავითარებელი შეფასება, მასწავლებელს მომდევნო სასწავლო წელს თითოეული მოსწავლისთვის ეფექტიანი საგაკვეთილო პროცესის დაგეგმვის და წარმართვის შესაძლებლობას მისცემს. შეფასების დოკუმენტი მასწავლებელმა მოსწავლის მშობელს/ კანონიერ წარმომადგენელს უნდა გააცნოს და საჭიროების შემთხვევაში მასთან/მათთან ინდივიდუალურად მოხდეს დოკუმენტის განხილვა.
3. განმავითარებელი შეფასების პროცესში ფასდება მოსწავლის როგორც საკლასო ოთახში მიღებული გამოცდილება, ისე დისტანციური/ელექტრონული ფორმით ან კომუნიკაციის სხვა საშუალებებით მიღებული ცოდნა, მასალა, სასკოლო აქტივობები, განხორციელებული პროექტები და სხვა.
4. განმსაზღვრელი შეფასების და წლიური ქულის გამოყვანის მიზნით მოსწავლის 2019-2020 სასწავლო წლის წლიურ ქულად განისაზღვროს:
ა) მოსწავლის 2019-2020 სასწავლო წლის I სემესტრში მიღებული ქულა;
ბ) მოსწავლის 2019-2020 სასწავლო წლის I სემესტრის ქულის და 2019-2020 სასწავლო წლის II სემესტრის პირველი ექვსი კვირის განმავლობაში გავლილი პროგრამის და დისტანციური/ელექტრონული ფორმით ან კომუნიკაციის სხვა საშუალებებით ცოდნის შეფასების (იმ შემთხვევაში თუ სკოლას აქვს დისტანციური გამოკითხვის შესაძლებლობა) საფუძველზე მიღებული შემაჯამებელი ქულის საშუალო არითმეტიკული (დამრგვალებული მთელის სიზუსტით);
გ) V კლასის II სემესტრის შემთხვევაში - 2019-2020 სასწავლო წლის II სემესტრის 6 კვირის განმავლობაში გავლილი პროგრამის და დისტანციური/ელექტრონული ფორმით ან კომუნიკაციის სხვა საშუალებებით მიღებული ცოდნის შეფასების (იმ შემთხვევაში თუ სკოლას აქვს დისტანციური გამოკითხვის შესაძლებლობა) საფუძველზე მიღებული შემაჯამებელი ქულის საშუალო არითმეტიკული (დამრგვალებული მთელის სიზუსტით);
დ) (იმ შემთხვევაში თუ მოსწავლეს 2019-2020 სასწავლო წლის I სემესტრის შეფასება არ აქვს) მოსწავლის 2019-2020 სასწავლო წლის II სემესტრის 6 კვირის განმავლობაში გავლილი პროგრამის და დისტანციური/ელექტრონული ფორმით ან კომუნიკაციის სხვა საშუალებებით მიღებული ცოდნის შეფასების (იმ შემთხვევაში თუ სკოლას აქვს დისტანციური გამოკითხვის შესაძლებლობა) საფუძველზე მიღებული შემაჯამებელი ქულის საშუალო არითმეტიკული, რომელიც დამრგვალდება მთელის სიზუსტით ან 2019-2020 სასწავლო წლის II სემესტრში დისტანციური სწავლების პროცესში მიღებული ცოდნის შეფასების (იმ შემთხვევაში თუ სკოლას აქვს დისტანციური გამოკითხვის შესაძლებლობა) საფუძველზე მიღებული შემაჯამებელი ქულის საშუალო არითმეტიკული (დამრგვალებული მთელის სიზუსტით);
შენიშვნა: სკოლა თავად განსაზღვრავს მოსწავლის შეფასებისას სამინისტროს მიერ რეკომენდირებულ რომელ შესაძლებლობას გამოიყენებს. სამინისტრო და რესურსცენტრები მეთოდოლოგიურ მხარდაჭერას გაუწევენ სკოლებს.
5. იმ შემთხვევაში, თუ მოსწავლისათვის (გარდა XII კლასის მოსწავლე) ამ მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად განსაზღვრული წლიური ქულა არ არის დამაკმაყოფილებელი და სურს საგნის წლიური ქულის ამაღლება:
ა) მოსწავლე/მოსწავლის მშობელი/კანონიერი წარმომადგენელი 2020 წლის 16 ივნისიდან - 2020 წლის 30 ივნისის ჩათვლით მიმართავს სკოლის ადმინისტრაციას ნებისმიერი ფორმით (განცხადება, ელექტრონული ფოსტა, სატელეფონო შეტყობინება) და კონკრეტულ საგანში/საგნებში აფიქსირებენ ნიშნის/ნიშნების ამაღლების სურვილს.
ბ) სკოლის ადმინისტრაცია 2020-2021 სასწავლო წლის დასაწყისში კონკრეტული საგნების მიხედვით განსაზღვრავს შემაჯამებელი კომპლექსური დავალების შესრულების და შეფასების ვადებს. თითოეული საგნის მასწავლებელი მოსწავლის/მოსწავლის მშობლის/კანონიერი წარმომადგენლის განცხადების საფუძველზე იწყებს მოსწავლისთვის შემაჯამებელი კომპლექსური დავალების მომზადებას. სკოლა ვალდებულია, მოსწავლეებს წინასწარ გააცნოს შემაჯამებელი კომპლექსური დავალება/დავალებები და კონსულტაცია გაუწიოს მიცემული დავალების მომზადების პროცესში.
გ) მოსწავლის შემაჯამებელი კომპლექსური დავალების შეფასება მასწავლებელმა უნდა მოახდინოს 2020-2021 სასწავლო წლის I სემესტრის სემესტრული ქულის დაწერამდე.
დ) მოსწავლის 2019-2020 სასწავლო წლის წლიურ ქულად განისაზღვრება შემაჯამებელ-კომპლექსურ დავალებაში მიღებული ქულისა და მოსწავლის ამ მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად განსაზღვრული წლიური ქულის საშუალო არითმეტიკული, რომელიც დამრგვალდება მთელის სიზუსტით.
6. თუ IX კლასის იმ მოსწავლეს, რომელიც ასრულებეს სავალდებულო საბაზო საფეხურს და გადის ზოგადი განათლების სისტემიდან, ამ მუხლი მე-4 პუნქტის შესაბამისად განსაზღვრული წლიური ქულა არ აკმაყოფილებს და სურს საგნის წლიური ქულის ამაღლება:
ა) 2020 წლის 16 ივნისიდან 2020 წლის 19 ივნისის ჩათვლით, მოსწავლე/მოსწავლის მშობელი/კანონიერი წარმომადგენელი მიმართავს სკოლის ადმინისტრაციას ნებისმიერი ფორმით (განცხადება, ელექტრონული ფოსტა, სატელეფონო შეტყობინება) და კონკრეტულ საგანში/საგნებში აფიქსირებენ ნიშნის ამაღლების სურვილს;
ბ) სკოლის ადმინისტრაცია 2020 წლის 30 ივნისის ჩათვლით მოსწავლეს აძლევს შემაჯამებელ-კომპლექსურ დავალებას და შემაჯამებელი კომპლექსური დავალების საფუძველზე აფასებს მას. სკოლა ვალდებულია მოსწავლეებს წინასწარ გააცნოს (სიტუაციიდან გამომდინარე, მოსწავლესთან შეთანხმებული ფორმით) შემაჯამებელი კომპლექსური დავალება/დავალებები და ჩაუტაროს კონსულტაციები საჭიროებისამებრ.
გ) მოსწავლის 2019-2020 სასწავლო წლის წლიურ ქულად განისაზღვრება შემაჯამებელ-კომპლექსურ დავალებაში მიღებული ქულისა და მოსწავლის ამ მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად განსაზღვრული წლიური ქულის საშუალო არითმეტიკული, რომელიც დამრგვალდება მთელის სიზუსტით.
7. იმ შემთხვევაში, თუ XII კლასის მოსწავლისათვის, ამ წესის მე-4 პუნქტის შესაბამისად განსაზღვრული წლიური ქულა არ არის დამაკმაყოფილებელი და სურს საგნის წლიური ქულის ამაღლება:
ა) 2020 წლის 21 მაისიდან 2020 წლის 29 მაისის ჩათვლით, მოსწავლე/მოსწავლის მშობელი/კანონიერი წარმომადგენელი მიმართავს სკოლის ადმინისტრაციას ნებისმიერი ფორმით (განცხადება, ელექტრონული ფოსტა, სატელეფონო შეტყობინება) და კონკრეტულ საგანში/საგნებში აფიქსირებენ ნიშნის ამაღლების სურვილს;
ბ) სკოლის ადმინისტრაცია 2020 წლის 19 ივნისამდე მოსწავლეს აძლევს შემაჯამებელ-კომპლექსურ დავალებას და შემაჯამებელი კომპლექსური დავალების საფუძველზე აფასებს მას. სკოლა ვალდებულია მოსწავლეებს წინასწარ გააცნოს (სიტუაციიდან გამომდინარე, მოსწავლესთან შეთანხმებული ფორმით) შემაჯამებელი კომპლექსური დავალება/დავალებები და ჩაუტაროს კონსულტაციები საჭიროებისამებრ;
გ) მოსწავლის 2019-2020 სასწავლო წლის წლიურ ქულად განისაზღვრება შემაჯამებელ-კომპლექსურ დავალებაში მიღებული ქულისა და მოსწავლის ამ წესის მე-4 პუნქტის შესაბამისად განსაზღვრული წლიური ქულის საშუალო არითმეტიკული (დამრგვალებული მთელის სიზუსტით).
8. გამოცდები, რომლებიც განსაზღვრულია ეროვნული სასწავლო გეგმის 36-ე მუხლის მე-9 პუნქტით (გარდა ექსტერნატის გამოცდისა) და 38-ე მუხლის მე-3 პუნქტით, 2019-2020 სასწავლო წელს გაუქმდება; კერძო სკოლები და საგნის/საგნების გაძლიერებული სწავლების სტატუსის მქონე სკოლები თავად იღებენ გადაწყვეტილებას გამოცდების ჩატარებასთან დაკავშირებით და ირჩევენ გამოცდის ჩატარების ფორმას.
9. საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის მინისტრის 2020 წლის 31 იანვრის N132 ბრძანების მე-2 პუნქტით განსაზღვრული XII კლასში შემავალი საგნის/საგნების ზოგადსაგანმანათლებლო სასწავლო პროგრამის/პროგრამების ექსტერნატის ფორმით დაძლევის გამოცდების ფორმატი და ექსტერნად რეგისტრაციის/გამოცდების ჩატარებისთვის დადგენილი ვადები დაზუსტდება ქვეყანაში არსებული მდგომარეობის შესაბამისად.
10. მოსწავლეს, რომლმაც 2019-2020 სასწავლო წელს ექსტერნატის ფორმით დაძლიეს კლასი/კლასების გამოცდა/გამოცდები უნარჩუნდებათ მიღებული შეფასება.
11. მოსწავლეს, რომელმაც უცხოეთში სწავლის პერიოდში მიიღო ზოგადი განათლება და ვერ ადასტურებს უცხოეთში სწავლის პერიოდში ზოგადი განათლების მიღების ფაქტს ან უცხოეთში სწავლის პერიოდში ნასწავლი საქართველოს ეროვნული სასწავლო გეგმით გათვალისწინებული სავალდებულო საგნების შესაბამისობა არ იქნა დადგენილი „საქართველოში გაცემული საგანმანათლებლო დოკუმენტების ნამდვილობის დადასტურებისა და უცხოეთში მიღებული განათლების აღიარების წესისა და საფასურის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის 2010 წლის 1 ოქტომბრის №98/ნ ბრძანების შესაბამისად, წლიური ქულის გამოყვანის მიზნით:
ა) უნდა აღუდგეთ მოსწავლის სტატუსი;
ბ) მიმდინარე სასწავლო წლის ბოლომდე, დისტანციური ფორმით, ინდივიდუალური სასწავლო გეგმით უნდა გაიაროს ეროვნული სასწავლო გეგმით განსაზღვრული შესაბამისი კლასის საგნები;
გ) სკოლის ადმინისტრაცია 2020 წლის 19 ივნისამდე მოსწავლეს აძლევს ორ შემაჯამებელ-კომპლექსურ დავალებას და შემაჯამებელი კომპლექსური დავალებების საფუძველზე აფასებს მას. სკოლა ვალდებულია მოსწავლეებს წინასწარ გააცნოს (სიტუაციიდან გამომდინარე, მოსწავლესთან შეთანხმებული ფორმით) შემაჯამებელი კომპლექსური დავალება/დავალებები და ჩაუტაროს კონსულტაციები საჭიროებისამებრ;
დ) მოსწავლის 2019-2020 სასწავლო წლის წლიურ ქულად განისაზღვრება შემაჯამებელ-კომპლექსურ დავალებებში მიღებული ქულის საშუალო არითმეტიკული, რომელიც დამრგვალდება მთელის სიზუსტით.“
„მშობელი უნდა შეყოვნდეს ამ გამოცდილებასთან და თქვას, რომ მისი შვილი ცუდად არის,” - ფსიქოლოგი ნინო მარგველაშვილი
ფსიქოლოგი ნინო მარგველაშვილი „შაბათ-კვირის დილაში“ დისტანციური სწავლებისა და მუშაობის დადებითი მხარეების შესახებ საუბრობს:
„თავისუფლდება დრო, როდესაც ჩვენ შეგვიძლია ჩვენს თავზე ვიზრუნოთ, ოჯახში ვისაუბროთ რთულ საკითხებზე, რომლებსაც ადრე თავს ვარიდებდით. ეს არის, რაც ამ კრიზისმა მოიტანა. ჩვენ უფრო გულწრფელები ვხდებით. გიწევს ილაპარაკო ისეთ თემებზე, რომლებზეც არ ლაპარაკობდი, რისიც გეშინოდა. ჩვენ ახლა უფრო ღია, გახსნილი გონებით ვსაუბრობთ გამოწვევებზე.“
ნინო მარგველაშვილის თქმით, მნიშვნელოვანია, მშობლებმა რეალობა დაინახონ და პრობლემები შვილებთან ერთად გადაჭრან:
„ძალიან ბევრი მშობელი გამოდის და ამბობს, რომ არ უნდა დისტანციური სწავლება. არიან მშობლები, რომლებიც ამბობენ, რომ იყოს დისტანციური სწავლება, რადგან ეშინიათ. არსებობენ ადამიანები, რომლებიც ბევრად პრივილეგირებულები არიან, არსებობენ ადამიანები, რომლებსაც ძალიან უჭირთ, არც ძიძა ჰყავთ, არც დამხმარე, მარტოები არიან, სახლიდან მუშაობენ. ეს უნდა ვთქვათ, ეს უნდა ვთქვათ ჩვენს შვილებთანაც. მთავარია, ვიყოთ გულწრფელები. ბავშვს ისიც უნდა უთხრათ, რომ დაბნეული ხართ. უთხარით ბავშვს: „დე, რა რთული სიტუაციაა, მეც უნდა ვიმუშაო, შენც უნდა იმუშაო. შენ რომ დახმარება გჭირდება, მე მეფანტება ყურადღება, იმიტომ, რომ ვმუშაობ და რა გავაკეთო?“ ასეთი რთული საუბრები მნიშვნელოვანია. საღამოს ამისთვის დრო გამოყავით. ისაუბრეთ იმაზე, თუ როგორ დაეხმაროთ ერთმანეთს. ყველანი ერთმანეთზე ვართ დამოკიდებული. ადრე თუ იყო პროტესტი, რომ სკოლა როგორია, მასწავლებლები როგორები არიან, ან მასწავლებლები თუ ამბობდნენ, ეს ბავშვები როგორ იქცევიანო, ახლა ყველა ვხვდებით, რომ ყველას დახმარება გვჭირდება.“
ნინო მარგველაშვილი აღნიშნავს, რომ ბავშვებს უნივერსალური უნარების განვითარებაში უნდა დავეხმაროთ:
„ჩვენი მიზანია, ბავშვებს განვუვითაროთ უნარები და შესაძლებლობები, რომლებიც უნივერსალურია. ბავშვს უნდა ვუთხრათ, რომ ის ახალ წინაღობებს უნდა შეეჭიდოს. ბავშვს უნდა ვასწავლოთ, რა უნდა გააკეთოს, როდესაც თავს გრძნობს არაკომფორტულად. როდესაც მასწავლებელი გაბრაზდა და ზუმში ოთახიდან გავიდა, უნდა დავაფიქროთ ბავშვი იმაზე, თუ რატომ მოხდა ასე. მას უნდა დავანახოთ ყველაფერი სხვისი პერსპექტივიდან. რაც უფრო ობიექტურები ვიქნებით, მით უფრო მეტს დაინახავს ბავშვი. რატომ გავიდა მასწავლებელი? ბავშვს უნდა დავანახოთ მასწავლებლის მდგომარეობის სირთულეც. მშობელი მუშაობს წარმოსახვაზე და ბავშვს ცნობისმოყვარეს ხდის. ბავშვმა უნდა ისწავლოს ემპათია, სხვისი გრძნობების განცდა, სხვების პერსპექტივის დანახვა.“
ნინო მარგველაშვილის თქმით, დახმარების თხოვნა ნორმალურია და მშობლებს ამის არ უნდა რცხვენოდეთ:
„ჩვენ არ უნდა მოგვერიდოს დახმარების თხოვნა. მშობლებს გვგონია, რომ რადგან მშობლები და ზრდასრულები ვართ, ყველაფერი ჩვენ უნდა ვაკონტროლოთ. ძალიან ნორმალურია, რომ არ ვიცოდეთ ბევრი რამ, მასწავლებელს ვკითხოთ რაღაცები. შეგვიძლია ბავშვს დავარეკინოთ მასწავლებელთან, რომ კავშირი შედგეს და აღდგეს. კავშირის აღდგენა ენთუზიაზმსაც ზრდის და სასიამოვნოცაა. ბავშვმა იცის, რომ ის მასწავლებლისთვის საინტერესოა, რომ მასწავლებელი მას ხედავს. ჩვენ შვილებს უნდა ვასწავლოთ, როგორ მოიქცნენ, როდესაც ყველაფერი ისე არ მიდის, როგორც ჩვენ გვინდა.“
ნინო მარგველაშვილი აცხადებს, რომ ყველაზე მთავარია, მშობელმა ბავშვს გაუგოს და მისი მდგომარეობა დაინახოს:
„ძალიან მნიშვნელოვანია, შენ რომ გესმის შენი შვილის. ჩვენ კი არ უნდა ვიფიქროთ, როგორ შევცვალოთ ეს ყველაფერი, არამედ დავრჩეთ უსიამოვნო, დისკომფორტის განცდებთან. „ჩემი შვილი იმედგაცრუებულია, ჩემს შვილს მოტივაცია აქვს დაკარგული,“ - ეს უნდა აღიაროთ და უნდა გააცნობიეროთ, რომ ეს არ მოგწონთ. მშობელი უნდა შეყოვნდეს ამ გამოცდილებასთან და თქვას, რომ მისი შვილი ცუდად არის და ისიც ღელავს ამის გამო. ამის შემდეგ ის უნდა მივიდეს ბავშვთან და უთხრას, რომ ესმის მისი, იცის, რომ მას არ უნდა დისტანციურ გაკვეთილზე დასწრება. ამით ბავშვს აგრძნობინებთ, რომ თქვენ მას ხედავთ. მთავარია, შვილს აგრძნობინოთ, რომ მისი განცდები დროებითია და ნაწილია მისი მთლიანობის. მან უნდა იცოდეს, რომ ეს ემოციები მიდის და მოდის. უთხარით ბავშვს: „ვიცი, იმედგაცრუებული ხარ, გუშინ რომ ხელის აწევა გინდოდა, მასწავლებელმა ვერ დაგინახა და ამიტომ.“ ამის შემდეგ დაელოდეთ, რას აკეთებს ბავშვი. ჩვენი მიზანია, ჩვენს შვილებს დავანახოთ, რომ ვხედავთ მათ ტკივილს და ვუთხრათ, რომ ეს დროებითია. ბავშვს ვეუბნებით, რომ კი, რთულია, მაგრამ ბოლოში სინათლე არის.“
„გასარკვევია, რატომ არ უნდა ბავშვს ონლაინ გაკვეთილზე შესვლა, რა პრობლემები აქვს, რა ღირებულებები აქვს მშობელს. თუ ბავშვი ისტერიკაშია, უთხარით, რომ პირველ გაკვეთილზე არ შევა. ბავშვს უნდა, რომ დისკომფორტს გაექცეს. ეს ბუნებრივი რეაქციაა. ჩემი მიზანია, ჩემს შვილს გამოვურთო განგაშის ზარი ჩემი ჩახუტებით, მუსიკით, მზის შუქით, რომ მისი ორგანიზმი დამშვიდდეს. უნდა ვუთხრათ ბავშვს: „ვიცი, რომ არ გინდა, დე. მე შენს გვერდით ვარ.“ როდესაც ორგანიზმი მშვიდდება, მერე ირთვება ის ნაწილი, სადაც აზროვნება შეგიძლიათ. ამის შემდეგ ვეკითხებით ბავშვს, რით დავეხმაროთ, რომ გაკვეთილზე უკეთ იგრძნოს თავი. თუ მას იდეები არ მოსდის, ჩვენ უნდა მივაწოდოთ. უთხარით ბავშვს: „ხომ არ გინდა, შენი საყვარელი სათამაშო დაგიდო აქ ან სამზარეულოს მაგიდასთან გადაჯდე?“ გამოსავალი არსებობს. ბავშვი ამას ვერ ხედავს, იმიტომ, რომ ეშინია. ბავშვს მასწავლებელთან გასაუბრება შესთავაზეთ. თუ გეტყვით, რომ რცხვენია, ამ თემაზე ესაუბრეთ. გაარკვიეთ, რატომ რცხვენია მას მასწავლებლის. დისკუსიით უფრო და უფრო სიღრმეში ჩადიხართ. ბავშვს უნდა აუხსნათ, რომ რაც უნდა ჩიხში იყოს, სხვასთან ერთად გამოსავალს იპოვის ისე, რომ ორივე მოგებული დარჩეს,“ - აღნიშნავს ნინო მარგველაშვილი.