Baby Bag

ლიტერატურის სწავლება სკოლაში უნდა გულისხმობდეს კარგი მკითხველის აღზრდას და არა პატარა ლიტერატურისმცოდნის უიღბლო და უშედეგო „გამოყვანას“

ლიტერატურის სწავლება სკოლაში უნდა გულისხმობდეს კარგი მკითხველის აღზრდას და არა პატარა ლიტერატურისმცოდნის უიღბლო და უშედეგო „გამოყვანას“
„ლიტერატურის სწავლება სკოლაში უნდა გულისხმობდეს კარგი მკითხველის აღზრდას და არა პატარა ლიტერატურისმცოდნის უიღბლო და უშედეგო „გამოყვანას“, - ამის შესახებ სოციალურ ქსელში ფილოლოგი გია მურღულია წერს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„​ერთხელაც დავწერ - იქნებ ვინმემ გაიგონოს:

ლიტერატურის სწავლება სკოლაში უნდა გულისხმობდეს კარგი მკითხველის აღზრდას და არა პატარა ლიტერატურისმცოდნის უიღბლო და უშედეგო „გამოყვანას“.
რატომ უნდა ვისახავდეთ მიზნად ზოგადსაგანმანათლებლო სივრცეში საუნივერსიტეტო განათლების ელემენტების ჩამოტანას - ვის სჭირდება ასეთი სიურელისტური ამოცანების გადაწყვეტა, მითუმეტეს, რომ ვერასდროს წყდება?

​ბავშვი სკოლაში ლიტერატურის გაკვეთილებზე უნდა მიდიოდეს ინტელექტუალური და ესთეტიკური სიამოვნების აღსაქმელად და მისაღებად და არა დაუსრულებელი განმარტებებისა და სქემების დასაზუთხად - მხატვრულ ტექსტებს არ სჭირდებათ არც პროკრუსტეს სარეცელი და არც „საბოლოო ჭეშმარიტებანი“.

​ლიტერატურის გაკვეთილი ფიქრისა და განცდის თავისუფლების გაკვეთილია - როგორც მოსწავლის, ისე მასწავლებლისთვისაც და არა სტანდარტიზებული იდეების უაპელაციო კულტივირება და ჩანერგვა პედაგოგისა თუ ბავშვის ცნობიერებაში, რისი ძალდატანებითი თავსმოხვევის (ერთადერთობის ნიშნით!) დაუსრულებელ მცდელობასაც ახლა ვხედავთ საქართველოს სკოლებში.

​სახელმძღვანელოებში არ უნდა იყოს ამოსახევი ფურცლები, როგორც კარგად არის მინიშნებული შესანიშნავ ფილმში „მკვდარი პოეტების საზოგადოება“. სასწავლო წიგნების შეფასების დღეს დამკვიდრებული „სისტემის“ პირობებში კი შესაძლოა ისეთი „სახელმძღვანელოები“ შეიქმნას, რომლებშიც ბევრი ფურცელი ამოსახევი იქნება.

​ბრმა უნდა იყო, რომ ვერ ხედავდე, რა სავალალო შედეგთან მიგვიყვანა ქართულ სკოლაში ჰუმანიტარული განათლების სფეროში არამართებული „პრინციპების“ დამკვიდრების დაუსრულებელმა და უდღეურმა „ექსპერიმენტებმა“, რომლებსაც ამ საქმისთვის სრულიად შეუფერებელი და კატეგორიულად უინტერესო ადამიანები ატარებენ - ისინი საკუთარი ცნობიერების კლიშეებს ავრცელებენ მხოლოდ.

​კარგად დაიმახსოვრეთ, რომ ეგ თქვენი ე.წ. „მატრიცები“, რომლებითაც ყველას თავი მოაბეზრეთ, ბავშვის მიერ ლიტერატურის აღქმის სიკვდილია - სასკოლო ეტაპზე ის სიამოვნებასა და სიხარულს ეძებს და არა ყალბ „მეცნიერებას“. არც მასწავლებლებს სჭირდებათ ლიტერატურის სწავლების ერთადერთი „სწორი პრინციპის“ ყოველდღიური დამხობა თავზე - სწავლებაც შემოქმედების თავისუფლებაა და ამიტომ.

​დავაცადოთ ბავშვებს, რომ შეიყვარონ და არა შეიძულონ კარგი ლიტერატურა - ის ამას იმსახურებს,“ - წერს გია მურღულია.

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, მასწავლებლებისთვის შექმნა ახალი სივრცე - „მასწავლებლების სანდო წყარო“, სადაც ყოველდღიურად ქვეყნდება საგანმანათლებლო სფეროს სიახლეები. გადმოდით ბმულზე და მოიწონეთ - „მასწავლებლების​ სანდო წყარო“.

შეიძლება დაინტერესდეთ

„როგორ შევარჩიოთ კარგი სკოლა?“ - გია მურღულიას საინტერესო პასუხი

„როგორ შევარჩიოთ კარგი სკოლა?“ - გია მურღულიას საინტერესო პასუხი

ფილოლოგიის დოქტორმა გია მურღულიამ ბავშვის აღზრდაში სკოლის როლისა და დანიშნულების შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ სკოლამ ბავშვს ნებისყოფა, შრომისმოყვარეობა და მიზანსწრაფულობა უნდა ასწავლოს:

„ადამიანს ნებისყოფა თუ არ აქვს, წასულია იმის საქმე. ის პიროვნებადაც ვერ შედგება. ვერცერთ საქმეს ვერც ბოლომდე განახორციელებს, ვერც ხარისხიანად გააკეთებს. შრომისმოყვარეობა, უნდა ისწავლებოდეს თუ არა ეს? რა თქმა უნდა, უნდა ისწავლებოდეს. ნებისყოფა, შრომისმოყვარეობა, მიზანსწრაფულობა, ალგორითმის გააზრების უნარი, ​ეს უნდა მასწავლოს მე სკოლამ, ოჯახმაც უნდა მასწავლოს. არანაკლებ მნიშვნელოვანია ღირებულებათა სისტემის ჩამოყალიბება ჩემში. ეს დედამ და მამამ უნდა მასწავლოს, პირველ რიგში, რომ კარგი ადამიანი ვიყო, არ შევეცადო სხვისი უბედურების ხარჯზე შევქმნა ჩემი ბედნიერება, არ ვიყო მიმტაცებელი, მომხვეჭელი. ეს მაგალითებით, ლიტერატურით, ისტორიით უნდა მასწავლონ. ეს საგნები რისთვის არის, რისთვის ისწავლება? ყველა საგანს თავისი ფუნქცია აქვს.“

გია მურღულიამ საინტერესო პასუხი გასცა კითხვას, თუ როგორ უნდა შევარჩიოთ კარგი სკოლა ბავშვისთვის:

„ხანდახან მეკითხებიან: „როგორ შევარჩიოთ კარგი სკოლა?“ მიდი და პირველ რიგში, ეს იკითხე: „როგორია თქვენს სკოლაში აღზრდის სისტემა?“ ეს არის პირდაპირი ნიშანი იმისა, რამდენად ხარისხიანია ეს სკოლა. მარტო ჩემზე რომ იყოს დამოკიდებული, ყველა სკოლის შესასვლელში მივაწერდი გურამიშვილის სიტყვებს: „ყმაწვილი უნდა სწავლობდეს საცნობლად თავისადაო: ვინ არის, სიდამ მოსულა, სად არის, წავა სადაო.“ ​სამივე დროში უნდა მოააზრებინო ბავშვს თავისი თავი, როგორც თვითონაც სამსახოვანს. ნებისმიერი ჩვენგანი ინდივიდია, მეორე თქვენგანი არც აქამდე ყოფილა, არც დაიბადება. თქვენ ხართ განუმეორებელი. მეორე მხრივ, თქვენ წარმოადგენთ ჩვენს ქვეყანას, ხართ ქართველი, მესამე მხრივ, თქვენ ხართ ზოგადად ადამიანი, კაცობრიობის შვილი ხართ. სამივე ამ განზომილებაში თქვენ უნდა გაიაზროთ ვინ ხართ თქვენ, საიდან მოდიხართ, სად ხართ და საით მიდიხართ.“

გია მურღულიას თქმით, პასუხისმგებლობა აღზრდაში გადამწყვეტ ფუნქციას ასრულებს:

„როგორ ფიქრობთ, ​სიტყვა „პასუხისმგებლობა“ აღზრდაში რა ფუნქციას ატარებს?! ძალიან დიდსაც და გადამწყვეტსაც, იმიტომ, რომ რაღაც იცოდე, ერთია და ამ შენი ცოდნის მიხედვით იცხოვრო, ეს სულ სხვა რამ არის. ღმერთმა სამყარო რომ შექმნა, შექმნა წესრიგი. შენი ცოდნა უნდა გაძლევდეს შესაძლებლობას, რომ მიხვდე, რა არის ეს წესრიგი. ეს ნახევარია საქმის. მეორე ნახევარი არის ის, რომ შენ თვითონ შექმნა შენი ცხოვრებით შენი საკუთარი წესრიგი. შენს ცხოვრებას გამართლება აქვს მხოლოდ მაშინ, თუ შენ ყველაფერს დაძლევ და იმაში ჩაერთვები, რისთვისაც დაიბადე ამ ქვეყანაზე.“

​ყველა მასწავლებელს აქვს შეცდომა ან ფიქრი შესაძლო შეცდომაზე. მე მქონია მარცხი და მიფიქრია, რა დავაკელი ამ ბავშვს?! დიდი მნიშვნელობა აქვს ბევრ გარემოებას: რა ოჯახში იზრდება ბავშვი, როგორი გარემოა ამ ოჯახში, როგორია ურთიერთობა მშობლებს შორის, როგორია მისი ბუნება. ფრანგი განმანათლებლები ამბობდნენ, რომ აღზრდით ყველაფრის შეცვლა შეიძლება. ზოგიერთები ფიქრობდნენ და ახლაც ფიქრობენ, რომ ადამიანის ბუნება ზოგჯერ შეუძლებელს ხდის იმას, რომ აღზრდა შედეგიანი იყოს,“ - აღნიშნულ საკითხებზე გია მურღულიამ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „დღის კოდი“ ისაუბრა.

​„დღის კოდი“ 

წაიკითხეთ სრულად