Baby Bag

„ქართველებს გვახასიათებდა უფროსების პატივისცემა. ხელიდან არ გაუშვათ ეს ტრადიცია“ - შალვა ამონაშვილი

„ქართველებს გვახასიათებდა უფროსების პატივისცემა. ხელიდან არ გაუშვათ ეს ტრადიცია“ - შალვა ამონაშვილი

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ოჯახური ურთიერთობების მნიშვნელობისა და ოჯახში არსებული პრობლემების მოგვარების ეფექტიანი გზების შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, ბავშვის გაჩენისას ცოლ-ქმარს შორის გართულებული ურთიერთობის გაუმჯობესება მოთმინებით უნდა მოხდეს:

„როდესაც ბავშვი ჩნდება სახლში, დედა, რა თქმა უნდა, მთლიანად ბავშვზეა გადაგებული. ამას ძალიან დიდი დრო მიაქვს. ამას ვლაპარაკობ მამებისთვის. ქალს ამ დროს იმის ქალობა არ შეუძლია გასწიოს, რაც ჩვეულებრივ მდგომარეობაში. უნდა აცალოთ, ერთი ცხრა თვე კიდევ უნდა აცალოთ, რომ ბავშვი წამოჩიტდეს, ქალიც გამოვიდეს მდგომარეობიდან. აცადეთ, ​მოეფერეთ თქვენს საყვარელ ცოლს, იმან ბავშვი გაგიჩინათ. თუ ასე მოხდება, მაშინ ქმარსა და ცოლს შორის გაუგებრობა არ უნდა აღმოცენდეს. ბავშვი გაგიჩნდათ, ანგელოზი მოგივიდათ, ორივემ მთელი ყურადღება მიმართეთ ამ ბავშვზე. თუ უფროსი შვილი გყავთ, ისიც ჩართეთ ამ საქმეში. გაიაროს ერთმა წელმა, ყველაფერი ჩვეულებრივ კალაპოტში ჩადგება.“

შალვა ამონაშვილმა ტრადიციული ქართული ოჯახების შესახებ ისაუბრა, სადაც ოჯახში სამი თაობა ერთად ცხოვრობს. მისი თქმით, ამ ტრადიციას უნდა გავუფრთხილდეთ და ურთიერთპატივისცემა შევინარჩუნოთ:

„როდესაც ოჯახში სამი თაობაა, საქართველოში ხშირად არის ასე. ჩვენ ეს უნდა გვიხაროდეს, ასეთი ცხოვრება უნდა შევინარჩუნოთ. რა ხდება ამ ტრადიციულ ცხოვრებაში? უნდა ვისწავლოთ ერთმანეთის პატივისცემა. დედამ პატივი სცეს შვილს, ბებიამ შვილსა და შვილიშვილს, შვილიშვილმა დედას და ბებიას. ჩვენს ​შვილებს უნდა დავანახვოთ უფრო და უფრო მეტი ნიმუში იმისა, როგორ ვცეთ პატივი უფროსებს. ქართველებს გვახასიათებდა უფროსების პატივისცემა. ხელიდან არ გაუშვათ ეს იშვიათი ტრადიცია. უფროსი რომ შემოდის და ფეხზე აუდგები, ეს ძალიან დიდი თვისებაა. თუ ასეთი ოჯახი გყავთ, შეინარჩუნეთ და გაუფრთხილდით.“

შალვა ამონაშვილმა აღნიშნა, რომ ოჯახის შესანარჩუნებლად აუცილებელია, რომ მის წევრებს ერთმანეთი უყვარდეთ:

„ოჯახი რომ შენარჩუნებული იყოს​, დედამთილმა რძალი შეიყვაროს, რძალმა დედამთილი შეიყვაროს, სიძემ სიდედრი შეიყვაროს. დედებად უნდა გავიხადოთ ეს ადამიანები, იმან ყველაზე ძვირფასი მოგცათ თქვენ. დედამთილმა რა მოგცათ თქვენ? შვილი მოგცათ, ხომ?! ამას გაუფრთხილდით. აღზრდის თვალსაზრისით, ბებიას შეიძლება სხვა აზრი ჰქონდეს, დედას და მამას კი სხვა. თუ თქვენ ჰუმანური პედაგოგიკა შეგიყვარდათ, ბებიას კი არ მოსწონს ეს პედაგოგიკა, არ დააძალოთ მას. მე კი მინდა, რომ ისიც ასე ექცეოდეს ბავშვს, მაგრამ არ დააძალოთ.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, როდესაც ბებიები ბავშვის აღზრდის საკითხებს განსხვავებულად უყურებენ, მშობლები ამას გაგებით უნდა მოეკიდონ:

„თუ ბებია ზედმეტს მოითხოვს, თქვენ ბავშვებს ზედმეტად ათამამებთო, ასეთ რამეს გაიძახის, ბავშვს უთხარით: „ბებიას ისეთი კეთილი გული აქვს, რომ მთელ ჩვენ ოჯახს ჩაიტევს შიგნით, თუ ბებია გაგიბრაზდეს, ​თვალებში შეხედე და უთხარი: ბებია, შენ ხომ კეთილი გული გაქვს?! შენ ბრაზობ, მე კი მიყვარხარ.“ შეიძლება პირიქითაც იყოს. პაპას და ბებიას აზრი უფრო დახვეწილი ხდება, არ უნდათ ის შეცდომა დაუშვან, რაც თავიანთი შვილების გაზრდაში დაუშვეს. ამიტომ თავიანთი გადასახედიდან თქვენც გასწავლიან, როგორ მოექცეთ შვილებს. მოუსმინეთ ამ მოხუც ადამიანებს, ამ კეთილ ადამიანებს, იქნებ რას ამბობენ. კი ახალი თაობა ხართ, მაგრამ განა ძველი თაობა ჩამოეწერა და აღარ ვარგა?!“

„არის ქართული მშვენიერი სიტყვა: „სიამტკბილობით ცხოვრება.“ სიამტკბილობით ცხოვრება თავისით არ დამკვიდრდება ოჯახში, არამედ მაშინ, როდესაც ჩვენ შეგვიძლია​ ერთმანეთს დავუთმოთ რაღაცები. არ გავნაწყენდეთ ბებიაზე, ბებია პატარებზე, შვილები მშობლებზე, არ გავნაწყენდეთ. დათმობა ვისწავლოთ, ჩემო ძვირფასებო. როგორ გვიჭირს ეს პატარა რაღაც. დაუთმე, უთხარი: „იყოს, ბებო, შენებურად იყოს.“ გგონიათ ბავშვი დაგეღუპებათ ბებიასთან?! ავტორიტარული პედაგოგიკა ცუდია, მაგრამ განა ავტორიტარ ადამიანს ბავშვები ეჯავრება. უყვარს, მაგრამ სწამს, რომ ასეა უკეთესი. თქვენ თქვენი გააკეთეთ. გაუფრთხილდით ამ ძალიან ტკბილ ქართულ სიტყვას „სიამტკბილობა ოჯახში."  ბედნიერება გინდათ? თასზე მოგართვით ბედნიერება ამ სიტყვით. სიამტკბილობა გქონდეთ და ყველაფერი კარგად გექნებათ,“ - აღნიშნულ საკითხზე შალვა ამონაშვილმა ამონაშვილის აკადემიის პირდაპირ ეთერში ისაუბრა.

წყარო:​ ამონაშვილის აკადემია

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, „ფასდაკლებები დედებისთვის“ (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „ფასდაკლებები დედებისთვის“)

„გააცანით თქვენი თავი შვილებს, გაიცნონ თქვენი სიღრმე, თქვენი წარსული,“ - შალვა ამონაშვილი
​აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა სახლში დარჩენილ ბავშვებთან ერთად დროის საინტერესოდ გატარებისთვის მშობლებს მეტი გულახდილობისკენ მოუწოდა. მისი თქმით, უფროსებმა შვილებს საკუთარი თავი უკეთ უნდა გააცნონ: „...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა შედეგს იწვევს მამის პასიური ჩართულობა ბავშვის აღზრდის პროცესში?

რა შედეგს იწვევს მამის პასიური ჩართულობა ბავშვის აღზრდის პროცესში?
რა შედეგს იწვევს მამის პასიური ჩართულობა ბავშვის აღზრდის პროცესში და რამდენად დიდი როლი აქვს მას? - ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი მაია მაჭავარიანი.
- ბავშვის აღზრდის პროცესში, ძირითადად დედები არიან ხოლმე ჩართულები. რამდენად მნიშვნელოვანია მამის როლი?
- მამის როლი ბავშვის აღზრდის პროცესში ნამდვილად მნიშვნელოვანია. ბავშვს სჭირდება გვერდით, როგორც დედა, ისე მამა. მისთვის აუცილებელია მამა იყოს დაინტერესებული, მხარს უჭერდეს, უყვარდეს, უგებდეს და აფასებდეს. ამ მხრივ, მამის მიერ შეტანილი წვლილი განსხვავდება იმისგან, რასაც დედა აძლევს შვილებს და მხოლოდ დედასთან ურთიერთობა ამას ვერ ჩაანაცვლებს. დღეისათვის მამების როლი ბავშვების აღზრდის პროცესში შეცვლილია. ამ მხრივ შეინიშნება დადებითი ტენდენცია - მამების მეტი ჩართულობა ბავშვთან დაკავშირებულ სხვადასხვა პროცესში. მამის მონაწილეობა აღზრდაში აღარ შემოიფარგლება მხოლოდ ფინანსური მხარდაჭერით და დისციპლინის უზრუნველყოფით. ეს ტენდენცია იკვეთება იმ მომენტებშიც, რომ დღეს უფრო ხშირად ნახავთ მამას, რომელიც მიჰყვება შვილს ექიმთან კონსულტაციაზე, მშობელთა კრებაზე ან უბრალოდ თავისუფალ დროს ატარებს ბავშვთან. ეს გარკვეულწილად დაკავშირებულია შეცვლილ სოციალურ და ეკონომიკურ რეალობასთან - მამებს დღეს მეტად აქვთ საშუალება, ჩაერთონ ბავშვებზე ზრუნვის პროცესში, ხოლო დედებს მეტად აქვთ საშუალება, რეალიზდნენ პროფესიაში და შექმნან ეკონომიკური დოვლათი.
- ცალ-ცალკე რომ ვისაუბროთ მამის როლზე გოგონების და ბიჭების შემთხვევაში.
- ორივე სქესის ბავშვისთვის მამის მონაწილეობა აღზრდის პროცესში ძალიან მნიშვნელოვანია. ასეთი მამების შვილები უკეთესად ვითარდებიან, აქვთ ჯანსაღი სოციალური ურთიერთობები და ზრდასრულ ასაკშიც მეტად წარმატებულები არიან. მეცნიერები ამას „მამის ეფექტს“ უწოდებენ. „მამის ეფექტი“ არის ერთგვარი ქოლგა, რომლის ქვეშ მოიაზრება ყველა ის სარგებელი, რაც მოსდევს ბავშვის ცხოვრებაში მამის არსებობას და მონაწილეობას. საინტერესოა, რომ ბევრი კვლევის მონაცემებით, მოზარდობის ასაკამდე მამის ეფექტი ბიჭების და გოგონების აღზრდაში დიდად არ არის განსხვავებული. მოზარდობის პერიოდში კი, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი როლი მიუძღვის გოგონების თვითშეფასების, იდენტობის და საწინააღმდეგო სქესთან ჯანსაღი ურთიერთობის ჩამოყალიბებაში. მოზარდი ბიჭების შემთხვევაში, მამა არის როლური მოდელი, ასევე ზეგავლენას ახდენს იმაზე, თუ რამდენად აქტიური იქნება მოზარდი სოციალურ ურთიერთობებში. მოზარდობის პერიოდში აღზრდაში ჩართული მამების შვილები ნაკლებად არიან მიდრეკილი განახორციელონ სარისკო და სოციალურად მიუღებელი ქცევა, ან მიიღონ ნაადრევი სექსუალური გამოცდილება.
- რა სახის პრობლემა შეიძლება გამოიწვიოს მამის პასიურობამ აღზრდის პროცესში?
- მამის პასიური პოზიცია შეიძლება გამოიხატებოდეს იმაში, რომ ბავშვებზე ზრუნვის მთელი პასუხისმგებლობა გადაჰქონდეს დედაზე (მათ შორის, ბევრი მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილების მიღება). ასეთ შემთხვევაში, მამა ნაკლებად იზიარებს პასუხისმგებლობას აღზრდის პროცესზე და არ რეაგირებს ბავშვის ქცევაზე, არ აძლევს ადეკვატურ უკუკავშირს, შესაძლოა, ყველაფრის ნებას რთავდეს ბავშვებს, ან უბრალოდ არ რეაგირებდეს არც კარგ და არც ცუდ ქცევაზე. ასევე შესაძლოა, მამა იყოს დისტანციური, ემოციურად მიუწვდომელი, ასეთ შემთხვევაში ბავშვს უჭირს მამის დამოკიდებულების ინტერპრეტაცია - მოეწონა ეს საქციელი თუ ეწყინა? ორივე შემთხვევაში, ბავშვის საჭიროებები (ფიზიკური, ემოციური, სოციალური) არ არის მიღებული და დაკმაყოფილებული. შესაბამისად, ის სარგებელი, რასაც ბავშვი მიიღებდა აღზრდის პროცესში აქტიურად ჩართული მამის შემთხვევაში, მათ შორის, უსაფრთხოების განცდა (მამა დიდი და ძლიერია, ზრუნავს დედაზე და მასზე), ჯანსაღი ემოციური მიჯაჭვულობა და წარმატებულობის განცდა (როდესაც მამა ამაყია შვილის მიღწევებით და გამოხატავს ამას), განსხვავებული აზრი რეალობის სხვა კუთხით დანახვა, ვიდრე დედა ხედავს, და ბევრი სხვა სარგებელი იკარგება.
- რა დადებითი შედეგები შეიძლება ჰქონდეს ორივე მშობლის თანაბარ ჩართულობას და როგორ შეიძლება შევცვალოთ გავრცელებული წარმოდგენა, რომ შვილების აღზრდა დიდწილად დედების მოვალეობაა?

- ნებისმიერი მამაკაცისთვის, გახდეს მამა ძალიან დიდი მოვლენაა. რეალურად არავინ იცის, როგორი მამა იქნება მანამ, სანამ ამ რეალობაში არ აღმოჩნდება. ყოველი ახალი რეალობა კი ადამიანისთვის სტრესია. სამწუხაროდ, მამის როლის მორგებას ბევრად ნაკლები ყურადღება ეთმობა, ვიდრე დედობას. ამ ახალი როლისთვის მას ფიზიკური მომზადებაც სჭირდება და ემოციურიც (უძილო ღამეები, ზოგჯერ ჩვილის ხშირი ტირილი, რადგან ამ ეტაპზე ბავშვისთვის კომუნიკაციის ერთადერთი საშუალებაა). ორსულობის და მშობიარობის პროცესებში ხშირად მომავალი მამები ნაკლებად მონაწილეობენ და ასე ერთი ხელის მოსმით აღმოჩნდებიან ახალ რეალობაში, როდესაც მთელი ყურადღება გადადის ახალშობილზე და მის მოთხოვნილებებზე. ამდენად, პირველი ნაბიჯი, რაც უნდა გადაიდგას მამების ჩართულობის მიმართულებით ესაა მათი მონაწილეობა ორსულობის მონიტორინგის პროცედურებში, მშობიარობის დროს მხარდაჭერა შეუფასებელი გამოცდილებაა, როგორც ორივე პარტნიორისთვის, ისე ჩვილისთვის. ასევე მნიშვნელოვანია მამების გამოცდილება საკუთარ მშობლებთან, რადგან აღზრდის პროცესში ხშირად ვიყენებთ იმ მიდგომებს და მეთოდებს, რასაც ჩვენი მშობლების იყენებდნენ ჩვენთან. ეს, რა თქმა უნდა, არ ნიშნავს იმას, რომ ამ მიდგომების გაუმჯობესება არ შეგვიძლია. მეორე, რაც უნდა გაკეთდეს მამების ჩართულობის წასახალისებლად, „ვაცალოთ“ ზრუნვა ჩვილზე, მივცეთ საშუალება, მიიღოს მონაწილეობა ჩვილის დაბანის, დაძინების პროცესებში, კრიტიკისა და ზედმეტი კომენტარების გარეშე. ყოველ შემდგომ ეტაპზე ყოველთვის არის ზრუნვისა და თამაშის აქტივობები, რომლებშიც შესაძლებელია მამების აქტიური ჩართვა. პირველი 2-3 წლის ასაკში ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია სამყაროს შეცნობა, ამ პროცესში მამამ შეიძლება მიიღოს აქტიური მონაწილობა, როგორც მეგზურმა და მხარდამჭერმა ამ აღმოჩენებში, არ შეზღუდოს ბავშვის ცნობისმოყვარეობა, არამედ დააზღვიოს და უზრუნველყოს უსაფრთხოება. სკოლამდელ ასაკში, მამა კარგი როლური მოდელია ბავშვისთვის სხვადსახვა ყოფითი წინააღმდეგობის გადალახვაში. აქ მნიშვნელოვანია ბავშის მოტივირება იყოს მეტად დამოუკიდებელი და დარწმუნებული საკუთარ ძალებში (რაც მნიშვნელოვანწილად ეფუძნება მამის მხარდაჭერას). სასკოლო ასაკის და შემდგომ ეტაპებზე, მამა ხდება სოციალური და მორალური ღირებულებების მოდელი. მესამე მნიშვნელოვანი მომენტია თავად მშობლების ურთიერთობა, რამდენად ჯანსაღი ემოციური კლიმატია სახლში, რამდენად შეუძლიათ მშობლებს ყოფითი პრობლემების ერთობლივი ეფექტური გადაწყვეტა, რა დამოკიდებულება აქვთ ერთმანეთის შეცდომების ან მიღწევების მიმართ, რამდენად აქვთ ერთმანეთის იმედი და მხარდაჭერა გადამწყვეტ მომენტებში.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური​

წაიკითხეთ სრულად