Baby Bag

სანამ ბავშვი პირველ სიტყვას იტყვის, მანამდე მან მოსმენა და მოსმენილის გაგება უნდა შეძლოს - 9 მარტივი რეკომენდაცია მეტყველების განვითარების ხელშესაწყობად

დღეს ხუთშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ფსიქოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, მარი ჯოხარიძე მეტყველების განვითარების ხელშეწყობაზე საუბრობს. 

მშობლები ყოველთვის განსაკუთრებულად ელოდებიან შვილების მიერ წარმოთქმულ პირველ სიტყვებს. მეტყველებასთან დაკავშირებით შემოგთავაზებთ რამდენიმე მარტივ რეკომენდაციას:

  • სანამ ბავშვი პირველ სიტყვას იტყვის, მანამდე მან მოსმენა და მოსმენილის გაგება უნდა შეძლოს. ამიტომ ხშირად გაახმოვანეთ თქვენი და ბავშვის მოქმედებები 
  • წაუკითხეთ ისეთი წიგნები, რომლებიც შედგება მარტივი სიუჟეტებისგან და არის დასურათებული
  • ყოველ ჯერზე, როდესაც ამ წიგნებს წაუკითხავთ, მიუთითეთ ტექსტის შესაბამის ილუსტრაციებზე, წაახალისეთ ბავშვი, რომ მანაც იგივე გაიმეოროს
  • გამოიყენეთ ისეთი ლექსები, სიმღერები და ზღაპრები, სადაც ერთი და იგივე სიტყვები ხშირად მეორდება 
  • პერსონაჟების სახელები ჩააანაცვლეთ ხოლმე ბავშვის ან იმ ადამიანების სახელებით, ვისაც ბავშვი კარგად იცნობს
  • ბავშვთან საუბრის დროს ხშირად შეცვალეთ ინტონაცია, მიმიკა, ჟესტები. ასეთ დროს ბავშვებს უფრო მეტად უჩნდებათ ჩვენი მიბაძვის სურვილი
  • თქვენ თავადაც მიბაძეთ ბავშვს. გაიმეორეთ მის მიერ წარმოთქმული ბგერები და განავრცეთ ისინი
  • ეცადეთ, რომ ბავშვმაც გაიმეოროს თქვენ მიერ ნათქვამი ბგერები
  • ყოველ ჯერზე, როდესაც ბავშვს ექნება მცდელობა, რომ თქვენ მიერ ნათქვამი ბგერა გაიმეოროს, წაახალისეთ თქვენი მხიარული რეაქციებით.

მშობლის პოზიტიური რეაქციები ბავშვს განვითარების ნებისმიერ საფეხურზე ეხმარება.

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ხშირად მშობლები ამბობენ: „კი არ ვცემ, უბრალოდ მოვარტყამ,“ არ აქვს ამას მნიშვნელობა, ეს არის ბავშვისთვის მოდელი, ის ამას დაისწავლის,“ - ფსიქოლოგი სალომე გაბაძე

ფსიქოლოგი სალომე გაბაძე გადაცემაში „პირადი ექიმი“ ბავშვზე ფიზიკური და ფსიქოლოგიური ძალადობის ნეგატიური შედეგების შესახებ საუბრობს:

„დავიწყოთ იქიდან, რომ ნებისმიერი ფორმის ფიზიკური აგრესია კატეგორიულად აკრძალულია ბავშვის მიმართ. რა თქმა უნდა, იკრძალება არა მარტო ფიზიკური, არამედ ფსიქოლოგიური ძალადობაც. ხშირად მშობლები ამბობენ: „კი არ ვცემ, უბრალოდ მოვარტყამ.“ არ აქვს ამას მნიშვნელობა, ეს არის ბავშვისთვის მოდელი. ის ამას დაისწავლის, როგორც ქცევის მოდელს და შემდეგ თავად განახორცილეებს იმავეს, პირველ რიგში, თანატოლების მიმართ, ოჯახის წევრების მიმართ, ხოლო სამომავლოდ საკუთარი შვილების მიმართ. სწორედ ამიტომ, ამ თემაზე საუბარს იმით ვიწყებ, რომ ნებისმიერი აგრესიის გამომხატველი ქცევა არის კატეგოირულად მიუღებელი.“

სალომე გაბაძის თქმით, მშობლები თავის მოწონების მიზნით, სტუმრად ყოფნისას ბავშვებს ხშირად მძიმე მდგომარეობაში აგდებენ და მათ მეტისმეტად სტრესავენ:

„რაც შეეხება განსხვავებას სახლის გარემოსა და სტუმრად ყოფნას შორის, პირველ რიგში, კარგი იქნება, რომ მშობელმა სტუმრად წასვლის წინ უთხრას ბავშვს, თუ რა ელის მას იმ გარემოში, სად მიდის, ვისთან მიდის და როგორი იქნებოდა მისაღები ქცევა ბავშვისგან. ამის შემდეგ, შესაძლოა, ბავშვმა სტუმრად ყოფნისას მაინც გამოავლინოს ქცევა, რომელიც მშობლისთვის არ იქნება მისაღები და არ იქნება მისი მოლოდინის შესაბამისი ან თავმოსაწონებელი. აქაც გააჩნია რა სიმწვავის ქცევა ვლინდება. რეალურად პირზე ხელის აფარება, ჩქმეტა, მხოლოდ იმიტომ, რომ ბავშვის ქცევა მშობლის სოციალურ მოლოდინს არ ამართლებს, რა თქმა უნდა, მიუღებელია. ბავშვს უნდა მიეცეს შესაძლებლობა, რომ გამოხატოს საკუთარი თავი.“

„არ დავეთანხმებოდი მშობლების დამოკიდებულებას, როდესაც უნდათ, რომ განსაკუთრებით წარმოაჩინონ ბავშვები სტუმრად ყოფნისას. ეს ერთგვარი ზეწოლაა ბავშვზე. ბავშვს ეუბნებიან, რომ ლექსები თქვას, იმღეროს, უსვამენ სხვადასხვა შეკითხვას, უნდათ, რომ მოყვეს ისტორიები, რაც ბავშვისთვის, შეიძლება, საერთოდ არ იყოს კომფორტული იმ გარემოში. უმჯობესია, ბავშვს მივცეთ ადაპტაციის შესაძლებლობა. უცხო გარემო ნებისმიერი ჩვენგანისთვის სტრესია, ვიღაცისთვის ნაკლებად, ვიღაცისთვის მეტად. ასევეა ბავშვისთვისაც, მას ნებისმიერი უცხო გარემო გარკვეულ სტრესს უქმნის და სჭირდება დრო იმისთვის, რომ ამ გარემოს მოერგოს, გაიგოს, რა მოლოდინი აქვს ამ გარემოს მის მიმართ. შესაბამისად, უცხო გარემოში, უცხო ადამიანებთან შესვლისთანავე როდესაც კიდევ დამატებითი მოთხოვნები ჩნდება ბავშვის მიმართ, ეს ბავშვის ემოციურად დათრგუნვას იწვევს,“ - აღნიშნავს სალომე გაბაძე.

წაიკითხეთ სრულად