Baby Bag

„ხუთი წიგნი მაქვს წაკითხული თუ შვიდი, ამას მნიშვნელობა არ აქვს, თუ ამან ცვლილებები არ მოახდინა. რაღაც რომ წაიკითხე, პიროვნულად წინ უნდა წახვიდე,“ - ზურა მხეიძე

„ხუთი წიგნი მაქვს წაკითხული თუ შვიდი, ამას მნიშვნელობა არ აქვს, თუ ამან ცვლილებები არ მოახდინა. რაღაც რომ წაიკითხე, პიროვნულად წინ უნდა წახვიდე,“ - ზურა მხეიძე

ფსიქოლოგმა ზურა მხეიძემ ბავშვის ცხოვრებაში ქცევითი მოდელების მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მისი თქმით, ქცევითი მოდელი ბავშვისთვის განმსაზღვრელია:

„ბავშვი სწავლობს ქცევითი მოდელებით. მე თუ მინდა, რომ ჩემმა ბავშვმა წიგნები იკითხოს, ის კი არ უნდა ვუთხრა, რომ წიგნები იკითხოს, ის უნდა მხედავდეს, რომ მე წიგნებს ვკითხულობ. ბავშვისთვის ქცევითი მოდელია განმსაზღვრელი. ​ავტორიტეტები და ტიპები, რომლებიც ჩვენზე გავლენას ახდენს, უნდა იყვნენ ჩვენთვის მისაღები და მისაბაძი. თავის დროზე 3-5 წლის ბავშვებს ზღაპრებს ვუკითხავდით. კვლევა იყო და ეს ზღაპრები შევცვალეთ. იცით, რომ ჩვეულებრივ ზღაპარში სიკეთე იმარჯვებს. ეს ზღაპრები ისე გადავაკეთ, რომ სიკეთე არ იმარჯვებდა და იმარჯვებდა ბოროტება. ცუდი ტიპი იყო გამარჯვებული, ცუდ ტიპს რჩებოდა ქონება. როდესაც ეკითხები ბავშვს: „ვინ გინდა იყო?“ ის სოციალურ სამართლიანობაზე კი არ მიუთითებს, გამარჯვებული უნდა იყოს. თუ მე ცუდ ტიპს ვამარჯვებინებდი, ორიენტირს იღებდა ამისკენ. ზღაპარშიც ეს იდეა იყო ჩადებული, რომ სიკეთე და ძალა ერთი გახადოს, რათა ბავშვმა ორიენტირი აქეთ აიღოს. აქ იდო ფილოსოფია, რომ ბოლოში სიკეთე იმარჯვებს. აქ იდო, რომ ადამიანი გაეშვათ აქეთ მხარეს. ესენი მოიშალა. წარმატებულობა შემოვიდა უკვე. მე ვხედავ ვინაა წარმატებული, ვინაა გამარჯვებული. ჩემთვის მოდელი უკვე ის ხდება. მოდელი რომ ის ხდება, ახლა თქვენ ნახეთ რა „კარგი“ მოდელები გვყავს ჩვენ საზოგადოებაში.“

ზურა მხეიძემ ერთმანეთისგან განასხვავა განათლებული და ნაკითხი ადამიანი. მისი თქმით, წიგნის კითხვამ ადამიანში დადებითი ცვლილებები უნდა გამოიწვიოს:

„შეთანხმებაზეა, რას ვეძახით განათლებულობას. მე ვიცი ნაკითხი ადამიანები და არა განათლებულები. რაღაც რომ წაიკითხე, პიროვნულად წინ უნდა წახვიდე. არა ის, რომ გახსოვდეს მეთოთხმეტე გვერდის მეორე აბზაცზე რა წერია. ასეთი ხალხიც არის. განათლებამ უნდა მომცეს, რომ მე თავი რეალიზებულად ვიგრძნო მაშინაც, როდესაც არ მაქვს მილიონი, იმიტომ, რომ მე სხვა უპირატესობები მაქვს. მე რეალიზებული ვარ, მე არ მჭირდება ის, რაც სხვებს სჭირდებათ. ეს არის განათლების პრინციპი. ხუთი წიგნი მაქვს წაკითხული თუ შვიდი, ამას მნიშვნელობა არ აქვს, თუ ამან ცვლილებები არ მოახდინა.“

ზურა მხეიძის თქმით, ბავშვი იმ ადამიანს მიბაძავს, ვინც მისთვის ავტორიტეტული პიროვნებაა:

„გააჩნია, ვინ იქნება თქვენი ბავშვისთვის ავტორიტეტული პიროვნება. ავტორიტეტულში იმას არ ვგულისხმობ ,რომ თქვენი ეშინია, არამედ პატივს გცემთ. თუ თქვენ, მშობელი ხართ ბავშვისთვის ავტორიტეტი, ​მაშინ თქვენ ხართ მისთვის ღირებულებების საზომი. ის თქვენი ღირებულებების სისტემიდან შეაფასებს ქცევებს. თუ მისთვის ავტორიტეტი ტელევიზორში გამოსული ტიპია, რა თქმა უნდა, მაგალითს მისგან აიღებს. სად უნდა დაინახონ ჩვენს ტელევიზიებში ადამიანი, რომლისგანაც რამის აღება მოგინდება?! ძალიან ცუდად გამომდის, მაგრამ მასობრივად ასეა.“

„მითხარით ბავშვი, რომელიც ოცნებობს, რომ როდესაც გაიზრდება მასწავლებელი გამოვიდეს. თუ ნახავთ ასეთ ბავშვს, სტუდიაში უნდა მოიწვიოთ. მე რამდენჯერ ვიკითხე, თუ არსებობს ასეთი ბავშვი ბუნებაში. ყველაზე ავტორიტეტული ტიპი მეოცე საუკუნის დასაწყისში მასწავლებელი იყო. მასწავლებელი იყო სხვა ფენის წარმომადგენელი, რომელიც იყო ავტორიტეტი ბავშვებისთვის.​ ავტორიტეტი ის კი არ არის: „ნიშანი დაგიწერე, არ დაგიწერე.“ ავტორიტეტი არის სამაგალითო ტიპი. ეს ინსტიტუციაც მოშლილია. მასწავლებელი ყოველთვის ინტელიგენციას წარმოადგენდა. ყოველთვის ელიტარული ფენა იმით კი არ იყო, რომ ფინანსურად იყო დაწინაურებული, უბრალოდ იყო ადამიანი, რომელსაც ჭკუა მოეკითხება,“ - აღნიშნულ თემებზე ზურა მხეიძემ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „შემდეგი გაჩერება“ ისაუბრა.

წყარო​: „შემდეგი გაჩერება“

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, „ფასდაკლებები დედებისთვის“ (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „ფასდაკლებები დედებისთვის“)

„როდესაც გაიაზრებ, თვითონვე ხვდები, რომ ძალიან ბევრ შეცდომას უშვებ ურთიერთობაში," - ზურა მ...
​ფსიქოლოგი ზურა მხეიძე იმ შეცდომებზე საუბრობს, რომლებსაც ადამიანები ერთმანეთთან ურთიერთობაში ხშირად უშვებენ:„დედმამიშვილებს შორის ხშირია ქონებრივი დავა. ხშირად ამბობენ: „მე მეტი მეკუთვნოდა, იმან...

შეიძლება დაინტერესდეთ

შესაძლებელია თუ არა ვირუსულ პერიოდში იმუნიტეტის გაძლიერება საკვებით ან მედიკამენტებით?

შესაძლებელია თუ არა ვირუსულ პერიოდში იმუნიტეტის გაძლიერება საკვებით ან მედიკამენტებით?

შესაძლებელია თუ არა ვირუსულ პერიოდში იმუნიტეტის გაძლიერება საკვებით ან მედიკამენტებით? - ამ თემებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი ნანა საპანაძე.

ნანა საპანაძე: „ცივი სეზონის მოახლოებასთან ერთად რესპირატორული ვირუსებით ინფიცირების შემთხვევები სულ უფრო მატულობს. გვიანი შემოდგომიდან ადრე გაზაფხულამდე აქტიურდება ვირუსები, რომლებიც უმეტესად სასუნთქი გზების ლორწოვანი გარსის დაზიანებასა და მწვავე რესპირატორულ ინფექციებს იწვევს.

რამოდენიმე სიტყვით შევეხები უშუალოდ ამ ინფექციების გავრცელებას. რესპირატორული ვირუსები უმეტესად ჰაერწვეთოვანი გზით დაინფიცირებულ ადამიანთან ახლო კონტაქტის დროს გადადის, მაგრამ იგი ასევე ფომიტების - დაბინძურებული წიგნების, სათამაშოების და სხვა საგნების საშუალებითაც გადაეცემა. მაგალითად, თუ ვირუსის მქონე ბავშვი დაახველებს, დააცემინებს და შემდეგ დაბინძურებული ხელით შეეხება ამ საგნებს.

უნდა გვახსოვდეს, რომ ვირუსული ინფექცია არ წარმოიქმნება ცივი ჰაერით ან ორპირში. ბავშვებს ვირუსი გადაედებათ ოჯახის წევრებისგან, მომვლელებისგან ან მეგობრებისგან, ვისთანაც აქვთ მჭიდრო კონტაქტი. ბავშვები, რომლებიც დადიან ბაღში, ჰყავთ და ან ძმა უფრო ხშირად ავადდებიან. მათი გავრცელება მარტივი ხდება ცივ სეზონზე, რადგან დახურულ სივრცეში მეტ დროს ვატარებთ და ნაკლებად ნიავდება შენობები. ამასთან ერთად, ტემპერატურის ვარდნასთან ერთად ხდება ორგანიზმის გადაციება, რაც დაინფიცირების რისკებსაც ზრდის”.

- ვირუსების პერიოდში რა უნდა შევთავაზოთ ბავშვებს იმუნიტეტის გაძლიერებისთვის?

- ვირუსების გავრცელების პერიოდში მშობლებს სურთ, გაუძლიერონ ბავშვს იმუნიტეტი, რათა პატარამ თავიდან აიცილოს ან ადვილად გადაიტანოს ვირუსული ინფექცია და მიმართავენ სხვადასხვა გზას. ზოგი მშობელი ე.წ ბუნებრივ საშუალებებს – ბოსტნეულის წვენებს მიაწერს ჯადოსნურ თვისებებს, ზოგი ბალახების ნაყენს, ხოლო ზოგიერთ მშობელს უებარ საშუალებად მედიკამენტოზური გზა, ვიტამინების მიღება მიაჩნია.

სინამდვილეში, იმუნიტეტის გაძლიერების იდეა არც თუ ისე მარტივი განსახორციელებელია. იმუნურ სისტემაზე მრავალი ფაქტორი მოქმედებს. ზოგიერთი მათგანის შესახებ უკვე არსებობს სარწმუნო მონაცემები, ბევრი რამ კი ჯერაც შესწავლის საგანია, მაგალითად, ასაკი. ზოგადად, ასაკთან ერთად იცვლება იმუნური სისტემის მუშაობის ტემპი და ეფექტურობა. ბავშვებს, როგორც სხვა დანარჩენი, იმუნური სისტემაც უმწიფარი აქვთ, ამიტომ ემართებათ ინფექციური დაავადებები დიდებზე ხშირად. თავადაც შეამჩნევდით – ზრდასთან ერთად ეს დაავადებები უფრო და უფრო იშვიათდება, რაც იმუნიტეტის მომწიფების, სრულყოფის ნიშანია.

გარდა ამისა, არ არსებობს სარწმუნო მტკიცებულებები იმის შესახებ, კერძოდ, რა და როგორ აძლიერებს იმუნიტეტს. გრძელდება კვლევები, რომლებიც იმუნურ სისტემაზე საკვების, ვარჯიშის, სტრესისა თუ სხვა ფაქტორების გავლენას სწავლობს.

არ არსებობს კვლევა ან რომელიმე ავტორიტეტული წყარო, რომელიც დაგვიმოწმებდა, რომ კონკრეტულად რომელიმე სახეობის ბოსტნეული აძლიერებს იმუნიტეტს. მეორე მხრივ, ადამიანებს, რომლებიც საკვების დეფიციტს განიცდიან, ინფექციური დაავადებებისადმი უფრო ძლიერი მიდრეკილება აქვთ. ცხოველებზე ჩატარებული კვლევებით დადასტურებულია, რომ თუთიის, რკინის, ფოლიუმის მჟავის A, B6, C , E ვიტამინები – ცვლის მათში იმუნურ პასუხს. ამ მიმართულებით კვლევები კვლავაც გრძელდება. თუმცა ყველა თანხმდება, რომ ჯანსაღი კვება აუცილებელია.

- შესაძლებელია თუ არა ვიტამინების მიღება პედიატრის ჩართულობის გარეშე?

- ზოგადად ვიტამინების, ისევე როგორც ნებისმიერი წამლის დანიშვნა ექიმის პრეროგატივაა.

ვიტამინები, მართლაც, სასიცოცხლოდ აუცილებელ ნივთიერებებს წარმოადგენს. დღეისათვის 20 - მდე ვიტამინია შესწავლილი. გაციებისა და გრიპის დროს ბევრი C ვიტამინს მიმართავს. სასუნთქი გზების მწვავე ინფექციების პროფილაქტიკისა და მკურნალობისთვის C ვიტამინის დიდი დოზების გამოყენება გასული საუკუნის 70-იანი წლებიდან გახდა პოპულარული, მას შემდეგ, რაც ნობელის პრემიის ლაურეატმა ლაინუს კარლ პოლინგმა ნაშრომი ,,C ვიტამინი და გაციება” გამოსცა. ბოლო ხანს უამრავი მაღალი ხარისხის სამედიცინო კვლევა ჩატარდა, მაგრამ გაციებაზე C ვიტამინის გავლენა ვერც ერთმა მათგანმა ვერ დაადასტურა. გვირჩევენ, რომ მეტიც – C ვიტამინის ჭარბი დოზა შესაძლოა შარდთან ერთად გამოკრისტალდეს და საშარდე სისტემის მხრივ გართულებები გამოიწვიოს. ამიტომაც, თანამედროვე გაიდლაინებით ამ მიზნით მის გამოყენებას არ გვირჩევენ. სამაგიეროდ, უსაფრთხო და ეფექტურია C ვიტამინის შემცველი საკვები, რომელიც თამამად შეგვიძლია ბავშვის მენიუში ჩავრთოთ. ძალიან კარგია თუთიის შემცველი საკვებიც - ნებისმიერი ხორცი, გარდა ღორის ხორცისა; ისპანახი, მაწონი, კაკაო, გოგრის თესლი.

ვიტამინები ფარმაცევტულ ბაზარზე სხვადასხვა ფორმით იყიდება. გაითვალისწინეთ, რომ მონოვიტამინები სამკურნალო მიზნით არის შექმნილი, პოლივიტამინები კი ძირითადად მათი დეფიციტის პროფილაქტიკისთვის ინიშნება. თუ პოლივიტამინის ინსტრუქციაში მითითებულ ასაკობრივ დოზას არ გადააჭარბებთ, ჰიპერვიტამინოზის საფრთხე ძალიან მცირეა, მაგრამ გახსოვდეთ ისიც, რომ ისინი მხოლოდ ნატურალური ვიტამინების ასლებს წარმოადგენენ და აგებულებით მათგან განსხვავდებიან. მათი უკონტროლო მიღება ორგანიზმში დისბალანსს იწვევს. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად