Baby Bag

„უკრაინაში გასროლილი ერთი ტყვია ირიბად ქართველ მოსახლეობასაც მოხვდა,“ - ფსიქიატრი ნინო ოკრიბელაშვილი

„უკრაინაში გასროლილი ერთი ტყვია ირიბად ქართველ მოსახლეობასაც მოხვდა,“ - ფსიქიატრი ნინო ოკრიბელაშვილი

ფსიქიატრმა ნინო ოკრიბელაშვილმა უკრაინაში მიმდინარე ომის მოსალოდნელ მძიმე შედეგებზე ისაუბრა. მისი თქმით, ომის შედეგები მხოლოდ უკრაინაზე არ აისახება და ის სხვა ქვეყნებსაც შეეხება:

„ომი არ შეეხება მხოლოდ ერთ რომელიმე ტერიტორიას. ომის შედეგები აისახება ადამიანების ფსიქიკურ ლადშაფტში. ომის შედეგები არ არის ის რიცხოვნება, თუ რამდენი დაკარგა ერთმა ან მეორე მხარემ. ომის შედეგების აღნუსხვა არ უნდა მოხდეს მხოლოდ ადამიანური რესურსების ან ტექნიკური აპარატების დანაკარგით. გაცილებით დიდია ის შედეგები, რაც ომს მოაქვს. პირველი ტყვია რომ გავარდა საზღვარზე, ის პირველი ტყვია საქართველოსაც ირიბად მოხვდა. ჩვენ გვაქვს ის გამოცდილება, რაც შევიძინეთ 1989 წელს, როდესაც უთანასწორო ომი გვქონდა რუსთაველის გამზირზე, როდესაც ტანკებს ვებრძოდით ჯოხებით, ნიჩბებით, შიშველი ხელებით.“

„როდესაც ვხედავთ პალესტინელ გოგონას, რომელიც ჯარისკაცს ეჩხუბება: „წადი ჩემი ქვეყნიდან,“ როდესაც ვხედავთ ატირებულ უკრაინელ ბავშვს, რომელიც წინ უდგება ომის მთელ შეიარაღებას, ეს ჩვენთვის უცხო არ არის. სწორედ ამიტომ არის ემოციური მძიმე რეაგირება, რადგან ჩვენ გვიცოცხლდება 1989 წელი, 1993 წელი, 2008 წელიც და მის შემდგომ არსებული საომარი თუ რბილი ძალით გამოწვეული შედეგები. პატარა გამარჯვება, სამწუხაროდ, ჩვენი ტიპის ქვეყნისთვის მისაღები არ არის. მორალური გამარჯვება რამდენად მნიშვნელოვანია, ამას ხანდახან ვერ ვაცნობიერებთ. კი, ტერიტორია დავკარგეთ, მაგრამ მორალურად გავიმარჯვეთ. ჩვენ ხუთი დღე გავუძელით ამხელა არმიის შემოტევას. უკრაინაში გასროლილი ერთი ტყვია ირიბად ქართველ მოსახლეობასაც მოხვდა. ომი ძალიან მძიმე გამოცდილებაა, განსაკუთრებით მენტალური პრობლემების კონტექსტში. ჩვენ მოველით იმას, რომ ეს შედეგი იქნება ყველა ჯგუფში. ტრავმა, რომელიც ხდება ომის პერიოდში, ცვლის ხვალინდელი დღის მიმართ დამოკიდებულებას, პიროვნულ განვითარებას. ერთ-ერთი ყველაზე პრობლემური არის ჩვენი ბავშვები. გარდა უკრაინელი ბავშვებისა, ჩვენ ჩვენი ბავშვებიც უნდა დავიცვათ მავნე ზემოქმედებისგან. მაქსიმალურად მოვარიდოთ ბავშვები ტელევიზორს, მძიმე კადრების ჩვენებას. შეშფოთებული მშობელი არ უნდა ნახოს ბავშვმა. თუ მშობელს აქვს პანიკური რეაქციები, გამოუვალობის განცდა და ამაზე ხმამაღლა შვილის თანდასწრებით საუბრობს, ბავშვს საფრთხის განცდა ბევრად უფრო მძიმე აქვს, ვიდრე ზრდასრულ ადამიანს,“- აღნიშნულ საკითხზე ნინო ოკრიბელაშვილმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო:​ „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს ბავშვზე, როდესაც მშობელს მის გამო ბევრ რამეზე უარის თქმა უწევს და ამას შვილთან ხშირად აჟღერებს?

რა ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს ბავშვზე, როდესაც მშობელს მის გამო ბევრ რამეზე უარის თქმა უწევს და ამას შვილთან ხშირად აჟღერებს?

ხშირად მშობლებს მას შემდეგ, რაც შვილი ეყოლებათ, ბევრ რამეზე უარის თქმა უწევთ. მაგალითად, სამსახურზე, მეგობრებთან ერთად გართობასა და ა.შ. ამასთანავე, ხშირია შემთხვევები, როდესაც ამ ყველაფერზე უარის თქმის შემდეგ მშობლები ბავშვს საყვედურობენ, რომ ეს მის გამო გააკეთეს და მსგავსი შინაარსის ფრაზებს შვილთან ხშირად აჟღერებენ. ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ფსიქოლოგი ნინო ფირცხალაიშვილი ესაუბრა.

- რა ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს ბავშვზე, როდესაც მშობელს მის გამო ბევრ რამეზე უარის თქმა უწევს და ამას შვილთან ხშირად აჟღერებს? 

- თითქმის ყველა ვთანხმდებით, რომ მშობლის სიყვარული შვილის მიმართ უპირობოა და ბუნებრივია, ბავშვის მისამართით მსგავსი ტიპის საყვედურები, არ არის მართებული.

ადამიანის ცხოვრებაში შვილის დაბადება მნიშვნელოვანი მოვლენაა, რომელიც რადიკალურად ცვლის ოჯახის დინამიკას. შესაძლოა, ბავშვის დაბადება ოჯახურში გარკვეული სტრესის გამომწვევი იყოს. ცხადია, ბავშვის დაბადებასთან ერთად იცვლება ოჯახის წევრების სოციალური როლები. მშობლებს თუ აქამდე უწევდათ სხვადასხვა სოციალური როლის შესრულება, მაგალითად, მეუღლის, დის, შვილის, შვილიშვილის, ძმის, ბუნებრივია, ბავშვის დაბადებისას უწევთ ახალი როლის მორგება, რომელსაც „მშობლობას“ ვუწოდებთ. დროთა განმავლობაში ისინი რადიკალურად შეცვლილი ცხოვრების რეჟიმთან მორგებას ცდილობენ, თავს იჩენს ახალი გამოწვევები და პასუხისმგებლობები. სიტუაციას ართულებს ის ფაქტი, რომ მშობლები ვერ ახერხებენ საკუთარი რესურსების აღდგენას ჩვეული ხერხებით, მეგობრებთან ურთიერთობა, გართობა, ნაკლებად ხელმისაწვდომი ხდება. შესაძლოა, მშობლების მიერ მორგებული ახალი როლი, შინაარსით და ფორმით, მაგალითად, ბავშვის მიმართ გამოხატული საყვედური, ნეგატიურ გავლენას ახდენდეს ბავშვზე.

- შესაძლებელია თუ არა მსგავსმა საყვედურებმა, სამომავლოდ, ბავშვის ცხოვრებაზე იქონიოს ზეგავლენა?

- ცხადია, მშობლებისა და შვილის ურთიერთდამოკიდებულება მომავალში აისახება ბავშვის განვითარების სხვადასხვა ასპექტზე: ბავშვი სწავლობს გარემოს მიმართ ნდობას ან უნდობლობას, აღიქვამს საკუთარ „მე“-ს, უჩნდება დანაშაულის გრძნობა ან ავლენს ინიციატივას, ხვდება რა ტიპის ქცევაა წახალისებული ან დასჯადი, ეუფლება საკუთარი სურვილების ეფექტურად გამოხატვის საშუალებებს, კონფლიქტის მოგვარების სტრატეგიებს.

მშობლების მხრიდან ბავშვის მისამართით უსიამოვნო ფრაზების გაჟღერებამ მომავალში, შესაძლოა გამოიწვიოს ბავშვის თვითშეფასების დონის დაქვეითება, საკუთარ თავში დაურწმუნებლობა, დანაშაულის განცდა, არასრულფასოვნების განცდა, სამყაროს მიმართ უნდობლობა და ა.შ.

მრავალი კვლევა ადასტურებს, რომ ოჯახში ემოციური ურთიერთობის სტილი, რომელშიც დომინირებს ნეგატიური ემოციები, მუდმივი კრიტიკა, დამცირება, დაშინება, უნდობლობა იწვევს თვითშეფასების დაქვეითებას, ზრდის შინაგან დაძაბულობას, შფოთვას, აგრესიას და ფსიქოსომატური აშლილობების რისკს.

- ზოგჯერ, თავისი ემოციური მდგომარეობიდან გამომდინარე, მშობელი თავს ვერ აკონტროლებს და ამის გამო აჟღერებს არასასურველ ფრაზებს შვილის მიმართულებით. რას ურჩევდით მათ?

- მნიშვნელოვანია, მშობლები აცნობიერებდნენ, რომ ბავშვის დაბადების პერიოდში ოჯახი გადის ერთ-ერთ რთულ, კრიზისულ პერიოდს, რაც ბუნებრივია, დროებითია.

ოჯახურ სისტემაში მეუღლეთა ქვეტიპისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ამოცანაა - საზღვრების განსაზღვრა, რაც წყვილს უტოვებს საკუთარ ტერიტორიას, ბავშვის ან ოჯახის სხვა წევრების გარეშე, რომელიც აუცილებელია მისი ფსიქოლოგიური მოთხოვნილებების დაკმაყოფილებისთვის. ასეთი საზღვრების არსებობა მნიშვნელოვანი ასპექტია ოჯახური სტრუქტურის სიცოცხლისუნარიანობისთვის.

სასურველია, მშობლებმა გაიაზრონ საკუთარი როლი და პასუხისმგებლობა, შეძლონ ემოციების მართვის სტრატეგიების დაუფლება, გააცნობიერონ საკუთარი მოთხოვნილებები და შეძლონ მათი დაკმაყოფილების ალტერნატიული გზების მოძიება, რაც უზრუნველყოფს, როგორც მეუღლეებს შორის, ასევე მშობლებსა და შვილებს შორის ჰარმონიულ ურთიერთობას.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად