Baby Bag

„პასუხისმგებლობები კი არ უნდა დავაკისროთ ბავშვს, იმედი დავაკისროთ,“- შალვა ამონაშვილი ბავშვის შემოქმედებითი უნარების განვითარების გზებზე

„პასუხისმგებლობები კი არ უნდა დავაკისროთ ბავშვს, იმედი დავაკისროთ,“- შალვა ამონაშვილი ბავშვის შემოქმედებითი უნარების განვითარების გზებზე

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ბავშვის შემოქმედებითი უნარების განვითარების მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„პასუხისმგებლობები კი არ უნდა დავაკისროთ ბავშვს, იმედი დავაკისროთ. პასუხისმგებლობა რაღაცის შესრულებაა სხვისთვის. პასუხისმგებლობაში შემოქმედება ძალიან ცოტაა ჩადებული. როდესაც მე იმედი მაქვს, რომ შენ შეძლებ, შენ შეგიძლია, რაღაც რომ გამოჩნდება და მე იმით აღტაცებული ვარ, გაოცებული ვარ, ამით თითქოს წყალს ვუსხამ ბავშვის შემოქმედებას. ჩემმა პედაგოგმა რომ მითხრა: „როგორი პოეტური თვალები გაქვს,“ მე ლამის პოეტი გავხდი მართლა.

ბავშვებს უნდა უთხრა: „ბავშვებო, ადექით, თუ შეიძლება.“ პატივისცემა უნდა იყოს დიდი. უთხარით ბავშვებს: „ერთი წუთით დახუჭეთ თვალები. რაღაც საიდუმლო მინდა გითხრათ.“ მე ვეჩურჩულები: „თითოეული თქვენგანი ამ გაკვეთილზე გამორჩეული მათემატიკოსია. მე კი თქვენი მოწაფე ვარ. კითხვებს იმიტომ გაძლევთ, რომ არ ვიცი და მინდა ვიცოდე, დამეხმარეთ, გამზარდეთ. გაიმეორეთ ახლა თქვენს თავში:„მე გამოჩენილი მათემატიკოსი ვარ. მე მიყვარს მათემატიკა. მათემატიკასაც ვუყვარვარ მე.“ მერე ვეტყვი: გაახილეთ თვალები, დასხედით." ასე ბავშვებში მოვხსენი თუ რაიმე ნეგატიური განწყობა ჰქონდათ ჩემი გაკვეთილის მიმართ.

ერთხელ რომ ასე მიუდექი ბავშვს, მეორედ რომ უჩურჩულე, მესამედ რომ აღტაცებული იყავი, დედას რომ დაურეკე და უთხარი: თქვენი შვილი მაოცებსო, ეს ხომ პატარა საქმეებია?! ეს ბავშვი უთუოდ გახდება შემოქმედიც და დიდი ყურადღების მქონეც,“- მოცემულ საკითხზე შალვა ამონაშვილმა ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„იმედის დღე“

შეიძლება დაინტერესდეთ

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

წაიკითხეთ სრულად