Baby Bag

„პოსტ-კოვიდურ პერიოდში ყველაზე ხშირი სიმპტომი და ჩივილი არის ქოშინი, რომელიც არ არის ყოველთვის დაკავშირებული ფილტვის პრობლემებთან,“ - პულმონოლოგი დავით ჭყონია

​​პულმონოლოგი დავით ჭყონია კოვიდ-19-ით გამოწვეულ ჯანმრთელობის პრობლემებზე საუბრობს. მისი თქმით, პოსტ-კოვიდურ ეტაპზე გამოჯანმრთელებულ ადამიანებს გარკვეული სიმპტომები რამდენიმე თვის განმავლობაში აწუხებთ:

„პაციენტების ორი ჯგუფი არსებობს. ერთ ნაწილს შედარებით მსუბუქად გადააქვს ვირუსი, მეორე ნაწილს, დაახლოებით თხუთმეტ პროცენტს კი რთულად. სამწუხაროდ ლეტალური შედეგიც დგება. ორივე ჯგუფში შეინიშნება პოსტ-კოვიდური პრობლემები. პოსტ-კოვიდური კლინიკა იმ პაციენტებშიც კი, რომლებსაც მსუბუქად გადააქვთ ვირუსი, შეიძლება სამი თვიდან ერთ წლამდე გაგრძელდეს.“

დავით ჭყონიას თქმით, ​კორონავირუსი მრავალ ორგანოს აზიანებს:

„მთავარი ბრძოლა ორგანიზმში იმ ადგილას იმართება, სადაც ხდება ჟანგბადის ათვისება და ნახშირორშანგის გამოყოფა. კორონავირუსი მრავალ ორგანოს აზიანებს, არამარტო ფილტვს, გულს, თავის ტვინს და ა.შ. მთავარი ბრძოლის ველი არის ის მემბრანა, სადაც ჟანგბადის ათვისება ხდება. იქ არის მთავარი პრობლემები. ტრადიციული პნევმონიების დროს ჩვენ გვაქვს ანთება ფილტვის მხრიდან, აქ კი გვაქვს სისხლძარღვების მხრიდან. ძალიან განსხვავებული რადიოლოგიური სურათია კოვიდის დროს და ტრადიციული ფილტვების ანთების დროს.“

დავით ჭყონია იმ სიმპტომს ასახელებს, რომელიც კოვიდ-19-ისგან გამოჯანმრთელებულ პაციენტებს ყველაზე ხშირად აღენიშნებათ:

„პოსტ-კოვიდურ პერიოდში ​ყველაზე ხშირი სიმპტომი და ჩივილი არის ქოშინი, რომელიც არ არის ყოველთვის დაკავშირებული ფილტვის პრობლემებთან, არამედ სისხლძარღვოვან კომპონენტთან. ამას ჩვენ ვეძახით დიფუზიის უნარს. ჟანგბადის შეთვისება და ნახშირორჟანგის გამოყოფა არის დიფუზიის უნარი. ძალიან მნიშვნელოვანია სწორედ დიფუზიის უნარის გამოკვლევა პოსტ-კოვიდურ პერიოდში. საბედნიეროდ, საქართველოში არის ამის საშუალება. თუ ადამიანს აწუხებს ქოშინი, ტკივილი, ჩემი რჩევა იქნებოდა, რომ ამ დროს გამოკვლეული იქნეს დიფუზიის უნარი. ამის მიხედვით უკვე შეიძლება კომპიუტერული ტომოგრაფიის და სხვა კვლევების ჩატარება.“

პოსტ-კოვიდურ სირთულეებზე საუბრობს კარდიოლოგი ზურაბ ფაღავაც. მისი თქმით, კორონავირუსი თავის კვალს გულზეც ტოვებს:

„სიახლე იყო ის, რომ კორონავირუსი კვალს ტოვებს გულზე. ბოლო ხანებში გერმანულმა კვლევებმა აჩვენა, რომ ​ხდება ვირუსის შეჭრა გულის კუნთში. გულის კუნთში შეჭრილი ვირუსი იწვევს გულის კუნთის ანთებას, ე.წ. მიოკარდიტს. მას ასევე შეუძლია დააზიანოს გულის მკვებავი სისხლძარღვების შიგნითა გარსი და გამოიწვიოს თრომბოზი, თრომბოზმა თავის მხრივ, შესაძლოა, გამოიწვიოს მიოკარდიუმის ინფარქტი. არაიშვიათად არის გულის რიტმის დარღვევები. ბევრად უფრო ხშირად ამგვარი მოვლენები ხდება პოსტ-კოვიდურ პერიოდში. აღარაფერს ვამბობ თრომბოემბოლიაზე.“

„იმის გამო, რომ გულ-სისხლძარღვთა პათოლოგიები უფრო ასაკოვან ადამიანებს აქვთ, რისკ-ჯგუფს ისინი მიეკუთვნებიან. თუმცა კოვიდით გამოწვეული გულ-სისხლძარღვთა პრობლემები თანაბრად გვხვდება ახალგაზრდებსა და ასაკოვან ხალხში. ახალგაზრდებისთვის რისკ-ფაქტორს ჭარბი წონა წარმოადგენს. პოსტ-კოვიდური სიმპტომები არის მრავალმხირვი: დაღლა, არტერიული წნევის ცვლილება, თმის ცვენა და ა.შ. ეს სიმპტომები შეიძლება გაგრძელდეს სამი თვე ან ექვსი თვე. ჯერჯერობით ასე ვიცით ჩვენ. რამდენად უფრო დიდხანს დატოვებს კვალს ​კოვიდი, ეს ჯერ ძნელი სათქმელია,“ - აცხადებს ზურაბ ფაღავა.

წყარო: ​პოსტ ალიონი

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

კორონავირუსისგან განკურნებულ ადამიანებს ფსიქიკური აშლილობის განვითარების მაღალი რისკი აქვთ...
​​მკვლევარები გვარწმუნებენ, რომ კოვიდ-19-ისგან გამოჯანმრთელებული ადამიანები ფსიქიკური ჯანმრთელობის პრობლემების წინაშე დგებიან. ამ კუთხით ისინი რისკ-ჯგუფს მიეკუთვნებიან. კვლევებმა აჩვენა, რომ კოვიდ-19-...

შეიძლება დაინტერესდეთ

ენურეზი (შარდის შეუკავებლობა) ბავშვებში - რა გავითვალისწინოთ და როდის მივმართოთ ექიმს?

ენურეზი (შარდის შეუკავებლობა) ბავშვებში - რა გავითვალისწინოთ და როდის მივმართოთ ექიმს?
ენურეზი გავრცელებული პრობლემაა, რაც მშობლებს და შვილებს ძალიან აწუხებთ, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ასაკის მატებასთან ერთად რჩება. როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი ასეთ დროს და არის თუ არა დაკავშირებული რაიმე სახის სამედიცინო პრობლემასთან? ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი მაკა ლომიძე.

​- ქალბატონო მაკა, რა შემთხვევაშია ენურეზი საყურადღებო 6 წლამდე ასაკის ბავშვებში და არის თუ არა დაკავშირებული რაიმე სამედიცინო ან სხვა სახის პრობლემასთან?

​- ბავშვებში შარდის შეუკავებლობა ხშირი პრობლემაა. მოკლედ რომ განვიხილოთ: 4 წლისათვის ბავშვები უკვე სწავლობენ მოშარდვის კონტროლს დღის მანძილზე (ანუ სიფხიზლის დროს); ძილის დროს შარდის ბუშტის ნებითი კონტროლის უნარის გამომუშავებას კი უფრო ხანგრძლივი დრო სჭირდება და 5-7 წლის შუალედში ყალიბდება.

​5 წლის ასაკისათვის ბავშვების 90-95% თითქმის სრულად ახერხებს, დარჩეს მშრალი (ანუ შეუძლია ნებითად გააკონტროლოს შარდის შეკავების უნარი) დღის მანძილზე და 80-85%-ს ძილის დროსაც. ენურეზად განიხილება შარდის შეუკავებლობის ეპიზოდები მხოლოდ ძილის დროს და მხოლოდ იმ ბავშვებში, რომლებსაც უკვე შეუსრულდათ 5 წელი, რადგან ასაკის გათვალისწინებით მათ უკვე შეიძლება ჰქონდეთ მოშარდვის ნებითი კონტროლის უნარი.

​განარჩევენ პირველად (ენურეზის მქონე ბავშვთა 75-90%) ენურეზს, როცა ხანგრძლივი დროის მანძილზე (მინიმუმ 6 თვე) ბავშვი არასდროს ყოფილა მშრალი ძილის დროს და მეორად ენურეზს (10-25%), როცა ბავშვი რჩებოდა მშრალი ძილის დროს რამდენიმე თვე (მინიმუმ 6 თვე), ვიდრე კვლავ გამოვლინდა ენურეზი.

​მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ენურეზის მქონე ბავშვების 75%-ს პრობლემა აღენიშნება მხოლოდ ძილის დროს. ამ ბავშვებს, როგორც წესი, არ აქვთ, არც შარდის შეუკავებლობა დღის მანძილზე და არც ჯანმრთელობის სხვა პრობლემები. ეს ე.წ. მონოსიმპტომური ენურეზია და ენურეზის შემთხვევათა უმრავლესობა, სწორედ ამ ტიპისაა. პირველადი, მონოსიმპტომური ენურეზი ორჯერ უფრო ხშირია ბიჭებში, ვიდრე გოგონებში და ყოველი წლის მატებასთან ერთად დაახლოებით 15%-ში თავისთავად გაივლის.

​ენურეზი საყურადღებოა, როცა შარდის შეუკავებლობის ეპიზოდები არის არა მარტო ძილის, არამედ სიფხიზლის დროსაც და/ან თან ახლავს, ქვედა საშარდე გზების მხრივ, სხვა სიმტომებიც - მოშარდვის უეცარი მოთხოვნილება, მოშარდვის სიხშირის ცვლილება, გაძნელებული (ჭინთვით) შარდვა, შარდის სუსტი ნაკადი, ტკივილი შარდვისას... ეს არამონოსიმპტომური ენურეზია. ასეთი დიფერენცირება გასათვალისწინებელია, რადგან სწორედ იმ ბავშვებს, რომლებსაც ენურეზთან ერთად აღენიშნებათ დღის შეუკავებლობა, სხვა ჩივილებთან ერთად მოსალოდნელია, ჰქონდეთ ქვედა საშარდე სისტემასთან დაკავშირებული პრობლემები და ასეთ შემთხვევებში ექიმთან მიმართვა აუცილებელია.

​დიაბეტი, საშარდე გზების ინფექციები, ყაბზობა, ენკოპრეზი (განავლის შეუკავებლობა), ენტერობიაზი („ჭიები“), თირკმლის ქრონკული დაავადება, გულყრა და ძილის დარღვევები (მაგ: ძილის აპნოე) ის სამედიცინო პრობლემებია, რომლებიც შეიძლება ხელს უწყობდეს ენურეზს. ამ მდგომარეობების იდენტიფიკაცია არ არის რთული და ცხადია, ასეთ დროს მთავარი ამოცანა ძირითადი მიზეზის სწორი მართვაა.

​ისიც გასათვალისწინებელია, რომ ენურეზი შეიძლება ასოცირებული იყოს ნეიროგანვითარების დარღვევებთანაც, მათ შორის: გონებრივი განვითარების შეფერხება, აუტიზმის სპექტრის დარღვევები, ყურადღების დეფიციტის და ჰიპერაქტივობის სინდრომი.

​ფიზიკური ან ემოციური პრობლემები იშვიათად ხდება პირველადი ენურეზის მიზეზი.

​- თუ ასაკის მატებასთან ერთად ენურეზი რჩება, რა უნდა გააკეთოს მშობელმა?

​- როგორც აღვნიშნეთ, 5 წლის ასაკის შემდეგ, ყოველი წლის მატებასთან ერთად, მოსალოდნელია პირველადი, მონოსიმპტომური ენურეზი თავისთავად მოწესრიგდეს, მაგრამ თუ პრობლემა რჩება, ცხადია, ექიმის ჩარევა და სრულყოფილი შეფასება აუცილებელია. ექიმი გაარკვევს ჩივილის ისტორიას (ანამნეზი), გასინჯავს ბავშვს, შეაფასებს შარდის საერთო ანალიზს და აუცილებლად გირჩევთ ე.წ „მოშარდვის დღიურის“ (დღიურში უნდა დაფიქსირდეს დღის მანძილზე მოშარდვის დრო და სიხშირე, შარდის მოცულობა, ყოველი მოშარდვის დროს მიღებული სითხის ოდენობა, სხვა სიმტომების არსებობა: ჭინთვის საჭიროება შარდვის დროს, შარდის ნაკადი ხომ არ არის წყვეტილი? ცლის თუ არა ბოლომდე შარდის ბუშტს და სხვა) წარმოებას, რის საფუძველზეც გადაწყვეტს შემდეგი კვლევების და/ან მკურნალობის საჭიროებას.

​- ხშირად პატარები ისჯებიან ასეთ დროს. რამდენად მართებულია ეს მშობლების მხრიდან?

​- ენურეზი ემოციური სტრესია, როგორც ბავშვის, ისე მშობლების და ოჯახის სხვა წევრებისათვის. ბავშვებს სირცხვილის და განცდის გამო დაბალი თვითშეფასება უყალიბდებათ, რამაც შეიძლება, სავალალო გავლენა იქონიოს თანატოლებთან ან ოჯახის წევრებთან ურთიერთობებზე, ცხოვრების ხარისხზე, სწავლაზე. ბავშვები ერიდებიან და არ რჩებიან მეგობრებთან წვეულებებზე, ან რაიმე ტიპის შეკრებებზე, სადაც ღამით დარჩენა მოუწევთ.

​მშობლებს მუდმივად უწევთ სველი თეთრეულის შეცვლა, რეცხვა-მოწესრიგება, რამაც შეიძლება ისინი გააღიზინოს, მაგრამ ძალიან მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ ენურეზი არ არის ბავშვის დანაშაული და მას არ შეუძლია ამის გაკონტროლება. ოჯახის წევრებმა და სხვა ახლობლებმა არასოდეს არ უნდა შეარცხვინონ ან დასაჯონ ბავშვი ენურეზის გამო. სწორი იქნება ექიმთან ერთად განიხილონ პრობლემა და სცადონ გააცნობიერონ მიზეზები (ასეთის არსებობის შემთხვევაში), დაგეგმონ და დასახონ დახმარების გზები.


​​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად