Baby Bag

„ციფრული ჭკუასუსტობა დიდად არ განსხვავდება კლასიკური ჭკუასუსტობისგან, ტვინი ერთნაირად ზარალდება ორივესგან,“ – ია ბერსენაძე

„ციფრული ჭკუასუსტობა დიდად არ განსხვავდება კლასიკური ჭკუასუსტობისგან, ტვინი ერთნაირად ზარალდება ორივესგან,“ – ია ბერსენაძე

ტრენერი ია ბერსენაძე ციფრული ჭკუასუსტობის შესახებ საუბრობს. მისი თქმით, ციფრულ ტექნოლოგიებთან დაკავშირებული ჭკუასუსტობის პრობლემა კლასიკური ჭკუასუსტობისგან დიდად არ განსხვავდება:

„ციფრული ჭკუასისტობა მანფრედ შპიცერის შემოტანილი ტერმინია. ის, სამწუხაროდ, დიდად არ განსხვავდება კლასიკური ჭკუასუსტობისგან. გარკვეული ფუნქციების დაკნინება ხდება. დაკნინება შეიძლება მოხდეს საკმაოდ დიდი დოზით. ის ფუნქცია უკვე არის უფუნქციოდ. ​ტვინი რომ ნახოთ ციფრული ჭკუასუსტობისას, ის დიდად არ განსხვავდება კლასიკური ჭკუასუსტობისგან. ამ ორს შორის ბევრი რამ არის საერთო. ტვინი ერთნაირად ზარალდება ორივესგან.“

ია ბერსენაძის თქმით, ციფრული ჭკუასუსტობა მხოლოდ რამდენიმე წელია, რაც არსებობს:

„ციფრული ჭკუასუსტობა არ არის დიდი ხნის. რამოდენიმე წელია, რაც ეს არსებობს. ​ციფრული ჭკუასუსტობა არ არის მხოლოდ სოციალურ ქსელებთან კავშირში. პანდემიამ, ბუნებრივია, ეს ყველაფერი ძალიან დაამძიმა. ადამიანი როდესაც მიჯაჭვულია ტელევიზორს, მუდმივად რაღაცას უყურებს, ინფორმაციის ყლაპვა ხდება გაანალიზების გარეშე, შესაბამისად ტვინის ფუნქცია, რომელიც ანაილიტკაზე, სიტუაციურ აზროვნებაზეა პასუხისმგებელი, ვეღარ ვითარდება. ტვინს აქვს ხუთი ფუნქცია და ყველა ეს ფუნქცია უნდა შეასრულოს ტვინმა.“

ია ბერსენაძე აღნიშნავს, რომ სოციალური ქსელების ზომიერად გამოყენება ნორმალურია, თუმცა ტვინს სწორედ ზომიერების დაცვის პრობლემა აქვს:

„თუ ჩვენ ზომიერად ვუყურებთ ტელევიზორს, ეს ნორმალურია. სოციალურ ქსელს ზომიერად თუ მოვიხმართ, ნორმალურია.​ აქ პრობლემა იმაშია, რომ ტვინს უჭირს ზომიერების დაჭერა. ჩვენ როდესაც ამას ვაკეთებთ, თითქოს ჩვენი ტვინი მუშაობს. ცრუ ილუზია გვექმნება იმის შესახებ, რომ საქმეს ვაკეთებთ. ადამიანს არ შეუძლია იყოს მარტო. ის აუცილებლად უნდა იყოს სოციუმში. თითოეულ ჩვენგანს ჰყავს თავისი სოციუმი. ამ სოციუმში მისი ადგილი უნდა იყოს აღიარებული. მე რომ ჩემი სოციუმიდან გამაგდონ, მე მოვკვდები. სოციალური ქსელის ფილოსოფიაც ამას ემყარება. ფოტოს განათავსებ და თითქოს ამბობ: „მე ვარ, მე მახსოვხართ თქვენ, თქვენ გახსოვართ მე.“

„ბავშვი იბადება ყველაზე დიდი რაოდენობის ნეირონებით, მაგრამ ნეირონული კავშირები არ არის შემდგარი. ამას მერე ვაკეთებთ ნელ-ნელა. ტვინი არის ჩვეულებრივი კუნთი. ჩვენ დავდივართ სავარჯიშო დარბაზში და ვავარჯიშებთ რომელიმე კუნთს. ​ასეთივე კუნთია ტვინი. არ შეიძლება, რომ ის არ ავარჯიშო. მას ხუთი ძირითადი ფუნქცია აქვს. ხუთივე ფუნქცია უნდა იყოს განვითარებული,“ - ია ბარსენაძე აღნიშნულ პრობლემაზე ტელეკომპანია „რუსთავი 2-ის“ გადაცემაში „სხვა შუადღე“ საუბრობს.

წყარო:​ „სხვა შუადღე“

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„ქცევითი დარღვევები, რაც ეკრანდამოკიდებულებას ახლავს თან, შესაძლოა, აუტიზმთან იყოს საერთო,...
​ბავშვთა ნევროლოგი სოფო ბახტაძე გადაცემაში „პირადი ექიმი“ ვირტუალური აუტიზმის შესახებ საუბრობს, რომელიც სამედიცინო ტერმინოლოგიაში დამკვიდრებული დაავადება არ არის. სოფო ბახტაძის თქმით, ეკრანდამოკიდებულ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?
გაბრაზებული პატარები ხშირად დაგროვილ აგრესიას ძალადობრივი ფორმებით გამოხატავენ, ისინი თავიანთ მეგობრებს, თანატოლებს და მშობლებს კბენით, ყვირილით, მუჯლუგუნების კვრით ან მსუბუქი საგნების სროლით ფიზიკურად უსწორდებიან. ბრაზის მსგავსი ფორმებით გამოხატვა მშობლებს სერიოზულ საფიქრალს ​უჩენს.

პატარებისთვის აგრესიის, რისხვის, აპათიის ან შიშის შეგრძნებები ძალიან ნაცნობია, თუმცა მათ საკუთარი ემოციების და განცდების გადმოსაცემად არასაკმარისი ლექსიკური მარაგი აქვთ. სწორედ ამიტომ ბავშვები დაგროვილ ბრაზს საკმაოდ უხეში ფორმებით გამოხატავენ. მშობლების ერთ-ერთი უმთავრესი მოვალეობაა საკუთარ შვილებს ემოციების სწორად გაგებასა და მართვაში დაეხმარონ. თუ ბავშვი საკუთარ განცდებს სწორად აღიქვამს და სრულყოფილად გააანალიზებს, ის ბრაზის გამოხატვის ნაკლებად აგრესიულ ფორმებს ადვილად გამოძებნის, რათა სხვებს ფიზიკური ტკივილი ან შეუარცხყოფა არ მიაყენოს.

გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა

ბავშვებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ, რომ გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა. ადამიანები ძალიან ხშირად განიცდიან შიშს, რისხვას, სევდას და ამაში ცუდი არაფერია. აუცილებლად უთხარით თქვენს შვილს, რომ საკუთარი განცდების არ უნდა ეშინოდეს, აუხსენით, რომ გუნება-განწყობის ცვლილებამ სხვების მიმართ აგრესიულად არ უნდა განაწყოს. ნუ წაუკითხავთ პატარებს მორალს. მათთან საუბრისას პრიმიტიული ფრაზებით შემოიფარგლეთ. თუ ბავშვის საქციელი მოსაწონია, უთხარით, რომ მისი ქცევა კარგია, ხოლო თუ ის სხვების მიმართ აგრესიას ავლენს, უთხარით, რომ ეს არ არის კარგი. ბავშვებს ზედმეტი ახსნა-განმარტების მოსმენა არ ხიბლავთ, მათ მარტივი ფრაზები ბევრად უკეთ ესმით. თუ აღმოაჩენთ, რომ თქვენი შვილი თავის ძმას კბენს ან სხვა სახის ფიზიკურ შეურაცხყოფას აყენებს, შემდეგი ფრაზით შემოიფარგლეთ: „სწორია, რომ შენს ძმაზე ბრაზდები, მაგრამ მისი კბენა არ არის კარგი საქციელი.“ ბავშვი თქვენს ნათქვამ სიტყვას აუცილებლად დაიმახსოვრებს.

შესთავაზეთ ბავშვს ჯანსაღი ალტერნატივა

კარგი მასწავლებელი ბავშვს დერეფანში სირბილს შემდეგი სიტყვების თქმით უკრძალავს: „მოდი, ყველამ ერთად მშვიდად ვისეირნოთ.“ თუ ბავშვს ეტყვით, რომ მან სირბილი დაუყოვნებლივ უნდა შეწყვიტოს, ის თქვენს მოსმენას არ მოისურვებს. მიმართვის კატეგორიული ტონი ბავშვებში გაღიზიანებას იწვევს. ამა თუ იმ ქცევის აკრძალვის ნაცვლად პატარას უფრო ჯანსაღი ალტერნატივა უნდა შესთავაზოთ.

თუ გაბრაზებულ ბავშვს ეტყვით, რომ თავის ძმას არ დაარტყას, ის ვერაფერს გაიგებს. ბავშვი დაიბნევა და საკუთარი ემოციების მართვა უფრო გაუჭირდება, რადგან დაგროვილი ბრაზის გამოხატვის ერთადერთ საშუალებას წაართმევთ. აუცილებლად შესთავაზეთ ბავშვს აგრესიული ქცევის ჯანსაღი ალტერნატივა. პატარას ემოციების მართვაში ადვილად დაეხმარებით თუ შემდეგ რეკომენდაციებს მისცემთ:

  • ემოციები ვერბალურად გამოხატოს
  • რჩევისთვის უფროსს მიმართოს
  • დასამშვიდებლად სუნთქვითი ვარჯიშები შეასრულოს
  • მოთმინების გამომუშავების მიზნით იცეკვოს, იმღეროს, დაითვალოს მის ირგვლივ არსებული საგნები

გაბრაზებული ბავშვების დასამშვიდებლად სპეციალური აპლიკაციები არსებობს, რომლებიც პატარებს მხიარული სიმღერების დახმარებით ემოციების მართვას ასწავლის. მშობლებს ინტერნეტში მარტივად შეუძლიათ მსგავსი აპლიკაციების მოძიება.

ბავშვს ემპათიის უნარი განუვითარეთ

ბავშვს სხვების განცდებისა და ემოციების გაზიარება ადრეული ასაკიდანვე უნდა ასწავლოთ. თუ ხედავთ, რომ თქვენი შვილი თავის თანატოლს კბენს, ხელით ეხება ან ხმამაღლა უყვირის, აუცილებლად ესაუბრეთ მას ემპათიის შესახებ. როდესაც ბავშვი დამშვიდდება, აუხსენით მას, თუ როგორი ტკივილი მიაყენა თავის მეგობარს, როდესაც მწარედ უკბინა. უთხარით, რომ თავისი თანატოლის ადგილას საკუთარი თავი წარმოიდგინოს და დაფიქრდეს, მოეწონებოდა თუ არა მის მიმართ მსგავსი აგრესიის გამოვლენა. ბავშვი საკუთარი ქცევის შედეგების გაანალიზებას უნდა მიეჩვიოს და სხვა ადამიანების განცდებს პატივი სცეს.

ბავშვის აგრესიულ ქცევას ყოველთვის აქვს გარკვეული მიზეზი. მშობელმა უნდა გაარკვიოს, რა აწუხებს პატარას, ხომ არ ეძინება, ხომ არ გადაიღალა ან შია. შესაძლოა აგრესიული ქცევის მოტივი ეჭვიანობა ან შიშის განცდაც იყოს. ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ მშობელი მისი განცდებითა და ემოციებით ინტერესდება, რომ ის მშობლის სიყვარულის მთავარი ობიექტია. თუ ბავშვისადმი სათანადო მზრუნველობას გამოიჩენთ, ის სხვებზე ზრუნვას გაცილებით მარტივად ისწავლის. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი 
წაიკითხეთ სრულად