Baby Bag

„ბავშვის სხვასთან შედარება იწვევს მასში ნგრევას. ის ვერ ახერხებს, რომ იყოს საკმარისი, ვერაფრით ვერ მოიგო შენი გული,“ - ფსიქოლოგი მარინა კაჭარავა

„ბავშვის სხვასთან შედარება იწვევს მასში ნგრევას. ის ვერ ახერხებს, რომ იყოს საკმარისი, ვერაფრით ვერ მოიგო შენი გული,“ - ფსიქოლოგი მარინა კაჭარავა

ფსიქოლოგმა მარინა კაჭარავამ მშობლების მიერ შვილის აღიარების მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მისი თქმით, ბავშვი არასდროს უნდა შევადაროთ სხვებს, რადგან ეს მის ფსიქიკას ანგრევს:

„აღიარება ადამიანის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი მოთხოვნილებაა. ​ეს იწყება ოჯახიდან და ბავშვობიდან. მე ხშირად ვამბობ, რომ ბავშვს არ ესმის ხუმრობა. როდესაც ჩვენ ვხუმრობთ, რა მსუქანია, ტლანქია, ეს არ ესმის ბავშვს. ბავშვის სხვასთან შედარება იწვევს მასში ნგრევას. ის ვერ ახერხებს, რომ იყოს საკმარისი, ვერაფრით ვერ მოიგო შენი გული. ბავშვი ვერ დაემსგავსება იმას, ვიზეც სტანდარტი აქვს მშობელს ან მასწავლებელს აღებული. ამას ძალიან განიცდის. ყველაზე კარგია, რომ ადამიანს მისცე საშუალება საკუთარი თავის უკეთესი ვერსია მიიღოს. არა ის, რომ მე ვგავდე ტელევარსკვლავს ან მოდელს, რაც არ შემიძლია მოცემულობით. თუ ვადარებთ საკუთარ თავს ვინმეს, უნდა შევადაროთ ისევ ჩვენსავე თავს.“

მარინა კაჭარავამ აღნიშნა, რომ კომპლიმენტის თქმას თავისი წესები აქვს. ის აუცილებლად დროული, გულწრფელი და ადეკვატური უნდა იყოს:

„რაც შეეხება კომპლიმენტს, დროული თუ არ არის, არ იღებს იმას ადამიანი. თუ ​მშობელი გარდატეხის ასაკში უცებ გადაწყვეტს, რ​ომ აქოს თავისი შვილი, რადგან ნახა, რომ ჩაიკეტა, ამ დროს მშობლისგან კომპლიმენტს, თუ მას აქამდე არასდროს არ უთქვამს, კოგნიტური დისონანსი შემოაქვს. ბავშვი ეტყვის: „შენ მე იმიტომ მეუბნები, რომ მე შენი შვილი ვარ.“ კომპლიმენტი ბავშვობიდან უნდა იყოს ზომიერი და წამახალისებელი, ადეკვატური, გულწრფელი. ჩვენ ხომ მოგვწონს ჩვენი შვილები, გვიყვარს, აქედან გამომდინარე არ უნდა დაგვენანოს, რომ კომპლიმენტი ვუთხრათ. ზოგჯერ კომპლიმენტი არის არასწორი. თუ ჩვენ ბავშვის ნახატს შემდეგნაირად შევაფასებთ: „ასე ვან გოგიც ვერ ხატავდა,“ აუცილებლად ფრუსტრაცია ექნება შემდეგ ცხოვრებაში.“

მარინა კაჭარავას თქმით, ბავშვს ადეკვატური თვითშეფასების ჩამოყალიბებაში უნდა დავეხმაროთ, რათა მას რეალობასთან შეჯახების დროს პრობლემები არ შეექმნას:

„თუ ბავშვს ჰგონია, რომ ის არის საუკეთესო აბსოლუტურად ყველაფერში, გარეთ გავა, სკოლაში წავა, ნახავს, რომ არ არის ასე, ისევ დისონანსი ექმნება. ​რაღაც ზღვარს არ უნდა გასცდეს ეს. ქცევა უნდა წავახალისოთ მაქსიმალურად. ყველაზე მნიშვნელოვანია ქცევა და საქციელი ადამიანში. როდესაც ბავშვს ვეუბნებით: „ყველაზე კარგი ხარ, ყველაზე ლამაზი ხარ,“ თუ დავამატებთ სიტყვას „ჩემთვის,“ მაშინ შეიძლება ამის თქმა. „შენ ჩემთვის ხარ რაღაც საოცრება,“ - ეს აუცილებლად უნდა ვუთხრათ ბავშვს, მაგრამ არ უნდა ვთქვათ გლობალურად, რომ დედამიწაზე შენნაირი არავინ დადის სხვა.“

„ფიქრი, რომ ყველაზე ლამაზი ვარ, ყველაზე ჭკვიანი და ყველა მე უნდა მემსახუროთ, ეს აბსოლუტური არაადეკვატურობაა. ადეკვატური თვითშეფასება გულისხმობს მარტივ რაღაცას: მივიღო ჩემი თავი ისეთი, როგორიც ვარ. ეს არ ნიშნავს იმას, რომ წამოვწვე ტახტზე და შევეგუო ყველაფერს. ეს არის დასაწყისი, რომ მე განვვითარდე. თუ მე ჩემს თავს ვერ მივიღებ ისეთს, როგორიც ვარ, მე ვერ მივიღებ სამყაროს, ვერ მივიღებ სხვას. ​საკუთარი თავი უნდა მივაღებინოთ ადამიანს,” - აღნიშნულ თემებზე მარინა კაჭარავამ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო:​ „იმედის დღე“

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, „ფასდაკლებები დედებისთვის“ (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „ფასდაკლებები დედებისთვის“)

„რაც უფრო ენდობი ბავშვს, მით უფრო უკეთესად იქცევა ბავშვი,“ - ფსიქოლოგი ნინო კანდელაკი
​​ფსიქოლოგი ნინო კანდელაკი ბავშვის აღზრდის უმთავრეს პრინციპებზე საუბრობს. ის აღნიშნავს, რომ ბავშვისთვის პატიოსნების და სამართლიანობის მაგალითი არის მშობელი:„ბავშვს პატიოსნებისა და სამართლიანობის...

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?
გაბრაზებული პატარები ხშირად დაგროვილ აგრესიას ძალადობრივი ფორმებით გამოხატავენ, ისინი თავიანთ მეგობრებს, თანატოლებს და მშობლებს კბენით, ყვირილით, მუჯლუგუნების კვრით ან მსუბუქი საგნების სროლით ფიზიკურად უსწორდებიან. ბრაზის მსგავსი ფორმებით გამოხატვა მშობლებს სერიოზულ საფიქრალს ​უჩენს.

პატარებისთვის აგრესიის, რისხვის, აპათიის ან შიშის შეგრძნებები ძალიან ნაცნობია, თუმცა მათ საკუთარი ემოციების და განცდების გადმოსაცემად არასაკმარისი ლექსიკური მარაგი აქვთ. სწორედ ამიტომ ბავშვები დაგროვილ ბრაზს საკმაოდ უხეში ფორმებით გამოხატავენ. მშობლების ერთ-ერთი უმთავრესი მოვალეობაა საკუთარ შვილებს ემოციების სწორად გაგებასა და მართვაში დაეხმარონ. თუ ბავშვი საკუთარ განცდებს სწორად აღიქვამს და სრულყოფილად გააანალიზებს, ის ბრაზის გამოხატვის ნაკლებად აგრესიულ ფორმებს ადვილად გამოძებნის, რათა სხვებს ფიზიკური ტკივილი ან შეუარცხყოფა არ მიაყენოს.

გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა

ბავშვებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ, რომ გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა. ადამიანები ძალიან ხშირად განიცდიან შიშს, რისხვას, სევდას და ამაში ცუდი არაფერია. აუცილებლად უთხარით თქვენს შვილს, რომ საკუთარი განცდების არ უნდა ეშინოდეს, აუხსენით, რომ გუნება-განწყობის ცვლილებამ სხვების მიმართ აგრესიულად არ უნდა განაწყოს. ნუ წაუკითხავთ პატარებს მორალს. მათთან საუბრისას პრიმიტიული ფრაზებით შემოიფარგლეთ. თუ ბავშვის საქციელი მოსაწონია, უთხარით, რომ მისი ქცევა კარგია, ხოლო თუ ის სხვების მიმართ აგრესიას ავლენს, უთხარით, რომ ეს არ არის კარგი. ბავშვებს ზედმეტი ახსნა-განმარტების მოსმენა არ ხიბლავთ, მათ მარტივი ფრაზები ბევრად უკეთ ესმით. თუ აღმოაჩენთ, რომ თქვენი შვილი თავის ძმას კბენს ან სხვა სახის ფიზიკურ შეურაცხყოფას აყენებს, შემდეგი ფრაზით შემოიფარგლეთ: „სწორია, რომ შენს ძმაზე ბრაზდები, მაგრამ მისი კბენა არ არის კარგი საქციელი.“ ბავშვი თქვენს ნათქვამ სიტყვას აუცილებლად დაიმახსოვრებს.

შესთავაზეთ ბავშვს ჯანსაღი ალტერნატივა

კარგი მასწავლებელი ბავშვს დერეფანში სირბილს შემდეგი სიტყვების თქმით უკრძალავს: „მოდი, ყველამ ერთად მშვიდად ვისეირნოთ.“ თუ ბავშვს ეტყვით, რომ მან სირბილი დაუყოვნებლივ უნდა შეწყვიტოს, ის თქვენს მოსმენას არ მოისურვებს. მიმართვის კატეგორიული ტონი ბავშვებში გაღიზიანებას იწვევს. ამა თუ იმ ქცევის აკრძალვის ნაცვლად პატარას უფრო ჯანსაღი ალტერნატივა უნდა შესთავაზოთ.

თუ გაბრაზებულ ბავშვს ეტყვით, რომ თავის ძმას არ დაარტყას, ის ვერაფერს გაიგებს. ბავშვი დაიბნევა და საკუთარი ემოციების მართვა უფრო გაუჭირდება, რადგან დაგროვილი ბრაზის გამოხატვის ერთადერთ საშუალებას წაართმევთ. აუცილებლად შესთავაზეთ ბავშვს აგრესიული ქცევის ჯანსაღი ალტერნატივა. პატარას ემოციების მართვაში ადვილად დაეხმარებით თუ შემდეგ რეკომენდაციებს მისცემთ:

  • ემოციები ვერბალურად გამოხატოს
  • რჩევისთვის უფროსს მიმართოს
  • დასამშვიდებლად სუნთქვითი ვარჯიშები შეასრულოს
  • მოთმინების გამომუშავების მიზნით იცეკვოს, იმღეროს, დაითვალოს მის ირგვლივ არსებული საგნები

გაბრაზებული ბავშვების დასამშვიდებლად სპეციალური აპლიკაციები არსებობს, რომლებიც პატარებს მხიარული სიმღერების დახმარებით ემოციების მართვას ასწავლის. მშობლებს ინტერნეტში მარტივად შეუძლიათ მსგავსი აპლიკაციების მოძიება.

ბავშვს ემპათიის უნარი განუვითარეთ

ბავშვს სხვების განცდებისა და ემოციების გაზიარება ადრეული ასაკიდანვე უნდა ასწავლოთ. თუ ხედავთ, რომ თქვენი შვილი თავის თანატოლს კბენს, ხელით ეხება ან ხმამაღლა უყვირის, აუცილებლად ესაუბრეთ მას ემპათიის შესახებ. როდესაც ბავშვი დამშვიდდება, აუხსენით მას, თუ როგორი ტკივილი მიაყენა თავის მეგობარს, როდესაც მწარედ უკბინა. უთხარით, რომ თავისი თანატოლის ადგილას საკუთარი თავი წარმოიდგინოს და დაფიქრდეს, მოეწონებოდა თუ არა მის მიმართ მსგავსი აგრესიის გამოვლენა. ბავშვი საკუთარი ქცევის შედეგების გაანალიზებას უნდა მიეჩვიოს და სხვა ადამიანების განცდებს პატივი სცეს.

ბავშვის აგრესიულ ქცევას ყოველთვის აქვს გარკვეული მიზეზი. მშობელმა უნდა გაარკვიოს, რა აწუხებს პატარას, ხომ არ ეძინება, ხომ არ გადაიღალა ან შია. შესაძლოა აგრესიული ქცევის მოტივი ეჭვიანობა ან შიშის განცდაც იყოს. ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ მშობელი მისი განცდებითა და ემოციებით ინტერესდება, რომ ის მშობლის სიყვარულის მთავარი ობიექტია. თუ ბავშვისადმი სათანადო მზრუნველობას გამოიჩენთ, ის სხვებზე ზრუნვას გაცილებით მარტივად ისწავლის. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი 
წაიკითხეთ სრულად