Baby Bag

„ბავშვმა „მინდასა“ და „უნდას“ შორის განსხვავება უკვე 7 წლის ასაკში უნდა იცოდეს,“ - თამარ გაგოშიძე

„ბავშვმა „მინდასა“ და „უნდას“ შორის განსხვავება უკვე 7 წლის ასაკში უნდა იცოდეს,“ - თამარ გაგოშიძე

თამარ გაგოშიძემ ბავშვებში სიზარმაცის პრობლემის და მისი დაძლევის მეთოდებზე ისაუბრა. მან სიზარმაცის გამომწვევი მიზეზები დაასახელა:

„სიზარმაცე აბსტრაქტული ტერმინია. რა არის სიზარმაცე? როდესაც ცდილობ, რომ აუცილებელი გასაკეთებელი არ გააკეთო, თავი აარიდო ან გადაწიო. რისი შედეგია ე.წ. სიზარმაცე? 14 წლის ასაკში არის უკვე გვიანი ბავშვის ინტერესების გაღვიძება. ექვსი წლის ბავშვი, რომ რაღაცებს გეკითხება, ცნობისმოყვარე რომ არის, შენ რომ არ გცალია, კითხვებზე პასუხს რომ არ აძლევ და შენი საქმეებით ხარ დაკავებული, ​ეს ცნობისმოყვარეობა მერე ქრება. ცნობისმოყვარეობა გადადის მერე შრომისმოყვარეობაში. მასწავლებელიც და მშობელიც ამ გადასვლას აბრკოლებს ძალიან ხშირად, იმიტომ, რომ არ სცალიათ.“

თამარ გაგოშიძემ ხაზი გაუსვა ბავშვთან დისკუსიის მნიშვნელობას:

„ჩვენ უნდა შევხედოთ ჩვენს თავს, ძალიან ხშირად ​ხომ არ ვაიძულებთ ბავშვს, რომ აუცილებლად ეს გააკეთოს. ბუნებრივია, რომ ვაიძულებთ, იმიტომ, რომ სხვა გზა არ გვაქვს. ჩვენ მოგვიწევს დისკუსია, რატომ უნდა ისწავლოს ბავშვმა. 6-7 წლის ასაკში ეს ასე არ არის, თუმცა 14 წლის ბავშვთან დისკუსია არის ძალიან მნიშვნელოვანი. ხშირად მოსულან ჩემთან მშობლები და უთქვამთ: „ბავშვს ვეუბნები, რომ აი, ის მენაგვე იქნები.“ არაფრით არ შეიძლება ამის თქმა. რას ნიშნავს, მენაგვე იქნები?! მენაგვე ადამიანი არ არის, პერსონა არ არის და საქმე არ არის მენაგვეობა?! ასეთი ტიპის ტექსტები, რომ შენ თუ არ ისწავლე, არ იქნები ისეთი, როგორიც მე მინდა, არის მიუღებელი სტრატეგია. ბავშვი გრძნობს, რომ ეს არ არის სწორი და უბრალოდ ლოზუნგია მშობლის მხრიდან.“

თამარ გაგოშიძემ მშობლებს ურჩია შვილების ინტერესები აღმოაჩინონ და თავადაც დაინტერესდნენ იმით, რაც ბავშვს აინტერესებს:

„ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ​აღმოვაჩინოთ ჩვენი შვილის ინტერესი. ჩვენ უნდა დავინტერესდეთ, რა თამაშებით თამაშობს ჩვენი შვილი და ერთხელ მაინც მასთან ერთად ვითამაშოთ ეს თამაში. თუ თამაში მძიმე და აგრესიულია, მარტო აკრძალვა არ უშველის. ამ შემთხვევაში დისკუსია აუცილებელია. დისკუსიაში უნდა გამოიწვიო ბავშვი, რომ აუხსნა რატომ არის მნიშვნელოვანი მან განახორციელოს „უნდას“ შესაბამისი აქტივობა. ბავშვმა „მინდასა“ და „უნდას“ შორის განსხვავება უკვე 7 წლის ასაკში უნდა იცოდეს. ზუსტად მაშინ არის კრიტიკული პერიოდი, 14 წელიც არის კრიტიკული პერიოდი. ამ ასაკშიც ბავშვს სიამოვნება უნდა, ისევე როგორც, 6-7 წლის ასაკში."

„ჩვენი სკოლები იმისთვის არის, რომ უსიამოვნება მიანიჭონ  და ​ვისაც სწავლა უყვარს, იმასაც გადააყვარონ. მშობელი რას ეუბნება შვილს? „შენ თუ ისწავლი, გექნება ბევრი ფული.“ ძალიან არამყარი არგუმენტია, მინდა გითხრათ. რაც უფრო არ ისწავლი, უფრო მეტი ფული გექნება ხანდახან ჩვენს ქვეყანაში. სწავლისთვის სწავლა, პროცესისგან სიამოვნების მიღება? აქ არის სწორედ ძაღლის თავი დამარხული: ყოფნა თუ ფლობა? ჩვენ ფლობის რეჟიმში ვართ სულ,“ - აღნიშნულ საკითხებზე თამარ გაგოშიძემ რადიო იმედის ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​რადიო იმედი

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

„ბავშვის ტემპერამენტს ჩვენ ვერ შევცვლით, მაგრამ ნახეთ, რა შეგვიძლია შევცვალოთ...“ - ნეიროფ...
​ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ემოციური რეგულაციის მნიშვნელობაზე ისაუბრა და მშობლებს ურჩია, ბავშვებს საკუთარი სისუსტეების აღიარება ასწავლონ:„მშობლები გეუბნებიან: „როგორ ბავშვმა თავი არ უნდა დაიცვას?...

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,როცა ბავშვმა იცის, რას რის მერე გააკეთებს და მას უკვე აქვს მოლოდინი, წინასწარგანწყობა, უფრო მეტად განახორციელებს რუტინის აქტივობებს და ჩაერთვება''

,,როცა ბავშვმა იცის, რას რის მერე გააკეთებს და მას უკვე აქვს მოლოდინი, წინასწარგანწყობა, უფრო მეტად განახორციელებს რუტინის აქტივობებს და ჩაერთვება''
ბავშვებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია დღის რუტინის ჩამოყალიბება ყოველდღიური უნარების განმტკიცებისთვის. რა სარგებელი მოაქვს ამას პატარებისთვის, როგორ მივაჩვიოთ და რა ხდება მათ ფსიქიკაში, თუ უკვე ჩამოყალიბებული დღის რუტინა დაირღვა? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, სოფო მელაძე.

- სოფო, რომ განვმარტოთ, რა მნიშვნელობა აქვს დღის რუტინას ბავშვისთვის?

- დღის რუტინა ბავშვებს აძლევს უსაფრთხოების განცდას. როცა ბავშვმა იცის, რას რის მერე გააკეთებს და მას უკვე აქვს მოლოდინი, წინასწარგანწყობა, უფრო მეტად განახორციელებს რუტინის აქტივობებს და ჩაერთვება. რუტინა გულისხმობს გარკვეული პროცედურების თუ აქტივობების ყოველდღიურ განმეორებას, შესაბამისად, მისთვის უკვე უცხო და „საშიში“ აღარ არის შეთავაზებული საქმიანობა და მეტად ჩართულია.

გარდა ამისა, დღის რუტინაში შედის ისეთი მნიშვნელოვანი ყოველდღიური უნარები, როგორებიცაა: კვება, თავის მოვლა, ჰიგიენა, გახდა, ჩაცმა, თამაშის, მეცადინეობის დრო და ა.შ. რუტინა გვაძლევს საშუალებას, ეს უნარები განვუმტკიცოთ ბავშვს და მივცეთ ყოველდღიური სახე, ამიტომ მნიშვნელოვანია რუტინად ვაქციოთ ის აქტივობები თუ საქმიანობა, რაც ამ ეტაპზე ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია.

რუტინა ასევე ბავშვს აძლევს საშუალებას, გახდეს მეტად დამოუკიდებელი. როცა რაიმე რუტინულ საქმიანობას ის დამოუკიდებლად, უკვე სხვისი დახმარების ან თუნდაც შეხსენების გარეშე აკეთებს, ეს ზრდის მისი კომპეტენციის შეგრძნებას. ბავშვი მეტად აქტიური, დამოუკიდებელი და თავდაჯერებულია.

რუტინა გვეხმარება ემოციურ თვითრეგულაციაში, თვითორგანიზებულობის განვითარებაშიც. როცა ბავშვი ცდილობს რუტინის შეცვლას, მაგრამ ჩვენ ვეუბნებით ჯერ ეს უნდა გავაკეთოთ, რაც რუტინულად არის გათვალისწინებული და შემდგომ დაუკმაყოფილებ მის თხოვნას, ის ახდენს იმპულსების შეკავებას და მის კონტროლს ეუფლება.

- ხშირად პატარებს უჭირთ მიჩვევა, ამა თუ იმ რუტინის, რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ მიაჩვიონ?

- რუტინა იწყება ჩვილობის ასაკიდან, რაც გამოიხატება ჩვილის ძილის და კვების რეჟიმში, მაგრამ აქ მშობელს წინააღმდეგობა არ ხვდება. აი, როცა უკვე ბავშვი იწყებს სიარულს და ხდება მეტად აქტიური, საჭიროა გარკვეული რუტინა. სანამ ბავშვს განუვითარდება მეტყველება და მოლაპარაკებების უნარი, ჩვენ ვიყენებთ ვიზუალურ რუტინას, ანუ ბარათებით და ნახატებით კომუნიკაციას. მშობელს ბავშვთან ერთად შეუძლია დახატოს ბავშვის რუტინა. 

მაგალითად, ფურცელი გაყოს რამდენიმე ნაწილად, სადაც იქნება - დილა, შუადღე, საღამო და ღამე. თითოეულ სურათს დაახატოს საქმიანობები რუტინიდან, მარტივად და ბავშვისთვის გასაგები ფორმით. შემდგომ ნახატი გამოვაკრათ ბავშვისთვის თვალსაჩინო ადგილას. დაგვჭირდება ხშირი ინსტრუქცია, ნახატებზე თითის დადება და ვერბალური კომუნიკაციაც. მიუხედავად იმისა, რომ მათ ამ ეტაპზე რთული მოლაპარაკებები არ ესმით, ჩვენ შეგვიძლია ვუთხრათ, რომ ჯერ ბაღში წასვლის დროა და თითი დავადოთ ბაღის შენობას ნახატზე, რომ მოხვალ შემდეგ წავიდეთ შენს მეგობართან. ვიზუალური თვალსაჩინოება ეხმარებათ ყოველდღიურობის უკეთ აღქმაში.

ასევე მშობლებს ვურჩევ, ნუ დაარღვევენ ბავშვის რუტინას, თუნდაც დაღლილობის ან გარკვეული გარემო ფაქტორების გამო. ეს რუტინას დაასუსტებს ბავშვის თვალში. ასევე მნიშვნელოვანია ოჯახის სხვა წევრებიც იზიარებდნენ იგივე ყოველდღიურობას, რასაც მშობელი სთავაზობს ბავშვს. მაგალითად, თუ ბავშვმა იცის, რომ დილას ბაღში უნდა წავიდეს, მაგრამ ოჯახის რომელიმე წევრი ეუბნება, მოდი დავტოვოთ დღეს, ეს ბავშვის აზროვნებაში ბაღში წასვლის რუტინის მნიშვნელობას შეასუსტებს და სხვა დროს თვითონაც გააპროტესტებს.

- ერთი მაგალითი რომ გვითხრათ, როგორი უნდა იყოს დღის რუტინა?

დღის რუტინა იწყება გაღვიძებით და ადაპტური უნარე-ჩვევებით, ანუ ჩაცმით, თავის მოვლით და კვებით. შემდგომ უკვე ინდივიდუალურად ბავშვი მიდის ბაღში ან რაიმე თერაპიაზე. ბაღშიც აქვს თავისი რუტინა, წრეზე ჯდომა, ჯგუფური თამაში თუ ეზოს აქტივობები. საღამოს მშობელს დაწესებული აქვს სეირნობის, კვების და თამაშის დრო. თამაშის დროს ვცდილობთ მივცეთ მას მეტი თავისუფლება, არჩევანის უფლება, თუ რისი გაკეთება სურს, რომელი თამაში უნდა. ბავშვმა იცის, რომ თამაშის შემდეგ ვიძინებთ. უკვე ბაღიდან მოყვანის შემდეგ, ანუ შუადღიდან ვიწყებთ მისთვის იმის თქმას, რომ ახლა ვითამაშოთ, მერე კი დავიძინებთ. ეს ძილის რუტინის შექმნაშიც დაგვეხმარება. განწყობის შექმნას უდიდესი მნიშვნელობა აქვს რუტინის წარმატებულად განხორციელებისთვის.

აქვე მინდა ხაზი გავუსვა ერთ ფაქტორს, რუტინა არ ნიშნავს იმას, რომ ბავშვის ნებისმიერი ინიციატივა დათრგუნულია და მას მხოლოდ წესების მორჩილება ევალება. არა, ჩვენ მას ვთავაზობთ გონივრულ საზღვრებს, რომელშიც ის თავისუფალი იქნება. მაგალითად, კვება შესაძლოა, სულ შუადღის 2 საათზე იყოს, მაგრამ კვების დროს რომელ საკვებს შევარჩევთ, აქ ბავშვიც ჩავრთოთ, მივცეთ საშუალება, საკუთარი სურვილები გაგვიზიაროს.

- მაშინ, როცა უკვე მიეჩვია პატარა თავის ყოველდღიურობას, რა ხდება მის ფსიქიკაში რუტინის დარღვევის შემთხვევაში?

- რუტინის არევა ბავშვის ფსიქიკაში ქაოტურობას და დაბნეულობას იწვევს.

ჩვენ უნდა ვეცადოთ, რომ რუტინის მიუხედავად შევძლოთ, ვიყოთ მრავალფეროვანნი და თავისუფალ დროს განსხვავებული და მისთვის ახალი, საინტერესო აქტივობები შევთავაზოთ. თამაშის დრო ძალიან კარგი შესაძლებლობაა, შევთავაზოთ სხვადასხვა სახის თამაში, განსხვავებული სათამაშოები, ვცვალოთ კვების მენიუ, ჰქონდეს შეხება სხვადასხვა ტექსტურის ტანსაცმელთან, სხვადასხვა გზით დავბრუნდეთ სახლში, არ ვისეირნოთ ერთი და იმავე პარკში და ა.შ.

ასევე შეგვიძლია დასვენების დღეები გამოვიყენოთ მსგავსი სპონტანურობის და განსხვავებული საქმიანობის დღეებად, თუნდაც კვირაში 1 დღე, მაგალითად, კვირა დღე. ეს მას განუვითარებს მზაობას სიახლეების და მრავალფეროვნების მიმართ.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად