Baby Bag

„ევროპულ ენებში სიმ-ბარათს ჰქვია „ქარდ,“ ეს ქართული სიტყვაა,“ - ლინგვისტი მერაბ ჩუხუა

„ევროპულ ენებში სიმ-ბარათს ჰქვია „ქარდ,“ ეს ქართული სიტყვაა,“ - ლინგვისტი მერაბ ჩუხუა

ლინგვისტმა მერაბ ჩუხუამ ქართული ენის შესაძლებლობებსა და ბუნებაზე ისაუბრა. მისი თქმით, ჩვენი ენის შესაძლებლობები სათანადოდ არ გამოიყენება:

„რამდენი ტერმინი შექმნილა და ორი დღე არ უცოცხლია, დაბადებით იყო მკვდარი. თუ გავითვალისწინებთ ქარული ენის ბუნებას და შესაძლებლობებს, ის არის ბევრად მეტი, ვიდრე ჩვენ გვგონია. ქართულს აქვს ისეთი სიტყვათსაწარმოებელი შესაძლებლობები, რომლებსაც დღეს სძინავთ. თქვენ ოდესმე გიფიქრიათ, „ქალამანი“ საიდან მოვიდა?! იქ „მანს“ გამოჰყოფთ? ღმერთმანში" ხომ გამოჰყოფთ „მანს?“ „ქალა“ არის ტყავი და ქალამანი არის ტყავისგან გაკეთებული ფეხსაცმელი. რომელი ერთი შემთხვევა ვიცით ბოლო დროს, რომ ვინმემ გამოიყენოს „მან?“ ამ დროს ის არის ძალიან ინტენსიური, ზმნაშიც გვაქვს: ტორტმანი, ყოყმანი, ჭოჭმანი.“

„შესაძლებლობაა, რომელიც არის, როგორც ოქროს ფონდი. ​ჩვენი რაც არის და შესაძლებლობები რაც აქვს ჩვენს ენას, მაქსიმალურად უნდა იყოს ამოქმედებული. ვინც ქმნის საგანს, ანუ კულტურას, სახელსაც ის აძლევს. ჩვენი ძველი კულტურა არის მოფენილი ჩვენივე შექმნილი სიტყვებით. თქვენ დღეს სიმ-ბარათის გარეშე წარმოგიდგენიათ ცხოვრება? ვერა! რა ჰქვია მას ევროპულ ენაზე? „ქარდ,“ „ქაღტე,“ „კარტა.“ ეს ქართული სიტყვაა. ძველ ქართულში „ქარტაი“ არის ნაწერი ტექსტი, რომელიც ბერძნულში გადავიდა „ქარტოსის“ სახით, მოედო მთელს ევროპას და უკან დაგიბრუნდა „კარტით.“ მე არ ვაჭარბებ. ეს არის დიდი ისტორია, რომელსაც ენა წერს,“ - აღნიშნულ საკითხზე მერაბ ჩუხუამ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“ - ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ისაუბრა.

წყარო:​ „სხვა შუადღე“

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

ქართულ ენაში წვიმას 64 სახელი აქვს
ქართულ ენაში წვიმას 64 სახელი აქვს:არაზანი – თავსხმაბუტუტი – თქეშივითგერილი – მალე გადამღებიდელგმა – კოკისპირულიზესხმა – ძლიერი წვიმაზოველა – დიდი წვიმაზღველა – თავსხმათოროხაპანი – თავსხმა წვიმა დილიდ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„რით ვკვებავთ ბავშვს, ეს კი არ არის მთავარი, მთავარია როგორ ვაჭმევთ, ვასმევთ და ვაცმევთ,“ - ნანა ჩაჩუა

„რით ვკვებავთ ბავშვს, ეს კი არ არის მთავარი, მთავარია როგორ ვაჭმევთ, ვასმევთ და ვაცმევთ,“ - ნანა ჩაჩუა

ფსიქოლოგმა ნანა ჩაჩუამ იმ შეცდომებზე ისაუბრა, რომლებიც მშობლებმა ბავშვთან ურთიერთობისას არ უნდა დაუშვან. მან აღნიშნა, რომ ყველაფერი დედიდან იწყება და სამყარო ბავშვთან სწორედ დედის დახმარებით შემოდის:

„ყველაფერი მშობლიდან იწყება და უკაცრავად მამებთან, ყველაფერი იწყება დედიდან. მამა, იზრუნე დედაზე! დედით შემოდის სამყარო ბავშვთან. პირველი დაბადება ბიოლოგიურია და ჭიპლარის გადაჭრით იწყება, მერე იწყება ის დაბადება, რომელსაც ფსიქოლოგიური დაბადება ჰქვია. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვს მიეცეს ძუძუთი კვება. დედის სხეულთან სიმბიოზური კავშირი ითხოვს კვლავ გაგრძელებას. სამყაროს მიმართ ნდობას ან უნდობლობას საფუძველი ორ წლამდე ასაკში ეყრება. შესაძლოა, დედა ვერ აწოვებდეს ძუძუს ბავშვს, არ გავიტეხოთ გული.“

​ნანა ჩაჩუამ აღნიშნა, რომ ბავშვთან ურთიერთობისას ღიმილიანი სახე რაც შეიძლება ხშირად უნდა გვქონდეს:

„რით ვკვებავთ ბავშვს, ეს კი არ არის მთავარი, ​მთავარია როგორ ვაჭმევთ, ვასმევთ, ვაცმევთ ბავშვს. ამას აქვს გადამწყვეტი მნიშვნელობა. სულ უნდა გვქონდეს ღიმილიანი სახე. ღიმილი არის ისეთი რამ ადამიანის ცხოვრებაში, იცოდეთ, მსგავსი არაფერი აქვს სამყაროს, არაფერია ღიმილზე უფრო მეტი. ღიმილი ყოვლისმომცველია. ბავშვი რომ ძუძუთი იკვებება, ამ დროს მას ღიმილი უნდა. თუ ამას ვახერხებთ, აქ ეყრება საფუძველი სამყაროს მიმართ ნდობას. თუ ამას ვერ ვახერხებთ, არის უნდობლობა.“

ნანა ჩაჩუას თქმით, ორი წლის ასაკიდან ბავშვი ავტონომიურობისთვის ბრძოლას იწყებს, რაც ნორმალური განვითარების შემადგენელი ნაწილია:

„ორიდან სამ წლამდე არის ავტონომიურობისთვის ბრძოლა. ბავშვი კიდებს კოვზს ხელს, ამბობს, რომ თვითონ შეჭამს. მზრუნველი მშობელი, მზრუნველი ბებია ეუბნება: „არა, არ დაისვარო.“ ავტონომიურობა უნდა იყოს, თორემ მერე იქნება ვიღაცის სიტყვაზე დამოკიდებული, ჩამოგვიყალიბდება მორცხვობა. რამდენჯერ მიდიან ბავშვები ბავშვთა ცენტრებში და ზოგიერთი დედის კალთაზეა მიწეპებული. თუ ბავშვს ავტონომიურობის სურვილი არ აქვს, ის უკვე დაკვირვების ობიექტია.“

​ღიმილთან ერთად მთავარია, რომ ბავშვს სულ ველაპარაკოთ, ყველაფერი გავახმოვანოთ. ბავშვს ძალიან უნდა მინის ჭურჭელს ხელი მოჰკიდოს და ითამაშოს. ჩვენ უნდა ვუთხრათ: „ძალიან გინდა არა, რომ ამითი ითამაშო? მოგეწონა ხომ?“ ამით ჩვენ ვასწავლით მას ემოციების, განცდების სახელდებას. როგორ ვეუბნებით ბავშვს, რომ არ შეიძლება? ვეუბნებით: „არა, ეს არ შეიძლება.“ ვერბალური და ჟესტის ენა უნდა ემთხვეოდეს ერთმანეთს და ხელისგული უნდა იყოს გაშლილი. ეს უნდა იყოს მტკიცედ, მკაფიოდ ნათქვამი. ბრძანება და დირექტივა ინტონაციაში არ უნდა იყოს. ინტონაცია არის უმთავრესი. შემდეგ ბავშვს ვუხსნით, რატომ არ შეიძლება: „ეს გატყდება.“ ამასთან ვთავაზობთ ალტერნატივას. არასდროს არ ავკრძალოთ ის, რისი ალტერნატივის უნარიც ჩვენ არ გვაქვს და არ ვართ მზად,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ნანა ჩაჩუამ ტელეკომპანია „ფორმულას“ გადაცემაში „დილა ფორმულაზე“ ისაუბრა.

წყარო:​ „დილა ფორმულაზე“

წაიკითხეთ სრულად