დღეს სამშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროის ერთ-ერთ ყველაზე პოპულარულ დიეტაზე, კეტოგენურ დიეტაზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რას გულისხმობს კეტოგენური დიეტა, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა ამ რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
კეტოგენური დიეტა ბოლო დროს დიდი პოპულარობით სარგებლობს მთელს მსოფლიოში. ბევრი ადამიანი მას თვითნებურადაც კი მიმართავს. უნდა აღინიშნოს, რომ ინფორმირებულობა ამ საკითხზე საკმაოდ მწირია და კეტოგენური დიეტის მიმდევართა უმეტესობამ არ იცის, რომ ამ რეჟიმით შესაძლოა, ზიანიც კი მიადგეს ორგანიზმს.
კეტოგენური, იგივე კეტოდიეტა - გულისხმობს საკვებ რაციონში ნახშირწყლების მინიმუმამდე შემცირებას: 70% მოდის ცხიმებზე, 25% ეთმობა ცილებს, ხოლო დანარჩენი 5% კი უკავია ნახშირწყლებს.
ცნობილია, რომ ჩვენი ორგანიზმი ენერგიის ძირითად წყაროდ იყენებს ნახშირწყლებს, ხოლო კეტოგენური რეჟიმის დროს ენერგიის ძირითადი წყარო ხდება ცხიმი, კონკრეტულად კი ცხიმის წვისგან მიღებული კეტონური სხეულები. თუმცა რაოდენ მომხიბვლელადაც არ უნდა გამოიყურებოდეს ეს ტერმინი, კეტოდიეტას თან ახლავს არაერთი გვერდითი მოვლენა.
განვიხილოთ კეტოგენური კვების რაციონი: ამ დროს რაციონი გაჯერებულია ძირითადად ცხიმოვანი საკვებით.
კეტოგენური დიეტის დროს დაშვებულია:
რძის პროდუქტები ცხიმის მაღალი შემცველობით,
კვერცხი,
ნებისმიერი ხორცეული,
თევზი და ზღვის პროდუქტები,
მწვანე ბოსტნეული, რომელიც შეიცავს დიდი რაოდენობით უჯრედისს,
სოკო,
თხილეული,
მცენარეული ზეთი,
ნაღების კარაქი,
ხილიდან - კენკროვნები და ავოკადო.
რაციონის მთავარი პრინციპი კი არის პროცენტული ბალანსის დაცვა - 70% ცხიმი, 25% ცილა და 5% ნახშირწყლები. აქვე აღვნიშნავ, რომ კალორაჟის კონტროლი კეტოდიეტის დროსაც ისევე აუცილებელია, როგორც ნებისმიერ სხვა შემთხვევაში.
შევეხოთ კეტოგენური დიეტის დადებით მხარეებს: ყველაზე ხშირად რასაც ამ დროს პაციენტები აღნიშნავენ არის ის, რომ მათ პრაქტიკულად არ შივდებათ. ამ ტიპის რეჟიმის დროს რეგულირდება ჰორმონ ინსულინის დონე. ინსულინი არის ანაბოლური (მაშენებელი) ჰორმონი, რომელიც იწვევს მადის გაძლიერებას, შესაბამისად, ამ ტიპის კვების დროს ხდება მადის დაქვეითება, წონაში კლება კი მიმდინარეობს ცხიმების ხარჯზე და თან ნაკლებად ხდება კუნთური მასის შემცირება. აქვე განვაგრძოთ მისი უარყოფითი მხარეების ჩამოთვლა: კეტოგენურ კვებას შეუძლია ორგანიზმში გამოიწვიოს ყაბზობა (შეკრულობა), სიმძიმე კუჭ-ნაწლავის არეში, გულისრევის შეგრძნება, კუნთების ტკივილი, საერთო სისუსტე რომელიც მიკრო, მაკრო ელემენტებისა და ვიტამინების დეფიციტის ფონზე შეიძლება განვითარდეს. კეტო მიმდევართა უმეტესობა ამ რეჟიმზე გადასვლიდან დაახლოებით ერთ კვირაში აღნიშნავს ძლიერ სისუსტეს, თავბრუსხვევას, არტერიული წნევის დაქვეითებას და კუნთების ტკივილს, რასაც „კეტო ფლუ“ (კეტო გაციება) ეწოდება. როგორც წესი, ეს ჩივილები რამდენიმე დღეში ქრება. ასევე რადგან აღნიშნული კვების რეჟიმის დროს უფრო მეტი დატვირთვით უწევთ მუშაობა ღვიძლს და თირკმლებს, შესაძლებელია, მოხდეს მათი ფუნქციის დარღვევა. გვერდით მოვლენას მიეკუთვნება ორგანიზმში ე.წ „ცუდი“ ქოლესტერინის მატება.
კეტო რეჟიმის დაცვა არ შეიძლება ორსულებისთვის და ლაქტაციაში მყოფი ქალებისთვის. ასევე აკრძლულია ნებისმიერი ქრონიკული დაავადების მქონე ადამიანისთვის (დიაბეტი, გულის უკმარისობა და ა.შ). მისი დაცვა კატეგორიულად აკრძალულია ბავშვთა და მოზარდთა ასაკში.
ბოლოს კი, ტრადიციულად ჩვენს მკითხველს ისევ შევახსენებ, რომ კვების ნებისმიერი ტიპის დროს მხოლოდ რაციონს არ ენიჭება უპირატესობა, აუცილებელია კალორაჟის და კვების ჯერადობის კონტროლი. კვლავ გავუსვათ ხაზი იმას, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და არ არსებობს ყველასთვის მორგებული არც კვების ტიპი და არც კვების რაციონი.
ტოპ 10 საკვები პროდუქტი, რომლებიც წონაში სწრაფად მატებას იწვევს
მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა ტოპ 10 საკვებ პროდუქტზე მოგაწვდით ინფორმაციას, რომლებიც წონაში სწრაფად მატებას იწვევენ.
ჭარბი წონა და სიმსუქნე ყოველდღიურად უფრო მეტი და მეტი ადამიანის პრობლემა ხდება. დღეს ჩამოვთვალოთ ჯანმრთელობისთვის საზიანო ის 10 პროდუქტი, რომლებიც იწვევენ კილოგრამების სწრაფ მატებას.
ნაღების კარაქი - შეიცავს 60-70% „ცუდ“ ცხიმებს. კარაქიანი პური ერთ-ერთი ყველაზე მავნებელი პროდუქტია ორგანიზმისთვის.
მაიონეზი - არ შეიცავს არც ერთ სასარგებლო ნივთიერებას, დამატებული აქვს სინთეზური დანამატები, რომლებიც ხანგრძლივად რჩება ჩვენს ორგანიზმში.
ჩიფსი - შეიცავს ძალიან დიდი რაოდენობით მარილს და ცხიმს, რომლებიც ძალიან საზიანოა გულ-სისხლძარღვთა სისტემისთვის.
შემწვარი ხორცი - შეიცავს დაახლოებით 30-40% ცხიმს, რაც მავნებელია ორგანიზმისთვის.
ტკბილეულები, პურ-ფუნთუშეული - დიდი რაოდენობით შაქრის შემცველობის გამო მავნებელია ორგანიზმისთვის, ასევე ისინი შეიცავს დიდი ოდენობით საფუარს, რაც ზედმეტი კილოგრამების დაგროვების წინაპირობაა.
ცხიმიანი რძის ნაწარმი - ცხიმის მაღალი შემცველობის გამო იწვევს წონის სწრაფ მატებას.
ძეხვეული და სოსისი - დიდი რაოდენობით ცხიმთან ერთად შეიცავს მარილს, სოიოს, სპეციალურ სუნელებს.
ტკბილი გაზიანი სასმელები - ორგანიზმის ერთ-ერთი ყველაზე დიდი მტერი, შეიცავს შაქარს განუზომელი რაოდენობით და დიდი წვლილი მიუძღვის წონის მატებაში.
შემწვარი კარტოფილი - დღის მანძილზე 1 თეფში შემწვარი კარტოფილი უდრის მომატებულ კილოგრამებს თქვენი ორგანიზმისთვის.
ალკოჰოლი - ანელებს მეტაბოლიზმს, ასეთ დროს ჩერდება ცხიმების წვა, ხდება კუნთური მასიდან ენერგიის გამოყენება, შედეგად კი მცირდება კუნთური მასა და იმატებს ორგანიზმში ცხიმის შემცველობა.
ბოლოს ხაზგასმით უნდა აღვიშნოთ, რომ წონის მატება შეიძლება გამოიწვიოს ნებისმიერმა პროდუქტმა, თუ მას გამოვიყენებთ განუზომელი რაოდენობით. უნდა გვახსოვდეს, რომ ორგანიზმის ყველაზე დიდი მტერი არის „ფასტფუდი“ (სწრაფი კვება) და ტკბილი გაზიანი სასმელები, რომლებიც იწვევს წონის მომენტალურ მატებას!
