Baby Bag

​როდიდან უნდა გადავიყვანოთ ბავშვი მყარ კვებაზე და რა უნდა შედიოდეს საკვებ რაციონში? - თემაზე MomsEdu.ge-ს პედიატრი თათია სხირტლაძე ესაუბრა

​როდიდან უნდა გადავიყვანოთ ბავშვი მყარ კვებაზე და რა უნდა შედიოდეს საკვებ რაციონში? - თემაზე MomsEdu.ge-ს პედიატრი თათია სხირტლაძე ესაუბრა

როდიდან უნდა გადავიყვანოთ ბავშვი მყარ კვებაზე და რა უნდა შედიოდეს საკვებ რაციონში? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს პედიატრი თათია სხირტლაძე ესაუბრა.

რა ასაკამდე უნდა იყოს ბავშვი ბუნებრივ კვებაზე?

- დედის რძე ახალშობილი და ჩვილი ბავშვის სრულფასოვანი საკვებია. ბუნებრივი კვების გაგრძელება რეკომენდებულია 2 წლამდე, რა თქმა უნდა, 6 თვიდან დამატებით საკვებთან ერთად. 2 წლამდე ძუძუთი კვება ხელს უწყობს ბავშვის გონებრივ განვითარებას და მოზრდილ ასაკში ქრონიკული დაავადებებისა და სიმსუქნის განვითარების რისკის შემცირებას.

- რა ასაკიდან უნდა გადავიყვანოთ მყარ საკვებზე?

- დამატებითი საკვების მიღების საუკეთესო პერიოდად 6 თვის ასაკია მიჩნეული, იშვიათ შემთხვევაში, განსაზღვრული ჩვენებით და ექიმის გადაწყვეტილებით, დამატებითი კვება ინიშნება 4 თვიდან. პირველი 6 თვის განმავლობაში დედის რძე ან ხელოვნური ნარევი სრულად აკმაყოფილებს ჩვილის მოთხოვნილებას საკვებსა და სითხეზე. ბავშვის ინტენსიურ ზრდასთან ერთად იზრდება მისი კვებითი და ენერგეტიკული მოთხოვნილება, რის გამოც აუცილებელია დედის რძესთან ან ხელოვნურ ფორმულასთან ერთად დამატებითი საკვების მიწოდება. 6 თვიდან საკვების დაწყება ემყარება ასევე ბავშვის ნერვ-კუნთოვანი და საჭმლის მომნელებელი სისტემის მომწიფებას და მზაობას მიიღოს ნახევრადმყარი საკვები, ვითარდება „ღეჭვის რეფლექსი“, შეუძლია ლუკმის ფორმირება და გადაყლაპვა, იწევს საკვებისკენ და აღებს პირს, როცა შია.

- მთლიანი ულუფები უნდა მივცეთ თუ დედის რძესთან ერთად, ნელ-ნელა მივაწოდოთ სხვადასხვა პროდუქტი?

- დამატებით საკვებს მიეკუთვნება ნახევარად მყარი საკვები, როგორებიცაა: მარცვლეულის ფაფა, ბოსტენულის პიურე, ხილფაფა, ხორცისგან დამზადებული საკვები.

ბუნებრივი კვებიდან დამატებით კვებაზე გადასვლა ხორციელდება ეტაპობრივად. პირველ ეტაპზე, ბავშვი ეჩვევა საკვების კოვზიდან მიღებას, პირის ღრუში საკვების გადაადგილებას და გადაყლაპვას, ამიტომ პირველი საკვები უნდა იყოს მცირე რაოდენობის, რბილი კონსისტენციის და შეიცავდეს ერთ ინგრედიენტს.

ბუნებრივი კვება გრძელდება მოთხოვნილების მიხედვით. როდესაც ბავშვი მიეჩვევა კოვზიდან კვებას, უნდა შესთავაზოთ მრავალფეროვანი, შედარებით სქელი კონსისტენციის პიურე ან ფაფა. დაახლოებით 9 თვის ასაკიდან კი ბავშვს შეუძლია მიიღოს დაკეპილი, დაჭყლეტილი საკვები, რაც ხელს უწყობს ღეჭვის განვითარებას. დამატებითი საკვები ეძლევა 2-3 ჯერ დღეში, კვებათა შორის რეკომენდებულია წახემსება - ხილი, ორცხობილა და ა.შ.

ბავშვებისთვის საკვები უნდა მომზადდეს ყოველი კვების წინ ჰიგიენური ნორმების დაცვით და არ არის რეკომენდებული ორი ან მეტი სახეობის ახალი პროდუქტის ერთდროული მიცემა, ბავშვის შეგუება ახალ საკვებთან უნდა მოხდეს თანდათანობით. შესთავაზეთ ბავშვს დამატებითი საკვების მცირე ულუფა (1-2 კოვზი) და ყოველდღიურად გაზარდეთ საკვების რაოდენობა.

ფაფებით უნდა დავიწყოთ თუ ხილ-ბოსტნეულით, რომელი უმჯობესია?

- მკაცრი გამიჯვნა, პირველ ეტაპზე, რომელი უმჯობესია, არ გვაქვს. მარცვლეულის ფაფის დამატება იწყება უგლუტეინო მარცვლეულით, როგორებიცაა - წიწიბურა, ბრინჯი, სიმინდი.

ბოსტნეულის და ხილფაფის პიურეს დაწყება ხდება ერთი სახეობის პროდუქტით, რომელსაც თანდათან ემატება განსხვავებული ხილი და ბოსტნეული 1-2 დღიანი ინტერვალით.

- რა ასაკიდან უნდა შემოვიტანოთ რაციონში ხორცი და როგორი სახით შევთავაზოთ?

- ხორცი ჩვილის რაციონში აუცილებელია დაემატოს 7-8 თვის ასაკიდან. ხორცი მდიდარია ცილით, ასევე შეიცავს რკინას, ბ ჯგუფის ვიტამინებს, ამინომჟავებს, რომლებიც აუცილებელია ბავშვის ზრდა-განვითარებისთვის. თავდაპირველად ხორცის მიცემა უმჯობესია დაქუცმაცებული სახით, ბოსტნეულის პიურესთან ერთად, კვირაში 3-4-ჯერ. არ არის რეკომენდებული ხორცის ნახარშის, ბულიონის მიცემა 2 წლამდე. ამიტომ ხორცი იხარშება ცალკე და შემდეგ ხდება შერევა ბოსტნეულთან. ბავშვის რაციონში ხორცის დამატება უმჯობესია დავიწყოთ ფრინველის ხორცით, ინდაურით ან ქათამით, რომელიც მდიდარია სასარგებლო ნივთიერებებით, ადვილად ათვისებადია და არ იწვევს ალერგიას, შემდეგ ემატება ხბოს და კურდღლის ხორცი.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

საუზმე წონაში კლებისთვის - საუკეთესო პროდუქტები ზედმეტი კილოგრამებისგან გასათავისუფლებლად

საუზმე წონაში კლებისთვის - საუკეთესო პროდუქტები ზედმეტი კილოგრამებისგან გასათავისუფლებლად

ნუტრიციოლოგები საუზმეს უდიდეს მნიშვნელობას ანიჭებენ. დილით მირთმეული საკვები დღის განმავლობაში თქვენს განწყობაზე დიდ ზეგავლენას ახდენს. დიეტაზე მყოფი ადამიანები განსაკურებულ კვების რეჟიმს იცავენ, თუმცა საუზმის მირთმევა მათთვისაც აუცილებელია. რომელი პროდუქტები უნდა მიირთვათ დილით, თუ წონაში დაკლება გსურთ? ამ კითხვაზე პასუხს გამოცდილი დიეტოლოგები გაგცემენ. ჩვენს სტატიაში ექსპერთა რჩევებს გაგაცნობთ, რომელთა დახმარებით საკვები რაციონის დაბალანსებას და ჯანსაღი საუზმის თამამად მირთმევას შეძლებთ.


წონაში კლება თუ გსურთ, ყოველდღიურად ჯანსაღი პროდუქტებით უნდა ისაუზმოთ. როგორც წესი, დილით ადამიანებს ძალიან ცოტა დრო აქვთ, რის გამოც დიეტური კერძების მომზადება უჭირთ. ადამიანებს, რომლებიც ზედმეტი კილოგრამებისგან გათავისუფლებას ცდილობენ, ისეთი პროდუქტებით საუზმობა სჭირდებათ, რომლებიც არა მხოლოდ წონაში კლებას უწყობს ხელს, არამედ ორგანიზმს ენერგიითაც ამარაგებს.

ყოველდღიურად თუ ვარჯიშობთ, საუზმის გამოტოვებას არც ამ შემთხვევაში გირჩევთ. უზმოზე ვარჯიში თქვენი ორგანიზმისთვის სასარგებლო ნამდვილად არ არის. ფიზიკური დატვირთვისთვის საჭირო ამტანობისა და გამძლეობისთვის საუზმის მირთმევა აუცილებლად დაგჭირდებათ.

კვების მოწესრიგებული რეჟიმი სისხლში შაქრის შემცველობის გაკონტროლებაში დაგეხმარებათ, ამავე დროს, შიმშილის შეგრძნებაც ნაკლებად შეგაწუხებთ. მართალია, თითოეულ ადამიანს ინდივიდუალური კვების რეჟიმი და რაციონი სჭირდება, მაგრამ კვლევებით დგინდება, რომ ადამიანები, რომლებიც რეგულარულად საუზმობენ, კარგი ფიზიკური ფორმით გამოირჩევიან, მათ ჭარბწონიანობის პრობლემა ნაკლებად აწუხებთ. საუზმე არა მხოლოდ დანაყრებაში გეხმარებათ, ის გონებრივი სამუშაოს ეფექტურად შესრულებასა და განწყობის ამაღლებაშიც გიწყობთ ხელს.

დიეტაზე მყოფი ადამიანებისთვის საუზმეზე ნებისმიერი სახის საკვების მირთმევა სასურველი არ არის. თუ თქვენ წონის დაკლება გსურთ, აუცილებლად უნდა მიიღოთ სასარგებლო ნივთიერებებით მდიდარი პროდუქტები, რომლებიც დანაყრებაში დაგეხმარებათ და შიმშილის გრძნობას გაგიქრობთ.

საუზმე რომ ნოყიერი გამოგივიდეთ, უპირატესობა უჯრედისითა და ცილით მდიდარ პროდუქტებს უნდა მიანიჭოთ. კვლევებით მტკიცდება, რომ ბოჭკოვანი საკვები დანაყრების შეგრძნებას უწყობს ხელს და სისავსის შეგრძნებას სწრაფად გიჩენთ.

უჯრედისით მდიდარი საკვები ინტენსიურ ღეჭვას საჭიროებს, რაც ნაწლავში ჰორმონ ქოლეცისტოკინინის სეკრეციას უწყობს ხელს. აღნიშნული ჰორმონი მადის დაქვეითებაში დაგეხმარებათ. ბოჭკოვანი პროდუქტები ჰორმონ გრელინის გამომუშავებას ამცირებს, აღნიშნული ჰორმონი კი მადას აძლიერებს და მას სხვაგვარად შიმშილის ჰორმონადაც მოიხსენიებენ. რაც უფრო ნელა და ხანგრძლივად ღეჭავთ საკვებს, ტვინს დანაყრების სიგნალის მისაღებად მით უფრო მეტ დროს აძლევთ.

უჯრედისით მდიდარი პროდუქტები კუჭში დიდხანს რჩება, რის გამოც დანაყრების შეგრძნება ხანგრძლივად არ გტოვებთ, შესაბამისად ზედმეტი და არასაჭირო ხემსისგანაც დაცული ხართ. საუზმეზე კვების ექსპერტები მთლიანი მარცვლეულით მომზადებული კერძების მირთმევას გირჩევენ, უპირატესობა შვრიას და ბურღულეულს უნდა მიანიჭოთ. აღნიშნული პროდუქტებით სხვადასხვა კერძის მომზადება შეგიძლიათ.

ჯანსაღი საუზმის მოსამზადებლად, ლობიოს, სოკოს, პომიდვრისა და ისპანახის გამოყენებაც შეგიძლიათ. დილით ცოცხალი ხილის მირთმევაც ძალიან სასარგებლოა.

საუზმე ცილოვანი პროდუქტებითაც უნდა გაამდიდროთ. ცილის რაციონში ჩართვა დანაყრების შეგრძნებას ახანგრძლივებს და დღის განმავლობაში გადაძღომისგანაც გიცავთ. უპირატესობა ნაკლებად ცხიმიან რძეს, იოგურტს, სოიოს რძეს, კვერცხს, თხილს და ნიგოზს მიანიჭეთ.

კვლევებით დგინდება, რომ ადამიანები, რომლებიც ცილით მდიდარ საუზმეს მიირთმევენ, დღის განმავლობაში გაცილებით ნაკლებს ჭამენ, ვიდრე ის ადამიანები, რომლებიც საუზმეზე ცილოვანი პროდუქტებით არ იკვებებიან. სოკოთი და ისპანახით მოზმადებული კვერცხის მირთმევა არა მხოლოდ დანაყრებაში დაგეხმარებათ, არამედ ენერგიითაც აგავსებთ და ბოჭკოს მარაგსაც შეგივსებთ.

დიდ ბრიტანეთში ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ ადამიანების უდიდესი ნაწილი დღის განმავლობაში მხოლოდ 18 გრამ ბოჭკოს იღებს, რეკომენდებული 30 გრამის ნაცვლად, რაც სავალალო მაჩვენებელია. სწორედ ამიტომ, დიეტოლოგები თვლიან, რომ ლობიოს, მარცვლეულის, თხილის და სხვა სასარგებლო პროდუქტების საუზმეში ჩართვა აუცილებელია. 

მომზადებულია ​express.co.uk-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა
წაიკითხეთ სრულად