Baby Bag

რომელი პროდუქტები აყალიბებს ბავშვობიდან ინტელექტსა და აზროვნებას?

რომელი პროდუქტები აყალიბებს ბავშვობიდან ინტელექტსა და აზროვნებას?

რომელი პროდუქტები აყალიბებს ბავშვობიდან ინტელექტსა და აზროვნებას და რა შეცდომები არ უნდა დავუშვათ მოზარდის კვების რაციონის დაგეგმარებისას? - აღნიშნულ საკითხებზე პედიატრმა, ნუტრიციოლოგმა ნინო თოთაძემ ,,დილა მშვიდობისა საქართველოს'' ეთერში ისაუბრა. 

,,როცა ჩვენ ვსაუბრობთ ბავშვის განვითარებაზე, განსაკუთრებით, ფსიქო-მოტორულ განვითარებაზე, აქ მიდის კოგნიტური, სენსორული, ემოციური განვითარება ა.შ. ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის ტვინის განვითარება, რომელიც 6 თვის ასაკში (თუ მოზრდილ ადამიანს შევადარებთ) არის 30%, 3 წლის ასაკში - 80%, 5 წლის ასაკში - 90%. ძალიან ბევრი კვლევა ადასტურებს, რომ ჩვენ მიერ ნახსენებ ასაკობრივ კატეგორიაში, განსაკუთრებით, 0-3 წლის ჩათვლით, 2.5-ჯერ უფრო აქტიურია ბავშვის ტვინი, ვიდრე მოზრდილის, შესაბამისად, გააქტიურებულია მათი აღქმის, შესწავლის უნარი და ა.შ. ამიტომ, სჭირდება სწორი ჩარევა ამ პერიოდში.

პირველ რიგში, განვითარებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია გენეტიკა, რომელსაც გარემო ფაქტორებთან ერთად სჭირდება ადაპტირება და ხელშეწყობა, მისი სწორი გამოვლენის კუთხით. მეორე, ასევე მნიშვნელოვანია ოჯახიდან გაგზავნილი სითბო და სიყვარული და მესამე, საკვები. რა თქმა უნდა, არსებობს ის განსაკუთრებული პროდუქტები, რომელიც ეხმარება ტვინს განვითარებაში, სწორედ მასში შემავალი კომპონენტების გამო. აუცილებლად უნდა აღვნიშნოთ, რომ ყველა მიკროელემენტი თუ ვიტამინი, რომელიც იმ პროდუქტების შემადგენლობაში შედის, რომლებიც ძალიან ჯანსაღია, ასევე, ამ ყველაფერს შეიცავს დედის რძეც. 

ბავშვის განვითარებისთვის აუცილებელი ვიტამინები და მიკროელემენტებია: ცილა პროდუქტები, ქოლინი, ფოლატები და იოდი, თუთია, რკინა პროდუქტები, A, B, B6, B12 ვიტამინი, პოლიუჯერი ცხიმოვანი მჟავები (ომეგა3). იმ პროდუქტებს ენიჭება უპირატესობა, სადაც განსაკუთრებულად დიდი რაოდენობითაა ჩვენს მიერ ჩამოთვლილი ვიტამინები და მიკროელემენტები.

არის პროდუქტები, რომლებსაც ბავშვები სისტემატიურად იღებენ და ამ ასაკისთვის აქტუალურია. თუმცა, არის საკვები, რომლებსაც ბავშვები ხშირად არ იღებენ,

დავიწყოთ ბოსტნეულით - ბროკოლი, ისპანახი, სალათის ბოთოლი, ყაბაყი, ნებისმიერი ფოთლოვანი ბოსტნეული, სეზონური ბოსტნეული. მათში დიდი რაოდენობით შედის უჯრედისი, ფოლიუმის მჟავა, რკინა.

მეორე მნიშვნელოვან პროდუქტი - ნაკლებად ცხიმიანი ხორცი - 6 თვის ასაკიდან კვირაში 4-5-ჯერ ღებულობენ. ინდაურის, ქათმის, საქონლის, კურდღლის ხორცი- უნდა იყოს ბავშვის ყოველდღიური მენიუს შემადგენელი ნაწილი. მის შემცველობაში უმნიშვნელოვანესია - B12, რკინა. ამერიკის პედიატრიის აკადემიის მიერ ბოლო კვლევებით დადასტურებულია, რომ 10 ბავშვიდან 1-ს რკინადეფიციტური ანემია აქვს.

მესამე მნიშვნელოვანი პროდუქტია იოგურტი. საერთაშორისო სტანდარტებით რეკომენდებულია, რომ იოგურტი და რძის პროდუქტები შეიცავდეს ზემოთ ჩამოთვლილ ვიტამინებს.

დილით შესაძლებელია შევთავაზოთ რძის ნაწარმი, ბურღულეული; თხილეული, თესლეული - 5 წლის ზემოთ (მთლიანი სახით მიღება არ არის რეკომენდებული, გადაცდენის თავიდან ასარიდებლად). სასურველია დილის კვება დაბალანსებული და მრავალფეროვანი იყოს. მინდა გავამახვილო ყურადღება თაფლზე, ვინაიდან თუ მას ვთავაზობთ ბავშვს, მისი წარმოება უნდა იყოს აუცილებლად მაღალი ხარისხის.

მეხუთე მნიშვნელოვანი პროდუქტი - ომეგა3-ის შემცველი პროდუქტები. თევზეული 7-8 თვის ასაკიდან შესაძლებელია აქტიურად ჩავრთოთ რაციონში, კვირაში ორჯერ. ვერცხლის წყლის შემცველობის გამო შეზღუდულია ოკეანის პროდუქტების ჭარბი რაოდენობით მიღება. ექიმის რეკომენდაციით, შესაძლოა დანამატის სახით გახდეს საჭირო ომეგა3-ის მიწოდება.

ტკბილეულის მიღება 2-3 წლამდე რეკომენდებული არ არის. თუ ბავშვის საკვები რაციონი დაბალანსებული და მრავალფეროვანია ადრეული ასაკიდან, შემდეგ წლებში უკვე ნაკლებად უჩნდება ტკბილეულის მოთხოვნილება. რაც უფრო ვანებივრებთ არასასურველი პროდუქტებით, შემდგომ მით უფრო ნაკლებად იკვებებიან ჯანსაღად. თუკი კვება დღის მანძილზე ერთეჯრადად ჩავარდება, ეს სანერვიულო არ არის, თუმცა კვირის მანძილზე არაჯანსაღი საკვები არ უნდა აჭარბებდეს ჯანსაღს.

ასაკის მატებასთან ერთად, სასურველია ბავშვმა ძილის წინ არ მიიღოს საკვები და მოხდეს შუალედის დაცვა.

წყარო: ,​,დილა მშვიდობისა საქართველო''

შეიძლება დაინტერესდეთ

​„ნიუ ჰოსპიტალსში“ 7 წლის ბიჭს წინაგულთაშუა ძგიდის დეფექტის მკურნალობა არაქირურგიული მეთოდით ჩაუტარდა - ინტერვიუ მკურნალ ექიმებთან

​„ნიუ ჰოსპიტალსში“ 7 წლის ბიჭს წინაგულთაშუა ძგიდის დეფექტის მკურნალობა არაქირურგიული მეთოდით ჩაუტარდა - ინტერვიუ მკურნალ ექიმებთან

7 წლის ანდრიას „ნიუ ჰოსპიტალსში“ ჩაუტარდა წინაგულთაშუა ძგიდის დეფექტის არაქირურგიული (ენდოვასკულური) მეთოდით მკურნალობა, რომელიც წარმატებით დასრულდა. ბიჭი მეორე დღესვე გაეწერა კლინიკიდან. მკურნალობის ეს მეთოდი გამოირჩევა სწრაფი რეაბილიტაციით და გამოცდილ მედპერსონალთან ერთად საჭიროებს უახლეს აპარატურას.

ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-სთან პაციენტის მკურნალმა ექიმებმა „ნიუ ჰოსპიტალსის“ ბავშვთა კარდიოლოგიის სამსახურის ხელმძღვანელმა ლიკა კაპანაძემ და ბავშვთა კარდიოლოგიის სამსახურის უფროსმა კარდიოლოგმა ეკატერინე კაპანაძემ ისაუბრეს.

ლიკა კაპანაძე: „ანდრია 7 წლის ბიჭია, რომელმაც მოგვმართა პედიატრის რეკომენდაციით. პედიატრის მიერ გულის არეში მოსმენილ იქნა შუილი. პაციენტს ჩაუტარდა ექოკარდიოგრაფია დადიაგნოსტირდა თანდაყოლილი მანკის ერთ-ერთი ნაირსახეობა ე.წ. წინაგულთაშუა ძგიდის დეფექტი. ეს დეფექტი თანდაყოლილი მანკების 10-15%-ში გვხვდება.

ანდრიას შემთხვევაში იმისათვის, რომ განგვესაზღვრა, რამდენად გამოვიდოდა წინაგულთაშუა ძგიდის დეფექტის არაქირურგიული მეთოდით დახურვა, დაგვჭირდა დამატებითი კვლევა - ტრანსეზოფაგური ექოკარდიოსკოპია, ეს არის გულის ექოსკოპიური კვლევა, რომელიც ტარდება საყლაპავიდან. ამ კვლევით ფასდება ის სტრუქტურები, რაც არის დეფექტის გარშემო, დეფექტის მდებარეობა და კიდეები. უნდა განისაზღვროს, თუ რამდენად მყარი და გამოხატულია ყველა კიდე, რათა ის ოკლუდერი, რასაც ჩვენ ჩავდგამთ, კარგად მოეჭიდოს. ოკლუდერის ზომის შერჩევისას დიდი მნიშვნელობა აქვს ბავშვის წონას, ზომას, ასაკს, ასევე დეფექტის ზომას. შესაბამისად, ხდება იმპლანტის ზომის შერჩევა, რის მიხედვითაც წყდება, რამდენად წარმატებული იქნება შემთხვევა. კონკრეტულ შემთხვევაში გადაწყდა, რომ დეფექტის დახურვა შესაძლებელი იყო არაქირურგიული გზით.

არაქირურგიული მეთოდით მკურნალობის დროს არ იხსნება გულ-მკერდის ღრუ. ეს ხდება ბარძაყის ვენიდან, საზარდულის მიდამოში, ერთი ნაჩხვლეტით შეგვყავს ოკლუდერი გულამდე და ვხურავთ დეფექტს. პაციენტი არ გადის რეაბილიტაციის პერიოდს, მეორე დღეს მიდის სახლში და ჩვეულებრივ აგრძელებს ცხოვრებას. ბავშვებში პროცედურა ტარდება ზოგადი ანესთეზიით და გრძელდება 1 საათის მანძილზე. ანდრია გამოღვიძებისთანავე დედასთან ჩავიდა პალატაში, კლინიკაში მხოლოდ ერთი ღამე გაატარა.

არის შემთხვევები, როდესაც წინაგულთაშუა ძგიდის დეფექტის მკურნალობა არ ექვემდებარება არაქირურგიულ ჩარევას:

  • დეფექტი არის დიდი ზომის (ბავშვის ზომა-წონასთან მიმართებით);
  • დეფექტის კიდეები თხელია და არ არის საკმარისად გამოხატული;
  • პაციენტს აქვს მრავლობითი დეფექტი“.

- რა არის და რამდენად ხშირია გულის თანდაყოლილი და შეძენილი პათოლოგია?

ეკატერინე კაპანაძე: „გულის თანდაყოლილი პათოლოგია გახლავთ გულის სტრუქტურული პათოლოგია, რომლითაც ბავშვი იბადება. ანუ, თანდაყოლილი პათოლოგიის ჩამოყალიბება ხდება მუცლადყოფნის დროს, ძირითადად, ორსულობის პირველი 8 კვირის განმავლობაში. გულის შეძენილი პათოლოგია ყალიბდება სხვადასხვა დაავადების ფონზე, მაგალითად, ვირუსული ან ბაქტერიული ინფექცია (ინფექციური დაავადებების ფონზე დაზიანდეს გულის სარქველები, განვითარდეს გულის მკვებავი სისხლძარღვების კედლების ანთება, მოხდეს ანევრიზმის ჩამოყალიბება), ზოგიერთი მედიკამენტის ფონზე, ასევე შესალებელია სხვა ორგანოთა დაავადების შედეგად (მაგ. ფილტვის, თირკმლის, ფარისებრი ჯირკვლის). ყველაზე ხშირი შეძენილი პათოლოგია გახლავთ გულის რევმატიული დაზიანება, ანუ რევმატიული ცხელების ფონზე შეიძლება მოხდეს გულის სარქველების მნიშვნელოვანი დაზიანება და მივიღოთ გულის რევმატიული პათოლოგიები.ბავშვთა ასაკში შეძენილთან შედარებით, უფრო ხშირად გვხვდება გულის თანდაყოლილი პათოლოგია. გულის თანდაყოლილი მანკის სტატისტიკა კი ასეთია: ახალშობილების 1%-ს აქვს გულის თანდაყოლილი პათოლოგია.

გულის თანდაყოლილი პათოლოგიის მრავალი სახეობა არსებობს. ზოგიერთი პათოლოგია შედარებით მარტივია, ასეთი პათოლოგიების დროს ბავშვს შეიძლება არანაირი ჩარევა არ სჭირდებოდეს, ზოგიერთი კი რთული - კომბინირებული მანკია, რომლის შემთხვევაში საჭიროა რამდენიმე ქირურგიული ჩარევა. ზოგიერთი თანდაყოლილი მანკის მკურნალობა კი ქირურგიული ჩარევის გარეშე არის შესაძლებელი (ე.წ. ენდოვასკულური მანიპულაცია), რაც ჩვენი ანდრიას შემთხვევაში ჩატარდა.

- ზოგადად, რა მეთოდებით ხდება ნიუ-ჰოსპიტალსში გულის პათოლოგიების დიაგნოსტირება და მკურნალობა?

ეკატერინე კაპანაძე: „ნიუ ჰოსპიტალსი“ აღჭურვილია მაღალტექნოლოგიური ინსტრუმენტული აპარატებით, შესაბამისად, ჩვენ გვაქვს მთელი სპექტრი სადიაგნოსტიკო საშუალებების, რაც საჭიროა ბავშვთა ასაკში გულის თანდაყოლილი და შეძენილი დაავადებების დიაგნოსტირებისას.გვაქვს უახლესი ექოკარდიოსკოპიის აპარატები, აღჭურვილი კათეტერიზაციის ლაბორატორია და ქირურგიული ბლოკი.

ლიკა კაპანაძე: „ნიუ ჰოსპიტალსში“ დანერგილია გულის მაგნიტურ-რეზონანსული კვლევა, რომელიც გულის კვლებს შორის ერთ-ერთი მოწინავეა. მრტ კვლევის აპარატი აღჭურვილია სპეციალური პროგრამებით, რომელიც გულის მონაცემების სათანადოდ დამუშავების საშუალებას იძლევა.

როდესაც ხდება სხვადასხვა მანკის დიაგნოსტირება, რიგ შემთხევაში საჭიროა რამდენიმე დიაგნოსტიკური მეთოდის კომბინაცია. ექოკარდიოგრაფია არის საწყისი მეთოდი, შემდეგ შეიძლება აუცილებელი გახდეს დიაგნოსტიკური კათეტერიზაციის, კომპიუტერულ ტომოგრაფიის ანმაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფიის ჩატარება. ეს ყველაფერი კეთდება იმისათვის, რომ მივიღოთ სრულყოფილი ინფორმაცია, სანამ დაიგეგმება ქირურგიული ან არაქირურგიული ჩარევა.

თანდაყოლილი მანკის დროს ძირითადად ორი მკურნალობის მეთოდი გამოიყენება, ქირურგიული ან არაქირურგიული. ქირურგიულია, როდესაც გულ-მკერდის ღრუ იხსნება, ზოგ შემთხვევაში პაციენტს სჭირდება სისხლის ხელოვნურ მიმოქცევაზე გადაყვანა. ხოლო არაქირურგიული მეთოდის შემთხვევაში, მცირე ნაჩხვლეტით სხვადასხვა ვენიდან ან არტერიიდან გულამდე შეგვყავს ოკლუდერი. არსებობს ისეთი პათოლოგიებიც, რომლებიც საჭიროებს ამ ორი მეთოდის შერწყმას. ამისთვის კლინიკაში გვაქვს ჰიბრიდული საოპერაციო, სადაც კათეტერიზაციითაც შეგვიძლია მივიტანოთ გარკვეული მასალა გულამდე და ამის პარალელურად, ქირურგიც მუშაობდეს“.

ეკატერინე კაპანაძე: „აღსანიშნავია, რომ გულის შეძენილი დაავადებების დროს, გარდა უმაღლესი დონის დიაგნოსტიკური მეთოდებისა, ძალიან მნიშვნელოვანია გუნდური მიდგომა. კლინიკა „ნიუ ჰოსპიტალსი“ დაკომპლექტებულია კვალიფიციური მედპერსონალით, რომლებიც ერთობლივად არიან ჩართულები დიაგნოსტიკისა დამკურნალობის პროცესში.'' 

R. 

წაიკითხეთ სრულად