Baby Bag

​როგორ ჩამოვუყალიბოთ ბავშვებს ჯანსაღი კვების ჩვევა?

​როგორ ჩამოვუყალიბოთ ბავშვებს ჯანსაღი კვების ჩვევა?

მშობლად ყოფნა უამრავ სასიამოვნო მომენტთან ერთად, დიდ პასუხისმგებლობას მოიცავს. ერთ-ერთი ასეთი მნიშვნელოვანი საკითხი ბავშვებში ჯანსაღი კვების ჩვევების ფორმირებაზე ზრუნვაა. საკვები, რომელსაც ბავშვი პატარა ასაკიდანვე მიირთმევს, შემდგომში გადამწყვეტ როლს ასრულებს მისი ფიზიკური, მენტალური ჯანმრთელობისა და კოგნიტიური ფუნქციების ჩამოყალიბებაში.

ჯანსაღი კვების მნიშვნელობა ბავშვებში მეტად სერიოზული საკითხია. შიმშილის გრძნობის დაკმაყოფილების გარდა, საკვები ნივთიერებები, რომლებსაც ბავშვის ორგანიზმი იღებს, პირდაპირ აისახება ფიზიკურ ზრდაზე, ტვინის განვითარებასა და იმუნურ ფუნქციაზე. მაგალითად, თუ მოზარდი ინტენსიურად მიირთმევს გადამუშავებულ, შაქრიან საკვებს და არაჯანსაღ ცხიმებს, ამან შეიძლება გამოიწვიოს სიმსუქნე, დიაბეტი, გულ-სისხლძარღვთა და სხვა ქრონიკული დაავადებები. ამიტომ, ბავშვის დღიური რაციონი აუცილებლად უნდა შეიცავდეს შემდეგი ტიპის საკვებ პროდუქტებს: ხი​ლი, ბოსტნეული, ხორცი, მარცვლე​ული, ბურღულეული, თხი​ლეული. სწორედ დაბალანსებული კვების რაციონიდან ითვისებს მოზარდის ორგანიზმი აუცილებელ ვიტამინებს, მინერალებსა და ანტიოქსიდანტებს.

სტატიაში განხილულია პრაქტიკული რჩევები, რომლებიც მშობლებს დაეხმარება ბავშვებში ჯანსაღი კვების ჩვევების ფორმირებაში.

სამაგალითო ქცევა

​​
ყველა ბავშვისთვის მშობელი მისაბაძი მაგალითია. კვლევები აჩვენებს, რომ ის ბავშვები უფრო მარტივად ეჩვევიან ჯანსაღ კვებას, რომელთა მშობლებიც ასევე ჯანსაღად იკვებებიან. ამრიგად, ხილით, ბოსტნეულითა და ზოგადად, ნუტრიენტებით მდიდარი საოჯახო კერძების მომზადება ჯანსაღი ჩვევების ფორმირებაში წამყვან როლს თამაშობს. ისეთ მარტივ ქმედებებს, როგორებიცაა, ვაშლით ან სტაფილოთი წახემსება, შეუძლია დიდი შთაბეჭდილება მოახდინოს ბავშვზე.

163,000+ Healthy Eating Family Stock Photos, Pictures & Royalty-Free Images  - iStock | Healthy eating family overweight, Healthy eating family dinner

ბავშვების ჩართვა საჭმლის მომზადების პროცესში

ბავშვების ჩართვა საჭმლის მომზადების პროცესში არა მხოლოდ ასწავლით მათ ცხოვრებისეულ საბაზისო უნარებს, არამედ ხელს უწყობს ჯანსაღ კვებასთან პოზიტიური განწყობის ჩამოყალიბებას. ბავშვების დახმარება მომდევნო დღის კვების რაციონის დაგეგმვაში, სასურსათო საყიდლებში და მომზადების პროცესში მნიშვნელოვნად იწვევს ცნობისმოყვარეობას ჯანსაღი კვების მიმართულებით. შესაძლებელია წაახალისოთ და მისცეთ ასაკის შესაბამისი დავალებები, როგორებიცაა, ხილისა და ბოსტნეულის გარეცხვა, გახეხვა ან დაჭრა. საჭმლის ერთად მომზადება ახალისებს მზადების პროცესს, შედეგად კი პატარები განსაკუთრებული სიამოვნებით მიირთმევენ საკუთარი ხელით მომზადებულ კერძებს.

How to grocery shop with a toddler - LIFE WITH BOBUX | Bobux

მრავალფეროვანი არჩევანი

ბავშვთა კვებაში მრავალფეროვნება უმნიშვნელოვანესია. ნაცნობი პროდუქტების პარალელურად, შესთავაზეთ ბავშვებს ახალი ინგრედიენტები და გემოები. სცადეთ რეცეპტები, რომლებიც შეიცავს ფერების, ტექსტურებისა და გემოების ნაზავს. ასევე ჩართეთ ისინი გადაწყვეტილების მიღების პროცესშიც. ნება მიეცით აირჩიონ ის ხილი, ბოსტნეული ან სხვა ჯანსაღი საკვები, რომელსაც დღის განმავლობაში მიირთმევენ.

20 Fun, Healthy Snacks for Kids | Taste of Home

კვების პროცესი - სახალისო აქტივობა

ბავშვებისთვის მნიშვნელოვანია ნებისმიერი ტიპის საკვები მიწოდებული იყოს სახალისო და კრეატიული გზით. იმისთვის, რომ ჯანსაღი კვება მიმზიდველი გახდეს, საჭმლის მომზადებისას მხიარული ელემენტების ჩართულობას დიდი მნიშვნელობა ენიჭება. მაგალითად, შესაძლებელია ნებისმიერი კერძი ბავშვის თვალისთვის მომხიბვლელად გაფორმდეს. დაჭერით ხილი და ბოსტ​ნეული სახალისო ფორმებად, შემდეგ კი მორთეთ მომზადებული კერძი.

school lunch boxes for kids with food in the form of funny faces - Your  Choice Nutrition

გახსოვდეთ, რომ ბავშვობაში ჩამოყალიბებულ გემოვნებასა და ჩვევებს დიდი როლი აქვს ზრდასრულ ასაკში ჯანსაღი კვების რუტინის ფორმირებაში. ნებისმიერი ქმედება, რომელიც ჩვევაში უნდა გადაიზარდოს, მოთმინებასა და თანმიმდევრულობას მოითხოვს, თუმცა ზემოთ ჩამოთვლილი რჩევები პროცესის გამარტივებაში დაგეხმარებათ.

აღნიშნული ჯანსაღი პროდუქტების მომარაგება შესაძლებელია ონლაინ მაღაზიიდან „ჩემი მარ​აგი“, რომელიც მომხმარებელს 250-მდე დასახელების მარცვლ​ეულს, ბურღულეულს, ჩირეულს, თხილეულს, ხილსა და ბოსტნეულს სთავაზობს სხვადასხვა მომსახურებასთან ერთად. ასორტიმენტი მოიცავს სხვადასხვა კატეგორიის საუკეთესო ხარისხის პროდუქტებს ქვეყანაში უკონკურენტო ფასად. საუკეთესო ონლაინ შეძენის გამოცდილება იქმნება ხელით ნარჩევი პროდუქტების სახლის კარამდე მიტანის სერვისით, რომელიც მოიცავს ნებისმიერი მოცულობის შეკვეთის შესაძლებლობასა და მთელი ქვეყნის მასშტაბით უფასო მიწოდებას.

R.​

შეიძლება დაინტერესდეთ

რომელი სახეობის ზეთია უკეთესი ბავშვთა კვებაში?

რომელი სახეობის ზეთია უკეთესი ბავშვთა კვებაში?
რომელი სახეობის ზეთია უკეთესი ბავშვთა კვებაში? - ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს პედიატრი, ბავშვთა გასტროენტეროლოგი მარიამ ღუღუნიშვილი ესაუბრა.
- რომელი სახეობის ზეთი სჯობს, რომ გამოვიყენოთ ბავშვთა კვებაში?
- ყოველდღიურ საკვებ რაციონში ცხიმი ერთ-ერთია იმ 3 აუცილებელი მაკროელემენტიდან (ცილა, ცხიმი, ნახშირწყალი), რომლებზეც ჩვენი პატარების ორგანიზმის ზრდა და სრულყოფილი ფუნქციონირებაა დამოკიდებული. ცხიმები და ზოგადად ზეთები ენერგიის ერთ-ერთი მთავარი წყაროა, რომელსაც ბავშვები ასე უხვად ხარჯავენ, მას კი შემდეგ აღდგენა სჭირდება.
რაც შეეხება ცხიმის სახეობებს, უხეშად შეგვიძლია დავყოთ 3 ჯგუფად:
  • უჯერი ცხიმები - გვხვდება მცენარეებში და თევზში: ავოკადო, მიწისთხილი, ნიგოზი, ნუში, ზეითუნის ზეთი, რაფსის ზეთი, სიმინდის ზეთი, მზესუმზირის ზეთი, სოიო, ჩია;
  • ნაჯერი ცხიმები - ხორცი, ცხოველური პროდუქტები: კარაქი, ქონი, ყველი, ნაღები, ქოქოსის ზეთი;
  • ტრანსცხიმები - მარგარინი, კომერციული მზა სასუსნავები/არაჯანსაღი საკვები, ცომეულსა და შემწვარ პროდუქტებში. ისინი იქმნებიან მცენარეული ზეთების ჰიდროგენიზაციისას - მოხმარების პროცესში.
რა თქმა უნდა, დღეს ყველაზე მეტად მოწოდებულია უჯერი ცხიმების გამოყენება, რომელთაგან გამოყოფენ ზეითუნის ზეთს.
- სასარგებლოა თუ არა ზეითუნის ზეთი ბავშვებისთვის?

- ზეითუნის ზეთი ორგანიზმზე საუკეთესო გავლენას ახდენს, რადგან იგი შეიცავს მრავალ სასარგებლო ნივთიერებას - ვიტამინებს, მჟავებსა და მიკროელემენტებს. ისინი ასევე აუცილებელია თავის ტვინის, ნერვული სისტემის, გულსისხლძარღვთა სისტემის და ა.შ. ფუნქციონირებისთვის.
აღსანიშნავია, რომ მასში შემავალი A, D, E ვიტამინები ხელს უწყობენ ძვლოვანი და კუნთოვანი სისტემის განმტკიცებას, ხელს უშლიან თავისუფალი რადიკალების წარმოქმნას, დადებით ეფექტს ავლენენ აგრეთვე კანის და თმის სტრუქურაზე. K ვიტამინის შემცველობა ხელს უწყობს განსაკუთრებით სისხლის ნორმალურ შედედებას.
ზეითუნის ზეთის მრავალი დადებითი თვისება გამოწვეულია მონოუჯერი მჟავების შემცველობით, როგორებიცაა მაგალითად, ოლეინისა და პალმიტინის მჟავები. მათი მთავარი ფუნქციაა სისხლში ე.წ. „ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება. მრავალი კვლევით დამტკიცებულია, რომ მისი მუდმივი და რეგულარული მოხამარება ამცირებს გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების რისკს.
ზეითუნის ზეთში ბევრია ლინოლის მჟავაც, რომელიც ამაგრებს უჯრედის მემბრანას და ლორწოვან გარსებზეც დადებითად მოქმედებს, ახდენს დაზიანების შემთხვევაში მათ სწრაფ შეხორცებას.

ზეითუნის ზეთი აგრეთვე სასარგებლოა საჭმლის მომნელებელი ტრაქტის სხვადასხვა დარღვევის დროსაც.
- შეიძლება თუ არა მზესუმზირის და სიმინდის ზეთების გამოყენება?
- რა თქმა უნდა, საკვებ რაციონში შესაძლებელია მზესუმზირის და სიმინდის ზეთების გამოყენებაც.
ზეითუნის ზეთსა და მზესუმზირის ზეთს აქვს მონოუჯერი და პოლიუჯერი ცხიმების თითქმის მსგავსი შემადგენლობა. მზესუმზირის ზეთში უფრო მაღალია ლინოლის მჟავას შემცველობა.
სიმინდის ზეთს აქვს უფრო დაბალი წვის წერტილი - ტემპერატურა, რომლის დროსაც ის იწყებს წვას, ვიდრე მზესუმზირის ზეთს. ეს ამ უკანასკნელის გამოყენებას ანიჭებს უპირატესობას მაღალტემპერატურული მომზადების საჭიროების შემთხვევაში. ასევე, მზესუმზირის ზეთს აქვს ნაკლები არომატი, ამიტომ მისი გამოყენებისას მცირდება სხვა ინგრედიენტების გემოების შენიღბვის რისკი, რაც მნიშნვნელოვანია პატარა გურმანებისთვის. სიმინდის ზეთი შეიცავს უბიქინონის მნიშვნელოვან და ალფა და გამა-ტოკოფეროლების (ვიტამინი E) დიდ რაოდენობას.
- როგორც ვიცით, არსებობს ცივი და ქიმიური დაწურვის ზეითუნის ზეთი. რომელი უკეთესია ბავშვთა კვებისთვის გამოსაყენებლად და რატომ?
- წარმოებულ ზეითუნის ზეთის შეფუთვაზე შევხვდებით სხვადასხვა წარწერას, რაც გვაძლევს ინფორმაციას თუ რამდენად სრულყოფილად აქვს გავლილი ქიმიური წმენდის ეტაპები და არის თუ არ არის რაფინირებული: „გავლილი აქვს მხოლოდ ჰიდრატაცია“ ან „მხოლოდ ვინთერიზაცია“, „დეზოდორაციის გარეშე“, „არომატიზატორების გარეშე“. ყველა ეს ტერმინი რაფინირების საფეხურებზე მიუთითებს.
შესაბამისად, არსებობს ზეითუნის ზეთის სხვადასხვა სახე:
ექსტრა ვირჯინი - უმაღლესი ხარისხის ზეთი, რომელიც მიღებულია პირველადი დაწურვით, ამ შემთხვევაში წყალი და ზეთი განცალკევებულია. იგი ცივად გამოსაყენებლი პროდუქტია, თუმცა ამ ტიპის ზეთი მაინც არ კარგავს ბოლომდე თავის დადებით თვისებებს 200-215გრ-ზეც, შესაბამისაც შესაძლებელია ცხობის დროსაც გამოყენება;
ვირჯინი - მისი მჟავეობა მერყეობს 0.8-2%-მდე, არ გამოყენება შესაწვავად;
რაფინირებული - მჟავეობა 2%-ზე მეტია, გადის გადამუშავების უფრო მეტ საფეხურს. გამოიყენება, როგორც ცხობის, ისე წვისთვის.
შესაბამისათ, თუ ზეთის გამოყენება გსურთ მხოლოდ სალათებისთვის, ეცადეთ იყოს არარაფინირებული, ხოლო წვნიანებისთვის ან რამის შესაწვავად, რეკომენდებულია რაფინირებულის მოხმარება.
- კარაქში შემწვარი უკეთესია თუ ზეთში?
- გარკვეული რაოდენობით კარაქის გამოყენებაც დასაშვებია. იგი შეიცავს ზეთთან შედარებით მეტი რაოდენობით ქოლესტერინს. მისი წვის წერტილი - 163-190°C, შესაბამისად, გასათვალისწინებელია, თუ რა საკვების მომზადებისთვის ვიყენებთ მას. თუმცა ბავშვები ხშირად უპირატესობას ანიჭებენ მას შედარებით უკეთესი გემოს გამო.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
წაიკითხეთ სრულად