Baby Bag

​უახლესი რეკომენდაციები ბავშვებში კვებითი ალერგიის თავიდან ასაცილებლად

​უახლესი რეკომენდაციები ბავშვებში კვებითი ალერგიის თავიდან ასაცილებლად

თქვენი შვილი შვიდი თვისაა და მყარი საკვები უკვე გააცანით. ბავშვი სავსებით ჯანმრთელი და ბედნიერია, ნელ-ნელა ეჩვევა ჯდომას და ხოხვასაც სწავლობს. ახალ საკვებ პროდუქტებთან შეგუება არ გასჭირვებია. თქვენ მისი საკვები რაციონის გამრავალფეროვნებაზე ფიქრობთ. გაინტერესებთ, შეგიძლიათ თუ არა თავს უფლება მისცეთ და ბავშვს მცირე ოდენობით კვერცხის გული გაასინჯოთ. რამდენიმე წლის წინ თქვენს კითხვაზე პასუხი უარყოფითი იქნებოდა. თქვენი ახლობლები, ნაცნობები თუ პედიატრები აუცილებლად გეტყოდნენ, რომ შვიდი თვის ბავშვს კვერცხი არ უნდა მისცეთ, თუმცა თანამედროვე მედიცინის წარმომადგენლები განსხვავებულ რეკომენდაციებს გასცემენ. თქვენს შეკითხვაზე ისინი აუცილებლად გიპასუხებენ: „დიახ, შეგიძლიათ ბავშვს კვერცხი გაასინჯოთ.“

​ახალი სამედიცინო დირექტივების თანახმად, ხილი, ბოსტნეული, შვრია და ბრინჯი ის პროდუქტებია, რომლებიც თქვენს შვილს ოთხი თვიდან ექვს თვემდე შუალედში უნდა მისცეთ.
ალერგიის, ასთმისა და იმუნოლოგიის ამერიკული აკადემიის უახლესი რეკომენდაციების მიხედვით, ბავშვებში კვებითი ალერგიის თავიდან ასაცილებლად უმჯობესია, მათ საკვების საკმაოდ მრავალფეროვანი ასორტიმენტი უკვე ჩვილობის ასაკიდანვე მივაწოდოთ. აღნიშნული დასკვნა უამრავ კვლევასა და ექსპერიმენტს ემყარება და ის სრულ წინააღმდეგობაში მოდის ბავშვთა კვების იმ პრინციპებთან, რომლებსაც მედიცინის წარმომადგენლები რამდენიმე წლის წინ ურყევ ჭეშმარიტებებად მიიჩნევდნენ.
კვლევებით დასტურდება, რომ ბავშვისთვის ადრეულ ასაკში საკვების მრავალფეროვანი ასორტიმენტის თანმიმდევრული მიწოდება მას კვებითი ალერგიის განვითარების რისკებისგან იცავს. სამედიცინო სფეროს წარმომადგენლები ორსულებსა და მეძუძურ დედებსაც მოუწოდებენ თავი თავისუფლად იგრძნონ და საყვარელი პროდუქტების მიღებაზე უარი არასდროს თქვან.
ამერიკის პედიატრთა აკადემიის 2000 წლით დათარიღებულ რეკომენდაციებში ერთ წლამდე ასაკის ბავშვებს რძისა და მისი შემცველი პროდუქტების მიღება ეკრძალებოდათ, ხოლო ბავშვისთვის კვერცხის მიცემა მხოლოდ 2 წლის ასაკიდან შეიძლებოდა. მკაცრი აკრძალვების მიზანს ბავშვებში ეგზემისა და კვებითი ალერგიების პრევენცია წარმოადგენდა, თუმცა 2008 წლიდან პედიატრთა აღნიშნული დირექტივები გაუქმდა და ისინი ახალმა რეკომენდაციებმა ჩაანაცვლა. მიუხედავად იმისა, რომ დადგენლი აკრძალვები გაუქმებულად გამოცხადდა, მშობლები კვლავ გაურკვევლობაში იმყოფებოდნენ და არ იცოდნენ, როდის მიეცათ ჩვილი ბავშვისთვის ამა თუ იმ პროდუქტით კვების უფლება. მეძუძურ და ორსულ დედებსაც უჭირდათ თავისუფლად კვება, რადგან ახალ დირექტივებზე ნათელი წარმოდგენა გარკვეული ხნის მანძილზე არავის ჰქონდა.
2013 წელს გამოქვეყნებული ახალი რეკომენდაციების მიხედვით, ბავშვს საბაზისო დამატებითი საკვები, როგორებიცაა შვრია, ბრინჯი და ბოსტნეული, 4-6 თვემდე შუალედში უნდა მიეწოდოს, ხოლო რძე და კვერცხი მხოლოდ მას შემდეგ შეიძლება გააასინჯოთ, რაც ჩვილი ადრეულ ასაკში მიწოდებული საბაზისო საკვები პროდუქტებისადმი სრულ ტოლერანტობას გამოავლენს. ბავშვისთვის რძისა და კვერცხის პირველადი მიწოდება მშობლიურ გარემოში უნდა მოხდეს.
კვლევებით დადასტურდა, რომ 5 წლამდე ასაკის ბავშვებში ხორბალზე ალერგია უმეტესად იმ შემთხვევებში გამოვლინდა, როდესაც ჩვილობის პერიოდში მშობლები ბავშვისთვის ხორბლის მიცემას ექვს თვემდე ერიდებოდნენ. მედიცინის წარმომადგელები მშობლებს ურჩევენ ძროხის რძის შემცველი პროდუქტების (იოგურტი, ყველი) მცირე ულუფები ბავშვებს ერთ წლამდე მიაწოდონ, თუმცა თავად ძროხის რძით საკვები ფორმულის ან დედის რძის ჩანაცვლება კატეგორიულად აკრძალულია. უშუალოდ ძროხის რძე ბავშვს ერთ წლამდე არ უნდა მისცეთ.
უახლესი კვლევებით ასევე დასტურდება, რომ 9 თვის ასაკში ბავშვისთვის თევზის მიწოდება მას მომავალში ეგზემის განვითარებისგან იცავს.
ბავშვებში კვებითი ალერგიების გამოვლენის რიცხვი ყოველწლიურად მატულობს, თუმცა აღნიშნული პრობლემის მიზეზების დადგენა დღემდე ვერ ხერხდება. სკოლამდელი ასაკის ამერიკელი ბავშვების 5 პროცენტს კვებითი ალერგიის დიაგნოზს უსვამენ. მათ შორის 90 პროცენტზე მეტს ალერგია ისეთი პროდუქტების მიმართ აქვს, როგორებიცაა: რძე, კვერცხი, თხილი, მიწის თხილი, მოლუსკები, თევზი, ხორბალი და სოიო.
მომზადებულია ​parents.co​m-ის მიხედვით
ავტორი: ია ნაროუშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ დავეხმაროთ ბავშვს საშინაო დავალების მომზადებაში?

როგორ დავეხმაროთ ბავშვს საშინაო დავალების მომზადებაში?
თანამედროვე ბავშვებს ასათვისებელი მასალისა და ინფორმაციის სიჭარბის გამო სწავლა ხშირად ​უძნელდებათ. ისინი გამუდმებული სტრესის ქვეშ იმყოფებიან, ცუდად სძინავთ და ფიქრობენ, რომ შემეცნებითი აქტივობა მათი სუსტი მხარეა. ზოგიერთ მშობელს ბავშვის ნეგატიური განწყობა სასოწარკვეთილებაში აგდებს და ფრუსტრაციის განცდა ეუფლება, თუმცა არიან ისეთებიც, რომლებიც საკუთარ შვილებთან ერთად წარმატების მისაღწევად დაუღალავად იბრძვიან და სასურველ შედეგსაც აღწევენ. თუ მცდელობას არ დაიშურებთ, თქვენც სწორედ მათ რიცხვში აღმოჩნდებით.

ძალიან ბევრი დავალება, ძალიან ცოტა დრო

ბავშვებს ჭარბ ინფორმაციასთან გამკლავება უჭირთ. ხშირად მასწავლებლები პატარებს დავალებებით მეტისმეტად ტვირთავენ, რაც ბავშვებს სტრესულ ვითარებაში შრომას აიძულებს. მშობლების ნაწილი აღშფოთებას ვერ მალავს და პედაგოგებს მოთხოვნების შემსუბუქებისკენ მოუწოდებს. თუმცა არიან ისეთებიც, რომლებიც თვლიან, რომ მათი შვილები სათანადოდ არ იტვირთებიან და ხარიასხიან განათლებას ვერ იღებენ. მშობლების დიდმა ნაწილმა არ იცის, თუ რა დოზით უნდა იტვირთებოდეს ბავშვის გონება და ყოველდღიურად რა რაოდენობის ინფორმაციის ათვისება შეუძლია სკოლის მოსწავლეს, რის გამოც ისინი თავიანთი შვილების გასაჭირის გაზიარებას ვერ ახერხებენ. ბავშვს მშობლის თანადგომა ძალიან სჭირდება. გახსოვდეთ, თუ სათანადოდ ინფორმირებული იქნებით, თქვენს შვილს სწავლასთან დაკავშირებულ სირთულეებთან გამკლავებაში მარტივად დაეხმარებით.

2004 წელს მიჩიგანის უნივერსიტეტის მიერ ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ თანამედროვე ბავშვები გასული საუკუნის სკოლის მოსწავლეებთან შედარებით მეცადინეობას 51%-ით მეტ დროს უთმობენ. კვლევებმა ცხადყო, რომ თანამედროვე ბავშვების 10 % საშინაო დავალებებით მეტისმეტად გადატვირთულია, რაც საკმაოდ მაღალი რიცხვია. კვლევებით ასევე დასტურდება, რომ მეცადინეობის პროცესისგან მიღებული სტრესი ბავშვს სწავლისადმი ნეგატიურად განაწყობს.

კვლევებით დგინდება, რომ სწავლისთვის ოპტიმალური დროის განსაზღვრა სავსებით შესაძლებელია. პირველკლასელი ბავშვები თითოეულ საგანში დავალების შესრულებას მაქსიმუმ 10 წუთს უნდა ანდომებდნენ, მეორე კლასელები 20-ს. ყოველ მომდევნო წელს თითოეული საგნის მასალის მომზადებისთვის განკუთვნილი დრო დაახლოებით 10 წუთით უნდა გაიზარდოს. მეცნიერები თვლიან, რომ მასალის ასათვისებლად აღნიშნული დროის ინტერვალი აბსოლუტურად საკმარისია. მასწავლებლებმა მოსწავლეების შესაძლებლობები სწორად უნდა შეაფასონ და დატვირთვის ხარისხიც შესაბამისად უნდა განსაზღვრონ.

არის თუ არა თქვენი შვილი ზედმეტად გადატვირთული?

ბავშვს, რომელსაც ზედმეტად ტვირთავენ, როგორც წესი, დეპრესიულობა, აგრესიულობა და მოტივაციის დაკარგვა ახასიათებს. მშობლები აღნიშნულ ნიშნებს ხშირად უგულებელყოფენ და შვილების პრობლემაზე ხმამაღლა საუბარს ერიდებიან. ისინი შიშობენ, რომ სკოლაში იმიჯს გაიფუჭებენ და პრობლემური მშობლის იარლიყს გაურბიან. თუ ამჩნევთ, რომ თქვენი შვილი სწავლის დაწყების პირველივე დღეებიდანვე გადაღლილი და უმოტივაციოა, აუცილებლად უნდა იმოქმედოთ, რათა წლის ბოლოს სავალალო შედეგი არ მიიღოთ.

ჩაატარეთ დამოუკიდებელი კვლევა: მოიძიეთ მეტი ინფორმაცია სკოლაზე, რომელშიც თქვენი შვილი დადის. გაარკვიეთ, რამდენად უმკლავდებიან დავალებებს სხვა მოსწავლეები.

ესაუბრეთ სხვა მშობლებს: თქვენი პრობლემა სხვა ბავშვების მშობლებსაც გაუზიარეთ. თუ ისინიც მსგავსი სირთულეების წინაშე დგანან, სამოქმედო გეგმა ერთად შეიმუშავეთ.

დაელაპარაკეთ მასწავლებელს: მასწავლებელს თქვენი პრობლემის შესახებ პირადად გაესაუბრეთ. თუ ის გიპასუხებთ, რომ ბავშვს დავალებას სასწავლო გეგმის მიხედვით აძლევს, აუხსენით მას, რომ თქვენი შვილი მასალის ათვისებას ვერ ახერხებს. პედაგოგმა ინდივიდუალური მიდგომა უნდა შეიმუშაოს.

მიმართეთ სამეურვეო საბჭოს: თუ მასწავლებელი თქვენს თხოვნას არ გაითვალისწინებს, შეგიძლიათ სამეურვეო საბჭოს მიმართოთ. წარუდგინეთ მათ სხვა მშობლების მოთხოვნები, მოიშველიეთ სტატისტიკა.

როგორ გავუადვილოთ ბავშვს საშინაო დავალების მომზადება?

ბავშვისთვის მიცემული საშინაო დავალება მისი ასაკისთვის შესაფერისი უნდა იყოს, რათა მოსწავლეს მასთან გამკლავება არ გაუძნელდეს. თქვენს შვილს შემეცნების პროცესის სწორად აღქმაში უნდა დაეხმაროთ. დაუსვით მარტივი, პირდაპირი კითხვები. ერთი საკითხიდან მეორეზე სწრაფად ნუ გადაინაცვლებთ. არ გაამეორებინოთ ბავშვს გაკვეთილი იმავე დღეს. ეს მისთვის ძალიან მოსაწყენი და დამღლელია. უმჯობესია, თუ მასალას რამდენიმე კვირის გასვლის შემდეგ გადაამეორებინებთ. სწავლისადმი ინტერესის აღძვრისთვის ბავშვი თავისუფალი აქტივობებით დატვირთეთ. გამოიყენეთ მისი ჰობი და ინტერესები, რათა შემეცნების პროცესი მეტად სასიამოვნო გახდეს.

დისციპლინას მეტი ყურადღება დაუთმეთ. განსაზღვრეთ დრო, როდესაც ბავშვმა დავალებები უნდა მოამზადოს, მაგ. შუადღე, ან საღამო. არ ჩართოთ ტელევიზორი, როდესაც ბავშვი მეცადინეობს. შემეცნების პროცესისადმი მოწიწება და პატივისცემა უნდა გამოხატოთ, რათა თქვენი შვილი მიხვდეს, რომ სწავლა ძალიან მნიშვნელოვანია. არასდროს შეასრულოთ ბავშვის საშინაო დავალება, ამით მას მხოლოდ დათვურ სამსახურს გაუწევთ. არ უპასუხოთ მის მიერ დასმულ კითხვებს. თქვენი მოვალეობაა მას სწორი მიმართულება მისცეთ. მიბაძეთ სოკრატეს და დასვით კითხვები. დაეხმარეთ ბავშვს, რომ სწორ პასუხებამდე თავად მივიდეს. დარწმუნდით, რომ მას დავალების არსი სწორად აქვს გაგებული. თუ ბავშვი დასმულ შეკითხვას არასწორ ინტერპრეტაციას უკეთებს, აუხსენით მას, რომ ცდება და სწორ პასუხამდე ამიტომ ვერ მიდის.

არასდროს დასაჯოთ ბავშვი, თუ ის საშინაო დავალებასთან გამკლავებას ვერ შეძლებს. ნუ ამოხსნით ამოცანებს მის ნაცვლად. ბავშვმა წარუმატებლობაც უნდა გამოსცადოს და წარმატების სიხარულიც შეიგრძნოს. თუ თქვენი შვილი დავალების შესრულებას ვერ შეძლებს, ნუ გაბრაზდებით და ნუ ეცდებით, რომ ეს მის ნაცვლად გააკეთოთ. მან უნდა იცოდეს, რომ გაკვეთილების მომზადება მისი ვალდებულებაა და არა თქვენი. ეს მთავარი გაკვეთილია, რომელიც თქვენს შვილს უნდა ასწავლოთ. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი 

წაიკითხეთ სრულად