Baby Bag

რატომ არ უნდა გავართოთ ბავშვი ჭამის დროს

რატომ არ უნდა გავართოთ ბავშვი ჭამის დროს

რატომ არ უნდა გავართოთ ბავშვი ჭამის დროს - აღნიშნულ თემაზე პედიატრი ნანა საპანაძე ​საუბრობს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„როცა ჩვილი დედის ძუძუთი იკვებება, დედა-შვილს შორის წარმოქმნილი ურთიერთობანი სცილდება მარტივ კვებით მოთხოვნილებებს. მათ შორის წარმოიქმნება ნდობა, სითბო, მგრძნობიარე და ემოციური კავშირი.ძუძუთი კვების დროს, შიმშილთან ერთად იხსნება წარმოქმნილი დაძაბულობა. საკვები, შიმშილის გრძნობის და ფიზიოლოგიური მოთხოვნილებების დაკმაყოფილებასთან ერთად, ჩვილს სიამოვნებასაც ანიჭებს.

ერთი შეხედვით, კვება, რომელზეც დაბადებიდან ვფიქრობთ, ფიზიოლოგიური თვალსაზრისით, შეიძლება მარტივ მექანიზმად მოგვეჩვენოს, სინამდვილეში იგი ძალიან რთული ფსიქოლოგიური პროცესია. ამიტომაც ის არ არის დაკავშირებული მხოლოდ შიმშილთან.

თქვენი ყურადღება მინდა შევაჩერო კვებასთან დაკავშირებულ, რამდენიმე, ჩემის აზრით, მნიშვნელოვან საკითხზე.

ძალიან ხშირად მშობლები, იმ მიზეზებით, რომ ბავშვი „არ ჭამს“, „ჭამს ძალიან ცუდად“, „თუ არ გაართე, არ შეჭამს“, თავიან პატარებს კვების პროცესში ან ტელევიზორთან სვამენ, ან მობილურ ტელეფონში ურთავენ მულტფილმებს და ასე აჭმევენ. ეს ძალიან გავრცელებული პრაქტიკაა. ბავშვი არ ჭირვეულობს, ღებულობს საკვების სრულ ულუფას და ყველაფერი კარგადაა, მაგრამ ეს ასე არ არის.

ამ სიტუაციაში კი მიღებული საჭმლის რაოდენობა ხდება შეუმჩნეველი, და შემდგომში ტელევიზორის ყურებისას, ან რაიმე საქმიანობისას შესაძლებელია ბავშვს, მოზარდს, გაუჩნდეს სურვილი მიიღოს რაიმე საკვები. არ აქვს მნიშვნელობა თუ რამდენს ან რას შეჭამს, მნიშვნელოვანია, რომ მუდმივად რაიმე გარკვეული საქმიანობის დროს ჩნდება კვების სურვილი, ეს კი კვებითი დარღვევების ერთ-ერთ ფორმას ქმნის, რომელსაც შეუმჩნეველი კვება ეწოდება და, საბოლოოდ, ეს პროცესი სრულდება წონის მომატებით.

როგორ მოვიქცეთ თუ ბავშვი არ ჭამს, დავტოვოთ მშიერი და არ გავართოთ?

უპირველეს ყოვლისა, უნდა გადახედოთ ბავშვის კვების რეჟიმს. რამდენად ხშირად ღებულობს იგი კვებათა შორის „სასუსნავებს“? ტკბილეული ორცხობილების, შოკოლადის სახით, ცომეული ე.წ. მარილიანი ჩხირები, კრეკერები; თხილი, მიწის თხილი, ეს თითქოსდა უწყინარი ჩვევა ამცირებს კუჭის წვენის სეკრეციას და ხელს უწყობს უმადობას. 

არ კვებოთ ბავშვი ძალით, ეს უარყოფით ემოციასა და შესაბამისად, მადის დაქვეითებას იწვევს.

ხანგრძლივი სეირნობისა და მოძრავი, ხმაურიანი თამაშის შემდეგ ჭამამდე მიზანშეწონილია მცირე პაუზა, დაასვენეთ ბავშვი ცოტა ხანს და შემდეგ შეუდექით კვებას.

მიეცით ბავშვს საშუალება, ჭამოს დამოუკიდებლად. 1 წლის ასაკიდან ბავშვები ცდილობენ, თავად დაიჭირონ კოვზი და ჭიქა და ჭამონ დამოუკიდებლად.

ამ ჩვევას წახალისება სჭირდება, ზოგიერთი დედა თვლის, რომ ეს პრაქტიკულად შეუძლებელია, რადგან ამ შემთხვევაში ბავშვი დარჩება მშიერი. ასე ნამდვილად არ იქნება, თუ თქვენ სწორად გააკონტროლებთ ჭამის პროცესს, ანუ როდესაც თქვენ აჭმევთ და პატარა იჩენს სურვილს იკვებოს დამოუკიდებლად, მასაც მიეცით კოვზი, დაე, მანაც მიირთვას დამოუკიდებლად. ასე, ერთობლივი ძალებით, ყოველგვარი სხვა გართობისა და ყურადღების გაფანტვის გარეშე თქვენ გაუმკლავდებით კვების პროცესს.

თავდაპირველად პატარა შეიძლება მოითხუპნოს, კვების პროცესი დროში გაიწელოს, მაგრამ თუ ამ პერიოდში მოთმინება გვეყოფა, ბავშვი ისწავლის დამოუკიდებლად კვებას, ამ პროცესში მისი ყურადღება მიმართული იქნება უშუალოდ კვების პროცესისკენ და არა დამატებითი გართობისკენ.

აქვე მინდა შეგახსენოთ, რომ თქვენი პატარასთან უმადობის ორგანული მიზეზი ანუ რაიმე დაავადების არსებობა პედიატრმა უნდა გამორიცხოს.

ხშირად წახალისების ერთ-ერთი ფორმაა ბავშვის დაჯილდოება ტკბილეულით, ან სულაც სწრაფი ობიექტის რომელიმე რესტორანში მიპატიჟება. თუ წახალისების ამ ფორმას შევხედავთ ზრდასრულის გადასახედიდან, იგი მარტივად მოსახერხებელი და იაფი საშუალებაა. თუმცა არ უნდა დაგვავიწყდეს ისიც, რომ ბავშვობის განმავლობაში მიღებული წახალისებები იწყებს დამკვიდრებას და გარდაიქმნება ჩვევად. შეიძლება იკითხოთ, რა ჩვევა უნდა ჩამოუყალიბოს ბავშვს ამ უწყინარმა ქმედებამ.

სიამოვნების მიზნით კვება ხდება პიროვნების ცხოვრების თითქმის მთავარი ფოკუსი. ამჯობინებენ ცხიმიან და ტკბილ საკვებს. ყველას ჭირდება მიიღოს სიამოვნება ცხოვრებისაგან, მაგრამ ზოგიერთი უპირატესობას საკვების სასარგებლოდ აკეთებს.

კვება სტრესის დაძლევის მიზნით ნუგეშისა და გადაწყვეტილების მიღების ძებნაში, სტრესული და ემოციური დაძაბულობის დროს, ჩნდება ჭამის სურვილი. საკვები არის მარტივად ხელმისაწვდომი და სწრაფი მოსახმარებელი.

გამოცოცხლების მიზნით ფიზიკური ან ემოციური დაღლილობისას კვება ხდება აღნიშნული პრობლემის დაძლევის ერთადერთი გზა. განსაკუთრებით ცომიანი, ცხიმიანი და ტკბილი საკვები მწუხარებისა და დაღლილობისგან თავის დახსნის მთავარი გზა ხდება, თქვენი ორგანიზმი გრძნობს ერთგვარ გამოცოცხლებას.

ყოველივე ეს კი შემდგომში ჭარბი წონის და შედეგად, სხვადასხვა სერიოზული დაავადების მიზეზი ხდება.

რასაკვირველია, ბავშვი აუცილებლად უნდა წაახალისოთ, მაგრამ ეს ნუ იქნება საკვები. წახალისება სხვა ფორმითაც შეიძლება, მაგ, სათამაშო, წიგნი, გასეირნება - თქვენ უკეთესადაც შეგიძლიათ, შეარჩიოთ თქვენი შვილისთვის მოცემულ შემთხვევაში წახალისების ფორმა,“ - აღნიშნავს პედიატრი. 

წყარო: Dr. Tamar Obgaidze ბლოგი 

შეიძლება დაინტერესდეთ

​პრობიოტიკები ბავშვებისთვის: რა უნდა ვიცოდეთ?

​პრობიოტიკები ბავშვებისთვის: რა უნდა ვიცოდეთ?

ბავშვის კვების რაციონის სასარგებლო ბაქტერიებით გამდიდრება თანამედროვე სამყაროში ერთგვარ ტრენდად იქცა, თუმცა პრობიოტიკების შესახებ მშობლების დიდ ნაწილს საკმარისი ინფორმაცია არ მოეპოვება. ჩვენს სტატიაში საკვებ პროდუქტებსა და დანამატებში სასარგებლო ბაქტერიების წილსა და მათ დანიშნულებაზე გესაუბრებით.

აფთიაქებში პრობიოტიკების საკმაოდ მრავალფეროვანი არჩევანია. ამ სასარგებლო ბაქტერიის შეძენას ნებისმიერ სასურსათო მაღაზიაშიც თავისუფლად შეძლებთ, რადგან პრობიოტიკები ისეთ საკვებ პროდუქტებშიც გვხვდება, როგორებიცაა კეფირი, იოგურტი, კომბოსტოს მწნილი, სოიოს მზა კერძები და ა.შ. თუ მწნილისა და გარკვეული ნაირსახეობის რძის პროდუქტების მომჟავო გემო არ მოგწონთ, პრობიოტიკების დანაკლისს ისეთი საკვებით შეივსებთ, რომლებიც სასარგებლო ბაქტერიებით ხელოვნურად არის გამდიდრებული, მაგ. საუზმისთვის განკუთვნილი მარცვლეულის ფაფები, ხილის წვენები ან ჩვილი ბავშვის ფორმულა. არ აქვს მნიშვნელობა პრობიოტიკებს ზემოთ ჩამოთვლილი პროდუქტებიდან რომელი მათგანის დახმარებით მიიღებთ, სასარგებლო მიკროორგანიზმები თქვენი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტისა და მიკროფლორის გაჯანსაღებას გარკვეული დროით მაინც შეძლებს. გაძლიერებული იმუნური სისტემა და მეტაბოლიზმი, რა თქმა უნდა, ნებისმიერი ადამიანისთვის ძალიან სასიხარულო ცვლილებებია, თუმცა თანამედროვე მედიცინის მუშაკები პრობიოტიკების მაგიური ძალის შესახებ გადაჭრით ვერაფერს ამბობენ. ოფიციალური რეკომენდაციები ბავშვებისთვის პრობიოტიკების დამატებით მიწოდების შესახებ სამედიცინო სფეროში არ მოიპოვება. ამასთან, არ არსებობს რაიმე სახის შეზღუდვებიც ჯანმრთელი ბავშვებისთვის პრობიოტიკების მიცემასთან დაკავშირებით, რადგან ამ სასარგებლო ბაქტერიებს მათი ჯანმრთელობისთვის რაიმე სახის ზიანის მიყენება არ შეუძლია.
პრობიოტიკები ჩვენი ორგანიზმის მეგობარ ბაქტერიად მიიჩნევა. ის კუჭ-ნაწლავის ტრაქტს ნამდვილად აძლიერებს. ადამიანის სხეული არამხოლოდ გარემოში არსებული ბაქტერიებისგან განიცდის ცუდ თუ კარგ ზემოქმედებას, არამედ მის ორგანიზმში გაბატონებული უამრავი ნაირსახეობის მიკროორგანიზმის ურთიერთქმედების გავლენის ქვეშაც იმყოფება. ბაქტერიები, რომლებიც ადამიანის ორგანიზმში გვხვდება, იმუნური სისტემის მუშაობაზე უდიდეს ზეგავლენას ახდენს. განსაკუთრებით სასარგებლო ბაქტერიებად მიიჩნევა ლაქტობაცილა (რძისმჟავას ბაქტერია) და ბიფიდობაქტერია. ორივე მათგანი გვხვდება როგორც საკვების, ასევე მათი დანამატების შემადგენლობაში.
ბავშვისთვის ნებისმიერი სახის საკვები დანამატის ან ვიტამინის მიცემამდე აუცილებლად გაიარეთ კონსულტაცია მკურნალ ექიმთან, რადგან, მართალია, პრობიოტიკი ორგანიზმისთვის სასარგებლო ბაქტერიად ითვლება, მაგრამ მისი მიწოდება რაიმე სახის ქრონიკული დაავადების ან სუსტი იმუნური სისტემის მქონე ბავშვისთვის რეკომენდებული არ არის.
ბავშვისთვის პრობიოტიკების მიცემას თუ გადაწყვეტთ, აუცილებლად უნდა ერკვეოდეთ შემდეგ საკითხებში:
რა ფუნქციას ასრულებენ პრობიოტიკები ადამიანის ორგანიზმში?
პრობიოტიკების როლი და ფუნქცია სრულყოფილად შესწავლილი დღემდე არ არის, თუმცა ერთი რამ ცხადია: პრობიოტიკები კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში პათოგენური მიკროორგანიზმების გაბატონებას უშლიან ხელს, რადგან ისეთ მეტაბოლურ პროდუქტებს აწარმოებენ, რომლებიც იმუნურ სისტემას აჯანსაღებენ. პრობიოტიკები ერთგვარ ბარიერის ეფექტს ქმნიან, ისინი ნაწლავებს ცუდი ბაქტერიების ზემოქმედებისგან იცავენ, ამასთან, ანთების განვითარების რისკსაც ამცირებენ, რადგან ორგანიზმში პარაზიტების გავრცელებას უშლიან ხელს. გარდა ამისა, პრობიოტიკების დახმარებით ჩვენი იმუნური სისტემა ვირუსების წინააღმდეგ გაცილებით ეფექტურად მოქმედებს.
ვისთვის არის პრობიოტიკები სასარგებლო?
მართალია, პრობიოტიკების მიღებით სხვადასხვა დაავადების პრევენციას ნაკლებად შეძლებთ, მაგრამ მათი დახმარებით მწვავე დიარეის ხანგრძლივობას მნიშვნელოვნად შეამცირებთ. თუმცა პრობიოტიკები ვერ დაგეხმარებათ ისეთი დაავადებების დამარცხებაში, როგორებიცაა დისპესია ან ქრონიკული შეკრულობა. პრობიოტიკები ძალიან სასარგებლოა იმ ბავშვებისთვის, რომლებსაც ჯანმრთელობის გარკვეული პრობლემების გამო დიდი რაოდენობით ანტიბიოტიკის მიღება უხდებათ. აღნიშნულ შემთხვევაში ბავშვის ნაწლავური ფლორა ძალიან ზიანდება. პრობიოტიკებს კი დაზიანებული ფლორის მოწესრიგების უნარი შესწევთ. პრობიოტიკები ბავშვებში ზედა სასუნთქი გზების ინფექციების განვითარების რისკსაც ამცირებს.
ვის ეკრძალება პრობიოტიკების მიღება?
პრობიოტიკების მიცემა არ შეიძლება ისეთი ბავშვებისთვის, რომლებსაც ქრონიკული დაავადებები აქვთ. სასარგებლო ბაქტერიების მიწოდება დაუშვებელია ისეთი ბავშვისთვის, რომელიც ნაადრევად დაიბადა, სტეროიდებით მკურნალობს ან ქიმიოთერაპიის კურსს გადის. აღნიშნული პრობლემების მქონე ბავშვებზე პრობიოტიკების ზეგავლენა სათანადოდ შესწავლილი არ არის, სწორედ ამიტომ, ექიმები თავშეკავებისკენ მოგვიწოდებენ. მშობლებმა არ უნდა ჩათვალონ, რომ ბავშვისთვის პრობიოტიკების მიწოდებისას დოზების დაცვა საჭირო არ არის. ბავშვისთვის სასარგებლო ბაქტერიების მიწოდებამდე აუცილებელია მათ შესახებ სრულყოფილი ინფორმაციის მოპოვება, გაარკვიეთ, რომელი მათგანი გამოირჩევა მეტი სასარგებლო თვისებებით, როდის უნდა დაიწყოთ ბავშვისთვის პრობიოტიკების მიცემა და რა სიხშირით უნდა მისცეთ ბავშვს სასარგებლო ბაქტერიები. ექიმის კონსულტაციის გარეშე ბავშვისთვის პრობიოტეკების მიცემას არ გირჩევთ.
მომზადებულია​ parents.com-ის მიხედვით

ავტორი: ია ნაროუშვილი
წაიკითხეთ სრულად