Baby Bag

​„კრედიტქულების დაგროვება ჯერჯერობით არ უქმდება“ - ბერიკა შუკაკიძე „მასწავლებლის რეგულირების წესსა“ და დაგეგმილ სიახლეებზე

​„კრედიტქულების დაგროვება ჯერჯერობით არ უქმდება“ - ბერიკა შუკაკიძე „მასწავლებლის რეგულირების წესსა“ და დაგეგმილ სიახლეებზე

„მასწავლებლის რეგულირების წესი“, რომელიც პედაგოგებს პროფესიული განვითარებისა და კარიერული წინსვლის ახალ შესაძლებლობებს მისცემს, შემუშავებულია და განხილვის პროცესს გადის. დოკუმენტი ახალ ფორმატში გააერთიანებს მასწავლებელთა პროფესიული განვითარებისა და კარიერული წინსვლის სქემასა და პროფესიაში შესვლის წესს.

როდის ამოქმედდება „მასწავლებლის რეგულირების წესი“, როგორ შეძლებენ პედაგოგები კარიერულ წინსვლას და რა სიახლეებია დაგეგმილი პედაგოგებისათვის 2020 წელს - ამ და სხვა აქტუალურ საკითხებზე ​Moms.ge-ს მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის ხელმძღვანელი ბერიკა შუკაკიძე ესაუბრა.

- ბატონო ბერიკა, როგორც დაანონსეთ, 2020 წლიდან კრედიტქულების დაგროვების არსებულ სისტემას „მასწავლებლის პროფესიის რეგულირების წესი“ ჩაანაცვლებს. რა იცვლება ამ ახალი წესის მიხედვით და როდის შევა ძალაში?

- კრედიტების სისტემამ რაც დამართა მასწავლებლებს, ყველამ ვნახეთ. მარათონი იყო გამართული და დღემდე გრძელდება. თუმცა, როდესაც რაღაც არ ვარგა, არ ნიშნავს, რომ უნდა გადააგდო. თუ მე 17 კრედიტი უკვე მაქვს დაგროვებული, იმ წესით, რაც აქამდე იყო და ახლა რომ ვთქვათ, ეს წესი არ არის კარგი, არ იქნება სწორი. მასწავლებელს რაც დაავალეს, ის გააკეთა. სქემამ თავისი როლი შეასრულა, უბრალოდ მორალურად გაცვდა. რაღაც პერიოდის შემდეგ „რეგულირების წესიც“ გაცვდება. ახალი იდეები გაჩნდება და ეს არ არის ტრაგედია. „მასწავლებლის რეგულირების წესი“ სქემის სამართალმემკვიდრე იქნება.

რაც შეეხება კრედიტქულების დაგროვებას, ჯერჯერობით არ უქმდება. ახალი რეგულაციებით, აღარ იარსებებს მხოლოდ შიდა მექანიზმებით კრედიტების დაგროვების სისტემა. რას ნიშნავს ეს? - როგორც იცით, სკოლაში არსებობდა შიდა შეფასების ჯგუფი, რომელიც მასწავლებლის მიერ განხორციელებულ შიდა აქტივობებს აფასებდა და ამაში კრედიტებს ანიჭებდა, ეს პროცესი შეწყდება. მასწავლებელს ამ ხნის განმავლობაში დაგროვებული კრედიტქულები შეუნარჩუნდება, არაფერი დაეკარგება. პედაგოგს მიეცემა უფლება, 19 კრედიტქულამდე გარე მექანიზმებით შეივსოს და დაადასტუროს კომპეტენცია. რას ნიშნავს გარე მექანიზმები? - 5 კრედიტის ფარგლებში მასწავლებელს ექნება შესაძლებლობა, გაიაროს ტრენინგმოდულები და წარმატებით გავლის შემთხვევაში, დააგროვოს 5 კრედიტი. თუ გამოცდა არ აქვს ჩაბარებული, პარალელურად ჩააბაროს და ამით შეივსოს 19 კრედიტქულამდე. გარე მექანიზმებია ტრენინგები და გამოცდა.

„რეგულირების წესის მიხედვით“, შეიცვლება პროფესიაში შესვლა, შენარჩუნება და დაწინაურება. სტატუსის შეცვლა ცალსახად გამოცდით მოხდება, (ჩატარდება წამყვანი და მენტორი მასწავლებელისთვის საჭირო კომპეტენციების დამადასტურებელი პროფესიული უნარების გამოცდა). გარდა ამისა, დაწინაურებისთვის აუცილებელი იქნება მასწავლებლის საქმიანობის კომპლექსური შეფასება. მასწავლებელმა შეიძლება გამოცდა უმაღლეს ქულაზე ჩააბაროს, თუმცა ეს მაინც არ იყოს საკმარისი დაწინაურებისთვის. სწორედ მასწავლებლის საქმიანობის შეფასება განსაზღვრავს, იმსახურებს თუ არა პედაგოგი მაგალითად, მენტორის სტატუსს. ვფიქრობთ, რომ იქნება 360 გრადუსიანი შეფასება - მასწავლებლის საქმიანობას შევაფასებინებთ მოსწავლეებს, მშობლებს, კოლეგებს... სპექტაკლს ვერავინ დადგამს, ბავშვს შეეტყობა მასწავლებლის შესახებ რომ ისაუბრებს, როგორი დამოკიდებულება აქვს მის მიმართ. შეფასდება მასწავლებლის მიერ გაკეთებული პროექტი, ინტეგრირებული გაკვეთილი... შეფასების ბევრი კომპონენტი იქნება.

შენარჩუნების შემთხვევაში, ხარისხის მართვის ჯგუფი დააკვირდება მასწავლებელს, ასრულებს თუ არა თავის მოვალეობას (მოვალეობები ჩამოწერილი იქნება).

დღეს სისტემაში 2 დოკუმენტი არსებობს - ერთი არის მასწავლებლის კარიერული წინსვლისა და პროფესიული განვითარების 241-ე დადგენილება და მეორე - პროფესიაში შესვლის დოკუმენტი, 174/ნ ბრძანება. „მასწავლებლის პროფესიის რეგულირების წესი“ ამ ორ დოკუმენტს გააერთიანებს. ცვლილებები რაზეც ვისაუბრეთ, არსებულ სქემაში (მასწავლებლის კარიერული წინსვლისა და პროფესიული განვითარების სქემასა და პროფესიაში შესვლის დოკუმენტში) უნდა შევიტანოთ. „მასწავლებლის რეგულირების წესი“ გარდამავალი დებულებაა, რომელიც პედაგოგებს კრედიტების დაგროვების სისტემას ჩაამთავრებინებს. სექტემბერში, როდესაც მასწავლებლებს სტატუსები მიენიჭებათ, აღარ იარსებებს კრედიტები.

„რეგულირების წესი“ შემუშავებულია, პაკეტი უკვე მზადაა, გაგზავნილია სიპებთან განსახილველად. როგორც კი განხილვის ეტაპი დასრულდება, წარვადგენთ მთავრობის სხდომაზე, სავარაუდოდ, თებერვლის მეორე ნახევარში.

- მასწავლებლებისთვის ხუთკრედიტიანი ტრენინგები ახსენეთ. ყველა პრაქტიკოსს შეეძლება ტრენინგზე დარეგისტრირება? არის შემთხვევები, როდესაც პედაგოგები ვერ რეგისტრირდებიან მათთვის სასურველ ტრენინგებზე ადგილების შეზღუდულობის გამო. ამ შემთხვევაში რამდენად იქნება გათვალისწინებული ეს ფაქტორი? ასევე საინტერესოა, რა ბედი ელით იმ პედაგოგებს, რომლებმაც გამოცდა ვერ ჩააბარეს, მაგრამ 19 კრედიტი სხვადასხვა აქტივობით აქვთ დაგროვებული?

- როგორც პროფესიული უნარების, ასევე საგნის გამოცდის ჩაბარება აუცილებელი პირობაა, რომ მასწავლებელს უფროსის სტატუსი მიენიჭოს. სულ რომ 100 კრედიტქულა ჰქონდეს პედაგოგს, თუ გამოცდა არ აქვს ჩაბარებული, წინსვლას ვერ შეძლებს. ხაზგასმით აღვნიშნავ, რომ სავალდებულოა ორივე გამოცდის ჩაბარება. მინიმუმ 1 კრედიტზე მაინც უნდა დაადასტუროს პედაგოგმა კომპეტენცია.

რაც შეეხება ტრენინგებს, პრაქტიკოსი მასწავლებლებისთვის გვექნება უფასო, ხუთკრედიტიანი სატრენინგო პროგრამა, რომლის მეშვეობითაც კრედიტების შევსებასა და უფროსი მასწავლებლის სტატუსის მოპოვებას შეძლებენ. ადგილების რაოდენობა არ იქნება შეზღუდული.

ტრენინგები განკუთვნილია მათთვის, ვისაც კომპეტენციის დადასტურების გამოცდა ჩაბარებული აქვს და დაგროვებული აქვს 14 კრედიტქულა. ტრენინგზე დარეგისტრირება შეეძლებათ ასევე იმ პრაქტიკოს მასწავლებლებს, რომლებიც ჯერ არ გასულან გამოცდაზე.

დღეს სისტემაში 14 000-მდე პრაქტიკოსი მასწავლებელია, მათგან დაახლოებით 7 000-მდე პედაგოგს არც ერთი გამოცდა არა აქვს ჩაბარებული და შესაბამისად, კომპეტენცია არ აქვს დადასტურებული. 2 000-მდე მასწავლებელს ორივე საგანი ჩაბარებული აქვს, 2 700 მასწავლებელს საგნის გამოცდა აქვს ჩაბარებული, 2 300-ს კი პროფესიული უნარების გამოცდა.

ხუთკრედიტიან ტრენინგზე რეგისტრაცია 15 თებერვლიდან დაიწყება. პედაგოგებს 3 კრედიტის მოპოვება შეეძლებათ საგნობრივი კომპეტენციის ტრენინგებიდან, 2 კრედიტის - პროფესიული უნარების ტრენინგებიდან. მასწავლებლებს ტრენინგ მოდულების წარმატებით გავლის შემთხვევაში,  1-დან 5-მდე კრედიტის დაგროვების შესაძლებლობა ექნებათ. პედაგოგები მათთვის სასურველი და საჭირო კრედიტქულის შესაბამისი ტრენინგმოდულის შერჩევას შეძლებენ.

- რაც შეეხება პრაქტიკოსი და პროფესიაში შემსვლელი პედაგოგებისთვის განკუთვნილ კომპეტენციის დადასტურების გამოცდას, რაიმე სიახლე თუ იგეგმება და როდის ჩატარდება?

- უფროსი მასწავლებლის სტატუსის მისანიჭებელი გამოცდა ზაფხულში ჩატარდება. იგი ისეთივე ფორმატისა და შინაარსის იქნება, როგორიც ადრე იყო. ცვლილება ეხება მხოლოდ გამოცდაზე ქულის შენარჩუნებას. წინა სქემის მიხედვით, თუ მასწავლებელი ერთი და იმავე საგანში ორჯერ გავიდოდა გამოცდაზე, ადრინდელი შედეგი უქმდებოდა. ახალი რეგულაციით, თუ მასწავლებელმა მეორედ ჩააბარა გამოცდა, წინა გამოცდის ქულა არ დაეკარგება. პედაგოგს არჩევანის საშუალება მივეცით, რომელ გამოცდაზეც უკეთესი შედეგი ექნება, ის დარჩება.

- საინტერესოა ასევე, ზაფხულში დაგეგმილ გამოცდაზე კვლავ იქნება 1, 4, 7 კრედიტი პრაქტიკოსი მასწავლებლებისთვის თუ მხოლოდ 10 კრედიტის აღება მოუწევთ როგორც პროფესიაში შესვლის მსურველ პირებს, ისე პრაქტიკოს მასწავლებლებს? მაძიებლები უსამართლობად მიიჩნევენ იმ ფაქტს, რომ პრაქტიკოს მასწავლებლებს 1, 4, 7 ქულა უღიარდებათ, მათ კი 10 კრედიტზე უნდა ჩააბრონ გამოცდა. თანაბარ პირობებს ითხოვენ. რა პასუხი აქვს ცენტრს მათთვის?

- დავიწყოთ იმით, რომ ზაფხულის გამოცდებზე 1, 4, 7 კრედიტქულა ისევ რჩება პრაქტიკოსი მასწავლებლებისთვის. ჩვენ მაქსიმალურად ვცდილობთ, ამ სასწავლო წლის ბოლომდე, ახალი სასწავლო წლის დასაწყისამდე, ყველას, ვისაც აქვს მოტივაცია და შეუძლია კვალიფიიკაციის ამაღლება, დავეხმაროთ ამაში. თუ არა და, არის ძალიან დიდი რესურსი და გარე კადრი. როგორც იცით, ახალი პროექტი დავიწყეთ - „მასწავლებლის ეროვნული სკოლა.“ არიან ახალგაზრდა მოტივირებული კადრები. ჩვენი მიზანია, კვალიფიციური, განვითარებზე ორიენტირებული კადრი შევიდეს სკოლებში და მოსწავლეების ხარისხიანი განათლება უზრუნველყონ.

რაც შეეხება პროფესიაში შესვლის მსურველ პირებს, კანონში წერია, რომ მათ გამოცდა უნდა ჰქონდეთ ჩაბარებული 10 კრედიტქულაზე, ანუ 60%-ზე უნდა დაადასტურონ საგნობრივი კომპეტენცია. ჩვენ მაძიებლებს გავუმარტივეთ გზა, რომ გარეთ არ დარჩნენ - თან გამოცდა ჩააბარონ, თან გამოცდილება მიიღონ. მაძიებლებს 2 წლის განმავლობაში ჰყავთ ტუტორები, ვინც მათ ამეცადინებს, მეთვალყურეობას უწევს. მაძიებლებს საშუალება აქვთ, საგნის გამოცდა ჩააბარონ, ამასთან, დისტანციურად ვაწვდით პროფესიული უნარების განვითარების კუთხით პრაქტიკულ აქტივობებს. ამის გათვალისწინებით, მათ უნდა შეძლონ 10 კრედიტქულაზე კომპეტენციის დადასტურება. თან ამ ყველაფრის პარალელურად, ისინი ხელფასს იღებენ და მათი სოციალური მდგომარეობაც გათვალისწინებულია. ეს იმას ნიშნავს, რომ მაძიებლები არათანაბარ პირობებში არ არიან.

თუ გინდათ, რომ განათლების სფეროში მიმდინარე სიახლეების შესახებ ინფორმირებულები იყოთ, მოიწონეთ გვერდი „მასწავლე​ბლების სანდო წყარო“.

- უფროსი და წამყვანი პედაგოგების სტატუსის ცვლილებაზეც რომ ვისაუბროთ. ჩატარდება თუ არა 2020 წელს წამყვანი და მენტორი პედაგოგებისთვის საჭირო კომპეტენციების დამადასტურებელი პროფესიული უნარების გამოცდა?

- გამოცდა, რომელიც განკუთვნილი იქნება წამყვანი და მენტორი მასწავლებლებლის სტატუსის მოსაპოვებლად, წელს ვერ მოესწრება, რადგან უნდა შეიცვალოს მასწავლებლის სტანდარტი. ახალი სტანდარტი შემუშავებულია და განხილვის პროცესშია.

წელს იმ პედაგოგებისთვის, ვისაც წამყვანის სტატუსის მოპოვება სურს, მთელი რიგი პროცესები გვაქვს შემუშავებული. მასწავლებლებს, რომლებსაც 15 კრედიტქულა აქვთ დაგროვებული, მათ შორის, სავალდებულო აქტივობები სრულად აქვთ განხორციელებული (2 სამოდელო გაკვეთილი და პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევა) და ყველაფერი წარმატებით დაუდასტურათ, გამონაკლისის სახით, სექტემბერიდან დეკემბრის ჩათვლით ეძლევათ გარე დაკვირვების გავლის უფლება, რის შედეგადაც წამყვანის სტატუსი მიენიჭებათ.

რაც შეეხება იმ მასწავლებლებს, ვისაც წელს მიენიჭა უფროსის სტატუსი, მათ ახალი რეგულაციებით მოუწევთ სტატუსის შეცვლა. ჩვენ ვცდილობთ, არც ერთ მასწავლებელს არ დავუკარგოთ შრომა.

- უფროსის სტატუსის მქონე იმ მასწავლებლებს, რომლებიც გარე დაკვირვებაზე დახარვეზებული პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევების გამო ვერ დარეგისტრირდნენ, გამოსწორების ვადა როდის მიეცემათ და როდის შეძლებენ გარე დაკვირვებაზე რეგისტრაციას?

- იმ უფროს მასწავლებლებს, ვისაც პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევა დაუხარვეზდათ, (800-მდე კვლევა დახარვეზდა) უკვე შეუძლიათ ხარვეზის გამოსწორებაზე მუშაობის დაწყება. გამოიცემა შესაბამისი ბრძანება, სადაც პერიოდი განისაზღვრება, როდის უნდა ატვირთონ კვლევები. ეს იქნება, სავარაუდოდ, აპრილის თვეში (აპრილის თვეში შეეძლებათ ატვირთვა). ვისაც კვლევა დადებითად შეუფასდება, სექტემბრიდან დეკემბრამდე პერიოდში ექნება შესაძლებლობა, გაიაროს გარე დაკვირვებაზე რეგისტრაცია. ასე, რომ ამ წლის ბოლოს დასრულდება ეს ეტაპი. ჩვენი ამოცანა მასწავლებლების გამოჭერა არ არის. ჩვენ მათ ხარვეზების გამოსწორების შანსი უნდა მივცეთ.

- „მასწავლებლის რეგულირების წესის“ მიხედვით, თუ განიხილება, რომ უფროს მასწავლებელს პირდაპირ მენტორის სტატუსის მოპოვება შეეძლოს?

- ამაზე იყო ადრე საუბარი. თუმცა გამოცდილება, კვლევები, ანალიზი გვაჩვენებს, რომ იერარქიული ზრდა ნამდვილად მნიშვნელოვანია. საფეხურის ჩაგდება არ არის მიზანშეწონილი. მენტორი ისეთი სტატუსი უნდა იყოს, რომ სხვას ასწავლიდეს, მასწავლებლებს პროფესიულ განვითარებაში ეხმარობოდეს, სკოლის განვითარებაზე ზრუნავდეს… ჩვენი პოზიციაა, რომ მასწავლებლებმა საფეხური არ ჩააგდონ და ეტაპობრივად გადავიდნენ სტატუსიდან სტატუსზე.

- მასწავლებლების ნაწილი, ვისაც კომპეტენცია მაღალ ქულაზე აქვს დადასტურებული, უკმაყოფილებას გამოხატავს იმ პედაგოგების ანაზღაურების მიმართ, ვისაც გამოცდა 1 კრედიტზე აქვს ჩაბარებული. რას ეტყვით ასეთ მასწავლებლებს - რატომ არ არის განსხვავება 10 და 1 კრედიტქულიან მასწავლებელთა ანაზღაურებას შორის?

- პირველ რიგში, აღვნიშნავ, რომ პედაგოგს, ვინც 1 კრედიტზე აბარებს გამოცდას, ეგრევე არ ენიჭება სტატუსი. მას კრედიტების დასაგროვებლად და უფროსი მასწავლებლის სტატუსის მოსაპოვებლად სხვადასხვა აქტივობის განხორციელება უწევს. ასე რომ, არ არის უსამართლო, როდესაც 1 და 10 კრედიტზე ჩაბარებულ მასწავლებლებს ერთნაირი ანაზღაურება აქვთ.

გარდა ამისა, გეტყვით, რომ „მასწავლებლის რეგულირების წესის“ მიხედვით, 1 და 4 კრედიტზე გამოცდაჩაბარებულ მასწავლებლებს წინსვლის უფლება პირდაპირ არ ენიჭებათ. წამყვანის ან მენტორის სტატუსის მოსაპოვებლად უფროსმა მასწავლებელმა საგნობრივი კომპეტენცია მინიმუმ 7 კრედიტზე უნდა დაადასტუროს (50%-იანი საგნობრივი კომპეტენცია არის წინაპირობა იმისა, რომ მასწავლებელმა დაიწყოს წინსვლაზე ზრუნვა). თუ გამოცდა 1 ან 4 კრედიტზე ჰქონდა ჩაბარებული, გადაბარება მოუწევს. ეს არის წინაპირობა. ამის შემდეგ მან კომპლექსური შეფასება უნდა გაიაროს, რაც გულისხმობს როგორც წამყვანი მასწავლებლისთვის შესაბამისი პროფესიული უნარების გამოცდის ჩაბარებას, ასევე პრაქტიკულ ნაწილს. სკოლაში მივლენ პირები, რომლებიც დააკვირდებიან მასწავლებლის საგაკვეთილო პროცესს, შეაფასებენ პედაგოგის განხორციელებულ პროექტებს, მის ურთიერთობას კოლეგებთან, მოსწავლეებთან... კმაყოფილების დონე ინტერვიუებისა და გაკვეთილზე დაკვირვების გზით განისაზღვერება. სწორედ ამ გზით გახდება უფროსი მასწავლებელი წამყვანი.

- კიდევ ერთ მნიშვნელოვან თემას რომ შევეხოთ. რამდენად სამართლიანია, რომ პრაქტიკოსს მეტი საათი ჰქონდეს და უფროსს ნაკლები, ვისი პრეროგატივაა ამ საკითხის მოწესრიგება?

- ვინც სტატუსით მაღლა დგას, მას მეტი საათი უნდა ჰქონდეს. ჩვენ ბავშვის საუკეთესო ინტერესი უნდა დავიცვათ. როდესაც სკოლაში არსებობს მაღალკვალიფიციური კადრი, რატომ უნდა ჰქონდეს ასეთ მასწავლებელს ნაკლები დატვირთვა და შესაბამისად, ნაკლები ხელფასი?! ერთ რამეზე უნდა შევთანხმდეთ, მასწავლებლის სახლი ვერ გადაუწყვეტს ამა თუ იმ სკოლას საშინაო საკითხს. ჩვენ სკოლებს უნდა დავეხმაროთ მეთოდოლოგიურად, დანარჩენი თვითონ უნდა ისწავლონ. დირექტორმა და მასწავლებელმა ერთად უნდა მოილაპარაკონ მსგავს თემებზე. ნუ ველოდებით, რომ სახელმწიფო გადაგვიწყვეტს, რომელიმე კონკრეტულ სკოლაში დირექტორს, მასწავლებლებს, მოსწავლეებსა და მშობლებს შორის ურთიერთობას. ამას განათლების სამინისტრო ვერ მოაგვარებს. მშობელმა უნდა მოსთხოვოს მასწავლებელს, დაუსვას მას კითხვა - რატომ სჭირდება მის შვილს დამატებით მომზადება. საზოგადოებამ უნდა ისწავლოს ერთმანეთთან თანაცხოვრება. სახელმწიფო უზრუნველყოფს მაღალ ანაზღაურებს, მშობლებმა კი უნდა მოსთხოვონ მასწავლებლებს, თავიანთ შვილებს შესაბამისი განათლება მისცენ. ეს გამოცდაც და კატეგორიებიც ხომ იმის დადასტურებაა, რომ მასწავლებელი უფრო მეტად ზრუნავს მოსწავლებზე, უფრო მეტი გამოცდილება და კომპეტენცია აქვს. ჩვენ მოსწავლეთა თანაბარი ჩართულობა და ინტერესები უნდა დავიცვათ. შეიძლება მენტორზე უკეთესს გაკვეთიილს პრაქტიკოსი ატარებდეს, მაგრამ ეს არის გამონაკლისები.

- დირექტორთა სერტიფიცირების საკითხსაც რომ შევეხოთ. როგორ მოხდება მათი სერტიფიცირება, გამოცდის ჩაბარება მოუწევთ?

- დირექტორების სერტიფიცირება დაეფუძნება ახალ სტანდარტს, რომელიც უკვე მზად არის. სტანდარტი თავად დირექტორებს დავაწერინეთ მათი საჭიროებების გათვალისწინებით.

არსებობენ სერტიფიცირებული დირექტორები, მაგრამ ახლა სტანდარტი შეიცვალა. მათ ძველი დოკუმენტის მიხედვით აქვთ გამოცდა ჩაბარებული და დადასტურებული კომპეტენცია. რადგან სტანდარტი იცვლება, მიდგომაც იცვლება - დირექტორი არამხოლოდ მენეჯერი, არამედ საგანმანათლებლო ლიდერი ხდება. მას სასწავლო პროცესი კარგად უნდა ესმოდეს, გაკვეთილზე მასწავლებელს შესაბამისი რეკომენდაცია უნდა მისცეს, როგორ განავითაროს თავისი საქმიანობა და სამოქმედო გეგმა. ამიტომ მას ახალი ხედვა სჭირდება - რამდენად ესმის სასწავლო პროცესი, რამდენად ჩართულია საქმეში. დირექტორი მასწავლებლის მხარდამჭერი უნდა იყოს და დაეხმაროს პედაგოგს პროფესიულ განვითარებაში. მას ექსპერტის ძალაუფლება უნდა ჰქონდეს. ამ ეტაპზე ვფიქრობთ, რომ ყველა დირექტორი გაივლის სერტიფიცირებას. თუ გვინდა ხარისხიანი განათლება, დირექტორი აუცილებლად უნდა იყოს საგანმანათლებლო ლიდერი. რა თქმა უნდა, ეს მენეჯერის მიმართულების დაკნინებას არ გულისხმობს.

არსებული დირექტორების უმრავლესობას ვადა გასდის სექტემბრიდან დეკემბრამდე პერიოდში. გამოცდა ორ ეტაპად ჩატარდება, ერთი იქნება გაზაფხულზე - მარტი-აპრილში, მეორე კი შემოდგომაზე - ოქტომბერი-ნოემბერში. გამოცდის ჩაბარება ნებისმიერ ადამიანს შეუძლია.

დირექტორებს კომპეტენციის დადასტურება სამი მიმართულებით მოუწევთ - კანონმდებლობა, ზოგადი უნარები და პროფესიული ცოდნა (დიდაქტიკა). ვისაც, სურვილი ექნება, მათ მასწავლებლის სახლი ამ საკითხებში გადაამზადებს. გამოცდის შემდეგ დირექტორები გაივლიან გასაუბრებას, რომელსაც განათლების სამინისტრო ჩაატარებს. ეს არ იქნება სტანდარტული გასაუბრება. დირექტორების კომპეტენციების დასადგენად შემუშავდება კონკრეტული ქეისები, რომელთა განხილვაც მოუწევთ დირექტორობის მსურველებს. გასაუბრებაზე არ იქნება ტრაფარეტული კითხვები.

იმ დირექტორების გადამზადებას, ვინც საბოლოოდ სკოლებში წავა, მერეც ვაპირებთ, რომ სისტემა შეიკრას, მჭიდრო კავშირი რომ გვქონდეს მათთან.

სერტიფიცირების პროცესის დაწყება არ ნიშნავს, რომ დირექტორების შეცვლა ეგრევე მოხდება. სერტიფიცირება არის ერთგვარი ბილეთი დირექტორების კონკურსში მონაწილეობისათვის. თუ დირექტორს სერტიფიკატი არ ექნება, ის კონკურსში ვერ მიიღებს მონაწილეობას.

- მასწავლებლები ხშირად აღნიშნავენ, რომ საჯარო სკოლებში გამოცხადებული ვაკანსიები თვალის ახვევაა, რომ დირექტორებს წინასწარ, ნაცნობობით ჰყავთ არჩეული კადრები…

- როდესაც ვაკანსია ცხადდება, ჩვენ ვხედავთ ყველა იმ ადამიანს, ვინც დარეგისტრირდა. ადრე არ იყო ასე. როდესაც სკოლა აცხადებდა ვაკანსიას, ვერ ვგებულობდით, ვინ შეიტანა განცხადება. დირექტორი იტყოდა, რომ მხოლოდ ერთი გამოცხადდა და ის აიყვანა.

​შარშან ვაკანსიების ჩამონათვალში დავამატეთ ახალი ფუნქცია და უკვე გვაქვს შესაძლებლობა, ამა თუ იმ სკოლაში გამოცხადებულ ვაკანსიაზე დარეგისტრირებული ადამიანები ვნახოთ. ჩვენი ერთ-ერთი მოვალეობა არის ის, რომ ადამიანი, ვისაც ეკუთვნის ესა თუ ის სამსახური, დამსახურებულად მიიღოს და არა ნაცნობობით.

ადამიანებს უნდა გაუჩნდეთ განცდა, რომ ეს არის მერიტოკრატიული საზოგადოება. ბანალურ რამეს ვიტყვი - ყველაფერს აიტანს ადამიანი ჩაგვრის გარდა. მე შეიძლება დაბალი ხელფასი მქონდეს, მაგრამ ჩაგვრას არ გაპატიებ.

როგორც იცით, ზაფხულში ვაკანსიის შესარჩევი გასაუბრება ჩატარდა. მასწავლებლის სახლი მაქსიმალურად იყო ჩართული, რომ სკოლებს ოპტიმალური გადაწყვეტილება მიეღოთ. ჩვენი თანამშრომლები რეგიონებში ვიყავით და ინტენსიურ რეჟიმში ვმუშაობდით. ასე იქნება ამ წლის ზაფხულშიც.

თუ გინდათ, რომ განათლების სფეროში მიმდინარე სიახლეების შესახებ ინფორმირებულები იყოთ, მოიწონეთ გვერდი „​მასწავლებლე​ბის სანდო წყარო​“.

ავტორები: თამარ შამათავა

ანა ჯოჯუა

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა ძი­რი­თა­დი ცვლი­ლე­ბე­ბი შე­ვი­და სქე­მა­ში

რა ძი­რი­თა­დი ცვლი­ლე­ბე­ბი შე­ვი­და სქე­მა­ში

მასწავლებლის პროფესიული განვითარებისა და კარიერული წინსვლის სქემის ​ცვლილებები დამტკიცდა.  გარდამავალი დოკუმენტი უკვე ძალაშია და „მასწავლებლის რეგულაციის წესის“ ამოქმედებამდე იმუშავებს.

რა ძი­რი­თა­დი ცვლი­ლე­ბე­ბი შე­ვი­და სქე­მა­ში და რამ გა­ნა­პი­რო­ბა ამის აუცი­ლებ­ლო­ბა, ამის შესახებ მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის დირექტორის მოადგილე მანანა რატიანი „ახალ განათლებასთან“ ინტერვიუში საუბრობს. 

„პირ­ველ რიგ­ში, გეტყ­ვით იმას, რომ რამ­დე­ნი­მე სა­ხის პრობ­ლე­მას­თან შე­იძ­ლე­ბა გვქო­ნო­და საქ­მე, თუ­კი ეს ცვლი­ლე­ბე­ბი არ გან­ხორ­ცი­ელ­დე­ბო­და.

პირ­ვე­ლი ცვლი­ლე­ბა სტა­ტუ­სის შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბას შე­ე­ხო. სის­ტე­მა­ში გვყავს უფ­რო­სი და წამ­ყ­ვა­ნი მას­წავ­ლებ­ლე­ბი, რო­მელ­თაც უკ­ვე დი­დი ხნის გან­მავ­ლო­ბა­ში ვპირ­დე­ბო­დით, რომ სტა­ტუ­სის შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბით ცვლი­ლე­ბე­ბი აისა­ხე­ბო­და არ­სე­ბულ სქე­მა­ში, რომ­ლის თა­ნახ­მა­დაც, მათ სტა­ტუ­სის შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბა­ზე ზრუნ­ვა აღარ მო­უ­წევ­დათ. აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, ისი­ნი, რა თქმა უნ­და, ენ­დ­ნენ ამ გა­ნაცხადს და აღარ აგ­რო­ვებ­დ­ნენ სტა­ტუ­სის შე­სა­ნარ­ჩუ­ნებ­ლად გან­საზღ­ვ­რულ კრე­დიტ­ქუ­ლებს. ცვლი­ლე­ბით, რო­მე­ლიც გარ­და­მა­ვალ დო­კუ­მენ­ტ­ში აისა­ხა, მას­წავ­ლებ­ლებს მი­ვე­ცით სა­შუ­ა­ლე­ბა, რომ სტა­ტუ­სი ჩა­ეთ­ვა­ლოთ შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბუ­ლად, ვიდ­რე მას­წავ­ლე­ბელ­თა რე­გუ­ლი­რე­ბის წე­სი არ ამოქ­მედ­დე­ბა და ის არ გან­საზღ­ვ­რავს რო­მე­ლი სტა­ტუ­სის მას­წავ­ლე­ბელს რა სა­ვალ­დე­ბუ­ლო აქ­ტი­ვო­ბა ექ­ნე­ბა გან­სა­ხორ­ცი­ე­ლე­ბე­ლი იმი­სათ­ვის, რომ პრო­ფე­სი­ა­ში დარ­ჩეს და მოს­წავ­ლე­ებს ხა­რის­ხი­ა­ნი გა­ნათ­ლე­ბა მის­ცეს.

მე­ო­რე ცვლი­ლე­ბით, თვით­შე­ფა­სე­ბის კითხ­ვა­რი სა­რე­კო­მენ­და­ციო ხა­სი­ათის გახ­და. ეს ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტი ძა­ლი­ან მუ­შაა და მას­წავ­ლე­ბელ­თა ნა­წი­ლის­თ­ვის მი­სა­ღე­ბიც იყო. ახ­ლა ნე­ბა­ყოფ­ლო­ბი­თია და სა­ვალ­დე­ბუ­ლო აღარ იქ­ნე­ბა. სკო­ლე­ბი, რომ­ლე­ბიც გა­დაწყ­ვე­ტენ ამ ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტის გა­მო­ყე­ნე­ბას იმის­თ­ვის, რომ მას­წავ­ლებ­ლის სა­ჭი­რო­ე­ბე­ბი და­ად­გი­ნონ, მას გა­მო­ი­ყე­ნე­ბენ, თუმ­ცა, ამის ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა აღარ ექ­ნე­ბათ. ეს გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა იმი­ტომ მი­ვი­ღეთ, რომ, ხშირ შემ­თხ­ვე­ვა­ში, ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი ფორ­მა­ლურ ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბად გა­და­იქ­ცე­ვა ხოლ­მე და მას­წავ­ლებ­ლე­ბი უკ­ვე ში­ნა­არსს აღარ უყუ­რე­ბენ, არა­მედ ორი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლე­ბი არი­ან რა­ღა­ცის შევ­სე­ბა­სა და დას­რუ­ლე­ბა­ზე. ამ ცვლი­ლე­ბით ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბის წნე­ხი მოვ­ხ­სე­ნით.

ასე­ვე, შეზღუდ­ვე­ბი გვქონ­და და­წე­სე­ბუ­ლი პრაქ­ტი­კო­სი მას­წავ­ლებ­ლე­ბი­სთ­ვის — მათ და­მა­ტე­ბით აქ­ტი­ვო­ბებ­ში 5 კრე­დიტ­ზე მე­ტის დაგ­რო­ვე­ბის უფ­ლე­ბა არ ჰქონ­დათ, რაც, კა­რი­ე­რულ წინ­ს­ვ­ლა­ში, გარ­კ­ვე­ულ­წი­ლად, და­მა­ტე­ბით ბა­რი­ე­რებს უქ­მ­ნი­დათ. თუ­კი მას­წავ­ლე­ბელს შექ­მ­ნი­ლი ჰქონ­და სხვა­დას­ხ­ვა რე­სურ­სი, გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბუ­ლი — არა­ერ­თი აქ­ტი­ვო­ბა, დას­წ­რე­ბუ­ლი იყო ტრე­ნინ­გებ­ზე და ა.შ., ამის აღი­ა­რე­ბა ვერ მოხ­დე­ბო­და 5-ზე მე­ტი კრე­დიტ­ქუ­ლით. ცვლი­ლე­ბით ეს შეზღუდ­ვაც მო­ვუხ­სე­ნით მას­წავ­ლებ­ლებს. შეზღუდ­ვა ვრცელ­დე­ბო­და სა­მუ­შაო შეხ­ვედ­რე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბა­ზეც — წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში, 3-ზე მეტ სა­მუ­შაო შეხ­ვედ­რა­ზე არ შე­იძ­ლე­ბა ყო­ფი­ლიყ­ვ­ნენ ჩარ­თუ­ლე­ბი. თუ­კი მას­წავ­ლებ­ლე­ბი კო­ლე­გებს ხვდე­ბი­ან და მათ­თან გა­ნათ­ლე­ბის­თ­ვის მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვან სა­კითხებს გა­ნი­ხი­ლა­ვენ, ახ­ლა ეს ყვე­ლა­ფე­რი უღი­არ­დე­ბათ და რა­ო­დე­ნობ­რი­ვი შეზღუდ­ვაც მო­ეხ­ს­ნათ.

მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი ცვლი­ლე­ბა შე­ე­ხო სპეც­ს­კო­ლებს — სპეც­ს­კო­ლე­ბის მას­წავ­ლებ­ლე­ბი გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლად მძი­მე დარ­ღ­ვე­ვე­ბის მქო­ნე მოს­წავ­ლე­ებ­თან მუ­შა­ო­ბენ. მი­უ­ხე­და­ვად ამი­სა, მა­თი შე­ფა­სე­ბა ხდე­ბო­და იმ სტან­დარ­ტი­ზე­ბუ­ლი შე­ფა­სე­ბის ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტე­ბით, რო­მე­ლიც სქე­მის მი­ხედ­ვით იყო დამ­ტ­კი­ცე­ბუ­ლი. ჩვე­ნი ცენ­ტ­რის ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რი სა­მარ­თ­ლებ­რი­ვი აქ­ტით სპეც­ს­კო­ლებს მი­ე­ცათ სა­შუ­ა­ლე­ბა, ცვლი­ლე­ბე­ბი გა­ნა­ხორ­ცი­ე­ლონ სა­კუ­თა­რი შე­ხე­დუ­ლე­ბე­ბის შე­სა­ბა­მი­სად (უბ­რა­ლოდ, ცენ­ტ­რ­თან უნ­და შე­ა­თან­ხ­მონ). ახ­ლა ისი­ნი შეძ­ლე­ბენ მო­დი­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბას, რო­მელ­საც თვი­თონ­ვე გა­უ­კე­თე­ბენ მო­დი­ფი­კა­ცი­ას და ეს არ მოხ­დე­ბა ცენ­ტ­რა­ლი­ზე­ბუ­ლად, არა­მედ, სკო­ლე­ბის დო­ნე­ზე.

რაც მთა­ვა­რია, არ­სე­ბული კრი­ტე­რი­უ­მების მო­დი­ფი­ცი­რე­ბას იმ სა­ჭი­რო­ე­ბე­ბი­სა და არ­სე­ბუ­ლი ვი­თა­რე­ბის შე­სა­ბა­მი­სად მოახდენენ, რო­მე­ლიც კონ­კ­რე­ტულ საკ­ლა­სო ოთახ­ში იქ­ნე­ბა. შე­სა­ბა­მი­სად, ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტებს თა­ვად სკო­ლა და­ამ­ტ­კი­ცებს და შემ­დეგ მი­სი მეშ­ვე­ო­ბით შე­ა­ფა­სებს მას­წავ­ლე­ბელს. ვფიქ­რობ, ძა­ლი­ან კარ­გი და სა­ჭი­რო ცვლი­ლე­ბაა. რე­სურ­ს­ს­კო­ლე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბა ბევ­რი არ არის — სულ 8 რე­სურ­ს­ს­კო­ლაა, მაგ­რამ იქ მას­წავ­ლებ­ლე­ბი საკ­მა­ოდ გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბულ მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში მუ­შა­ო­ბენ და მა­თი გა­რე­მო არ არის ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი სას­წავ­ლო გა­რე­მო. ასეთ არა­თა­ნა­ბარ პი­რო­ბებ­ში აღ­მო­ჩე­ნილ პე­და­გო­გებს, სამ­წუ­ხა­როდ, წინს­ვ­ლის სა­შუ­ა­ლე­ბა არ ჰქონ­დათ.

დო­კუ­მენ­ტ­ში მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი ცვლი­ლე­ბე­ბი ჩა­ი­წე­რა კა­რი­ე­რულ წინ­ს­ვ­ლას­თან და­კავ­ში­რე­ბით. როგ­ორც ცნო­ბი­ლია, რე­ფორ­მის ფარ­გ­ლებ­ში, სა­პენ­სიო ასა­კის პრაქ­ტი­კოს მას­წავ­ლებ­ლებს სა­ხელ­მ­წი­ფომ, პენ­სი­ა­ში გას­ვ­ლის სა­ნაც­ვ­ლოდ, ჯილ­დო შეს­თა­ვა­ზა. ისი­ნი, ამ შე­თა­ვა­ზე­ბის არ­ჩე­ვის შემ­თხ­ვე­ვა­ში, პრო­ფე­სი­ი­დან გა­დი­ან ან უარს ამ­ბო­ბენ ჯილ­დო­ზე, პრო­ფე­სი­ა­ში რჩე­ბი­ან და გა­მოც­დას აბა­რე­ბენ. თუ მას­წავ­ლე­ბე­ლი, წელს, პირ­ვე­ლად გა­დის გა­მოც­და­ზე, შე­საძ­ლოა, მან სრუ­ლად ვერ და­აგ­რო­ვოს საკ­მა­რი­სი კრე­დიტ­ქუ­ლე­ბი შემ­დეგ სა­ფე­ხურ­ზე გა­და­სას­ვ­ლე­ლად. ამი­ტომ, ცვლი­ლე­ბის თა­ნახ­მად, პრაქ­ტი­კოს მას­წავ­ლებ­ლებს კრე­დიტ­ქუ­ლე­ბის დაგ­რო­ვე­ბის ვა­და 2020 წლის იან­ვ­რამ­დე გა­უ­ხან­გ­რ­ძ­ლივ­დათ. შე­სა­ბა­მი­სად, სა­შე­მოდ­გო­მო სემე­ს­ტ­რ­ში ისი­ნი შეძ­ლე­ბენ გა­აგ­რ­ძე­ლონ კრე­დიტ­ქუ­ლე­ბის დაგ­რო­ვე­ბა და შე­ავ­სონ სტა­ტუ­სის ცვლი­ლე­ბის­თ­ვის სა­ჭი­რო რა­ო­დე­ნო­ბა. ამის გარ­და, მათ შე­საძ­ლებ­ლო­ბა ეძ­ლე­ვათ, შე­მოდ­გო­მა­ზე გა­მოცხა­დე­ბულ გა­მოც­და­ზე ისევ სცა­დონ ბე­დი გა­სა­უმ­ჯო­ბე­სებ­ლად ან ხელ­მე­ო­რედ ჩა­სა­ბა­რებ­ლად, თუ­კი მა­ში­ნაც ვერ და­აგ­რო­ვე­ბენ სტა­ტუ­სის შე­საც­ვ­ლე­ლად სა­ჭი­რო კრე­დიტ­ქუ­ლე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბას, ისევ გა­აგ­რ­ძე­ლონ აქ­ტი­ვო­ბე­ბით შევ­სე­ბა.

პრაქ­ტი­კო­სი მას­წავ­ლებ­ლე­ბი­სთ­ვის კრე­დიტ­ქუ­ლე­ბის დაგ­რო­ვე­ბა და სტა­ტუ­სის ამაღ­ლე­ბა 2020 წლის იან­ვ­რამ­დე გაგ­რ­ძელ­დე­ბა და, რო­გორც გითხა­რით, კრე­დიტ­ქუ­ლე­ბიც აღარ შე­იზღუ­დე­ბა.

გარ­კ­ვე­უ­ლი ცვლი­ლე­ბა შე­ე­ხო უფ­რო­სის სტა­ტუ­სის მქო­ნე მას­წავ­ლებ­ლებ­საც — იმ მას­წავ­ლებ­ლებ­ის­თ­ვის, რომ­ლე­ბიც აპი­რე­ბენ წამ­ყ­ვა­ნის სტა­ტუ­სის მი­ღე­ბას და დაგ­რო­ვე­ბუ­ლი ექ­ნე­ბათ 15 კრე­დიტ­ქუ­ლა რო­გორც სა­ვალ­დე­ბუ­ლო, ისე და­მა­ტე­ბი­თი აქ­ტი­ვო­ბე­ბით, სექ­ტემ­ბერ­ში, და­მა­ტე­ბით გა­მოცხად­დე­ბა გა­რე­დაკ­ვირ­ვე­ბა, რი­თაც შე­საძ­ლებ­ლო­ბა მი­ე­ცე­მათ, სტა­ტუ­სი 2020 წლის­თ­ვის შე­იც­ვა­ლონ.

სი­ახ­ლეა „ახა­ლი სკო­ლის მო­დელ­ში“ ჩარ­თუ­ლი დაწყე­ბი­თი სა­ფე­ხუ­რის მას­წავ­ლებ­ლე­ბის­თ­ვის. იმის გა­მო, რომ მათ ინ­ტენ­სი­უ­რად იმუ­შა­ვეს, უღი­არ­დე­ბათ სა­გაკ­ვე­თი­ლო დაკ­ვირ­ვე­ბე­ბი და სა­მუ­შაო შეხ­ვედ­რე­ბი. ყო­ველ­დღი­ურ რე­ჟიმ­ში ხვდე­ბოდ­ნენ მხარ­დამ­ჭერ ჯგუ­ფებს, მუ­შა­ობ­დ­ნენ ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რი სას­კო­ლო გეგ­მის გან­ვი­თა­რე­ბა­ზე. ამ გა­წე­უ­ლი საქ­მი­ა­ნო­ბის­თ­ვის, მათ, და­მა­ტე­ბით, 6 კრე­დიტ­ქუ­ლა მი­ე­ნი­ჭე­ბათ.

ეს არის ის ძი­რი­თა­დი ცვლი­ლე­ბე­ბი, რო­მე­ლიც სქე­მა­ში შე­ვი­და. ჩვე­ნი სურ­ვი­ლია, გარ­და­მა­ვალ ეტაპ­ზე ყვე­ლა მას­წავ­ლე­ბელს, რო­მე­ლიც სქე­მა­ში იყო ჩარ­თუ­ლი და აქ­ტი­უ­რად აგ­რო­ვებ­დ­ნენ კრე­დი­ტებს, წინ­ს­ვ­ლის სა­შუ­ა­ლე­ბა მივ­ცეთ, რომ მა­თი გან­ვი­თა­რე­ბის პრო­ცე­სი შუ­ა­ში არ შეწყ­დეს. 2020 წლი­სათ­ვის კი, რო­ცა შე­მუ­შავ­დე­ბა ახა­ლი დო­კუ­მენ­ტი, ის და­ა­რე­გუ­ლი­რებს მას­წავ­ლებ­ლის პრო­ფე­სი­ა­ში სა­ჭი­რო მოთხოვ­ნებს,“ - აღნიშნავს მანანა რატიანი.

წაიკითხეთ სრულად