Baby Bag

როგორ მოვიქცეთ, თუ ბავშვს სკოლაში წასვლა არ უნდა?

როგორ მოვიქცეთ, თუ ბავშვს სკოლაში წასვლა არ უნდა?

დაწყებით კლასებში ბავშვები ხშირად სკოლაში წასვლაზე უარს ​აცხადებენ. მათ საწოლიდან ადგომა არ სურთ, ამბობენ, რომ გაცივდნენ, სიცხე აქვთ, ტირიან და გემუდარებიან, რომ სახლში დატოვოთ. პატარებს დამოუკიდებელი ცხოვრების დაწყება ძალიან აშინებთ და თრგუნავთ, რაც სავსებით ნორმალური და დროებითი მოვლენაა, თუმცა იშვიათ შემთვევებში, ბავშვის მსგავსი ქცევა, შესაძლოა, შფოთვითი აშლილობის გამოვლინებაც იყოს. თუ თქვენს შვილს სკოლაში წასვლა არ სურს, ყურადღებით გაეცანით ჩვენს სტატიაში შემოთავაზებულ სტრატეგიებს, რომელთა დახმარებით მისი დაუმორჩილებლობისა და შფოთვის მიზეზებს მარტივად გაიგებთ და ბავშვის ქცევასაც წარმატებით შეცვლით.


ბავშვის უარყოფითი განწყობისა და შიშის მიზეზები აუცილებლად გაარკვიეთ

სკოლა ბავშვისგან გარკვეული წესების მორჩილებას და ახალი უნარ-ჩვევების ათვისებას მოითხოვს, რაშიც პატარები საკმაოდ დიდ ენერგიასა და დროს ხარჯავენ. როდესაც ბავშვები საზაფხულო ან ზამთრის არდადეგების შემდეგ სკოლას უბრუნდებიან, მათ პროტესტის გრძნობა უჩნდებათ, რადგან მათ მიერ სკოლასა და სახლს შორის არსებული კონტრასტი ასეთ დროს განსაკუთრებით მძაფრად აღიქმება. ბავშვები თვლიან, რომ მშობლებთან ერთად დილით ტელევიზორის ყურება და მთელი დღის მანძილზე თავისუფალი აქტივობებით დაკავება გაცილებით სასიამოვნოა, ვიდრე სკოლაში სიარული. ბავშვები სკოლაში დამოუკიდებლობას ეჩვევიან, რაც მათ ძალიან მოსწონთ, მაგრამ თავისუფალი ცხოვრება პატარებში შიშსაც იწვევს. ისინი მშობლებისგან განცალკევებით ყოფნას განიცდიან და თავს დაუცველად გრძნობენ. თუ თქვენი შვილი სკოლაში წასვლაზე უარს გიცხადებთ, მისი ქცევის მიზეზები კარგად გაარკვიეთ, რათა მისი დახმარება გაგიადვილდეთ.

სახლში დარჩენილ ბავშვს მეტისმეტად ნუ გაართობთ

ბავშვებს სახლში დარჩენა იმიტომ სურთ, რომ ისინი მშობლებთან გაცილებით სასიამოვნოდ ატარებენ დროს, ვიდრე სკოლაში. ეცადეთ სახლში დარჩენილი ბავშვი არ გაართოთ. თუ ბავშვი აცხადებს, რომ თავი ტკივა, გაცივდა და სკოლაში წასვლა არ სურს, დარწმუნდით, რომ მას არაფერი აწუხებს და უთხარით, რომ გაკვეთილებს ვერ გააცდენს. თუ ბავშვი კატეგორიულ უარზეა და სახლში დარჩენას დაჟინებით ითხოვს, მიეცით უფლება სკოლა ერთი დღით გააცდინოს. როდესაც ბავშვი სასურველ მიზანს მიაღწევს და სახლში დარჩება, ნუ ჩაურთავთ მას ტელევიზორს, ნუ მისცემთ სათამაშოებს, რათა დარწმუნდეს, რომ სკოლის გაცდენით სარგებელს ვერ მიიღებს. როდესაც თქვენი შვილი იგრძნობს, რომ სახლში უფრო მოწყენილია, ვიდრე სკოლაში, მეორე დღეს გაკვეთილებზე დასწრებას თავად მოისურვებს.

გულახდილად ესაუბრეთ თქვენს შვილს

თუ ბავშვი გეუბნებათ, რომ მუცლის ტკივილმა შეაწუხა და სკოლაში წასვლა არ სურს, აუხსენით მას, რომ თქვენ მუცელი მაშინ გტკივდებათ, როდესაც სამსახურში დაგვიანებაზე ღელავთ. ჰკითხეთ ბავშვს, რა აწუხებს და რა იმალება მისი მუცლის ტკივილის მიღმა? თუ თქვენი შვილი თავის სათქმელს ვერბალურად ვერ აყალიბებს, მის მასწავლებელს გაესაუბრეთ. თუ ბავშვი გეტყვით, რომ მას კლასში ჩაგრავენ ან დასცინიან, დაუყოვნებლივ დაიწყეთ აღნიშნული პრობლემის მოგვარებაზე ზრუნვა. გაესაუბრეთ პედაგოგებს, ადმინისტრაციას და მშობლებს.

ყურადღება მიაქციეთ ბავშვის ყოველდღიურ ქცევას, რათა შფოთვითი აშლილობა არ გამოგეპაროთ

თუ ბავშვი სკოლაში წასვლის წინ ყოველდღიურად ტირის, ისტერიკაშია და მის დამშვიდებას ვერ ახერხებთ, ე.ი. მას სერიოზული ფსიქოლოგიური პრობლემა აქვს. თუ ამჩნევთ, რომ პატარას მარტო დარჩენა აშინებს, ღამით კი კოშმარები ტანჯავს, აუცილებლად მიმართეთ პედიატრს. ბავშვის პირადი ექიმი შესაბამის სპეციალისტთან გადაგამისამართებთ, რომელიც ბავშვის შფოთვითი აშლილობის მკურნალობაში დაგეხმარებათ. დაეხმარეთ თქვენს შვილს საკუთარი ემოციების მართვაში. სასკოლო გარემო ბავშვზე ხშირად უარყოფითად მოქმედებს, რადგან ახალი ცხოვრების დაწყება ბავშვებში შფოთვას და შიშს იწვევს. აუხსენით თქვენს შვილს, რომ ეს ყველაფერი დროებითია და ის ცხოვრებისეულ ცვლილებებთან გამკლავებას აუცილებლად შეძლებს.

ავტორი: ია ნაროუშვილი  

შეიძლება დაინტერესდეთ

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

„საქართველოში უკანასკნელ წლებში სწავლის შედეგები მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა. 2009 წლიდან 2015 წლამდე პერიოდში, 15 წლის მოსწავლეებმა სწავლა გააუმჯობესეს კითხვაში, მათემატიკასა და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში თითქმის ერთი სრული ნიშნით,“ - წერია კვლევაში, რომელიც გაეროს ბავშვთა ფონდმა საქართველოში და ევროპის ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციამ (OECD) საქართველოს განთლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროსთან ერთად ჩაატარეს.
ამასთან, კვლევაში ​„შეფასებები საქართველოს ზოგადი განათლების სისტემაში“ აღნიშნულია, რომ ეს პროგრესი მოსახლეობის ყველა ჯგუფს თანაბრად არ შეეხო:

მოსწავლეები ქალაქად უსწრებენ თანატოლებს სოფლად; სოციალურეკონომიკურად პრივილეგირებული მოსწავლეები უსწრებენ თავიანთ სოციალურად დაუცველ თანატოლებს; ხოლო, ის მოსწავლეები, რომლებიც შინ ქართულად ლაპარაკობენ, უსწრებენ თავიანთ თანატოლებს, რომელთა მშობლიური ენა ქართული არ არის. სამწუხაროდ, სწავლის ხარისხში ეს უთანასწორობა 2009-2015წწ. პერიოდში კიდევ უფრო გაიზარდა,“ - წერია კვლევაში. 

კვლევის თანახმად, საქართველოში მოსწავლეთა შეფასება, ძირითადად, კვლავ მოსწავლეთათვის ნიშნების დასაწერად გამოიყენება და არა სწავლის გაუმჯობესებაში მათ დასახმარებლად. მასწავლებლები და საზოგადოება კვლავ ამახვილებს ყურადღებას ციფრულ ნიშნებზე მიუხედავად იმისა, რომ ეს ნიშნები ზუსტად ვერ ასახავს იმას, თუ რა იცის მოსწავლემ და რის გაკეთება შეუძლია. შეფასების ასეთი გაგება იკვეთება საკლასო მასწავლებელთა შეფასების პრაქტიკებში. მასწავლებლები არ იყენებენ შეფასების ტექნიკების მრავალფეროვნებას და უპირატესობას ანიჭებენ სტუდენტების შეფასებას მეტწილად მრავალპასუხიანი ტესტების საშუალებით და არ აფასებენ უნარების ფართო სპექტრს.

კვლევაში ასევე აღნიშნულია, რომ ისეთი მოსწავლეების მომზადება, რომლებიც კონკურენტუნარიანები იქნებიან 21-ე საუკუნის ეკონომიკებში, საჭიროებს ისეთ მასწავლებლებს, რომელთაც აქვთ ცოდნა, უნარები და მოტივაცია, რომ განაგრძონ კვალიფიკაციის ამაღლება:

„საქართველოში პედაგოგები მნიშვნელოვნად უფრო ნაკლებად მონაწილეობენ პროფესიულ განვითარებაში, ვიდრე OECD-ის სხვა ქვეყნებში. განგრძობადი ტრენინგის გარეშე, მასწავლებლები ვერ ეცნობიან მტკიცებულებებზე დაფუძნებულ, უახლეს პედაგოგიურ პრაქტიკებს, რომლებიც მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარება. ამასთანავე, საქათველოში მასწავლებლები ყველაზე ასაკოვანნი არიან მასწავლებლებისა და სწავლის საერთაშორისო კვლევაში (TALIS) მონაწილე ქვეყნების მასწავლებლებთან შედარებით. კერძოდ, მასწავლებელთა ერთ მეოთხედზე მეტი 60 წელს გადაცილებულია. შედეგად, ბევრი მასწავლებელი მოსწავლეებს ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომელიც აქცენტს აკეთებს ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარებისა და კომპეტენციების დაუფლებაზე. შესაბამისად, მოსწავლეებს საქართველოში უჭირთ ისეთი კომპეტენციების შეძენა, რომლებიც მათ სჭირდებათ განათლების უმაღლეს საფეხურსა და შრომის ბაზარზე წარმატების მისაღწევად,“ - წერია კვლევაში.

კვლევის ავტორების თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ უახლესი შესაძლებლობები ფინანსურ წახალისებას ითვალისწინებს, მასწავლებლებს კრედიტების დაგროვებისკენ უფრო მოუწოდებენ, ვიდრე იმის დემონსტრირებისკენ, რომ ისინი მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარებიან.

​როგორც მკვლევრები აღნიშნავენ, 
უნდა შემუშავდეს და აღსრულდეს მინიმალური სტანდარტები მასწავლებლებისთვის იმის უზრუნველსაყოფად, რომ ყველა მასწავლებელს ჰქონდეს ის საბაზისო უნარები, რომლებიც აუცილებელია მოსწავლეების სწავლაში დასახმარებლად. მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების სქემა უნდა გადაისინჯოს იმისათვის, რომ უზრუნველყოს მასწავლებლების ისეთი განვითარების მოტივაცია, რომელიც მოსწავლეებს სწავლაში დაეხმარება. საქართველომ უნდა შემოიღოს სავალდებულო საპენსიო ასაკი, რაც ხელს შეუწყობს ასაკოვანი მასწავლებლების გადინებას და ახალბედა მასწავლებლებისთვის სივრცის შექმნას.

კვლევაში მოსწავლეთა შეფასების სისტემის გაუმჯობესებაზეცაა საუბარი. კერძოდ, როგორც მკვლევრები აღნიშავენ, სასარგებლო შეიძლება იყოს მოსწავლეთა პორტფელების შექმნა, რომლებიც წარმოადგენს მოსწავლის ნამუშევრების დროთა განმავლობაში შედგენილ კრებულს. პორტფელების შექმნა მასწავლებლებისაგან მოითხოვს უწყვეტ უკუკავშირს და უბიძგებს მოსწავლეს საკუთარი ძლიერი და სუსტი მხარეების გააზრებისა და იმის განსაზღვრისაკენ, თუ რა უნდა დაამატოს თავის პორტფელს - ესაა შეფასების სწორედ ის ორი ელემენტი, რომელიც დღეს საქართველოს განათლების სისტემას აკლია.

კვლევის თანახმად, ჟურნალში ყოველდღიური ნიშნების დაწერის პრაქტიკა უნდა აღიკვეთოს. მას დრო სჭირდება და სასარგებლო ინფორმაციას ვერ გვაწვდის იმის შესახებ, თუ როგორ მიმდინარეობს მოსწავლეების პროგრესი სწავლაში:

„სამინისტრომ უნდა შეიმუშაოს აღრიცხვის ბარათის საყოველთაო ნიმუში და დაადგინოს ეროვნული პროცედურები მის გასავრცელებლად. სტანდარტიზებული აღრიცხვის ბარათის საშუალებით, მოსწავლეთა შესახებ ჩანაწერები აგრეთვე შეიძლება უფრო სრულად იქნას შეტანილი განათლების მართვის საინფორმაციო სისტემების (EMIS) მონაცემთა ბაზებში, რაც კიდევ უფრო მეტად შეუწყობს ხელს მოსწავლეებისა და მათი სწავლის მონიტორინგს,“ - წერია კვლევაში. 

ამასთან, როგორ მკვლევრები მიუთითებენ, შესაძლებელია მე-9 კლასში (ან მე-10კლასში, თუ სავალდებულო განათლების ხანგრძლივობა გაიზრდება) გამოცდის შემოღება მოსწავლეების დასახმარებლად გადაწყვიტონ, სურთ თუ არა ზოგადი განათლების გაგრძელება, ან პროფესიული განათლების პროგრამაში ან განათლების მაღალ საშუალო საფეხურზე გადასვლა.

წაიკითხეთ სრულად