Baby Bag

„როდესაც ზღვარზე ხარ მისული და უნდა აფეთქდე, სწორედ მაშინ უნდა შეიკავო თავი,“ - შალვა ამონაშვილის რჩევები მშობლებს

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა მშობლებს ურჩია, გაბრაზების ზღვარზე ყოფნისას თავი შეიკავონ და ბავშვს არ დაუყვირონ:

„როდესაც ზღვარზე ხარ მისული და უნდა აფეთქდე, სწორედ მაშინ უნდა შეიკავო თავი. მიხვედი ზღვარზე, ახლა დაიყვირებ, ან გააგდებ, ან კუთხეში დააყენებ, ამ ზღვარზე ხარ. იქ უნდა გაჩერდე. უნდა გაითვალისწინო, რომ თვითონ დიდი ხარ და ბავშვი პატარაა. გამოსავალი არის! იმას თუ არ ეყურება, მე ხომ მეყურება. თუ დავეშვები და მისი სიმაღლიდან დავუწყებ ლაპარაკს, ერთმანეთს გავუგებთ. იმის ენაში უნდა შევიდე, იმის მოთხოვნილებებში უნდა შევიდე. უნდა შევიდე მის ხასიათში და მან უნდა მიმიღოს. როდესაც ერთნი გახდებით, იქ შეიძლება უთხრა: „შვილო, ნუ წახვალ გეხვეწები,“ როდესაც მეგობართან უნდა წასვლა ბავშვს, მაგრამ არ გინდა, რომ წავიდეს. ამ დროს ბავშვი გამგები ხდება. ის ასეთი გამგებია თანატოლებთან და არა დიდებთან. მე უნდა გავუხდე ის თანატოლი, რომელიც მას ყველაზე მეტად გაუგებს. ეს გამოსავალია.

როდესაც ზღვარზე ხარ, სადღაც სავარძელი გედგას, გადექი და ატირდი ცრემლებით, ხომ მაინც გეცრემლება გული. შენმა ბიჭმა თუ გოგომ გიყუროს: „რა ვუქენი დედაჩემს?“ რაც მის თავსა და გულში მოხდება, ეს უკვე აღზრდის პროცესია. აღზრდის ქიმია მიმდინარეობს. ბავშვი თავის თავს სჯის, რცხვენია, ერიდება. ცრემლები მეთოდია აღზრდისა და სულსაც წმენდს.

საღამოთი რომ დააწვენ ბავშვს, უთხარი: „შვილო, როგორი მყევხარ. დიდი ბოდიში, რომ დღეს ასე მოხდა და იქნებ ასე ვიცხოვროთ. შენ მასწავლე, როგორ ვიცხოვროთ.“ თუ ბავშვი მუქარით წავიდა: „წადი, ახლავე დახუჭე თვალები, ძილის დროა!“ მისი სული ფორიაქდება. თუ ცუდი ზღაპრები უამბეთ ბავშვს, ვიღაცამ ვიღაც დაგლიჯა, ვიღაც მოიტაცეს, 3-5 წლის ბავშვი ასეთ ზღაპრებს ვერ გაუძლებს, არ შეიძლება. მას რაღაც კეთილი უნდა გაატანო, ლოცვები, იავნანა. შეიძლება ძალიან წყნარი, კარგი მუსიკა ჩაურთოთ ბავშვს,“ - მოცემულ საკითხზე შალვა ამონაშვილმა ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„იმედის დღე“ 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ორი წლის ასაკში ბავშვი, რომელიც ვერ ლაპარაკობს, თუ ცნობს ასოებსა და ციფრებს, ეს არის ატიპური განვითარება,“ - თამარ გაგოშიძე

„ორი წლის ასაკში ბავშვი, რომელიც ვერ ლაპარაკობს, თუ ცნობს ასოებსა და ციფრებს, ეს არის ატიპური განვითარება,“ - თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლებისთვის საინტერესო კითხვებს უპასუხა და ბავშვის განვითარების ტრაექტორიებზე ისაუბრა:

„მშობლებს ხშირად აქვთ კითხვები: რა არის ტიპური განვითარება? რა არის ატიპური განვითარება? რა არის განვითარების დაყოვნება? რითი განსხვავდება ისინი ერთმანეთისგან? მოკლედ რომ ვისაუბროთ, მაგალითს მოვიყვან. როდესაც სახლს ვაშენებთ, მისი აშენება გარკვეული თანმიმდევრობით ხდება. ვცდილობთ, რომ კარგად გავაკეთოთ ფუნდამენტი, იმიტომ, რომ ფუნდამენტის გარეშე სახლი დაინგრევა. შემდეგ ამოგვყავს სართულები. მშენებლობას აქვს თავისი წესი. ბავშვის განვითარებაც ასეთია. ჯერ იყრება ფუნდამენტი.​ ეს არის მისი შეგრძნებები და მოძრაობები. ის გარემოს ასე შეიმეცნებს.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, ტიპური განვითარების დროს პროცესები თანმიმდევრულია:

„მხოლოდ ამ ფუნდამენტის შემდეგ ბავშვი სახელს არქმევს იმას, რასაც ხელი მოჰკიდა, რაც გააგორა, რაც ჩაკბიჩა. ელემენტარული პროცესები ყალიბდება და ამის მერე ყალიბდება ენობრივი პროცესები. ჩვეულებრივი ტიპური განვითარება ასეთი თანმიმდევრობით არის. მას მერე, რაც ბავშვი ენას ითვისებს, მას უკვე ესმის მითითებები, უყალიბდება ნებელობა, იწყებს ასოების და ციფრების გარჩევას. ასეთი თანმიმდევრობით ყალიბდება ბავშვის ფსიქიკური განვითარება.“

თამარ გაგოშიძემ აღნიშნა, რომ ზოგადი კანონზომიერების პროცესში გარკვეული შეფერხება განვითარების დაყოვნებაზე მიგვანიშნებს:

​შეიძლება ზოგადი კანონზომიერების პროცესში რაღაც აირიოს. ეს არევა შეიძლება იყოს განსხვავებული. შეიძლება ისე მოხდეს, რომ ფუნდამენტი კარგად ვერ ჩაიყაროს. ასეთი ტიპის განვითარების დროს ხდება რაღაც პროცესების დაყოვნება, ვერ ეტევა პროცესები დროში. თუ ბავშვმა დროზე არ გაიარა, ხელი არ მოჰკიდა დროზე და კარგად ვერ შეიმეცნა საგნები შეგრძნებებით, სახელის დარქმევაც გვიან იქნება. ამას ვუწოდებთ ჩვენ გარკვეული სფეროს განვითარების დაყოვნებას. არის ისეც, რომ ყველა სფეროში ხდება ასეთი დაყოვნება. ამას გლობალურ დაყოვნებას ვუწოდებთ.“

„არის განვითარების ფორმა, როდესაც რაღაც სართულები სწრაფად შენდება. ფუნდამენტი ჩაყრილია და უცბად მესამე სართული შენდება, პირველი-ორი არ არის. ეს მესამე სართული ცაშია გამოკიდებული და მალევე ჩამოინგრევა, ცხადია. ამას ჩვენ ვუწოდებთ ატიპურ განვითარებას. აღმოჩნდება, რომ ორი წლის ასაკში ბავშვი, რომელიც ვერ ლაპარაკობს, ცნობს ასოებს და ციფრებს, როდესაც არ უნდა ცნობდეს ამ ასაკში. ეს არ არის ტიპური განვითარება. აუტიზმის სპექტრის აშლილობების შემთხვევაში გვაქვს შემთხვევები, როდესაც რაღაც უნარები ძალიან სწრაფად განვითარდა და რაღაცები არ ვითარდება,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო: ​თამარ გაგოშიძის ნეიროფსიქოლოგიის ცენტრი

წაიკითხეთ სრულად