Baby Bag

რა არის დასწავლის უნარის დარღვევა და რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი?

რა არის დასწავლის უნარის დარღვევა და რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი?
რა არის დასწავლის უნარის დარღვევა და რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი? - ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ნეიროფსიქოლოგი თათია მჭედლიშვილი.
- რა არის დასწავლის უნარის დარღვევა?
- დასწავლის უნარის დარღვევა ზოგადი სახელწოდებაა და ვლინდება ბაზისური აკადემიური საგნების წერის, კითხვისა და მათემატიკური უნარების ათვისების სირთულეში, რაც გამოწვეულია ინფორმაციის გადამუშავების სპეციფიკურობით. სხვადასხვა სტატისტიკის მიხედვით, მოსწავლეთა 5-15%-ს დასწავლის უნარის დარღვევა აქვს.
დისლექსია, იგივე კითხვის უნარის სპეციფიკური დარღვევა, ყველაზე ხშირად დიაგნოსტირებადი ფორმაა. სირთულეები შეიძლება ვლინდებოდეს სიტყვის სწორად ამოკითხვაში, კითხვის ტემპსა და წაკითხულის გააზრებაში. უფრო კონკრეტულად, ბავშვი კითხვის დროს შეიძლება უშვებდეს შეცდომებს ასოების ან სიტყვის ამოკითხვაში, ვერ აერთიანებდეს მარცვლებს, კითხულობდეს ნელა ან ძალიან სწრაფად და მიხვედრით. წერის უნარის სპეციფიკური დარღვევის დროს სირთულეები შეიძლება ვლინდებოდეს მართლწერაში, გრამატიკასა და პუნქტუაციაში, ასევე, წერილობითი ფორმით აზრის ჩამოყალიბებასა და ნაწერის ორგანიზებაში. უფრო კონკრეტულად, ბავშვი შეიძლება ამატებდეს, ტოვებდეს, ანაცვლებდეს სიტყვაში ასოებს. ჰქონდეს ფურცელზე სივრცის დაცვის და ასოების მოხაზვის სირთულე. უშვებდეს ბევრ გრამატიკულ და პუნქტუაციურ შეცდომას, წინადადებების წყობა იყოს გაუმართავი, ნაწერში ნათლად არ იკითხებოდეს აზრი. მათემატიკური უნარების სპეციფიკური დარღვევის დროს სირთულეები შეიძლება ვლინდებოდეს რიცხვების მნიშვნელობის წვდომაში, არითმეტიკული ფაქტების დამახსოვრებაში, ანგარიშსა და მათემატიკური ცნებების საშუალებით მსჯელობაში. უფრო კონკრეტულად, ჰქონდეს რიცხვების და მათი ურთიერთმიმართებების გაგების სირთულე, ამოცანის ამოხსნისას ურევდეს მოქმედებების შესრულების თანმიმდევრობას.
- რა შეიძლება იყოს დასწავლის უნარის დარღვევის მიზეზი?
დასწავლის უნარის დარღვევა ნეიროგანვითარების დარღვევაა და საფუძვლად ცენტრალური ნერვული სისტემის ფუნქციონირების სპეციფიკური დეფიციტი უდევს. ამის გამომწვევი შეიძლება იყოს სხვადასხავა გენეტიკური, სამედიცინო და გარემო ფაქტორები.
- რა არის დასწავლის უნარის დარღვევის ნიშნები?
- სწავლის სირთულეები, როგორც წესი, შესამჩნევი დაწყებით კლასებში ხდება, როდესაც მოსწავლეს მოეთხოვება აითვისოს ბაზისური აკადემიური უნარები. თუმცა, შესაძლოა თავიდანვე არ იყოს გამოხატული აკადემიური სირთულეები და თავი იჩინოს მოგვიანებით. დასწავლის უნარის დარღვევის მახასიათებლების გამოვლენა ასაკის მიხედვით განსხვავებულია. სკოლამდელ ასაკში ბავშვი არ გამოხატავს ინტერესს ისეთი თამაშების მიმართ, რომლებიც მოითხოვს სიტყვების გამეორებას, არ აქვს ასაკის შესაბამისი ლექსიკური მარაგი, არ გამოთქვამს სიტყვებს სწორად, მაშინ როდესაც ეს ასაკობრივად უკვე მოეთხოვება, აქვს ფერების, ფორმების, საგნების დასახელების დამახსოვრების სირთულე, აქვს მითითების გაგების და შესრულების სირთულე. დაწყებით კლასებში აქვს ასოების დამახსოვრების და ამოკითხვის სირთულე, რის გამოც შეიძლება კითხვისას სიტყვაში ტოვებდეს, ანაცვლებდეს ასოებს, კითხულობდეს ნელა და ხარჯავდეს დიდ ძალისხმევას ან კითხულობდეს სწრაფად და მიხვედრით და შესაბამისად, უშვებდეს ბევრ შეცდომას. საუბრისას ჰქონდეს აზრის ჩამოყალიბების სირთულე, ჰქონდეს ასაკის შეუსაბამო, მწირი ლექსიკური მარაგი, ფაქტების დამახსოვრების, წერის, საათის ცნობის და დროის ორგანიზების სირთულე, თანატოლებთან შედარებით დიდ ძალისხმევას ხარჯავდეს სწავლის პროცესში და მიუხედავად ამისა, არ ჰქონდეს კარგი აკადემიური მოსწრება.
მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ დასწავლის უნარის დარღვევის დროს ინტელექტის მაჩვენებელი ძირითადად ნორმის ფარგლებშია, ამიტომ ხშირად აღნიშნული სპეციფიკური სირთულეების იდენტიფიცირება რთულდება.
- როდის უნდა მიმართონ სპეციალისტს?
- თუ ბავშვს აქვს აღნიშნული სირთულეები და სწავლების სხვადასხვა სტრატეგიის გამოყენების მიუხედავად სწავლაში არ შეიმჩნევა მნიშვნელოვანი პროგრესი, მიმართეთ კლინიკურ ნეიროფსიქოლოგს ან კლინიკურ ფსიქოლოგს. შეფასების პროცესში ასევე შეიძლება ჩაერთოს განათლების ფსიქოლოგი, ენისა და მეტყველების თერაპევტი და ოკუპაციური თერაპევტი.
- შესაძლებელია თუ არა სპეციალისტის დროული ჩარევის შედეგად ეს პრობლემა სრულიად მოგვარდეს?
- დასწავლის უნარის დარღვევა ქრონიკული მდგომარეობაა, თუმცა ადრეული შეფასების და ინტერვენციის შედეგად, ადამიანები აღწევენ მნიშვნელოვან წარმატებას. სწავლება ეფუძნება უშუალოდ სუსტი უნარების გავარჯიშებას და ძლიერი მხარეების გამოყენებით სწავლებას. 
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„თანამედროვე ახალგაზრდას შეუძლია ორი კი არა ხუთი რაღაც ისწავლოს,“ - ალექსანდრე ჯეჯელავა

„თანამედროვე ახალგაზრდას შეუძლია ორი კი არა ხუთი რაღაც ისწავლოს,“ - ალექსანდრე ჯეჯელავა

ალექსანდრე ჯეჯელავამ აბიტურიენტებისა და მათი მშობლებისთვის ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან საკითხზე, სამომავლო პროფესიის არჩევაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ მშობელი და აბიტურიენტი პროფესიის არჩევისას განსხვავებული პრიორიტეტებით ხელმძღვანელობენ:

„მშობელი და შვილი რომ ცდილობენ ერთად პროფესიის არჩევას, ორ რამეს ირჩევენ: ირჩევა შავი დღის ამბები და საუკეთესო სცენარი. ბავშვი ყოველთვის ფიქრობს საუკეთესო სცენარზე, იმას შავი დღე არ ჰქონია. მშობელს არ უნდა, რომ შვილს დღესვე ჩაუკლას პერსპექტივა, თან უსამსახურობასა და გასაჭირზე ეფიქრება. ჩვენ მშობელს და ბავშვს ვეუბნებით, რომ ორი რამ უნდა ავირჩიოთ. ვირჩევთ, რას გააკეთებთ, შავი დღე თუ დადგა. ამას დავარქვათ გეგმა „ბ.“ აღმოჩნდება, რომ აბიტურიენტმაც კარგად იცის, ეს გეგმა რას ნიშნავს და ამბობს, რომ ისიც თანახმაა.“

​ალექსანდრე ჯეჯელავას თქმით, ყველაზე ცუდია, როდესაც მშობელი და შვილი რაღაც საშუალოზე თანხმდებიან და ამ შეთანხმებით ორივე უკმაყოფილოა:

„ყველაზე ცუდი წარმოიდგინეთ, რომ მშობელი და შვილი შეთანხმდნენ რაღაც საშუალოზე, რომელიც არც მშობელს აღარ მოსწონს და არც შვილს. როგორც კი ჩვენ ვითანხმებთ ამ ხალხს, რომ შავი დღის პროფესია სკივრში ჩადონ, ამის მერე ძალიან კარგად მიდის პროცესი. დასაქმება არის გეგმა „ბ.“ ცალკე ვარჩევთ ორივე გეგმას და ვამბობთ, რომ თუ დაგვჭირდა გეგმა „ბ,“ მე ვიმუშავებ აი, აქ. ეს გეგმა ადამიანს აქვთ და ავსახავთ უმაღლეს განათლებაში, სად ისწავლის და ა.შ.“

„თანამედროვე ახალგაზრდას შეუძლია ორი კი არა ხუთი რაღაც ისწავლოს. სხვანაირი თავი აქვთ, სხვანაირი გული აქვთ. დღევანდელი აბიტურიენტებისთვის ხუთი წელი არის ის, რაც ჩემი თაობისთვის იქნებოდა 15 წელი. ხომ გინახავთ, როდესაც მეცადინეობენ, თან შვიდ რამეს აკეთებენ. რანაირად გინდა, რომ ეს ადამიანი დასვა და ექვსი თვე ერთი საქმე აკეთებინო?! ამით გააზარმაცებ და ჩაკლავ ინიციატივას. ამათი ცხოვრება ასეთი უნდა იყოს, რომ შვიდას რამეს სწავლობდნენ ერთად,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ​ალექსანდრე ჯეჯელავამ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„სხვა შუადღე“

წაიკითხეთ სრულად