Baby Bag

​როგორ შევარჩიოთ განმავითარებელი წიგნი ბავშვისთვის ადრეულ ასაკში?

​როგორ შევარჩიოთ განმავითარებელი წიგნი ბავშვისთვის ადრეულ ასაკში?

როგორ შევარჩიოთ განმავითარებელი წიგნი ბავშვისთვის ადრეულ ასაკში? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს კლინიკური ფსიქოლოგი თათია მჟავია ესაუბრა.

- რა როლი აქვს ადრეული ასაკის ბავშვის განვითარებისთვის წიგნების სწორად შერჩევას?

ადრეულ ასაკში წიგნის საშუალებით მიღებული ინფორმაცია პატარებს ეხმარება სამყაროს, ახალი საგნებისა და მოვლენების შემეცნებაში. პატარებისთვის სწორად შერჩეული წიგნი ხელს უწყობს ბავშვის მეტყველების, მხედველობის, კომუნიკაციის და სოციალურ-ემოციური უნარების განვითარებას.

წიგნის შერჩევისას მშობელმა უნდა გაითვალისწინოს ბავშვის ასაკი და ინტერესები. ადრეულ ასაკში მნიშვნელოვანია წიგნი იყოს დასურათებული, მკვეთრი ფერებითა და ფორმებით, ნახატები უნდა იყოს დიდი ზომის დამარტივად აღსაქმელი. ამ ტიპის წიგნები ძირითადად მეტყველებისა და მხედველობის უნარების განვითარებას უწყობს ხელს.

- როგორ შევარჩიოთ განმავითარებელი წიგნი ბავშვისთვის, ადრეულ ასაკში?

წიგნების შეძენისას გირჩევთ გაითვალისწინოთ რამდენიმე ფაქტორი:

  • ადრეული ასაკის ბავშვებს (0-დან2 წლამდე) მოსწონთ ხმოვანი, ფერადი, დიდი ფორმისა და ზომის ნახატებით დასურათებული წიგნები. ასეთი სახის წიგნები პატარების მხედველობის, მეტყველებისა და კოგნიტური უნარების განვითარებას უწყობს ხელს.
  • ბაღისა და წინასასკოლო ასაკის ბავშვებისთვის გირჩევთ შეიძინოთ ისეთი წიგნები, რომლებშიც გადმოცემულია სათავგადასავლო ისტორიები და ზღაპრები, ბავშვებისთვის გასაგები, მარტივი ენით. ასეთ წიგნებში ბავშვებისთვის ნაცნობი სიუჟეტები გადმოცემულია საინტერესოდ, რაც პატარას წარმოსახვითი და შემეცნებითი უნარების განვითარებაში ეხმარება.
  • რაც შეეხება დაწყებითი სკოლის ასაკის ბავშვების ლიტერატურას, შეეცადეთ შეარჩიოთ მარტივი სიტყვებით დაწერილი, მცირე ზომის მოთხრობები და ზღაპრები. ამ ასაკში ბავშვები დამოუკიდებლად ცდილობენ წაკითხვას, ამიტომ კითხვის პროცესი ბავშვისთვის სასიამოვნო უნდა იყოს. ასევე, გირჩევთ გაითვალისწინოთ თქვენი შვილის ინტერესები და წიგნების ჟანრიც შესაბამისად შეარჩიოთ.

- ბოლოს, რას ურჩევდით მშობლებს?

18-30 თვის ასაკში, პატარებს უყვართ მარტივი ისტორიები და ზღაპრები მიზეზ-შედეგობრივი კავშირებით. გირჩევთ პატარებს წაუკითხოთ ისეთი წიგნები, რომლებშიც მთავარი გმირი ცდილობს პრობლემის გადაჭრას, წინადადებები და სიტყვები უნდა იყოს ბავშვისთვის გასაგები და ნაცნობი. რაც შეეხება ზღაპრებსა და საბავშვო ლიტერატურას, აქ დიდი მნიშვნელობა ენიჭება პირველ წიგნსა და ემოციას, რომელიც ბავშვებს კითხვისას ან თხრობისას ეუფლებათ. ამიტომ, გირჩევთ, წიგნი თქვენს შვილებთან ერთად შეარჩიოთ. ყურადღებით შეარჩიეთ წიგნის მოცულობა, ილუსტრაციები და რაც მთავარია, შინაარსი. წიგნის სიუჟეტი უნდა შეესაბამებოდეს თქვენი შვილის ინტერესებს.

წიგნთან გატარებული დრო ბავშვისთვის უნდა აღიქმებოდეს, როგორც სასიამოვნო პროცესი, ამის საუკეთესო საშუალება კი შვილისთვის პირადი მაგალითის მიცემაა. იკითხეთ თქვენი შვილის თანდასწრებით, გამოხატეთ ემოციები. ჩართეთ წიგნის კითხვა დღის რუტინაში. მგზავრობისას ან ძილის წინ გამოყავით წიგნისთვის დრო. დღეში სულ რაღაც 15-30 წუთი, სრულიად საკმარისია ბავშვისთვის კითხვის ინტერესის გასაღვივებლად.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 


შეიძლება დაინტერესდეთ

„როდესაც მშობელი ამბობს: „რა წყნარი შვილი მყავს, თავისთვის ზის, არაფერს არ შვრება,“ ეს არ არის კარგი,“ - თამარ გაგოშიძე

„როდესაც მშობელი ამბობს: „რა წყნარი შვილი მყავს, თავისთვის ზის, არაფერს არ შვრება,“ ეს არ არის კარგი,“ - თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ნულიდან ექვს წლამდე ბავშვის განვითარების შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, ორ წლამდე ასაკში ბავშვს ცოცხალი მეტყველება ხშირად უნდა ესმოდეს:

​ორ წლამდე ბავშვი თუ არ ისმენს ცოცხალ მეტყველებას, ადამიანის ცოცხალი სიტყვა თუ არ ესმის, ის ლაპარაკს ვერ ისწავლის. ეს არის სენსიტიური პერიოდი. ტვინი ითხოვს შესაბამის სტიმულს. მაუგლი კარგი ბიჭი იყო ძალიან, მაგრამ ვერ დაიწყო ლაპარაკი. რაც ესმოდა, ის ისწავლა მშვენივრად. ტვინის დაზიანება მაუგლის არ ჰქონია. ექვსი თვიდან წლამდე ბავშვს თუ საგნები არ მივაწოდეთ, ის ტაცებას ვერ ისწავლის. ექვსი თვის ასაკში ბავშვი უნდა იჯდეს, ერთი ხელიდან მეორე ხელში საგნები ათამაშოს. თუ მას ეს სტიმულები არ ექნა, თუ არაფერი არ აქვს გარშემო ბავშვს, ჩაწოლილია თავის საწოლში, არ სცალია არავის, რომ დასვას, სათამაშოები მისცეს და რაღაცები ქნას, აღმოჩნდება, რომ ბავშვი ამას ვერ ისწავლის. ერთი წლის ასაკში ბავშვი რომ ხელში გიჭირავს, იატაკზე არ სვამ, რომ ინფექცია არ შეეჭრას, რამე არ ალოკოს, ის თუ არ დასვი, ვერ გაივლის. ერთი წლის ასაკში პატარა ბავშვმა უნდა გაიაროს, უკვე მყარად უნდა იდგეს ფეხზე.“

თამარ გაგოშიძემ მშობლებისთვის განვითარების კრიტიკული ეტაპების მნიშვნელობა განმარტა:

„რა არის კრიტიკული პერიოდი განვითარებაში? ბევრ მშობელს უთქვამს, რომ ჩვეულებრივი ბავშვი იყო და უცებ გადაირია. როდესაც რომელიღაც პროცესი ვითარდება, შესაბამისად ბავშვს უფრო მეტი რესურსი აქვს, უფრო მეტის გაკეთება შეუძლია. სამი წლის ასაკში სულ ისტერიკებს აწყობს, „მე, მე“ - იძახის. ეს არის ნორმალური განვითარების კრიტიკული პერიოდი. ბავშვმა აღმოაჩინა, რომ თვითონ მოსწონს რაღაც, თვითონ უნდა რაღაც.  ასეთივე კრიტიკული პერიოდია ექვსი წლის ასაკი, როდესაც ბავშვი შედის სკოლაში. ​მან უნდა დატოვოს თამაშის სამყარო და გადავიდეს სწავლის სამყაროში. ეს არ არის ადვილი, იმიტომ, რომ ეს ორი აბსოლუტურად განსხვავებული აქტივობაა.“

„ერთი წლის ასაკი არის კრიტიკული პერიოდი, როდესაც ბავშვი დგება ფეხზე და უნდა გაიარ-გამოიაროს. თვითონ უნდა მოახდინოს გარემოს გამოძიება. პასიური როდესაც არის ბავშვი და არ იძიებს გარემოს, მშობელი გეუბნება: „უი, რა წყნარი შვილი მყავს, თავისთვის ზის, არაფერს არ შვრება,“ ეს არ არის კარგი. თუ მშობელი ჩივის, რომ ვაიმე, მთელი დღე ამის დევნაში ვარ, ხან პირში ჩაიდებს რაღაცას, ხან რაღაცას ჩამოიღებს,​ ეს არის კარგი ბავშვისთვის, თქვენთვის - არა. ბავშვისთვის ეს არის სასარგებლო. სხვანაირად მისი ინტელექტი არ განვითარდება. ბავშვის ინტელექტის განვითარება და აზროვნების განვითარება იწყება ქვედა საფეხურიდან. ერთ წლამდე თუ ბავშვს არ აქვს მოწესრიგებული მოძრაობა და შეგრძნებები, დააგვიანა. ექვსი თვის უნდა იჯდეს, რვა თვის უნდა დგებოდეს საყრდენით, თერთმეტი თვის ასაკში დამოუკიდებლად უნდა იდგეს, წლის და ორი თვის ასაკამდე უნდა გაიაროს დამოუკიდებლად. ეს არის ნორმალური განვითარება,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო: „განათლება უკეთესი მშობლობისთვის“

წაიკითხეთ სრულად