Baby Bag

​რატომ არის მნიშვნელოვანი დამოუკიდებლად თამაში ბავშვის განვითარებისთვის?

რატომ არის მნიშვნელოვანი დამოუკიდებლად თამაში ბავშვის განვითარებისთვის? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ნეიროფსიქოლოგი თათია მჭედლიშვილი.

- რატომ არის მნიშვნელოვანი თამაში ბავშვის განვითარებისთვის?

- თამაში ბავშვის განვითარების მნიშვნელოვანი ნაწილია. თამაშით ის საკუთარ თავს და გარე სამყაროს შეიმეცნებს. კერძოდ, თამაში ბავშვს ეხმარება ჩამოუყალიბდეს ნდობა ადამიანების და გარესამყაროს მიმართ, იგრძნოს თავი ბედნიერად, განუვითარდეს სოციალური უნარები, ენა და კომუნიკაცია, შემეცნებითი და მოტორული უნარები, ისწავლოს ემოციების რეგულაცია, ზრუნვა.

თამაშის კატეგორიზება ხდება ასაკის და თამაშის ფორმის მიხედვით. მაგალითად, გამოიყოფა 0-2 წლამდე ე.წ. მარტო თამაშის ეტაპი - ამ დროს ბავშვი ძალიან ბევრს ამოძრავებს ხელებს, ფეხებს და ამგვარად ცდილობს შეისწავლოს საკუთარი სხეულის შესაძლებლობები. იღებს ახალ სენსორული გამოცდილებას. 2 წლიდან იწყება ე.წ. პარალელური თამაშის ეტაპი, რა დროსაც ბავშვები თამაშობენ ერთნაირ თამაშს გვერდიგვერდ, მაგრამ ერთმანეთთან ინტერაქცია ნაკლებია. 4 წლიდან იწყება თანამშრომლობითი თამაში - ამ დროს ბავშვები ერთად მოქმედებენ, ინაწილებენ აქტივობებს, როლებს. თამაშის ფორმის მიხედვით გამოიყოფაარასტრუქტურირებული და სტრუქტურირებული თამაში, თამაში შიდა და გარე სივრცეში,მარტო და გუნდური თამაში. სტრუქტურირებული თამაში უფრო მეტად ორგანიზებულია და მას ხშირად ხელმძღვანელობს ზრდასრული. არასტრუქტურირებული ე.წ. თავისუფალი თამაშის დროს ძირითადად ბავშვი წარმართავს პროცესს.

- რატომ არის მნიშვნელოვანი დამოუკიდებლად თამაში ბავშვის განვითარებისთვის?

- ზოგადად, როგორც სტრუქტურირებული, ასევე არასტრუქტურირებული, ანუ დამოუკიდებელი თამაში მნიშვნელოვანია ბავშვის განვითარებისთვის, რადგან სხვადასხვა ტიპის თამაშის გამოცდილება განსხვავებული უნარების განვითარებას უწყობს ხელს. რომ ვისაუბროთ კონკრეტულად დამოუკიდებლად თამაშის მნიშვნელობაზე, ამ დროს, ბავშვებს შემოქმედებითი უნარი მეტად უვითარდებათ. ამ პროცესში ისინი კრეატიულ გადაწყვეტილებებს იღებენ, უჩნდებათ ინტერესი, ემატებათ მოტივაცია, ვითარდება ბავშვის მოთმინება და გამძლეობა, რაც ხელს უწყობს რომ უფრო კომფორტულად ითამაშონ მარტო და ამცირებს თანატოლების ზეგავლენას. ეს ეხმარება მათ იპოვონ საკუთარი გზა.

- როგორ შეუძლიათ მშობლებს წაახალისონ დამოუკიდებლად თამაში?

- პირველ რიგში, დარწმუნდით, რომ თქვენს შვილს აქვს უსაფრთხო ადგილი სათამაშოდ. დამოუკიდებლად თამაშისას ბავშვებს უნდა ჰქონდეთ შესაძლებლობა გამოიკვლიონ გარემო და ეს დიდწილად საკუთარი ძალებით გააკეთონ, რათა განივითარონ თავდაჯერებულობა და დამოუკიდებლობა. თუმცა, მნიშვნელოვანია რომ ბავშვს ჰქონდეს უსაფრთხო გარემო. ამიტომ, უნდა „გავასუფთავოთ“ სათამაშო ადგილები პოტენციური საფრთხისგან და მთელი თამაშის განმავლობაში ვაკონტროლეთ პროცესი, რათა დავრწმუნდეთ, რომ თქვენი პატარა უსაფრთხოდ თამაშობს. ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ადრეულ ასაკში.

მნიშვნელოვანია გამოიკვლიოთ ბავშვის ინტერესები და მისცეთ შესაბამისი სათამაშოები. მაგალითად, თუ სახლის აწყობა უნდა ლეგოებით, დარწმუნდით რომ ოთახში ხელმისაწვდომია ლეგოები და სხვა საჭირო სათამაშოები. პერიოდულად შეგიძლიათ მისცეთ მითითებები, დაეხმაროთ თუ სირთულის წინაშე დადგება, შეაქოთ და მოტივაცია აუმაღლოთ. მიეცით ბავშვს საშუალება საკუთარი წესებით ითამაშოს და იყოს ლიდერი.

- რა გავაკეთოთ როდესაც ბავშვს არ უყვარს თამაში?

- არის შემთხვევები, როდესაც ბავშვები არ ერთვებიან მრავალფეროვან თამაშებში, ზოგჯერ ეს უბრალოდ ნაკლები მოტივაციითაა გამოწვეული, ზოგჯერ კი ეს შეიძლება განვითარების შეფერხების მაჩვენებელიც კი იყოს. განსაკუთრებით საყურდღებოა, როდესაც ბავშვი არ გადადის თამაშის ერთი ეტაპიდან მეორეზე ანუ, მაგალითად, როდესაც უკვე მოეთხოვება, როლური/ფუნქციური თამაში სხვა ბავშვებთან ერთად, მაგრამ ყოველთვის ირჩევს მარტო თამაშს, აქვს ძალიან შეზღუდული ინტერესები, არ იყენებს სათამაშოს ფუნქციას შესაბამისად. რა თქმა უნდა, მხოლოდ ამ ნიშნებით არ ხდება დარღვევის შეფასება, თუმცა საყურადღებოა და საჭიროა სპეციალისტთან კონსულტაცია. ამ ყველაფერში დიდი წვლილი მიუძღვის გაჯეტებს, ეკარენზე დამოკიდებულასაც. ასეთ დროს ეცადეთ დააკვირდეთ ბავშვს და განმავითარებელი თამაშები მის ინტერესებს მოარგოთ. დაიწყეთ თამაში მცირე დროით და ნელ-ნელა გაზარდეთ დრო, მიჰყევით ბავშვის ტემპს.

გახსოვდეთ, რომ თამაშმა არ უნდა დაკარგოს გართობის ფუნქცია და არ უნდა გახდეს ბავშვისთვის მომაბეზრებელი ან სტრესის მომტანი. ამისათვის კი მნიშვნელოვანია გავითვალისწინოთ ბავშვის ინტერესები და შესაძლებლობები. არასწორად შერჩეულ სათამაშოს ან თამაშს შესაძლოა თან ახლდეს იმედგაცრუება, გაღიზიანება ან თამაშის თავიდან არიდების მცდელობა. ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ შერჩეული თამაში იყოს ბავშვის ასაკის და განვითარების შესაბამისი.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

​როგორი უნდა იყოს კანის მოვლის დღის და ღამის რუტინა? - თემაზე MomsEdu.ge-ს დერმატოლოგი ნინო ნიშნიანიძე ესაუბრა

​როგორი უნდა იყოს კანის მოვლის დღის და ღამის რუტინა? - თემაზე MomsEdu.ge-ს დერმატოლოგი ნინო ნიშნიანიძე ესაუბრა

როგორი უნდა იყოს კანის მოვლის დღის და ღამის რუტინა? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს დერმატოლოგი ნინო ნიშნიანიძე ესაუბრა. 

- რა კომპონენტებისგან უნდა შედგებოდეს კანის მოვლის რუტინა?

- სახის კანი ასახავს სხეულის ზოგად მდგომარეობას. კანის ყოველდღიური მოვლა სათანადო კვების გარეშე წარმოუდგენელია. დაბალანსებული კვება გვეხმარება მრავალი პრობლემის გადაჭრაში. ზოგჯერ აკნე, შავი და თეთრი კომედონები ჩნდება, მარილიანი, ცხიმოვანი, ცხარე-მწარე და შემწვარი საკვების მიღების შემდეგ. როგორც კი ვიწყებთ ჯანსაღ და სწორად კვებას, კანის მდგომარეობა შესამჩნევად უმჯობესდება. სახის კანის სწორი მოვლის საფუძველი ჯანსაღი ცხოვრების წესია. კანის მოვლის რუტინა ძირითადად სამი კომპონენტისგან შედგება: 

  1. კანის გასუფთავება, ტონირება;
  2. დამატებითი გასუფთავება, ტენიანობა;
  3. ზედაპირის დარბილება და დატენიანება.

- როგორი უნდა იყოს დილის და ღამის კანის მოვლის რუტინა და ძირითადად, რა შემადგენლობა უნდა ჰქონდეს პროდუქტებს, რასაც რუტინაში ჩავრთავთ?

დღის რუტინის მთავაზი მიზანი ჩვენი კანის ბუნებრივი ფუნქციონირების შენარჩუნება და დაცვაა იმ გარემო ფაქტორებისგან, რომელიც ძალიან აგრესიულად ცდილობს სტრუქტურის დაზიანებას (გამონაბოლქვი, სტრესი, მტვერი, მავნე ჩვევები და სხვა). კანის დაბანა და გასუფთავება ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწილია. ტონერი აცოცხლებს, ატონიზირებს კანს და აძლიერებს ნივთიერებათა ცვლას, რაც ეხმარება მას უკეთ აითვისოს აუცილებელი კომპონენტები.

დატენიანებასთან დაკავშირებით მუდმივი კითხვაა: შრატი თუ დამატენიანებელი კრემი? - ეს ორი ერთმანეთისგან სრულიად განსხვავებული პროდუქტია. შრატი ძლიერი დამატენიანებელი საშუალებაა, რომელშიც დიდი დოზით შედის კონცენტრირებული აქტიური ინგრედიენტები. გარდა ამისა, ძლიერი ანტიოქსიდანტური შრატი საჭიროა დღის განმავლობაში აგრესიული დაზიანებისგან დასაცავად. ძირითადად, შრატი შედგება შემდეგი ნივთიერებებისან: ჰიალურონის მჟავა - ძლიერი დატენიანებისა და ჰიდროლიპიდური ბალანსისთვის; ვიტამინი C - ანტიოქსიდანტი და კანის ზოგადი ფერის გაუმჯობესებისთვის; რეტინოლი, ვიტამინი B და პეპტიდები - კოლაგენისა და ელასტინის გამომუშავების სტიმულირებისთვის. სწორედ ეს ნივთიერებებია აუცილებელი დაბერების ნიშნების პრევენციისთვის. დღისა და ღამის კრემი ყველაზე აუცილებელია და სწორად უნდა იქნეს შერჩეული. კრემი, რომელსაც დილით ვიყენებთ შეიცავს კანის ძლიერი დაცვის კომპონენტებს. სახლიდან გასვლის შემდეგ ეს პროდუქტი გვიცავს, როგორც დაბინძურებისგან, ასევე მზის მავნე UV გამოსხივებისგან. ძირითადად მსუბუქი კონსისტენციით გამოირჩევა და ატენიანებს კანს დღის განმავლობაში. რაც შეეხება ღამის კრემს, მეტად მიმართულია კანის სტრუქტურის აღდგენაზე, გამოირჩევა სქელი ტექსტურით, რათა ღამის განმავლობაში ძლიერად აღადგინოს ტენიანობის ბალანსი და შეაღწიოს კანის ღრმა შრეებში.

თუ გვაწუხებთს თვალის გარშემო სიმშრალე, ჰიპერჰიგმენტაცია, მუქი წრეები, არსებობს თვალის გარშემო გამოსაყენებელი კრემებიც.

კანის ყოველდღიური რუტინა ამინდებისა და სეზონის შესაბამისად შეიძლება გადავაწყოთ. ძლიერი მზისგან დამცავი და თხელი დამატენიანებლები გვერდზე გადავდოთ და უფრო მეტად გამოვიყენოთ კოლაგენით მდიდარი დატენიანებლები, რადგან შემოდგომაზე კანი შრება და ძლიერი დამატენიანებელია საჭირო.

ქარიან და გრილ ამინდებში ტუჩის თხელი, ნაზი კანის მოფრთხილებაა საჭირო. ამიტომ უნდა გამოვიყენოთ დღეში ორჯერ ტუჩის ბალმი. ნაკლებად უნდა გამოვიყენოთ შემოდგომა-ზამთრის სეზონზე ექსფოლიატორები და ამქერცლავი ნიღბები, წინააღმდეგ შემთხვევაში გამომშრალ კანს, დამსკდარ ზედაპირებს და მუდმივ გამონაყარს ვერ გადაურჩებით.

ასევე კანის მოვლაში გასათვალისწინებელია კანის ტიპი. ვინაიდან არასწორმა მოვლამ შესაძლოა, სხვადასხვა ტიპის პრობლემა გამოიწვიოს. მაგალითად, თუ ლოყები და საფეთქლები ნორმალურად იყო დატენიანებული – გამოშრეს, ხოლო თუ ისედაც მშრალი იყო – გაუხეშდეს, აიქერცლოს და გაღიზიანდეს. გამომშრალი კანი კი, როგორც ვიცით, კარგავს ელასტიკურობას, ნაოჭდება და მალე ბერდება. T ზონის არასწორი მოვლის შედეგია დახშული ფორები, ფერიმჭამელები, ჩირქოვანი ელემენტები, რომლებიც გართულების შემთხვევაში შესაძლოა აკნეში გადაიზარდოს.

- როგორი უნდა იყოს კანის მოვლის რუტინა 40 წლიდან?

- 40 წლიდან სასურველია დამატენიანებელი კრემი შეიცავდეს:

1. მზისგან დამცავ კომპლექსს. უმჯობესია, მისი SPF, სულ ცოტა, 30 იყოს. იცავს კანს ულტრაიისფერი სხივების აგრესიული ზემოქმედებისგან;

2. ჰიალურონის მჟავას – ხელს უწყობს კანის აქტიურ დატენიანებას;

3. C და E ვიტამინებს – უზრუნველყოფს კანის დაცვას მავნე ზემოქმედებისგან.

- დამატებით რას ურჩევდით მკითხველს?

საბოლოოდ ვიტყოდი, რომ კანის მოვლა არაა მარტივი პროცესი და პაციენტმა თვითონ არ უნდა მიიღოს გადაწყვეტილება, თუ როგორ მოუაროს კანს. ყოველთვის საჭიროა დერმატოლოგ-კოსმეტოლოგმა შეაფასოს მისი კანის მდგომარეობა და მან მისცეს რეკომენდაციები.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად