Baby Bag

10 მნიშვნელოვანი გაკვეთილი, რომელიც ყველა დედამ უნდა ასწავლოს თავის ვაჟს

10 მნიშვნელოვანი გაკვეთილი, რომელიც ყველა დედამ უნდა ასწავლოს თავის ვაჟს
დედასა და ვაჟს შორის ურთიერთობა განსაკუთრებულია. ყოველთვის არსებობს ისეთი თემა, რომელსაც ბიჭები ვერც მამასა და ვერც მეგობრებს ვერ უზიარებენ და მას მხოლოდ დედას ანდობენ. დედები ყველაზე მეტად უგებენ მათ და რაც მთავარია, ყოველთვის აქვთ დრო მოსასმენად და რჩევების მისაცემად.

ჩაცმის სტილი ყოველთვის ტოვებს შთაბეჭდილებას

ადამიანს უნდა შეეძლოს ჩაცმის სტილის სწორად არჩევა. თავდაპირველად დედები ეხმარებიან ვაჟებს ამ საკითხის მოგვარებაში. სწორედ მათ უნდა ასწავლონ თუ როდის უნდა მოირგონ ფორმალური და როდის თავისუფალი სტილი. ეს ბალანსი ბევრს მეტყველებს ადამიანზე და ქმნის პირველ შთაბეჭდილებას. მაგალითად, თქვენი შვილი თუ ოფიციალურ გასაუბრებაზე ან კერძო შეხვედრაზე პირველად მიდის, ბუნებრივია, მოშვებული ტანსაცმელი არ უნდა ურჩიოთ.

არ უნდა გააკეთოს არაფერი, რაც თავს არაკომფორტულად აგრძნობინებს

სამწუხაროდ, ხშირად ადამიანები თავს ვალდებულად თვლიან შეასრულონ დავალებები, რომლებსაც უსიამოვნება მოაქვთ მათთვის. ისინი ცდილობენ მოერგონ მათთვის არასასურველ სიტუაციებს, მხოლოდ იმიტომ, რომ გამოჩნდნენ ისეთები, როგორიც რეალურად არ არიან.

დედებმა უნდა ასწავლონ შვილებს , რომ არ გააკეთონ არაფერი ,რაც მათ მორალს ეწინააღმდეგება. მაშინაც კი არ უნდა უღალატონ პრინციპებს, როდესაც სამსახურში უფროსი მათზე ზეწოლას ახდენს რაიმე ივენთზე დასწრების მოთხოვნით.

უნდა ემეგობრონ ნამდვილად სანდო ადამიანებს

დედები ხშირად უნდა ესაუბრებოდნენ შვილებს ნამდვილ მეგობრობაზე. უნდა უხსნიდნენ, რომ მეგობრის შეძენა ისეთი მარტივი აღარ იქნება, როგორც ბავშვობაში იყო. წლების მატებასთან ერთად ეს რთულდება, რადგან ბავშვობისგან განსხვავებით, ზრდასრულობისას მიყენებული წყენა ადვილად არ იკურნება. სწორედ ამიტომ დიდი ყურადღებით უნდა შეარჩიონ მეგობრები და გამოიჩინონ სიფრთხილე ადამიანებთან ურთიერთობისას.

უნდა გამოავლინონ შესაძლებლობების მაქსიმუმი

ბევრი ცდისა და მონდომების მიუხედავად ხშირად ცხოვრება უსამართლოა. მსგავს გამოცდილებას ადრე თუ გვიან თქვენი ვაჟიც მიიღებს და სწორედ ამ მომენტში თქვენი ჩართულობა გადამწყვეტია. თქვენ არ უნდა მისცეთ შვილს მოდუნების უფლება, უნდა შეძლოთ მისი მოტივირება, რადგან ერთი წარუმატებელი ცდა არ ნიშნავს დამარცხებას. უნდა ასწავლოთ : მაშინაც კი, თუ მიზნისკენ მიმავალ გზაზე დაეცემა, არ უნდა დაივიწყოს, რომ ძალიან ეცადა და ეს გამარჯვებაზე არანაკლებ საამაყოა.

რჩევის მიღება სავსებით ნორმალურია

ბევრი ადამიანი ფიქრობს, რომ ყველაფერი იცის და კითხვის დასმა ან დახმარების თხოვნა სისუსტეა, რაც სიმართლისგან შორსაა. დედამ უნდა ასწავლოს ვაჟს, რომ როდესაც დამხარება სჭირდება, აუცილებლად ითხოვოს. ეს იწყება სკოლაში ამოცანის ვერამოხსნიდან და გრძელდება ცხოვრების გზაჯვარედინებამდე , სადაც ზრდასრულებსაც კი უჭირთ სწორი მიმართულებისკენ გეზის აღება.

უნდა იბრძოლონ ოცნებებისთვის

ერთ-ერთი საუკეთესო რჩევა, რომლის მიცემაც დედას შეუძლია ოცნებებისთვის თავგამოდებით ბრძოლაა. მნიშვნელობა არ აქვს რა არის მისი ოცნება: საზღვარგარეთ მოგზაურობა თუ წარმატებული კარიერა. თიოთოეულ მიზანს ბრძოლა სჭირდება და დამარცხება არაფერს ნიშნავს, რადგან ვინც არ მარცხდება ის არასდროს აკეთებს რაიმე ახალს.

ასევე, ოცნება უბიძგებს თქვენს შვილს მუდმივი მოქმედებისკენ, მუდმივი მცდელოებისკენ, რაც ადრე თუ გვიან აუცილებლად გამოიღებს შედეგს.

არ უნდა შეიცვალონ სხვების სტანდარტების დასაკმაყოფილებლად

სამყაროში მილიონობით ადამიანი ცხოვრობს. მათი აზრები და შეხედულებები განსახვავებულია. ხალხს მოსწონს განსხვავებული მუსიკა, ფილმები, მათ აქვთ განსხვავებული ცხოვრების სტილი და არაერთგვაროვანი მიზნები. უნდა აუხსნათ შვილებს, რომ ჩვენ ყველანი ერთმანეთისგან დამოუკიდებელი ინდივიდები ვართ და ცხოვრებაში აუცილებლად შევხვდებით ადამიანებს, რომელთაც არ მოეწონებათ ჩვენი გარეგნობა ან ქცევა. ადამიანი წარმოადგენს მხოლოდ საკუთარ თავს და უნდა იყოს ისეთი, როგორიც არის.

არაფერია ცუდი ემოციურობაში

არსებობს ფართოდ გავრცელებული, საშინელი სტერეოტიპი, რომელიც ყოვლად უსაფუძვლოა: კაცებმა არ უნდა იტირონ, რადგან ეს „არავაჟკაცურია“. ეს სტერეოტიპი თრგუნავს ძალიან ბევრ ბავშვს და ხელს უშლის ემოციების გამოხატვაში. სწორედ ამიტომ, დედებმა უნდა გაამხნევონ შვილები და უთხრან, რომ რასაც არ უნდა გრძნობდნენ ღიად გამოავლინონ, რადგან ეს ნორმალურია.

დიახ, ბიჭებმაც უნდა იტირონ თუ თავს ცუდად გრძნობენ,ემოციურ ფილმს უყურებენ ან ეშინიათ. არავინ უნდა ვაიძულოთ დამალოს ნამდვილი გრძნობები და უნდა გავათვიცნობიეროთ, რომ ნებისმიერი ემოცია, მათ შორის ტირილიც უფრო ადამიანურს გვხდის!

ოჯახი მნიშვნელოვანია

არ აქვს მნიშვნელობა რამდენად ახლოს ცხოვრობთ ოჯახთან, გიწევთ თუ არა მისი დატოვება ხანგრძლივი მოგზაურობის დროს. ბევრი თინეიჯერი ტოვებს მშობლების სახლს და მარტო მიდის სამოგზაუროდ. მიუხედავად ამისა, არ უნდა შეწყდეს კონტაქტი, ხშირი და ღრმა საუბრები ოჯახის წევრებს შორის, რადგან რჩევები ცხოვრების ნებისმიერ ეტაპზე ფასეულია ისეთი მნიშვნელოვანი ადამიანისგან, როგორიც ოჯახის წევრია.

ისინი პატივისცემით უნდა მოეპყრონ ქალებს

დედბმა ვაჟებს ჯერ კიდევ პატარა ასაკიდან უნდა ჩაუნერგონ, რომ ქალის პატივისცემა მამაკაცის მთავარი ღირსებაა. მათ უნდა იცოდნენ, რომ ქალებსა და კაცებს თანაბარი უფლებები აქვთ. ეს იმას ნიშნავს, რომ ვაჟები არ უნდა თვლიდნენ თავს უპირატესად და არ უნდა მიაჩნდეთ, რომ ქალები ნაკლებად მნიშვნელოვნები ან ნაკლებად ძლიერები არიან.

მნიშვნელოვანია შვილებს ასწავლოთ, რომ ქალებს არ აღიქვამდნენ საგნებად, რომ ქალები დაიბადნენ დედამიწაზე, რათა იცხოვრონ მამაკაცების გვერდით და არა იმიტომ, რომ დაემონონ მათ.

მომზადებულია moms.com-ის მიხედვით.

ავტორი: მარიამ კვეტენაძე

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა დადებითი ზეგავლენა აქვს მშობლების მიერ ჩვილებისთვის წიგნების წაკითხვას, რა სახის წიგნები შევარჩიოთ და როგორი უნდა იყოს ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალი?

რა დადებითი ზეგავლენა აქვს მშობლების მიერ ჩვილებისთვის წიგნების წაკითხვას, რა სახის წიგნები შევარჩიოთ და როგორი უნდა იყოს ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალი?
რა დადებითი ზეგავლენა აქვს მშობლების მიერ ჩვილებისთვის წიგნების წაკითხვას, რა სახის წიგნები შევარჩიოთ და როგორი უნდა იყოს ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალი? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტ სოფო მელაძეს ესაუბრა. 

- სოფო, რომელი თვიდან უნდა დავუწყოთ პატარებს წიგნის კითხვა?

- მშობელს შვილისთვის წიგნის გამოყენება და მისი წაკითხვა არა მხოლოდ ადრეულ ჩვილობაში შეუძლია, არამედ ორსულობის დროსაც კი. მოგეხსენებათ, ორსულები ხშირად ასმენინებენ პატარებს ​კლასიკურ მუსიკასაც. ბავშვი მუცელშიც ასხვავებს დედის ხმას და ხმაურს ერთმანეთისგან, შესაბამისად, ჩვენ ბავშვის მუცლადყოფნის პერიოდშიც შეგვიძლია წიგნის ემოციურად და საინტერესოდ წაკითხვა მათთვის. ეს ძალიან სასარგებლო პროცედურაა ნაყოფისთვის. პატარა მუცლადყოფნისას უკვე იწყებს ადრეული სოციალური უნარების და ურთიერთობების ჩამოყალიბებას დედასთან, ხმები და ემოციები ახდენს ნაყოფის რეფლექსების და რეაქციების სტიმულირებას. ბავშვი დაბადებამდე მეტ-ნაკლებად ახდენს ადაპტირებას გარემოსთან, მცირდება შფოთვა. რაც შეეხება ჩვილობის პირველ 2 თვეს, ამ დროს რეკომენდებულია სპეციფიკური წიგნების გამოყენება, ეს არის მკვეთრი კონტრასტის მქონე შავ-თეთრი გამოსახულებები. ამ თემაზე ძალიან საინტერესო აქტივობები ჰქონდა იტალიელ ექიმს და პედაგოგს, ​მარია მო​ნტესორის. მისი აზრით, მსგავსი შავ-თეთრი გამოსახულების მქონე ნახატები ეხმარება ბავშვს მზერის ფიქსაციაში, კონცენტრაციის გაუმჯობესებაში. ასევე, მნიშვნელოვანია გავითვალისწინოთ პირველი ორი თვე, როცა ბავშვის მხედველობა მეტ-ნაკლებად ჩამოყალიბების პროცესშია, ჩვილი გამოსახულებებს ხედავს 20-25 სმ-ის მოშორებით.

2-4 თვემდე კი შეგვიძლია ღია, ნათელი ფერების მქონე წიგნების გამოყენება, სადაც მარტივი ილუსტრაციებია. აქ მთავარია, არა წიგნის შინაარსი, არამედ მისი ემოციურად გამოხმოვანება, რომელიც მიიქცევს ჩვილის ყურადღებას და კომუნიკაციას დაამყარებს შენთან, თუნდაც გაღიმებით ან თვალით კონაქტით.

- რა დადებითი ზეგავლენა აქვს ამ პროცესს?

- გარდა იმისა, რომ კითხვის პროცესი ასტიმულირებას, როგორც ბავშვის ვიზუალურ, ასევე სმენით უნარებს, ამასთან მეტყველების ერთ-ერთი ძლიერი მასტიმულირებელი საშუალებაა. გავიმეოროთ ის სიტყვები, დავასახელოთ ის საგნები, რაც დედამ გვანახა წიგნში ან წაგვიკითხა. ასევე იწვევს კრეატიულობის და წარმოსახვითი უნარების განვითარებას. სხვადასხვა სიუჟეტის წიგნი ხელს უწყობს სოციალურ-ემოციური უნარების განვითარებას ბავშვებში, ემპათიის თუ სხვადასხვა ემოციის განცდის ხელშეწყობას, ბოლოს სოციალური როლების ჩამოყალიბებასა და გააზრებას.

- ზოგადად, ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალზე რომ ვისაუბროთ...

- ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ძილის წინ გვქონდეს გამოყოფილი გარკვეული დრო, როცა ბავშვთან ერთად წიგნს დავათვალიერებთ, გავახმოვანებთ და წავიკითხავთ. მნიშვნელოვანია, რომ ძილის წინ წასაკითხი წიგნები იყოს მშვიდი, სახალისო და ნაკლებად აქტიური. წიგნის კითხვის ან დათვალიერების პროცესი ერთ-ერთი სტრესის და შფოთვის შემამცირებელი აქტივობაა. ამ დროს ბავშვის სხეული და ორგანიზმი მოდუნებულია და კარგ წინაპირობას ქმნის მშვიდი ძილისთვის, ანუ ხელს უწყობს ძილის რუტინას.

ასევე, მე ხშირად მესმის, რომ, როცა ბავშვი 1 წლის ან მეტისაა, უფრო მოძრავია, დღის მანძილზე რთულია მისი წიგნთან გაჩერება, უფრო მოტორული და მოძრავი თამაშები ურჩევნია, შესაბამისად, დედები ვეღარ ახერხებენ წიგნის კითხვის რუტინაში ჩართვას. ძილის წინ კი კითხვა ხელს შეუწყობს მის აქტიურად ჩართულობას ბავშვის ცხოვრებაში.

- როგორი წიგნები შევარჩიოთ ამ ასაკისთვის?

- როგორც აღვნიშნე, ორსულობის დროს ყურადღება მივაქციოთ ხმებს და ემოციებს, ნაკლებად ნახატებს, რადგან ბავშვი ფიზიკურად ამას ვერ დაინახავს.

როცა ჩვილი 1-2 თვისაა, გამოვიყენოთ სპეციფიკური კონტრასტული შავ-თეთრი გამოსახულებების მქონე ნახატები და მოვათავსოთ იგი მისგან 20-25 სმ-ის მოშორებით;

2-4 თვემდე მაქსიმალურად ჩავრთოთ სხვადასხვა ფერი, ფორმა;

ასევე 0-2 წლამდე ბავშვისთვის სენსომოტორული სტადიაა. ამ დროს ბავშვი მოტორულად ანუ მოქმედებით და სენსორული არხების საშუალებით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა თუ შეხება საგნებთან, შეიმეცნებს მის გარშემო არსებულ სამყაროს, შესაბამისად, მაქსიმალურად ჩავრთოთ სენსორული სტიმულები თამაშებში. ვუყიდოთ წიგნები, სადაც სხვადასხვა ტექსტურაა გამოყენებული, მაგალითად, კატა ილუსტრირებულია ნატურალური ღუნღულა ბეწვით, სადაც ასევე იქნება ხაოიანი თუ რბილი მასალები. ვუყიდოთ ისეთი წიგნები, რომლებსაც სპეციალური ზედაპირი აქვს პირში ჩასადებად, წყალში დასასველებლად თუ ხელის მოჭიდებისთვის;

1-2 წლამდე ბავშვი უკვე იაზრებს, რომ წიგნებში გახმოვანებული სიტყვები და საგნები რაღაცას ნიშნავს და შეესაბამება მის გარშემო არსებულ გარემოს. შეგიძლიათ გამოიყენოთ ნივთების დასახელებისთვის თითის დადება, ხან მან დაადოს თითი, ხან - თქვენ. ასევე წიგნებზე გამოსახული ცხოველების იმიტირება: ხშირად შეჩერდით და დაუსვით მარტივი კითხვები, ეცადეთ აქტიურად ჩართოთ პროცესში და ხელი შეუწყვეთ მისი ლექსიკური მარაგის გამდიდრებას.

- ერთი და იგივე წიგნების წაკითხვა სჯობს თუ განსხვავებულის?

- არაა საჭირო ძალიან ბევრი და განსხვავებული წიგნი, 2-3 წიგნიც საკმარისი იქნება. ბავშვს შესაძლოა, ამ პერიოდში ჰქონდეს რომელიმე საყვარელი წიგნი, რომელთან ურთიერთობაც განსაკუთრებულ სიამოვნებას ანიჭებს. არ დავუშალოთ, დაიმახსოვრეთ ერთი წიგნიც კი ძალიან ბევრი ფუნქციით, უნარის განსავითარებლად შეგიძლიათ გამოიყენოთ. ბავშვს უყვარს გამეორება, როცა რომელიმე ილუსტრაციას ან ამბავს კარგად აითვისებს, ეს ზრდის მათში კომპეტენტურობის და თავდაჯერებულობის განცდას.

- პატარები ხშირად წიგნების ფურცლებს ხევენ, დავუშალოთ ეს ქცევა თუ ამით იწყება მათი კონტაქტი წიგნებთან? როგორ ავუხსნათ, რომ ეს არ არის სწორი საქციელი?

- კი წიგნის ფურცვლა, მისი დახევა და თუნდაც პირში ჩადება ბავშვის წიგნთან ურთიერთობის პირველი მცდელობაა. ზემოთ ვახსენე, ზუსტად ეს არის სენსომოტორული სტადია. შეგრძნებებით ცდილობს გაიგოს, რა არის წიგნი, რა არის ფურცელი, იხევა და თუ აქვს ხმა გახევის პროცესში. მოსწონს შეხება და შეგრძნება, თუ როგორი ზედაპირი აქვს ფურცელს. უფრო მოზრდილ ასაკში კი შეგვიძლია დახევის სურვილი წიგნის მაგივრად ფერადი ქაღალდების გამოყენებით ჩავანაცვლოთ და ჩავრთოთ ეს რაიმე თამაშში. ასევე სხვადასხვა ტექსტურის და მასალის გამოყენებით ვათამაშოთ ბავშვი. ვითამაშოთ ბევრი მოტორული თამაში და ასე დავტვირთოთ მისი ტაქტილური თუ მოტორული მოხოვნილებები. გვქონდეს წიგნის კუთხე, სადაც ლამაზად დავალაგებთ და მოვუვლით წიგნებს. საჭიროა ვაჩვენოთ ბავშვს, რომ წიგნებს ვუფრთხილდებით.

- ხმოვან წიგნებზეც რომ ვისაუბროთ. სჯობს თავად წავუკითხოთ, თუ ხმოვანი წიგნებიც იმავე ფუნქციის მატარებელია?

- ჩვილობის დროს ძალიან მნიშვნელოვანია მშობლის ხმა, მისი კომუნიკაცია ბავშვთან და ჩართულობა. ეს ბავშვში აყალიბებს ნდობის და უსაფრთხოების განცდას. მნიშვნელოვანია, მშობელი თავად ესაუბრებოდეს პატარას. ერიკ ერიქსონის ფსიქოსოციალური განვითარების თეორიაც ამაზე უსვამს ხაზს, 0-1,5 ასაკამდე ბავშვს უვითარდება სამყაროს მიმართ ნდობა/უნდობლობის სტადია, რაც შემდგომში განაპირობებს მის პოზიტიურ ურთიერთდამოკიდებულებას სამყაროსთან თუ პირიქით შფოთვის დონეს. ამ პერიოდში, ასევე ვითარდება მშობლისადმი ბუნებრივი მიჯაჭვულობა, რომელიც უზრუნველჰყოფს მას საკვებით, უსაფრთხოების განცდით თუ ფიზიკური სიახლოვით. ამ ყველაფრის დეფიციტი იწვევს მისი შფოთვის დონის აწევას. აი, უკვე 18 თვიდან შეგვიძლია აქტიურად გამოვიყენოთ ყველანაირი ტიპის ხმოვანი სათამაშოები თუ წიგნები და მათი საშუალებით მაქსიმალურად შევუწყოთ ხელი მეტყველების სტიმულირებას. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად