Baby Bag

​თამაშის მეშვეობით ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან

​თამაშის მეშვეობით ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან

თამაში ბავშვის ცხოვრებისა და განვითარების განუყოფელი ნაწილია, თუმცა ხშირ შემთხვევაში უფროსების მხრიდან მისი მნიშვნელობა სათანადოდ არ  ​ფასდება ​თამაშის მეშვეობით  ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან.

ბავშვები თამაშით სწავლობენ

თამაშის დროს ბავშვები ძალიან ბევრ ახალ უნარს იძენენ. წარმოსახვით სასურსათო მაღაზიაში ისინი კოგნიტურ უნარებს ივითარებენ, ანგარიშობენ და პრობლემების გადაჭრას სწავლობენ. ფიზიკური შესაძლებლობების განვითარებაში კი მათ მოედანზე სირბილი და კუბიკების მეშვეობით პატარა სახლების შენება ეხმარებათ. სათამაშო დინოზავრებთან კომუნიკაციის დასამყარებლად მათ ლექსიკონის განახლება და მისი ახალი სიტყვებით შევსება ესაჭიროებათ. სოციალური უნარების განვითარებას კი მეგობრებთან ერთად წამოწყებული მრავალფეროვანი თამაშებით ახერხებენ.

თამაში ბავშვს ფიზიკურად აჯანსაღებს

თამაშის წყალობით ბავშვი ფიზიკურად ძლიერდება და ჯანსაღდება. თამაში წარმატებით ებრძვის ჭარბწონიანობის პრობლემას, რომელიც თანამედროვე ბავშვებში ძალიან გავრცელებულია.

თამაში სტრესს ამარცხებს

ბავშვის ემოციური ზრდის ხელშეწყობა თამაშის კიდევ ერთი ძლიერი მხარეა. მეგობრებთან ერთად წარმოსახვითი სამყაროების დალაშქვრა შფოთვას მნიშვნელოვნად ამცირებს. ბავშვები, რომლებიც ხშირად თამაშობენ, სტრესისგან მარტივად თავისუფლდებიან.

თამაშის მნიშვნელობა გაცილებით დიდია, ვიდრე ეს ერთი შეხედვით ჩანს

თამაში ერთი შეხედვით ძალიან მარტივი და უბრალო აქტივობებისგან შედგება, თუმცა რეალურად ის საკმაოდ რთული და კომპლექსურია. თამაშის უამრავი სახესხვაობა გვხვდება. არსებობს სიმბოლისტური, სოციო-დრამატული, ფუნქციონალური და სხვა ტიპის თამაშები. თანამედროვე მკვლევარები თამაშის სხვა და სხვა ასპექტს სიღრმისეულად იკვლევენ. მათ აინტერესებთ, როგორ სწავლობენ ბავშვები მისი დახმარებით, როგორ მოქმედებს ბუნებაში თამაში ბავშვების ჯანმრთელობაზე, რა გავლენას ახდენს სასკოლო შესვენებების არსებობა ბავშვის ფსიქიკაზე და ა.შ.

გამონახეთ დრო თამაშისთვის

მშობლის უმთავრესი მოვალეობა შვილების განათლებისა და განვითარების ხელშეწყობაა. თუ გსურთ თქვენმა შვილმა ენობრივი, კოგნიტური, ემოციური, სოციალური და ფიზიკური უნარების განვითარება სრულყოფილად შეძლოს, მას თამაშისთვის საკმარისი დრო უნდა მისცეთ. ყურადღება მიაქციეთ იმას, რომ ბავშვი საკუთარი დროის დიდ ნაწილს სწორედ თამაშს უთმობდეს.

სწავლა და თამაში ერთმანეთისგან არ გამიჯნოთ

სწავლა და თამაში განცალკევებულ აქტივობებად არ უნდა აღვიქვათ, რადგან მათ შორის საკმაოდ მჭიდრო ურთიერთკავშირშია. სწავლა თამაშის გარეშე, ეს იგივეა, რაც ქიმიის ლექცია ლაბორატორიის გარეშე. თამაში თქვენი შვილის ლაბორატორიაა, სადაც ის მისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვან უნარებს იძენს.

თამაში ბუნებაში

ხშირად გაიხსენეთ საკუთარი ბავშვობა. აღმოაჩენთ, რომ საუკეთესო მოგონებები, რომელთა გახსენება ყველაზე მეტ სიხარულს განიჭებთ, საგარეო აქტივობებთან ასოცირდება. თოვლში ციგურაობა, ქვიშის კოშკების აგება, ეზოში სხვა ბავშვებთან ერთად სირბილი სწორედ ის აქტივობებია, რომელიც ნებისმიერ ბავშვს აბედნიერებს. მიეცით თქვენს შვილს შესაძლებლობა ბუნებაში თამაშით დატკბეს.

გაიღრმავეთ თქვენი ცოდნა თამაშის შესახებ

თამაშის შესახებ უამრავი ახალი კვლევა და ნაშრომი იწერება. ნუ დასჯერდებით იმას, რაც უკვე იცით. მუდმივად იზრუნეთ საკუთარი ცოდნის გაფართოებაზე. წაიკითხეთ მეტი თამაშის შესახებ, გაეცანით თანამედროვე ხედვებს და მათი პრაქტიკაში გამოყენება სცადეთ.

ენდეთ საკუთარ ინსტინქტებს

ბავშვობაში, ალბათ, ხშირად გითამაშიათ სპონტანური თამაშები. მიეცით თქვენს შვილებს შესაძლებლობა დამოუკიდებლად ითამაშონ. ენდეთ საკუთარ ინსტინქტებს და ყველაფერს წინასწარ ნუ დაგეგმავთ. მალე დარწმუნდებით, რომ თქვენს შვილებს ძალიან მდიდარი წარმოსახვა აქვთ.

თამაში ბავშვს დამოუკიდებლად განვითარების შესაძლებლობას აძლევს

თამაშის დროს ბავშვი ბევრად დიდ მონდომებას ავლენს, ვიდრე საშინაო დავალების შესრულებისას. მას თამაში აძლევს ბევრად მეტ დროს და შესაძლებლობას, რათა კომპლექსურად განვითარდეს. წარმოსახვით რესტორანში თამაშისას, ბავშვი მენიუს ადგენს, იღებს შეკვეთებს, აწესებს ფასებს, ესაუბრება მომხმარებელს. ის სხვა და სხვა უნარს მხოლოდ ერთი თამაშის დახმარებით ივითარებს და ამ ყველაფერს დამოუკიდებლად, ყოველგვარი დახმარების გარეშე აკეთებს. სწორედ ამიტომ არის თამაში უნიკალური საშუალება ბავშვის თვითშეფასებისა და თავდაჯერების გაზრდისთვის. თუ გსურთ თქვენი შვილი დამოუკიდებელ და წარმატებულ ადამიანად გაიზარდოს, მიეცით მას თამაშის შესაძლებლობა.

ავტორი: ია ნაროუშვილი 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვის მოვლა არასაკმარისი პირობაა აღზრდისთვის. აღზრდას სჭირდება შესაბამისი რუტინა,“ - თამარ გაგოშიძე

„ბავშვის მოვლა არასაკმარისი პირობაა  აღზრდისთვის. აღზრდას სჭირდება შესაბამისი რუტინა,“ - თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ექვს წლამდე ასაკის ბავშვის რუტინის ჩამოყალიბებაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ბავშვმა უნდა იცოდეს, თუ რას ელიან მისგან ოჯახის უფროსი წევრები:

„ბავშვის მოვლა არის აუცილებელი, მაგრამ არასაკმარისი პირობა მისი აღზრდისთვის. ​აღზრდას სჭირდება შესაბამისი რუტინა. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რას მოელოდებიან მისგან უფროსები ოჯახში. ჩვენ დიდ ოჯახებად ვცხოვრობთ. ხშირად ყველას აქვს თავისი წარმოდგენა, როგორ უნდა მიუდგეს ბავშვს. ჩვენი კატეგორიული რჩევაა, რომ ჩვენ შეიძლება არ ვეთანხმებოდეთ ერთმანეთს, მაგრამ ბავშვის მიმართ გამოყენებულ უნდა იყოს ერთი და იგივე წესი. მე ვეჩხუბები და თქვენ ეფერებით, თქვენ ეფერებით და მე ვეჩხუბები, მე არ ვაძლევ კანფეტს და თქვენ აძლევთ, ეს არის სრულიად დაუშვებელი. ჩვენთვის ბავშვი არის სუბიექტი. ეს არ არის ობიექტი, რომელიც უნდა აიღო, დაბანო, მერე ჩატენო საჭმელი, დააძინო და უყიდო სათამაშო. ეს არ არის ხოლმე საკმარისი. ბავშვი არის სუბიექტი და ორი წლის ბავშვსაც ჩვენ ვუთანხმებთ რუტინულად რას ვაკეთებთ რის მერე.“

თამარ გაგოშიძემ რჩევები მისცა იმ მშობლებს, რომლებსაც ბავშვის დაძინების პრობლემა აქვთ:

„ხშირად უთქვამთ მშობლებს, რომ დაძინება არის კატასტროფა. ჩვენ ვუთანხმებთ ბავშვს, რას რის მერე ვაკეთებთ. ლაპარაკია 2-3 წლის ასაკის ბავშვებზე. შუადღიდან იწყება უკვე ეს. დღის მეორე ნახევრიდან ჩვენ ვეუბნებით, რომ ახლა ვივახშმებთ, ​მერე ვითამაშებთ და ხომ იცი, მერე დავიძინებთ. ეს რეფრენივით გასდევს დაძინებამდე. ბავშვს ეს სულ ესმის და ეს არის განწყობის შემუშავება დაძინებისთვის. ეს რიტუალი არის დაძინების რიტუალი.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, ბავშვს ძილის წინ ეკრანის დრო არ უნდა ჰქონდეს:

„მაგალითად, ვივახშმეთ. არ არის მისაღები, რომ ბავშვს ძილის წინ ჰქონდეს ეკრანის დრო. დაძინებამდე ორი საათით ადრე ბავშვი უნდა იყოს მოშორებული ეკრანს. ეკრანის გარდა შეუძლია ყველაფერი გააკეთოს. ჩვენ ვეუბნებით, ახლა ვითამაშებთ. თუ გაქვთ დრო, თქვენ ეთამაშებით. თუ არ გაქვთ დრო, ეუბნებით, რომ ჯერ შენ ითამაშებ, მე ჩემს საქმეს გავაკეთებ, მერე ვითამაშებთ ერთად. ეს მუდმივად მეორდება. ისე არ არის, რომ მე დღეს ხასიათზე ვარ, ​ან სადმე წავედი, არ ვარ სახლში და ამიტომ გაცდება ჩვენი თამაში. ამას სჭირდება მუდმივობა. რუტინა ეს არის.“

„ბავშვი რას ეუბნები იმას კი არ აქცევს ყურადღებას, როგორ ეუბნები, იმას აქცევს ყურადღებას. მშობელი გეუბნება, რომ არაფრით არ შემიძლია ამის დამორჩილება. ასეთი რამე არ არსებობს. თუ ჩვენ თვალებში შევხედავთ და მშვიდად ვეტყვით: „შეხედე, მე ეს უნდა გავაკეთო, მე ველოდები, რომ შენ ამას გააკეთებ და მე მერე შემოგიერთდები. შენ ყოჩაღი გოგო/ბიჭი ხარ, ძალიან კარგად ითამაშებ,“ აი, ეს არის რუტინა,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო: ​„მშობლები განათლებისთვის“

წაიკითხეთ სრულად