Baby Bag

​თამაშის მეშვეობით ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან

​თამაშის მეშვეობით ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან

თამაში ბავშვის ცხოვრებისა და განვითარების განუყოფელი ნაწილია, თუმცა ხშირ შემთხვევაში უფროსების მხრიდან მისი მნიშვნელობა სათანადოდ არ  ​ფასდება ​თამაშის მეშვეობით  ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან.

ბავშვები თამაშით სწავლობენ

თამაშის დროს ბავშვები ძალიან ბევრ ახალ უნარს იძენენ. წარმოსახვით სასურსათო მაღაზიაში ისინი კოგნიტურ უნარებს ივითარებენ, ანგარიშობენ და პრობლემების გადაჭრას სწავლობენ. ფიზიკური შესაძლებლობების განვითარებაში კი მათ მოედანზე სირბილი და კუბიკების მეშვეობით პატარა სახლების შენება ეხმარებათ. სათამაშო დინოზავრებთან კომუნიკაციის დასამყარებლად მათ ლექსიკონის განახლება და მისი ახალი სიტყვებით შევსება ესაჭიროებათ. სოციალური უნარების განვითარებას კი მეგობრებთან ერთად წამოწყებული მრავალფეროვანი თამაშებით ახერხებენ.

თამაში ბავშვს ფიზიკურად აჯანსაღებს

თამაშის წყალობით ბავშვი ფიზიკურად ძლიერდება და ჯანსაღდება. თამაში წარმატებით ებრძვის ჭარბწონიანობის პრობლემას, რომელიც თანამედროვე ბავშვებში ძალიან გავრცელებულია.

თამაში სტრესს ამარცხებს

ბავშვის ემოციური ზრდის ხელშეწყობა თამაშის კიდევ ერთი ძლიერი მხარეა. მეგობრებთან ერთად წარმოსახვითი სამყაროების დალაშქვრა შფოთვას მნიშვნელოვნად ამცირებს. ბავშვები, რომლებიც ხშირად თამაშობენ, სტრესისგან მარტივად თავისუფლდებიან.

თამაშის მნიშვნელობა გაცილებით დიდია, ვიდრე ეს ერთი შეხედვით ჩანს

თამაში ერთი შეხედვით ძალიან მარტივი და უბრალო აქტივობებისგან შედგება, თუმცა რეალურად ის საკმაოდ რთული და კომპლექსურია. თამაშის უამრავი სახესხვაობა გვხვდება. არსებობს სიმბოლისტური, სოციო-დრამატული, ფუნქციონალური და სხვა ტიპის თამაშები. თანამედროვე მკვლევარები თამაშის სხვა და სხვა ასპექტს სიღრმისეულად იკვლევენ. მათ აინტერესებთ, როგორ სწავლობენ ბავშვები მისი დახმარებით, როგორ მოქმედებს ბუნებაში თამაში ბავშვების ჯანმრთელობაზე, რა გავლენას ახდენს სასკოლო შესვენებების არსებობა ბავშვის ფსიქიკაზე და ა.შ.

გამონახეთ დრო თამაშისთვის

მშობლის უმთავრესი მოვალეობა შვილების განათლებისა და განვითარების ხელშეწყობაა. თუ გსურთ თქვენმა შვილმა ენობრივი, კოგნიტური, ემოციური, სოციალური და ფიზიკური უნარების განვითარება სრულყოფილად შეძლოს, მას თამაშისთვის საკმარისი დრო უნდა მისცეთ. ყურადღება მიაქციეთ იმას, რომ ბავშვი საკუთარი დროის დიდ ნაწილს სწორედ თამაშს უთმობდეს.

სწავლა და თამაში ერთმანეთისგან არ გამიჯნოთ

სწავლა და თამაში განცალკევებულ აქტივობებად არ უნდა აღვიქვათ, რადგან მათ შორის საკმაოდ მჭიდრო ურთიერთკავშირშია. სწავლა თამაშის გარეშე, ეს იგივეა, რაც ქიმიის ლექცია ლაბორატორიის გარეშე. თამაში თქვენი შვილის ლაბორატორიაა, სადაც ის მისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვან უნარებს იძენს.

თამაში ბუნებაში

ხშირად გაიხსენეთ საკუთარი ბავშვობა. აღმოაჩენთ, რომ საუკეთესო მოგონებები, რომელთა გახსენება ყველაზე მეტ სიხარულს განიჭებთ, საგარეო აქტივობებთან ასოცირდება. თოვლში ციგურაობა, ქვიშის კოშკების აგება, ეზოში სხვა ბავშვებთან ერთად სირბილი სწორედ ის აქტივობებია, რომელიც ნებისმიერ ბავშვს აბედნიერებს. მიეცით თქვენს შვილს შესაძლებლობა ბუნებაში თამაშით დატკბეს.

გაიღრმავეთ თქვენი ცოდნა თამაშის შესახებ

თამაშის შესახებ უამრავი ახალი კვლევა და ნაშრომი იწერება. ნუ დასჯერდებით იმას, რაც უკვე იცით. მუდმივად იზრუნეთ საკუთარი ცოდნის გაფართოებაზე. წაიკითხეთ მეტი თამაშის შესახებ, გაეცანით თანამედროვე ხედვებს და მათი პრაქტიკაში გამოყენება სცადეთ.

ენდეთ საკუთარ ინსტინქტებს

ბავშვობაში, ალბათ, ხშირად გითამაშიათ სპონტანური თამაშები. მიეცით თქვენს შვილებს შესაძლებლობა დამოუკიდებლად ითამაშონ. ენდეთ საკუთარ ინსტინქტებს და ყველაფერს წინასწარ ნუ დაგეგმავთ. მალე დარწმუნდებით, რომ თქვენს შვილებს ძალიან მდიდარი წარმოსახვა აქვთ.

თამაში ბავშვს დამოუკიდებლად განვითარების შესაძლებლობას აძლევს

თამაშის დროს ბავშვი ბევრად დიდ მონდომებას ავლენს, ვიდრე საშინაო დავალების შესრულებისას. მას თამაში აძლევს ბევრად მეტ დროს და შესაძლებლობას, რათა კომპლექსურად განვითარდეს. წარმოსახვით რესტორანში თამაშისას, ბავშვი მენიუს ადგენს, იღებს შეკვეთებს, აწესებს ფასებს, ესაუბრება მომხმარებელს. ის სხვა და სხვა უნარს მხოლოდ ერთი თამაშის დახმარებით ივითარებს და ამ ყველაფერს დამოუკიდებლად, ყოველგვარი დახმარების გარეშე აკეთებს. სწორედ ამიტომ არის თამაში უნიკალური საშუალება ბავშვის თვითშეფასებისა და თავდაჯერების გაზრდისთვის. თუ გსურთ თქვენი შვილი დამოუკიდებელ და წარმატებულ ადამიანად გაიზარდოს, მიეცით მას თამაშის შესაძლებლობა.

ავტორი: ია ნაროუშვილი 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მნიშვნელოვანია, რომ პირველი ორი წლის განმავლობაში ბავშვი იყოს დედის და ოჯახის წევრების გარემოცვაში,“ - თამარ ედიბერიძე

​​ბავშვთა ნევროლოგი თამარ ედიბერიძე საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ადრეულ წლებში ბავშვის დედასთან სიახლოვის მნიშვნელობის შესახებ საუბრობს. მისი თქმით, ბავშვი და დედა ერთ ენაზე საუბრობენ, რაც პატარას სიმშვიდის შენარჩუნებაში ეხმარება:

„მას შემდეგ, რაც ბავშვი დაიბადება, პირველი ერთი-ორი წლის მანძილზე, ის ძალიან არის მიჯაჭვული ოჯახის წევრების ემოციებზე, განსაკუთრებით დედაზე. ​ბავშვი უპირობოდ იღებს ყველა იმ ემოციას, რომელსაც განიცდიან დედა და მისი ოჯახის წევრები. ამიტომ ესეც არ უნდა დაგვავიწყდეს არასდროს, რატომ არის მნიშვნელოვანი, რომ ბავშვი იყოს ამ დროს დედის და ოჯახის წევრების გარემოცვაში. არ იყოს მისთვის უცხო ადამიანის, თუნდაც მოსიყვარულე და კეთილსინდისიერი ძიძის იმედად, იმიტომ, რომ დედასთან მას უკვე გაკვალული გზა აქვს, უკვე ერთ ენაზე ლაპარაკობენ ისინი. ძიძამ, მეზობელმა, კეთილმოსურნე ადამიანმა ჯერ კიდევ უნდა ისწავლოს ეს ენა. ამასობაში დრო იკარგება.“

თამარ ედიბერიძის თქმით, სამი წლის ასაკიდან ბავშვებს აჯანყების ეტაპი ეწყებათ:

„ამას არ სჭირდება დიდი მტკიცება, რატომ მშვიდდება ბავშვი უფრო ადვილად დედასთან, ოჯახის წევრთან და არა უცხო ადამიანთან. ​როგორც კი ორ წელს გადავაბიჯებთ და სამ წელს მივუახლოვდებით, აქ იწყება აჯანყების პერიოდი, როდესაც ბავშვი მოსინჯავს ძალებს, თვითონ გააკეთოს დასკვნები. ის უპირობოდ არ ემორჩილება ჩვენს ემოციებს, თვითონ ხდება აქტიური მკვლევარი. ამისთვის გარშემომყოფები უნდა ვიყოთ მზად, რომ დოზირებულად და სწორად მივაწოდოთ გამოწვევები, რომ ემოციურად არ გადაიწვას ბავშვი ან მეტისმეტად ერთფეროვანი არ იყოს მისი გარემო.“

თამარ ედიბერიძე აღნიშნავს, რომ მშობლებს ხშირად ეშლებათ, თუ რა არის ბავშვისთვის კარგი ან საუკეთესო:

„ეს ძალიან კრიტიკული პერიოდია ხოლმე მოზრდილებისთვისაც და ბავშვისთვისაც. ჩვენ ყველაფერი საუკეთესო გვემეტება ბავშვისთვის, თუმცა ეს ​საუკეთესო რაში მდგომარეობს, ამაში ხშირად ვუშვებთ შეცდომებს. ზოგჯერ დოზირებულად უარყოფითი ემოციაც უნდა მივცეთ ბავშვს. არსებობს ასაკის შესაბამისი უარყოფითი ემოციები. ბავშვმა უნდა გამოსცადოს ის, რომ რაღაც უნდა, მაგრამ არ შეიძლება. პატარ-პატარა იმედგაცრუებების მომენტიც უნდა ჰქონდეს. ამ ემოციებთან შეგუებას ადრეული ასაკიდანვე ვეჩვევით.“

„მშობლები ხშირად ამბობენ: „არ მინდა ვანერვიულო, არ მინდა გული ვატკინო, არ მინდა ვატირო.“ პირველ რიგში, ჩვენი ამოცანა არის ის, რომ ბავშვი მეტისმეტი ცდუნების წინაშე არ დადგეს. ის მაქსიმალურად დადებითი, კარგი, სასიამოვნო ემოციებით უნდა დავტივრთოთ. ​ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ამით არასასურველი ქცევა განვამტკიცოთ. ორი-სამი წლის შემდეგ ბავშვი უკვე არც გვეკითხება, რა შეიძლება და რა - არა. ბავშვი შეიძლება რაღაცას ელოდა და ეს ასე არ მოხდა, მას იმედი გაუცრუვდა. ამ იმედგაცრუების გადალახვისას დედა გვერდითაა, ეს არ ნიშნავს, რომ მთელი სამყარო მის წინააღმდეგაა. იმედგაცრუების გადალახვაზე მუშაობა ძალიან მნიშვნელოვანია პირველი წლების განმავლობაში,“ - აცხადებს თამარ ედიბერიძე.

წყარო:​ პირადი ექიმი - მარი მალაზონია 

წაიკითხეთ სრულად