Baby Bag

​თამაშის მეშვეობით ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან

​თამაშის მეშვეობით ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან

თამაში ბავშვის ცხოვრებისა და განვითარების განუყოფელი ნაწილია, თუმცა ხშირ შემთხვევაში უფროსების მხრიდან მისი მნიშვნელობა სათანადოდ არ  ​ფასდება ​თამაშის მეშვეობით  ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან.

ბავშვები თამაშით სწავლობენ

თამაშის დროს ბავშვები ძალიან ბევრ ახალ უნარს იძენენ. წარმოსახვით სასურსათო მაღაზიაში ისინი კოგნიტურ უნარებს ივითარებენ, ანგარიშობენ და პრობლემების გადაჭრას სწავლობენ. ფიზიკური შესაძლებლობების განვითარებაში კი მათ მოედანზე სირბილი და კუბიკების მეშვეობით პატარა სახლების შენება ეხმარებათ. სათამაშო დინოზავრებთან კომუნიკაციის დასამყარებლად მათ ლექსიკონის განახლება და მისი ახალი სიტყვებით შევსება ესაჭიროებათ. სოციალური უნარების განვითარებას კი მეგობრებთან ერთად წამოწყებული მრავალფეროვანი თამაშებით ახერხებენ.

თამაში ბავშვს ფიზიკურად აჯანსაღებს

თამაშის წყალობით ბავშვი ფიზიკურად ძლიერდება და ჯანსაღდება. თამაში წარმატებით ებრძვის ჭარბწონიანობის პრობლემას, რომელიც თანამედროვე ბავშვებში ძალიან გავრცელებულია.

თამაში სტრესს ამარცხებს

ბავშვის ემოციური ზრდის ხელშეწყობა თამაშის კიდევ ერთი ძლიერი მხარეა. მეგობრებთან ერთად წარმოსახვითი სამყაროების დალაშქვრა შფოთვას მნიშვნელოვნად ამცირებს. ბავშვები, რომლებიც ხშირად თამაშობენ, სტრესისგან მარტივად თავისუფლდებიან.

თამაშის მნიშვნელობა გაცილებით დიდია, ვიდრე ეს ერთი შეხედვით ჩანს

თამაში ერთი შეხედვით ძალიან მარტივი და უბრალო აქტივობებისგან შედგება, თუმცა რეალურად ის საკმაოდ რთული და კომპლექსურია. თამაშის უამრავი სახესხვაობა გვხვდება. არსებობს სიმბოლისტური, სოციო-დრამატული, ფუნქციონალური და სხვა ტიპის თამაშები. თანამედროვე მკვლევარები თამაშის სხვა და სხვა ასპექტს სიღრმისეულად იკვლევენ. მათ აინტერესებთ, როგორ სწავლობენ ბავშვები მისი დახმარებით, როგორ მოქმედებს ბუნებაში თამაში ბავშვების ჯანმრთელობაზე, რა გავლენას ახდენს სასკოლო შესვენებების არსებობა ბავშვის ფსიქიკაზე და ა.შ.

გამონახეთ დრო თამაშისთვის

მშობლის უმთავრესი მოვალეობა შვილების განათლებისა და განვითარების ხელშეწყობაა. თუ გსურთ თქვენმა შვილმა ენობრივი, კოგნიტური, ემოციური, სოციალური და ფიზიკური უნარების განვითარება სრულყოფილად შეძლოს, მას თამაშისთვის საკმარისი დრო უნდა მისცეთ. ყურადღება მიაქციეთ იმას, რომ ბავშვი საკუთარი დროის დიდ ნაწილს სწორედ თამაშს უთმობდეს.

სწავლა და თამაში ერთმანეთისგან არ გამიჯნოთ

სწავლა და თამაში განცალკევებულ აქტივობებად არ უნდა აღვიქვათ, რადგან მათ შორის საკმაოდ მჭიდრო ურთიერთკავშირშია. სწავლა თამაშის გარეშე, ეს იგივეა, რაც ქიმიის ლექცია ლაბორატორიის გარეშე. თამაში თქვენი შვილის ლაბორატორიაა, სადაც ის მისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვან უნარებს იძენს.

თამაში ბუნებაში

ხშირად გაიხსენეთ საკუთარი ბავშვობა. აღმოაჩენთ, რომ საუკეთესო მოგონებები, რომელთა გახსენება ყველაზე მეტ სიხარულს განიჭებთ, საგარეო აქტივობებთან ასოცირდება. თოვლში ციგურაობა, ქვიშის კოშკების აგება, ეზოში სხვა ბავშვებთან ერთად სირბილი სწორედ ის აქტივობებია, რომელიც ნებისმიერ ბავშვს აბედნიერებს. მიეცით თქვენს შვილს შესაძლებლობა ბუნებაში თამაშით დატკბეს.

გაიღრმავეთ თქვენი ცოდნა თამაშის შესახებ

თამაშის შესახებ უამრავი ახალი კვლევა და ნაშრომი იწერება. ნუ დასჯერდებით იმას, რაც უკვე იცით. მუდმივად იზრუნეთ საკუთარი ცოდნის გაფართოებაზე. წაიკითხეთ მეტი თამაშის შესახებ, გაეცანით თანამედროვე ხედვებს და მათი პრაქტიკაში გამოყენება სცადეთ.

ენდეთ საკუთარ ინსტინქტებს

ბავშვობაში, ალბათ, ხშირად გითამაშიათ სპონტანური თამაშები. მიეცით თქვენს შვილებს შესაძლებლობა დამოუკიდებლად ითამაშონ. ენდეთ საკუთარ ინსტინქტებს და ყველაფერს წინასწარ ნუ დაგეგმავთ. მალე დარწმუნდებით, რომ თქვენს შვილებს ძალიან მდიდარი წარმოსახვა აქვთ.

თამაში ბავშვს დამოუკიდებლად განვითარების შესაძლებლობას აძლევს

თამაშის დროს ბავშვი ბევრად დიდ მონდომებას ავლენს, ვიდრე საშინაო დავალების შესრულებისას. მას თამაში აძლევს ბევრად მეტ დროს და შესაძლებლობას, რათა კომპლექსურად განვითარდეს. წარმოსახვით რესტორანში თამაშისას, ბავშვი მენიუს ადგენს, იღებს შეკვეთებს, აწესებს ფასებს, ესაუბრება მომხმარებელს. ის სხვა და სხვა უნარს მხოლოდ ერთი თამაშის დახმარებით ივითარებს და ამ ყველაფერს დამოუკიდებლად, ყოველგვარი დახმარების გარეშე აკეთებს. სწორედ ამიტომ არის თამაში უნიკალური საშუალება ბავშვის თვითშეფასებისა და თავდაჯერების გაზრდისთვის. თუ გსურთ თქვენი შვილი დამოუკიდებელ და წარმატებულ ადამიანად გაიზარდოს, მიეცით მას თამაშის შესაძლებლობა.

ავტორი: ია ნაროუშვილი 

შეიძლება დაინტერესდეთ

5 შეცდომა, რომლის დაშვების უფლება ნებისმიერ ბავშვს უნდა მივცეთ

5 შეცდომა, რომლის დაშვების უფლება ნებისმიერ ბავშვს უნდა მივცეთ

მშობლების უმთავრეს მოვალეობას შვილების საფრთხისგან დაცვა წარმოადგენს. ისინი თვლიან, რომ ბავშვები შეცდომების დაშვებისგან უნდა დაიცვან და მათ უსაფრთხოებაზე იზრუნონ. მშობლები ვერ აცნობიერებენ, რომ ხშირად შვილებს მეტი თავისუფლება უნდა მისცენ. ადამიანები ყველაზე უკეთ საკუთარ შეცდომებზე სწავლობენ. ბავშვის არასწორი ქმედებები უმეტეს შემთხვევაში მშობლებს ტკენს გულს, თუმცა უშუალოდ მისთვის სიკეთის მომტანიც შეიძლება იყოს.

​ჩვენს სტატიაში იმ 5 შეცდომაზე გესაუბრებით, რომელთა დაშვების უფლება შვილებს აუცილებლად უნდა მისცეთ.

• არასასურველი სამეგობრო წრე
თქვენი შვილი, შესაძლოა, ისეთ ადამიანებს დაუმეგობრდეს, რომლებიც თქვენ არ მოგეწონებათ. რა თქმა უნდა, ბავშვს კრიმინალებთან ან საშიშ ადამიანებთან ახლობლობის ნება არ უნდა დართოთ, მაგრამ მას შესაძლებლობა უნდა მისცეთ, სამეგობრო წრე თავად აირჩიოს. ცხადია, თქვენს შვილს შეცდომებზე უნდა მიუთითოთ და მას სასარგებლო რჩევებიც უნდა მისცეთ, მაგრამ მის ურთიერთობებში უხეშად ნუ ჩაერევით. აკრძალვები მხოლოდ სავალალო შედეგამდე მიგიყვანთ. თუ ბავშვს თავის მეგობართან ურთიერთობას დაუშლით, მას პროტესტის გრძნობა გაუჩნდება. თქვენი შვილი თქვენთვის არასასურველ ადამიანთან უფრო მეტად დაახლოებას მოინდომებს. უმჯობესია, მას დასკვნების დამოუკიდებლად გამოტანის საშუალება მისცეს. ბავშვი თავადვე მიხვდება, რომ ცუდი სამეგობრო წრე ჰყავს. ის ადამიანების უკეთ ცნობასაც ისწავლის და ახალ ურთიერთობებს უფრო ფრთხილად წამოიწყებს.

• სკოლის დავალების შესრულებაზე უარის თქმა

მშობლები, რომლებიც ბავშვებს საშინაო დავალებების შესრულებას აიძულებენ, იძულებულები ხდებიან, ყოველ ჯერზე მეტი სიმკაცრე გამოიჩინონ. თუ თქვენს შვილებს გამუდმებით უმეორებთ, რომ სკოლისთვის უნდა მოემზადონ, შესაძლოა, ამგვარი ქცევით მათი გაღიზიანება გამოიწვიოთ. შეგიძლიათ შვილებს მეგობრული რჩევები მისცეთ, საშინაო დავალების შესრულებაში დახმარება შესთავაზოთ, ხოლო სხვა დანარჩენი მთლიანად მათ უნდა მიანდოთ. თუ ისინი სკოლის ტესტირებისთვის მომზადებაზე უარს იტყვიან, მათ გადარწმუნებას ნუ ეცდებით. ბავშვებმა თავიანთი შეცდომების შედეგები თავადვე უნდა ნახონ და გააცნობიერონ. მშობლები საკუთარ რეპუტაციას უფრთხილდებიან და თვლიან, რომ თუ მათი შვილები ცუდად სწავლობენ, მასწავლებლების თვალში ისინი ცუდ მშობლებად წარმოჩინდებიან. მსგავსი ფიქრები თავიდან ამოიგდეთ და თქვენს შვილებზე კონცენტრირდით. მთავარია, მათ სწავლისადმი ინტერესი გაუღვივოთ.

• სხვა ადამიანისადმი გულგრილი დამოკიდებულების გამოვლენა

ზრდასრულების დიდმა ნაწილმა კარგად ვიცით, რომ სხვა ადამიანებზე ზრუნვა და მათი პირადი სივრცის პატივისცემა აუცილებელია. მსგავს დასკვნებამდე ჩვენ ჯერ კიდევ მოზარდობაში მიღებული გაკვეთილებით მივდივართ. თუ ისეთ ადამიანებს იცნობთ, რომლებიც სხვების განცდებს არაფრად აგდებენ და მათზე არასდროს ზრუნავენ, ე.ი. მათი მშობლები აღზრდის არასწორი მეთოდებით ხელმძღვანელობდნენ. ბავშვებს შეცდომის დაშვების უფლება უნდა მისცეთ. თუ მათ წინასწარ შეზღუდავთ და გარკვეულ ქმედებებს აუკრძალავთ, ისინი სწორი დასკვნების გამოტანას ვერასდროს შეძლებენ. თუ თქვენი შვილი მოხუც ბებიას ან ბაბუას დაბადების დღეს არ ულოცავს, მას მსგავსი ქცევის განხორციელება არ უნდა აიძულოთ. მასთან გულახდილად გაისაუბრეთ და უთხარით, რომ მოხუცმა ბებიამ ან ბაბუამ, შესაძლოა, მხოლოდ რამდენიმე წელს იცოცხლოს და დაბადების დღის მილოცვების მოსმენის შესაძლებლობა ბევრჯერ აღარ მიეცეს. ბავშვი თქვენი საუბრის პათოსს აუცილებლად ჩაწვდება და თქვენი მშობლებისადმი გამოვლენილ გულგრილობას ინანებს.

• ეპატაჟური ვარცხნილობებისა და ტანისამოსის ტარება

ტინეიჯერებს განსაკუთრებით ხიბლავთ ეპატაჟური ტანისამოსის ტარება. როგორც წესი, ისინი ერთმანეთს ბაძავენ და ცდილობენ მოდას მისდიონ. შესაძლოა, ბევრ მათგანს სრულებით არ მოსწონდეს მუქი ფერის მაისურებისა და დიდი ზომის ფეხსაცმელების ტარება, მაგრამ ყველა მათგანი ცდილობს თანატოლების თვალში მოსაწონი და მისაღები ადამიანი იყოს. ბავშვებს მსგავსი ქმედებები არ უნდა შეუზღუდოთ. გაიხსენეთ, თავად როგორ ცხოვრობდით ტინეიჯერობის ეტაპზე. სავარაუდოდ, თმების ნაირფრად შეღებვა, ტატუების და პირსინგების გაკეთება თქვენც ორიგინალურად გეჩვენებოდათ. არ აქვს მნიშვნელობა მათ მიერ გარეგნობაში შეტანილი ცვლილებები მოგწონთ თუ არა, მთავარია, რომ ბავშვების არჩევანს პატივი სცეთ. ასაკის მატებასთან ერთად ისინი დამოუკიდებლობას მეტად მიეჩვევიან და სხვების გემოვნებაზე ნაკლებად იქნებიან დამოკიდებულნი.

• ისეთი გადაწყვეტილების მიღება, რომელსაც მომავალში ინანებენ

ნებისმიერ ადამიანს ცხოვრებაში ერთხელ მაინც მიუღია ისეთი გადაწყვეტილება, რომელსაც ძალიან ნანობს. ბავშვები ხშირად აცხადებენ უარს გარკვეული საგნების სიღრმისეულ შესწავლაზე, ისინი საკუთარ ნიჭს არ უფრთხილდებიან და მის განვითარებაზე ნაკლებად ზრუნავენ. ადამიანები სწორედ საკუთარი შეცდომების გაანალიზების წყალობით იზრდებიან. თუ ისინი საკუთარ ნიჭს ბავშვობაში უდიერად მოექცნენ, სამომავლოდ მსგავსი შეცდომის დაშვებისგან თავს მაქსიმალურად შეიკავებენ.
მომზადებულია alphamom.com-ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 
წაიკითხეთ სრულად