Baby Bag

როგორ მივაჩვიოთ ბავშვი დამოუკიდებლობას

როგორ მივაჩვიოთ ბავშვი დამოუკიდებლობას
ბავშვებში დამოუკიდებელი უნარების განვითარების ხელშეწყობას მშობლები, როგორც წესი, არ ჩქარობენ, რადგან თვლიან, რომ მოზრდილობის ხანამდე ჯერ კიდევ ბევრი დროა და ამ მხრივ საჩქარო არაფერია, თუმცა რაც უფრო ნაადრევ ასაკში ასწავლით თქვენს შვილებს ორ ფეხზე მყარად დგომას, მით უფრო დაეხმარებით დამოუკიდებელ და წარმატებულ ადამიანებად​ ჩამოყალიბებაში.

გამონახეთ დრო სწავლებისთვის

მცირეწლოვან შვილს მოზრდილი ადამიანის მსგავსად თუ მოექცევით, ის თავს მეტად თავდაჯერებულად და დამოუკიდებლად იგრძნობს. მიეცით თქვენს შვილს ახალ-ახალი დავალებები, თქვენს მაგალითზე ასწავლეთ, როგორ უნდა იქცეოდეს ზრდასრული ადამიანი. ზრდასრულობა მის პროფესიად უნდა აქციოთ. დავალებები, რომლებსაც თქვენს შვილს მისცემთ, თქვენთვის ძალიან მარტივად შესასრულებელი აქტივობა უნდა იყოს, რომელიც ბავშვისთვის მეტისმეტად რთული არ იქნება. ასწავლეთ ბავშვს საკუთარი სათამაშო სივრცის მოწესრიგება, თავისი ჭუჭყიანი ტანსაცმლის სპეციალურ ყუთში მოთავსება. შედარებით მოზრდილ ასაკში კი სასადილო მაგიდის მოწესრიგებას და საკუთარი ჭურჭლის გასუფთავებასაც უნდა მიაჩვიოთ.

ხაზი გაუსვით ბავშვის მიღწევებს

სწავლების პროცესში, შესაძლოა, თქვენთვის სასურველი შედეგი ვერ მიიღოთ, მაგრამ ამის გამო ბავშვს ნუ გაკიცხავთ. ხაზი გაუსვით მის ნებისმიერ მიღწევას, თუნდაც სრულიად უმნიშვნელოს. ასე ბავშვს წაახალისებთ და მას მოტივაციის გაზრდაში დაეხმარებით. შეაქეთ თქვენი შვილი, თუ ხილის წვენს დამოუკიდებლად ჩაასხამს ჭიქაში და თქვენი დახმარების გარეშე დალევს. თქვენგან დადებითი შეფასების მოსმენის შემდეგ ბავშვი საკუთარი თავისადმი მეტი ნდობითა და პატივისცემით განეწყობა.

მიეცით ბავშვს არჩევანის გაკეთების უფლება

დამოუკიდებლობა ადამიანს საკუთარი არჩევანის გაკეთების უფლებას აძლევს. მშობელმა ბავშვს აუცილებლად უნდა აგრძნობინოს, რომ მას გადაწყვეტილების მიღება თავად შეუძლია. ჰკითხეთ თქვენს შვილს, რის მირთმევას ისურვებდა სადილად: ყველიანი მაკარონის თუ არაქისის კარაქისა და ჟელესი? ბავშვი ისეთი არჩევანის წინაშე უნდა დააყენოთ, რომ მის მიერ მიღებული ნებისმიერი გადაწყვეტილება თქვენთვის მისაღები იყოს.

ბავშვისთვის დახმარების გაწევა ყოველთვის აუცილებელი სულაც არ არის

არასდროს გაუკეთოთ ბავშვს ისეთი რამ, რისი გაკეთება მას დამოუკიდებლადაც შეუძლია. ნუ შეუკრავთ მას ფეხსაცმლის თასმებს და ნუ ჩააცმევთ ქურთუკს სახლიდან გასვლისას, თუ ის ამ ყველაფრის გაკეთებას თავადაც შეძლებს. თუ ბავშვი დამოუკიდებლად ჩაცმას ვერ ახერხებს, საქმის დაწყებაში დაეხმარეთ, შემდეგ კი ნება მიეცით ჩაცმის პროცესი თავად დაასრულოს. თუ დილით სახლიდან გასვლას ჩქარობთ და იძულებული ხართ ბავშვს ჩაცმაში დაეხმაროთ, ეცადეთ მაღვიძარა 15 წუთით ადრე დააყენოთ, რათა ბავშვს დამოუკიდებლად ჩაცმისთვის საკმარისი დრო მისცეთ.

შეუქმენით ბავშვს კომფორტული გარემო

საკუთარ თავზე დამოუკიდებლად ზრუნვას რომ მიაჩვიოთ, ბავშვისთვის საჭირო და აუცილებელი ნივთები ისეთ ადგილას უნდა დააწყოთ, სადაც მას ხელი მიუწვდება. თეფშები, ბავშვის საჭმელი, ჭიქა, წვენი ან წყალი ისეთ სიმაღლეზე უნდა დაალაგოთ, რომ ბავშვმა საჭმლის მირთმევა ან წყლის დალევა თქვენი დახმარების გარეშე შეძლოს. დააკვირდით მის ქცევას, ეცადეთ ყოველდღიურად გაახალისოთ გარემო, რომელშიც ბავშვი იზრდება. შეუქმენით მას მაქსიმალური კომფორტი, რათა თვითმომსახურება მარტივად შეძლოს.

იპოვეთ დადებითი უარყოფითში

თქვენი შვილის მიერ შეცდომების დაშვებას ტრაგედიად ნუ აქცევთ. შეცდომა პოზიტიურ მოვლენად უნდა აღიქვათ, რომელიც ბავშვს ახალი გამოცდილების შეძენაში ეხმარება. იმის ნაცვლად, რომ ბავშვი შეცდომის გამო გაკიცხოთ, ეცადეთ მასთან ერთად იპოვოთ პრობლემის გადაჭრის სხვა გზა. მიეცით თქვენს შვილს შეცდომების დაშვების უფლება. დამოუკიდებელ ადამიანებს შეცდომები არ აშინებთ.

ერიდეთ პერფექციონიზმს

არასდროს მოთხოვოთ ბავშვს თქვენ მიერ მიცემული დავალებები უნაკლოდ შეასრულოს. თუ ბავშვს პერფექციონისტული მოლოდინებით დატანჯავთ, ის მომავალში უარს იტყვის ახალი გამოწვევების მიღებაზე და უუნარო ადამიანად ჩამოყალიბდება, რომელსაც ყველაფერი აშინებს. თუ თქვენი შვილის მიღწევებით უკმაყოფილო ხართ, იმედგაცრუებას პირდაპირ ნუ გამოხატავთ. ეცადეთ ბავშვის შეცდომებს გაგებით მოეკიდოთ, რადგან მათი გამოსწორება გვიანი არასდროს არის. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ხშირად მშობელი შეიძლება იყოს შიშის მაპროვოცირებელი. ამას ჰქვია დასწავლილი შიში,“ - ფსიქოთერაპევტი მარიამ სისაური

„ხშირად  მშობელი შეიძლება იყოს შიშის მაპროვოცირებელი. ამას ჰქვია დასწავლილი შიში,“ - ფსიქოთერაპევტი მარიამ სისაური

ფსიქოთერაპევტმა მარიამ სისაურმა ბავშვებში გავრცელებული შიშების შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ შიში ხშირად თავდაცვითი რეაქციაა და მნიშვნელოვანია, რომ ის ფობიაში არ გადაიზარდოს:

„ზოგჯერ ეს არის თავდაცვითი რეაქციაც. ამ დროს ფიზიკურ თუ ემოციურ საფრთხეს გრძნობს ორგანიზმი და აქვს შესაბამისი მოქმედების, განრიდების რეაქცია. ​მთავარია, რომ ეს შიში არ გადაიზარდოს ფობიაში, არ გახდეს ისეთი ინტენსიური, რომ ადამიანის ყოველდღიური ცხოვრება შეაფერხოს.“

მარიამ სისაურის თქმით, ბავშვს სხვადასხვა ასაკში განსხვავებული შიშები აქვს:

„თითოეულ ასაკს ახასიათებს შიშის თავისი პერიოდები. ორ წლამდე ასაკის ბავშვს თუ უფრო დიდი რეაქცია აქვს ხმაურზე, მკვეთრ მოძრაობებზე, ოთხი წლის ასაკში უკვე შემოდის ფანტაზიები, როგორიცაა ჯადოქრები, მონსტრები, სიბნელის შიში. ​ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს მშობლის სწორ მიდგომას, მშობელი რას აკეთებს ასეთ დროს. ხშირად თავად მშობელი შეიძლება იყოს შიშის მაპროვოცირებელი. ამას ჰქვია დასწავლილი შიში. თავად მშობელს თუ ეშინია რაღაცის და ამას ბავშვის თანდასწრებით ხშირად გამოხატავს, დასწავლა ხდება. ანალოგიურად ბავშვსაც ეშინია იმ რაღაც კონკრეტულის, რისიც მშობელს.“

მარიამ სისაურმა აღნიშნა, რომ მშობლები ასეთ დროს ფრთხილად უნდა იყვნენ და ბავშვებთან საუბრისას წინდახედულობა გამოიჩინონ:

„ძალიან საფრთხილოა მშობლის ქმედება შემდეგი თვალსაზრისით: „შეჭამე, თორემ წაგიყვანენ,“ - ​ასეთი ხასიათის მაპროვოცირებელი შიში არის ძალიან საფრთხილო. მნიშვნელობა ენიჭება თვითონ მშობლები როგორ ხვდებიან ბავშვის შიშს. აუცილებელია, რომ სანამ მშობელი თავად იქნება მაპროვოცირებელი, რომ დაასწავლოს ბავშვს, რისი უნდა ეშინოდეს, კარგად გააცნობიეროს, თუ რა შედეგები შეიძლება ამას მოჰყვეს.“

„ღამის კოშმარები არის კავშირში აკვიატებულ შიშებთან. ​მნიშვნელობა ენიჭება იმ ანიმაციებსა და თამაშებს, რომლითაც დაკავებულია ბავშვი. ეს ყველაფერი ხშირად აისახება შემდგომ მის შიშსა და კოშმარულ სიზმრებზეც. მშობლის ჩართულობა აქ ძალიან მნიშვნელოვანია, რადგან მშობელმა არ უნდა უგულებელყოს ბავშვის შიში. კომენტარები: „ამ შიშისთვის შენ დიდი ხარ, ეს შენი ფანტაზიის ნაყოფია,სისულელეა,“ - ბავშვს უფრო ჩაკეტილს ხდის. მას აქვს დაუცველობის განცდა. მნიშვნელოვანია, რომ მშობელი დიალოგში შევიდეს ბავშვთან, რათა ბავშვმაც უკეთ შეძლოს სახელდება და აღწერა იმის, თუ რეალურად რისი ეშინია,“ - აღნიშნულ საკითხზე მარიამ სისაურმა ტელეკომპანია „რუსთავის 2“-ის გადაცემაში „დილა უქმეებზე“ ისაუბრა.

წყარო:​ „დილა უქმეებზე“

წაიკითხეთ სრულად