Baby Bag

როგორ მივაჩვიოთ ბავშვი დამოუკიდებლობას

როგორ მივაჩვიოთ ბავშვი დამოუკიდებლობას
ბავშვებში დამოუკიდებელი უნარების განვითარების ხელშეწყობას მშობლები, როგორც წესი, არ ჩქარობენ, რადგან თვლიან, რომ მოზრდილობის ხანამდე ჯერ კიდევ ბევრი დროა და ამ მხრივ საჩქარო არაფერია, თუმცა რაც უფრო ნაადრევ ასაკში ასწავლით თქვენს შვილებს ორ ფეხზე მყარად დგომას, მით უფრო დაეხმარებით დამოუკიდებელ და წარმატებულ ადამიანებად​ ჩამოყალიბებაში.

გამონახეთ დრო სწავლებისთვის

მცირეწლოვან შვილს მოზრდილი ადამიანის მსგავსად თუ მოექცევით, ის თავს მეტად თავდაჯერებულად და დამოუკიდებლად იგრძნობს. მიეცით თქვენს შვილს ახალ-ახალი დავალებები, თქვენს მაგალითზე ასწავლეთ, როგორ უნდა იქცეოდეს ზრდასრული ადამიანი. ზრდასრულობა მის პროფესიად უნდა აქციოთ. დავალებები, რომლებსაც თქვენს შვილს მისცემთ, თქვენთვის ძალიან მარტივად შესასრულებელი აქტივობა უნდა იყოს, რომელიც ბავშვისთვის მეტისმეტად რთული არ იქნება. ასწავლეთ ბავშვს საკუთარი სათამაშო სივრცის მოწესრიგება, თავისი ჭუჭყიანი ტანსაცმლის სპეციალურ ყუთში მოთავსება. შედარებით მოზრდილ ასაკში კი სასადილო მაგიდის მოწესრიგებას და საკუთარი ჭურჭლის გასუფთავებასაც უნდა მიაჩვიოთ.

ხაზი გაუსვით ბავშვის მიღწევებს

სწავლების პროცესში, შესაძლოა, თქვენთვის სასურველი შედეგი ვერ მიიღოთ, მაგრამ ამის გამო ბავშვს ნუ გაკიცხავთ. ხაზი გაუსვით მის ნებისმიერ მიღწევას, თუნდაც სრულიად უმნიშვნელოს. ასე ბავშვს წაახალისებთ და მას მოტივაციის გაზრდაში დაეხმარებით. შეაქეთ თქვენი შვილი, თუ ხილის წვენს დამოუკიდებლად ჩაასხამს ჭიქაში და თქვენი დახმარების გარეშე დალევს. თქვენგან დადებითი შეფასების მოსმენის შემდეგ ბავშვი საკუთარი თავისადმი მეტი ნდობითა და პატივისცემით განეწყობა.

მიეცით ბავშვს არჩევანის გაკეთების უფლება

დამოუკიდებლობა ადამიანს საკუთარი არჩევანის გაკეთების უფლებას აძლევს. მშობელმა ბავშვს აუცილებლად უნდა აგრძნობინოს, რომ მას გადაწყვეტილების მიღება თავად შეუძლია. ჰკითხეთ თქვენს შვილს, რის მირთმევას ისურვებდა სადილად: ყველიანი მაკარონის თუ არაქისის კარაქისა და ჟელესი? ბავშვი ისეთი არჩევანის წინაშე უნდა დააყენოთ, რომ მის მიერ მიღებული ნებისმიერი გადაწყვეტილება თქვენთვის მისაღები იყოს.

ბავშვისთვის დახმარების გაწევა ყოველთვის აუცილებელი სულაც არ არის

არასდროს გაუკეთოთ ბავშვს ისეთი რამ, რისი გაკეთება მას დამოუკიდებლადაც შეუძლია. ნუ შეუკრავთ მას ფეხსაცმლის თასმებს და ნუ ჩააცმევთ ქურთუკს სახლიდან გასვლისას, თუ ის ამ ყველაფრის გაკეთებას თავადაც შეძლებს. თუ ბავშვი დამოუკიდებლად ჩაცმას ვერ ახერხებს, საქმის დაწყებაში დაეხმარეთ, შემდეგ კი ნება მიეცით ჩაცმის პროცესი თავად დაასრულოს. თუ დილით სახლიდან გასვლას ჩქარობთ და იძულებული ხართ ბავშვს ჩაცმაში დაეხმაროთ, ეცადეთ მაღვიძარა 15 წუთით ადრე დააყენოთ, რათა ბავშვს დამოუკიდებლად ჩაცმისთვის საკმარისი დრო მისცეთ.

შეუქმენით ბავშვს კომფორტული გარემო

საკუთარ თავზე დამოუკიდებლად ზრუნვას რომ მიაჩვიოთ, ბავშვისთვის საჭირო და აუცილებელი ნივთები ისეთ ადგილას უნდა დააწყოთ, სადაც მას ხელი მიუწვდება. თეფშები, ბავშვის საჭმელი, ჭიქა, წვენი ან წყალი ისეთ სიმაღლეზე უნდა დაალაგოთ, რომ ბავშვმა საჭმლის მირთმევა ან წყლის დალევა თქვენი დახმარების გარეშე შეძლოს. დააკვირდით მის ქცევას, ეცადეთ ყოველდღიურად გაახალისოთ გარემო, რომელშიც ბავშვი იზრდება. შეუქმენით მას მაქსიმალური კომფორტი, რათა თვითმომსახურება მარტივად შეძლოს.

იპოვეთ დადებითი უარყოფითში

თქვენი შვილის მიერ შეცდომების დაშვებას ტრაგედიად ნუ აქცევთ. შეცდომა პოზიტიურ მოვლენად უნდა აღიქვათ, რომელიც ბავშვს ახალი გამოცდილების შეძენაში ეხმარება. იმის ნაცვლად, რომ ბავშვი შეცდომის გამო გაკიცხოთ, ეცადეთ მასთან ერთად იპოვოთ პრობლემის გადაჭრის სხვა გზა. მიეცით თქვენს შვილს შეცდომების დაშვების უფლება. დამოუკიდებელ ადამიანებს შეცდომები არ აშინებთ.

ერიდეთ პერფექციონიზმს

არასდროს მოთხოვოთ ბავშვს თქვენ მიერ მიცემული დავალებები უნაკლოდ შეასრულოს. თუ ბავშვს პერფექციონისტული მოლოდინებით დატანჯავთ, ის მომავალში უარს იტყვის ახალი გამოწვევების მიღებაზე და უუნარო ადამიანად ჩამოყალიბდება, რომელსაც ყველაფერი აშინებს. თუ თქვენი შვილის მიღწევებით უკმაყოფილო ხართ, იმედგაცრუებას პირდაპირ ნუ გამოხატავთ. ეცადეთ ბავშვის შეცდომებს გაგებით მოეკიდოთ, რადგან მათი გამოსწორება გვიანი არასდროს არის. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ აღვზარდოთ თავდაჯერებული ბავშვი?

როგორ აღვზარდოთ თავდაჯერებული ბავშვი?

ბავშვებს თავდაჯერებას არა მშობლების და ნათესავების მხრიდან ქების მოსმენა, არამედ საკუთარი მიღწევები მატებთ. ისინი საკუთარ შესაძლებლობებში რწმუნდებიან, როდესაც ახალ უნარებს იძენენ და ცოდნას იღრმავებენ. მშობლებს ძალიან უნდათ, რომ თავდაჯერებული შვილები ჰყავდეთ. თუ ბავშვი საკუთარ შესაძლებლობებში დარწმუნებულია, ის სირთულეებს გაცილებით მარტივად უმკლავდება, ვიდრე მისი ნაკლებად თავდაჯერებული თანატოლები. მართალია, ყველა პატარა ინდივიდუალურია, მაგრამ არსებობს გარკვეული რეკომენდაციები, რომელთა გათვალისწინება ძალიან დაგეხმარებათ, რომ შვილს თავდაჯერება შემატოთ.

1. გამონახეთ დრო თამაშისთვის

თამაში ბავშვისთვის საუკეთესო მასწავლებელია. გარდა ამისა, როდესაც მშობელი ბავშვთან ხშირად თამაშობს, ბავშვი ხვდება, რომ ის მშობლისთვის ძვირფასია. პატარები ამჩნევენ, რომ მშობლები მათთვის დროის გამოყოფას ახერხებენ. თამაშის დროს თქვენი ყურადღება მთლიანად ბავშვზე გადაიტანეთ. ბავშვები ძალიან მარტივად ხვდებიან, როდესაც უფროსები სხვა რამეზე ფიქრობენ და უგულისყუროდ თამაშობენ. როდესაც ბავშვის მიმართ ყურადღებას იჩენთ, მას თვითშეფასება უმაღლდება. ბავშვი გრძნობს, რომ მას უსმენენ. მშობლებს თამაშისთვის დრო იშვიათად რჩებათ. როდესაც თავისუფალი დრო გექნებათ, თამაშში მთელი გულით უნდა ჩაერთოთ. ბავშვთან თამაშის პარალელურად საოჯახო საქმეებით ნუ დაკავდებით. მშობელსა და შვილს შორის ძლიერი და მტკიცე ურთიერთკავშირი სწორედ თამაშის დროს მყარდება.

2. ბავშვი ხშირად დაასაქმეთ

ბავშვებს საკუთარი უნარების გამომჟღავნება ძალიან აბედნიერებთ. ისინი ოცნებობენ, რომ მათი ძალისხმევა უფროსებმა შეამჩნიონ და დააფასონ. ბავშვი ბედნიერდება, როდესაც მშობლები მას საოჯახო საქმეებში დახმარებას სთხოვენ. ბავშვი შემდეგ საოჯახო საქმეებში უნდა დაიხმაროთ: მაგიდის გაწყობა, თოჯინების დალაგება, მტვრის გაწმენდა, მტვერსასრუტით ოთახის დასუფთავება, თეფშების რეცხვა, ბაღის მოვლა, გასარეცხი ტანსაცმლის გადახარისხება. ბავშვის დასაქმებისას მისი ინტერესები გაითვალისწინეთ და ისეთი საქმე დაავალეთ, რომელიც მას გააბედნიერებს. როდესაც ბავშვი თქვენ მიერ მიცემულ დავალებას ასრულებს, მას თავდაჯერება ემატება. თუ ბავშვს დროთა განმავლობაში მობეზრდება საოჯახო საქმეების კეთება, აუხსენით მას, რომ შრომა საჭიროა და ის ხშირად თამაშს წინ უძღვის.

3. ბავშვს სათანადო ყურადღება დაუთმეთ

ბავშვს ყველაფერზე მეტად მშობლების ყურადღება აბედნიერებს. როდესაც შვილისადმი ყურადღებას იჩენთ, ის თავს მნიშვნელოვან ადამიანად აღიქვამს. როდესაც ბავშვი გესაუბრებათ, მას თვალებში უყურეთ და აგრძნობინეთ, რომ ყურადღებით უსმენთ. თუ გრძნობთ, რომ ბავშვს თქვენთან საუბარი უნდა, მთელი ყურადღება მისკენ მიმართეთ. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ მისი აზრები და განცდები მნიშვნელოვანია. ბავშვის გრძნობებს პატივი ეცით და აგრძნობინეთ, რომ მისი ემოციები თქვენთვის გასაგებია. ბავშვმა საკუთარი ემოციების გამოხატვა მარტივად რომ შეძლოს, მასთან ემოციები თავადაც უნდა გამოხატოთ.

4. ბავშვი ხშირად წაახალისეთ

გაიხსენეთ, რა იგრძენით, როდესაც თქვენი გაკეთებული საქმე სათანადოდ დააფასეს და თქვენი შესაძლებლობების გამო შეგაქეს. ბავშვის შესაძლებლობების აღიარება მას არამხოლოდ მოტივაციას მატებს, არამედ თავდაჯერებასაც. ბავშვის წახალისებასა და შექებას შორის ძალიან დიდი განსხვავებაა. შექება ბავშვს აგრძნობინებს, რომ ის კარგი მხოლოდ მაშინაა, როდესაც რაღაცას იდეალურად აკეთებს, ხოლო წახალისება ბავშვის ქმედებებზე აკეთებს აქცენტს. შექებაა, როდესაც ბავშვს ეუბნებით: „ეს ქვიშის სასახლე შესანიშნავია!“ წახალისებაა, როდესაც ამბობთ: „ქვიშის სასახლის შენებისას საოცრად კარგად იმუშავე!“ ხშირი შექება ბავშვს აკომპლექსებს. ის ზეწოლას განიცდის და ყოველთვის აღიარების მოლოდინშია. ბავშვს უნდა აგრძნობინოთ, რომ ყველაზე მთავარი ძალისხმევა და მონდომებაა. მისი შრომისმოყვარეობა და მცდელობები აუცილებლად წაახალისეთ.

ბავშვის წახალისება, მასთან ხშირი საუბარი და თამაში, მის მიმართ სათანადო ყურადღების გამოჩენა თქვენს შვილს თავდაჯერების მატებაში ძალიან დაეხმარება, რაც მას წარმატების მიღწევაში შეუწყობს ხელს.

მომზადებულია ​childmind.org - ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად